1925 جىلى قازاقستاندا مەديتسينا سالاسىنداعى تۇڭعىش عىلىمي-زەرتتەۋ مەكەمەسى - سانيتارلىق-باكتەريولوگيا ينستيتۋتى قۇرىلدى. حح عاسىر باسىندا ەلدە وقتىن-وقتىن ءورشىپ تۇرعان شەشەك، تىرىسقاق، قىزىلشا جانە باسقا جۇقپالى اۋرۋلاردىڭ وشاعىن جويعان وسى ينستيتۋت قىزمەتكەرلەرى بولاتىن. ينستيتۋت عالىمدارى ەلدى ارالاپ ءتۇرلى ۆيرۋستىق اۋرۋلاردى زەرتتەپ، ەمىن انىقتاۋعا، ۆاكتسينالاۋعا كوپ ۇلەس قوسقان.

ال قازاقستان عىلىم اكادەمياسىنىڭ تروپيكالىق اۋرۋلار ينستيتۋتى 1944 جىلى قۇرىلدى. بۇل ينستيتۋت ەلىمىزدە مال شارۋاشىلىعى باسىم بولعاندىقتان برۋتسەللەز، ەڭبەك گيگيەناسى مەن پاتولوگياسى، پارازيتولوگيا، ىشەك اۋرۋلارىن زەرتتەگەن.

سەمەيدەگى اتوم پوليگونىنىڭ حالىق دەنساۋلىعىنا اسەرىن ەڭ ءبىرىنشى زەرتتەگەن دە وسى ينستيتۋت. اتاقتى عالىم باقيا اتشاباروۆ سول زەرتتەۋمەن اينالىسقان.

بۇدان بولەك كسرو كەزىندە قازاقستاندا گيگيەنا جانە كاسىبي اۋرۋلار عىلىمي زەرتتەۋ ينستيتۋتى بولعان.

مىنە، وسىنداي ىرگەلى عىلىمي مەكتەبى قالىپتاسقان ينستيتۋتتار 1990 جىلدارى جابىلىپ، سول كەزدەگى دەنساۋلىق ساقتاۋ اگەنتتىگىنە قاراستى گيگيەنا جانە ەپيدەميولوگيا عىلىمي ورتالىعى بولىپ قۇرىلدى. وڭتايلاندىرۋ بۇل سالانى دا وڭدىرمادى ءسويتىپ.

قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدە جەكە ەپيدەميولوگيا عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى دا، ۆيرۋسولوگيا ورتالىعى دا جوق (زەرتحانا بار). العا جىلجۋدىڭ ورنىنا كەرى كەتىپ، ءبارىن قۇرتىپ تىندىق. جۇقپالى اۋرۋدى زەرتتەيتىن ناعىز وسى مەكەمەلەر. عىلىمسىز مەديتسينا دامىمايدى. ەندى شەتەلدىكتەردىڭ زەرتتەۋ ناتيجەلەرىنە جاۋتەڭدەپ وتىرمىز.

ءار ەلدىڭ، ۇلتتىڭ وزگەشەلىگى بار، مەنتاليتەت سياقتى ەشبىر ۇلتتىڭ يممۋنيتەتى دە ءبىر-بىرىنە ۇقسامايدى. جەكە ينستيتۋت بولسا سونىڭ ءبارىن ەسكەرە وتىرىپ، قازىرگى كوروناۆيرۋستى ەگجەي-تەگجەيلى زەرتتەيتىن ەدى.

ۇلتتىڭ دەنساۋلىعى - مەملەكەتتىڭ قاۋىپسىزدىگى! كوروناۆيرۋس ىندەتى حالقىمىزدىڭ دەنساۋلىعى الاڭداتارلىق كۇيدە ەكەنىن كورسەتتى. سوندىقتان رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە ەپيدەميولوگيا عزي مەن ۆيرۋسولوگيا ورتالىعىن قايتادان اشۋ قاجەت. جوو-لاردا وسى ماماندىقتارعا گرانتتى كوبەيتۋ كەرەك. ۇلتتى ساقتاعىمىز كەلسە ۋاقىت تالابىنا ساي قيمىلدايتىن كەز كەلدى.

دينا يمامباەۆا

Abai.kz