قىلمىسكەرلەردى قاتاڭ جازالاۋ كەرەك!
قىلمىسكەرلەردى قاتاڭ جازالاۋ كەرەك!
حالىقتىڭ تاعدىرىن جەمقورلىققا بايلاپ بەرگەن مەملەكەتتىڭ بولاشاعى قورقىنىشتى!
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ كەشە ۆيدەوبايلانىس ارقىلى 2020 جىلدىڭ العاشقى جارتى جىلدىعىنداعى ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك - ەكونوميكالىق دامۋ قورىتىندىسى تۋرالى ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا كوروناۆيرۋسقا قارسى كۇرەسكە قاتىستى قابىلدانعان شارالاردىڭ ناتيجەسىن قاتاڭ سىڭعا الدى.
«قازىر ءبىز سوعىستا ءجۇرمىز. سوندىقتان ءاربىر باسشىدان جەدەل ماسەلەلەر مەن تاپسىرمالاردى شەشۋدە بارىنشا تيىمدىلىك تالاپ ەتىلەدى. جاۋاپكەرشىلىكتەن قاشىپ، بيۋروكراتيامەن اينالىسۋعا بولمايدى»، – دەدى قر پرەزيدەنتى. قاسىم-جومارت توقاەۆ ءمامس قورى مەن «سك فارماتسيا» باسشىلارىن جۇمىستان شىعارۋدى تاپسىردى. «تۋىنداعان قيىندىققا كىنالىلەردىڭ بارىنە قاتىستى تەرگەۋ جۇرگىزۋ كەرەك. جاۋاپكەرشىلىككە تارتقان دۇرىس. ءمامس قورى مەن «سك فارماتسيا» باسشىلارى جۇمىستان شىعارىلسىن. كەرەك بولسا تەرگەۋ جۇرگىزگەن ءجون»، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ ۇكىمەتتىڭ كەشەگى كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا.
ارينە، پاندەمياعا قارسى مايداندا ۇكىمەت پەن اكىمدەر وزدەرىنىڭ دارمەنسىزدىگىن كورسەتتى. مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسى جوق سەكىلدى ەلەستەيدى قازىر ءبىزدىڭ ەلدەگى قاسىرەتكە تولى قورقىنىشتى جاعدايدا! سوندىقتان بۇعان ەلدىڭ عانا ەمەس ەل باسشىسى - پرەزيدەنتتىڭ دە كوزى انىق جەتتى دە، ۇكىمەتتىڭ الداعى ەكى اپتادا ءىس وڭالماسا وتستاۆكاعا كەتەتىنىن مالىمدەدى. پرەزيدەنت سونىمەن بىرگە كەيبىر اكىم ەسكەرتۋ مەن قاتاڭ ەسكەرتۋ العانىن ەسكە سالدى. «جالپى بۇكىل اكىمدەر مەن مينيسترلەر وسىنداي جازاعا لايىق. الايدا قازىر ءبىز الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋدىڭ سىني كەزەڭىندە تۇرمىز. ۇكىمەت پەن اكىمدەرگە داعدارىستان شىعۋ ءۇشىن ويلى دا باتىل ارەكەت كەرەك. مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسى ءوز مىندەتىن اتقارا الماۋدا، سوندىقتان ونى قايتا قۇرۋىمىز كەرەك!-دەدى.
ەكى كۇن بۇرىن مەن قر پرەزيدەنتى ق. توقاەۆتىڭ تەلەارنالىق ۇندەۋىنە ءۇن قوسىپ، "حالىق قاسىرەتىن ساۋداعا سالعاندار اياۋسىز جازالانۋى كەرەك!" جانە ء"دارى تاپشىلىعىنا جاۋاپتىلار قاتاڭ جازالانۋى ءتيىس" اتتى ماقالالار جاريالاعان ەدىم.
كەشە كەڭەيتىلگەن ۇكىمەت جيىنىندا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ: ء"مامس پەن «سك فارماتسيا» باسشىسى جۇمىستان شىعارىلسىن، ىستەرى تەرگەۋگە جىبەرىلسىن" دەپ مالىمدەدى.
قازىر "سك-فارماتسيا" قىزمەتىنە قاتىستى تەكسەرىس ءجۇرىپ جاتىر.
ء"يا، ەلىمىزدىڭ ءدارىحانالارىندا بۇرىن شاشىلىپ جاتاتىن قاراپايىم پاراتسەتامول مەن ءاسپيريننىڭ جوعالىپ كەتۋىن قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟ بۇل دارىلەر عانا ەمەس، بارلىق دارىلەر، بەتپەردەلەر مەن قولعاپتار بىرنەشە ەسە ءوسىپ كەتكەن. بۇنى قاجەتتى دارىلەردىڭ باعاسىن كوتەرۋ ءۇشىن قولدان جاسالىپ وتىرعان قاساقانا قاستىق ارەكەت دەپ تانىپ، قاتاڭ جازالاۋ كەرەك!"-دەپ، تۋرا تاۋىپ جازعان ەكەنبىز سوندا.
– مىسالى، "سك-فارماتسيا" كومپانياسى كاتار رەسپۋبليكاسىنان 21 مامىردا، ياعني 50 كۇن بۇرىن كەلگەن 9 توننا مەديتسينالىق گۋمانيتارلىق كومەكتى وسى كۇنگە دەيىن نە ءۇشىن ساقتاپ وتىر؟ مۇراجايعا قويماقشى ما نەمەنە؟ كومپانيا باسشىلارىنىڭ: «كاتار رەسپۋبليكاسىنان كەلگەن گۋممانيتارلىق كومەكتىڭ قۇجاتى جوق، سوندىقتان جاتىر» دەگەنى قاي ساسقانى؟ قانشاما ادام مەديتسينالىق اپپاراتتار مەن ءدارى-دارمەكتەر جەتىسپەگەندىكتەن قايتىس بولىپ كەتىپ جاتقاندا، كاتار ەلىنىڭ وزدەرى تەگىن بەرىپ جاتقان 9 توننا مەديتسينالىق جابدىقتاردىڭ قۇجاتىن 50 كۇننەن بەرى الا الماي وتىرۋى نە بەيشارالىق نەمەسە قانداي جىمىسقى ارەكەت؟!. سوعىس كەزىندە مۇنداي كەسەپاتتى ارەكەت ءۇشىن تريبۋنالدا اتىلادى. ال قازىر سوعىستان دا كوپ ادام شىعىنى بولىپ جاتقان ناعىز مايدان كەزى عوي! ەندەشە، كىنالىلەر قاتاڭ جازالانۋى كەرەك!"-دەگەن ءسوزىمنىڭ شىندىعى ەندى مىنە، انتيكوردىڭ تەكسەرۋىمەن انىقتالىپ جاتىر...
انتيكوردىڭ رەيدىنە قوسىلعان سايدا تاۋكەلوۆا حانىم فەيسبۋكتاعى پاراقشاسىندا "سك-فارماتسيا" قويماسىندتاعى توننالاعان ەڭ قاجەتتى، ەل ىزدەپ تاپپاي، ومىرلەرى ءۇزىلىپ كەتىپ جاتقان دارىلەردىڭ توننالاپ جاتقانىن بەينە/فوتوسرەتتەرىمەن جاريالادى. جارايسىڭ سايدا!
ال وسى انتيكور تەكسەرۋىنە قوسىلعان Aidar Yespayev تا ءوز پاراقشاسىندا "سك-فارماتسيا" قويماسىنداعى ماسقارا جاعدايدى، 4000-نان استام ءدارى-دارمەكتىڭ، سونىڭ ىشىندە بۇگىنگى تاڭداعى ەڭ تاپشى دارىلەردىڭ بار ەكەندىگىن جاريالادى:
"سك فارماتسيانىڭ ءدارى-دارمەكتەردى ايماق بويىنشا تاراتاتىن بىرنەشە ايماقتىق ءىرى ورتالىقتار بار: نۇر-سۇلتان، الماتى، شىمكەنت جانە اقتوبە.
بۇگىن جوعارىدا اتالعان توپتىڭ جۇمىسى اياسىندا ءبىز الماتىداعى ايماقتىق قويماعا باردىق.
فوتودان ءسىز ەڭ تانىمال جانە تاپشى دارىلەردى كورە الاسىز. ولاردىڭ بارلىعى قول جەتىمدى نەمەسە ولاردىڭ تولىق سەرىكتەستەرى. مەن ساقتاۋ كولەمى تۋرالى ەشقانداي قۇجاتتاردى كورمەدىم، بىراق بۇگىندە بارلىعى دەرلىك بار.
سك فارماتسيا ءۇشىن ساقتاۋ جانە لوگيستيكالىق قىزمەتتەردى Medservice Plus كومپانياسى ۇسىنادى. ال قازىر ءدارىحانالار ءدارى-دارمەكتەردى وسىنداي ۇيىمداردان ساتىپ الادى. بىزگە 4000-نان استام ءدارى-دارمەكتىڭ، سونىڭ ىشىندە بۇگىنگى تاڭداعى ەڭ تاپشى دارىلەردىڭ بار ەكەندىگى كورسەتىلدى. ءدارىحانالاردى قامتاماسىز ەتۋ جانە ولاردىڭ باعاسى تۋرالى ماسەلەلەردى اكىمدىكتەر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ شەشەدى. ولاردىڭ مىندەتى - سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگى مەن مونوپولياعا قارسى اگەنتتىكتىڭ قاتىسۋىمەن جەرگىلىكتى جەردە وسى تىزبەكتىڭ دۇرىس ەمەس ەكەندىگىن انىقتاۋ"-دەپ جازدى ول. جارايسىڭ ايدار باۋىرىم!
انىقتاما ءۇشىن: «سك فارماتسيا» جشس - قازاقستان رەسپۋبليكاسى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى جانىنداعى ءدارى-دارمەكتەر مەن جابدىقتاردى ساتىپ الۋ جانە لوگيستيكا جونىندەگى بىرىڭعاي مەملەكەتتىك وپەراتور. تاراتۋ وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارمالارىنىڭ سۇرانىسى نەگىزىندە جۇزەگە اسىرىلادى.
دارىحانالارعا ەشقانداي قاتىسى جوق! تەك مەملەكەتتىك اۋرۋحانالار مەن ەمحانالاردىڭ جابدىقتالۋى!
" مەروپەمەن" ءدارىسىن ەل 15 مىڭ تەڭگەگە تاپپاي ءولىپ كەتۋدە. ال ول قويمالاردا "تەگىن" دەگەن مورتاڭبامەن تۇر. شەتەلدىڭ گۋممانيتارلىق تەگىن كومەكتەرى عوي...
"...قايدا ءبىزدىڭ بيلىگىمىز!-
تۇرعاندايىن جەر تىرەپ،
قىرعىندا بۇل بولمايدى ما ەل تىرەك؟!.
تەرىمىز بوس توگىلگەنبە وتىز جىل،
تەر ءدارىنى تابا الماساق تەنتىرەپ…
وتكىزدىك پە قانشاما جىل تەككە ءبىر،
كورىپ جاتقان شىندىعىمىز –
ءولىپ جاتقان وكپە بۇل-
جەلدەتكىشتەر* قايدا سوڭعى دەم بەرەر،
جەمقورلاردىڭ قالتاسىندا كەتتى ءومىر…
اۋرۋلار بارلىق جەردە كەپتەلىپ،
كوز الدىڭنان كەرۋەنمەن ءوتتى ولىك…
جەلبۋازدىق الداپ كەلگەن اڭقاۋ جۇرت،
جەلدەتكىشكە جەتە الماي ءبىر كەتتى ءولىپ…"
-دەپ، جىر دا جازدىق ەل جانايقايىن جەتكىزىپ....
حالىقتىڭ تاعدىرىن جەمقورلىققا بايلاپ بەرگەن مەملەكەتتىڭ بولاشاعى قورقىنىشتى!
P.S. ءمايىتحانالار الدىندا قالىڭ كەزەك...
كەشەگى باسىم بولىگى رەسەي تىلىندە وتكەن قازاق ۇكىمەتىنىڭ جيىنىندا اقتوبە وبلىسىنىڭ اكىمى وڭداسىن ورازالين "وبلىستا قايتىس بولعاندار سانى تورتەۋ" دەگەندە قۋانىپ كەتتىك... وي، قۇداي-اي، اللا ءوزىڭ ساقتاي قازاقتى، ء"تورت ادام ءولدى" دەگەنگە دە قۋاناتىن جاعدايعا جەتتىك پە؟ بۇرىن ءبىر ادام قازا بولسا قارالى كۇن بولاتىن... ال سول كەزدە جەتىسايدان ەلىمىزگە بەلگىلى سپورت قايراتكەرى باقىت جاڭبىرباەۆ حابارلاسىپ، ءبىر كۇندە 12 جانازاعا كىرىپ شىققانىن قامىعا جەتكىزدى. ءوزىمىزدىڭ الاقانداي قىزىلقۇم اۋىلىندا (وبلىس ەمەس) ەكى ادامنىڭ جانازاسىنا كوڭىل ايتتىق. كەشە ۇكىمەتتە وسىنداي سەنىمسىز ەسەپتەر (كوروناۆيرۋس ستاتيستيكاسىنا 99 پايىزىندا كوۆيد بار وكپە قابىنۋىنان ءولىپ جاتقانداردى قوسپاۋدا) بەرىلىپ جاتقاندا، فەيسبۋكتا جاريالانعان بەلگىلى جازۋشى داۋرەن قۋاتتىڭ جازباسىنداعى الماتىداعى قالقامانداعى مايىتحاناعا ءبىر كۇندە 86 ادام تۇسكەنىن وقىپ، جاعامىزدى ۇستاپ وتىرعان ەدىك... ءيا، جەلىدە جۇرگەن قالقامان ءمايىتحاناسىنىڭ الدىنداعى قالىڭ كەزەكتى كورسەڭىز شوشيسىز... سوعىس كەزىندەگى قورشاۋداعى لەنينگرادتىقتاردىڭ ناننىڭ كەزەگىندە تۇرعانداي...
ال بۇگىن ءبىز دە تانىسىمىزدىڭ اكەسىن بار جەرگە حابارلاسساق تا قالقامانداعى ءمايىتحانادان الا الماي وتىرمىز. دەنساۋلىق سالاسى باسشىلارىنىڭ ەشقايسىسى تەلەفونىن المايدى. ءمايىتحانا مەڭگەرۋشىسى باقىتجان جانىبەكۇلى تەلەفونىن كوتەرمەيدى. ويتكەنى ءوزى دە اۋىرىپ جاتىر. ءمايىتحانادا ءمايىتتى جۋاتىن ادام قالماعان ءبىر-ەكەۋ عانا. سوندىقتان، ءمايىتحانا الدىندا قالىڭ كەزەك! ال ءمايىتتى الۋ ءۇشىن دە قانشا اقشا تولەپ جاتقانىن جازىپ جاتقاندار ەلىمىزدىڭ بار وڭىرىنەن ءورىپ ءجۇر...
اللا الاشتى ساقتاي گور!
قازىبەك يسا
Abai.kz
