بيىل ادامزات بالاسىن اۋىر كۇندەرگە قالدىرعان سۇركەيلى ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ اياقتالعانىنا 75 جىل تولدى. بۇل سوعىستا قازاقستان دالاسىنان ءبىر ميلليون ەكى ءجۇز مىڭ جانۋىنگەر اتتانعان. ونىڭ ۇشتەن ءبىرى مايدان دالاسىنان قايتپاي قالدى. سوعىسقا قاتىسقان قازاقستاندىق جاۋىنگەرلەر ەرلىكتىڭ ۇلگىسىن كورسەتىپ، مايداننىڭ الدىڭعى شەبىندە ءجۇردى.

سوعىس اياقتالىپ، ەلگە ورالعان مايدانگەرلەر ۇلكەن قۇرمەتكە بولەندى. ولار وسىنداي قۇرمەتكە لايىق. مەملەكەت ەكىنشى دۇنيە جۇزىلىك سوعىستىڭ ارداگەرلەرىن ەشقاشان ەستەن شىعارعان ەمەس. ول كىسىلەردى قۇرمەتتەپ، مەملەكەت تاراپىنان كومەكتەر، جەڭلىدىكتەر بەرىلىپ تۇرادى. وكىنىشكە قاراي، سول سوعىسقا قاتىسقان ارداگەرلەردىڭ قاتارى كۇن سايىن سيرەپ بارادى. الايدا، ارداگەرلەرگە مەملەكەت تاراپىنان جاسالىپ جاتقان قامقورلىقتار از ەمەس ەكەنىن ايتىپ وتىرمىز.

ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا قاتىسقان اردەگەرلەرگە قامقورلىق تانىتۋ تۋرالى مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆ تا مالىمدەگەن بولاتىن. تۇتاس الەمدى تابانىنان تىك تۇرعىزعان كوروناۆيرۋس پاندەميامەن تۇسپا-تۇس كەلگەن كۇننىڭ وزىندە ەشبىر سوعىس ارداگەرى مەملەكەت قامقورلىعىنان تىس قالعان جوق. ەلىمىزدىڭ ءار وڭىرىندە مايدانگەر-ارداگەرلەرىنە مەملەكەت تاراپىنان جاردەم بەرىلىپ جاتىر. بيىل ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستاعى جەڭىستىڭ جەتپىس بەس جىلدىعىنا وراي ارداگەرلەرگە كولەمدى اقشالاي الەۋمەتتىك كومەك تابىستالدى. مۇنداي مىسالدار وتە كوپ. ءار وبلىس، ءار اۋدان ءوز وڭىرىندەگى مايدانگەرلەردى ماراپاتتاپ جاتىر. ءبىز بۇگىن سونىڭ ءبىر پاراسىن عانا جازامىز. سول اراقىلى اتالار ەرلىگىن ەرتەڭگە ۇلگى ەتسەك دەيمىز.

سوزىمىزگە دالەل رەتىندە الدىمەن جامبىل وبلىسىندا مايدانگەرلەرگە كورسەتىلگەن قۇرمەت، بەرىلگەن الەۋمەتتىك كومەك جايلى ايتا كەتەيىك. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ اياقتالعانىنا 75 جىل تولۋىنا وراي جامبىل وبلىسىندا تۇراتىن 57 سوعىس ارداگەرىنە ميلليون تەڭگە كولەمىندە الەۋمەتتىك كومەك جاسالعان.

ولاردىڭ ىشىندە سوعىس جىلدارىندا تىلدا ەڭبەك ەتكە ءتورت ىڭنان استام ارداگەرگە 50 مىڭ تەڭگەدەن بەرىلدى. ال، سوعىسقا قاتىسقان 350 مايدانگەردىڭ جانە سوعىستا مۇگەدەك بولىپ قالعان ارداگەرلەردىڭ وتباسىنا دا 50 مىڭ تەڭگەدەن الەۋمەتتىك كومەك تاعايىندالعان.

ال، سوعىسقا قاتىسۋشى مەن مۇگەدەكتەرگە تەڭەستىرىلگەن 1989 ادامعا 100 مىڭ تەڭگە كولەمىندە ءبىر رەتتىك الەۋمەتتىك كومەك بەرىلدى. سونىمەن قاتار، لەنينگراد قورشاۋىنىڭ بۇرىنعى تۇتقىندارى مەن كونتسلاگەردىڭ بايىرعى تۇتقىندارىنا دا 60 مىڭ تەڭگە كومەك بەرىلدى. ايتا كەتەيىك، وڭىردە 6 650 ادامعا ءبىر رەتتىك الەۋمەتتىك كومەك تاعايىنداۋ ءۇشىن 500 ميلليون تەڭگەدەن استام قاراجات بولىنگەن.

جالپى العاندا، سوڭعى مالىمەتتەرگە ساي قازاقستاندا ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا ۇلەس قوسقان 1025 سوعىس ارداگەرى مەن 123 مىڭنان استام سوعىس مۇگەدەكتەرى بار. 2020 جىلى ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ اياقتالعانىنا 75 جىل تولۋىنا وراي 124 242 ارداگەرگە ءبىر رەتتىك الەۋمەتتىك كومەك بەرىلگەن. قر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى ارداگەرلەرگە ماتەريالدىق كومەك بەرۋگە جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن 7,6 ميلليارد تەڭگە بولىنگەنىن ايتتى.

قر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنىڭ اقپاراتىنا سايكەس، رەسپۋبليكانىڭ جەتى وڭىرىندە ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس ارداگەرلەرى ءبىر رەتتىك الەۋمەتتىك كومەك العان. ول وڭىرلەر: قاراعاندى، شىعىس قازاقستان، اقتوبە، قىزىلوردا، اتىراۋ، الماتى جانە استانا.

ال، ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستاعى قازاقستاندىقتاردىڭ ەرلىگى جونىندە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ تا ايتقان بولاتىن.

-«بۇل – تۋعان جەرىن قورعاپ قالعان اتالارىمىز بەن اكەلەرىمىزدى ۇلىقتايتىن كۇن. سول سوعىستا قازاقستاندىقتار جانقيارلىق پەن باتىرلىقتىڭ ۇلگىسىن كورسەتتى. قازاقستاننان سول سوعىسقا 1 ميلليون 200 مىڭ ازامات قاتىسىپ، ولاردىڭ جارتىسى وتانعا ورالمادى.

سول قانقۇيلى جىلداردا قازاقستانعا كوشىرىلگەن جۇزدەگەن ونەركاسىپتىك جانە وندىرىستىك كاسىپورىنداردا مىڭداعان وتانداستارىمىز قالتقىسىز ەڭبەك ەتىپ، سوعىستىڭ اياقتالۋىنا ۇلكەن ۇلەس قوستى. سوعىستاعى اتىلعان ءار ون وقتىڭ توعىزى قازاقستاندا وندىرىلگەن قورعاسىننان قۇيىلدى. قاراپايىم اۋىل تۇرعىندارى جاۋىنگەرلەردى ازىق-تۇلىكپەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ايانباي ەڭبەك ەتتى.

راقىمجان قوشقارباەۆ، باۋىرجان مومىشۇلى، تالعات بيگەلدينوۆ، ءاليا مولداعۇلوۆا، ساعادات نۇرماعامبەتوۆ، سەرگەي لۋگانسكي تاعى باسقا دا داڭقتى باتىرلاردىڭ ەسىمدەرى ءبىزدىڭ ەسىمىزدە ماڭگى ساقتالادى.

ءبىز ەرجۇرەك اعا –اپالارىمىزدىڭ الدىندا ماڭگى قارىزدارمىز»،-دەگەن بولاتىن قاسىم-جومارت كەمەلۇلى.

وسىنىڭ نەگىزىندە جۋىردا مەملەكەت باسشىسى ماسكەۋدەگى قىزىل الاڭدا وتكەن ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ اياقتالعانىنا ارنالعان اسكەري پارادقا قاتىسىپ، “بەلگىسىز سولدات” قابىرىنە گۇل شوعىن قويدى.

اتالعان سالتاناتتى شەرۋگە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اتىنان دەسانتتىق شابۋىلداۋشى اسكەري ءبولىمىنىڭ 55 ساربازى قاتىستى. جالپى العاندا، تمد مەن باسقا دا شەت ەلدەردىڭ قارۋلى كۇشتەرىنەن قۇرالعان 13 توپ ساپ تۇزەپ، سالتاناتتى شەرۋ جاسادى. اتالعان شاراعا جالپى 13 مىڭنان استا اسكەري قىزمەتكەر، ءارتۇرلى 75 اسكەري ۇشۋ اپپاراتى مەن 216 اسكەري تەحنيكا جۇمىلدىرىلعان.

ۇشقىشتار، جاياۋ اسكەر، ينجەنەرلەر، ماتروستار، بارلاۋشىلار جانە شەكاراشىلار كيىمىن كيگەن اسكەريلەر ماكەۋدىڭ قىزىل الاڭىمەن ءجۇرىپ ءوتتى. ال شەرۋگە قاتىساتىن شەتەلدىكتەردىڭ اراسىندا قازاقستان قارۋلى كۇشتەرىنىڭ اۋە شابۋىلىنا قارسى قورعانىس اسكەرى دە بار.

بۇل سالتاناتتى شەرۋ رف پرەزيدەنتى ۆلاديمير ءپۋتيننىڭ باستاماىمەن ۇيىمداستىرىلعان اتالمىش شاراعا قازاقستان پرەزيدەنتىنەن بولەك، مولدوۆا پرەزيدەنتى يگور دودون، وزبەكستان پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزيەەۆ، بەلورۋس پرەزيدەنتى الەكساندر لۋكاشەنكو،  سەربتەردەن بوسنيا جانە گەرتسەگوۆينا پرەزيديۋمىنىڭ توراعاسى ميلوراد دوديك، تاجىكستان پرەزيدەنتى ەمومالي  راحمون، سەربيا پرەزيدەنتى الەكساندر ۆۋچيچ جانە بىرنەشە حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ باسشىلارى قاتىستى.

جالپى، العاندا ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستاعى قازاقستاندىق جاۋىنگەرلەردىڭ ەرلىگى جونىندە بىرنەشە كىتاپتار جازىلىپ، بىرقاتار فيلمدەر ءتۇسىرىلدى. مۇنىڭ بارلىعى دا سول سوعىستا قازا تاپقان جاۋىنگەرلەردى كەيىنگى ۇرپاق ساناسىنان وشىرمەۋ ماقساتىندا جاسالىپ جاتقانى اقيقات. بۇل تۇرعىدا مەملەكەت باسشىسىنىڭ ارداگەرلەرگە جاساپ جاتقان قۇرمەتىنىڭ ءجونى بولەك. الداعى ۋاقىتتا دا سوعىس ارادگەرلەرىنىڭ بىردە ءبىرى مەملەكەت قامقورلىعىنان تىس قالمايدى.

Abai.kz