دەنساۋلىق كودەكسى. 2021 جىلدان باستاپ قانداي وزگەرىستەر بولادى؟
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى، ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆ ەل تۇرعىندارىنىڭ سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋى كەرەك ەكەنىن ۇنەمى تالاپ ەتەدى. ەلباسىنىڭ تالابىنا ساي ەلىمىزدە سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستاناۋ نەگىزدەرى قالىپتاسىپ، ءاربىر قازاقستاندىق ازامات ونى باستى نازاردا ۇستاپ وتىر.
ەكونوميكاسى دامىعان، ساياسي احۋالى تۇراقتى، تۇرعىندارنىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى جاقسى، حالىقتىڭ دەنساۋلىعى مىعىم دامىعان وتىز ەلدىڭ قاتارىنا كىرۋ – ءبىزدىڭ ەلدىڭ باستى ماقساتى. سول ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن ۇكىمەت پەن حالىق بىرلەسە جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقانى كوپ جىلدار بولدى. دامىعان ەلدىڭ باستى كورسەتكىشتەرىنىڭ ءبىرى رەتىندە ەل تۇرعىندارىنىڭ ءومىر سالتى مەن تۇرمىس-تىرشىلىگىنىڭ جوعارى دەڭگەيدە بولعانىن اتاۋعا بولادى. ازاماتتاردىڭ دەنساۋلىعى، ءومىر ءسۇرۋ جاسىنىڭ ۇزاقتىعى سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋعا تىكەلەي قاتىستى.
سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ءناسيحاتتاۋ ءۇشىن بۇكىل ەل كولەمىندە سپورت نىساندارى كوپتەپ سالىنىپ، بۇقارالىق سپورت تۇرەلرى قارىشتاپ دامىپ كەلەدى. سونداي-اق، تۇرعىنداردىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن جاقسارتىپ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋىنا مۇمكىندىك جاسالىپ وتىر.
سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋدىڭ تاعى ءبىر جولى – ازاماتتاردىڭ دەنساۋلىققا زياندى ونىمدەردەن بارىنشا باس تارتۋىندا. سول ءۇشىن دە قازاقستاندا الكوگول مەگ تەمەكى ونىمدەرىن تۇتىنۋىنا بارىنشا توقتاۋ قويۋ ۇسىنىلىپ وتىر. ەلىمىزدە الداعى ۋاقىتتا الكوگول ونىمدەرى مەن تەمەكى ساتۋدىڭ ەرەجەلەرى وزگەرۋى مۇمكى. مۇنىڭ باستى قاجەتتىلىگى ازاماتتاردىڭ دەنساۋلىققا زياندى ادەتتەردەن باس تارتۋعا جەتەلەۋ بولىپ تابىلادى.
جاقىندا جاريالانعان اقپاراتقا سۇيەنسەك، تۇرعىنداردىڭ دەنساۋلىعى مەن دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى جايلى جاڭا كودەكس قولدانىسقا ەنەدى. جاڭا زاڭناماعا ساي، دۇكەندەگى ساتۋشىلار، الكوگول جانە تەمەكى ساتىپ الماقشى بولعان ازاماتتاردىڭ بارىنەن جەكە باسىن كۋالاندىراتىن قۇجاتتى تالاپ ەتۋى كەرەك. بۇل تالاپ ساتىپ الۋشىلاردىڭ جاس ەرەكشەلىگىەن قارامايدى، ساتىپ الۋشىنىڭ جاس مولشەرى كامەلەت جاسىنا تولسا دا جەكە كۋالىگىن كورسەتۋگە مىندەتتى.
حالىق دەنساۋلىعى جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى تۋرالى جاڭا كودەكستىڭ 110-ءشى بابىنا بىلاي دەپ كورسەتىلگەن: «ەگەر جەكە باستى كۋالاندىراتىن قۇجات كورسەتىلمەسە، تەمەكى بۇيىمدارىن، ونىڭ ىشىندە قىزدىرىلاتىن تەمەكىسى بار بۇيىمداردى، قورقورعا ارنالعان تەمەكىنى، قورقور قوسپاسىن، تەمەكى قىزدىرۋعا ارنالعان جۇيەلەردى، تۇتىنۋدىڭ ەلەكتروندىق جۇيەلەرىن جانە ولارعا ارنالعان سۇيىقتىقتاردى ساتۋدان باس تارتۋعا مىندەتتى».
سونىمەن قاتار اتالاعان باپتىڭ ون سەگىزىنشى تارماعىندا بۇل ەرەجەگە الكوگول ونىمدەرى دە كىرەتىنى كورسەتىلگەن. دەمەك جاڭا كودەكسكە ساي، الكاگول جانە تەمەكى ونىمدەرىن ساتىپ الۋ ءۇشىن ءاربىر ازامات جەكە باستى كۋالاندىراتىن جەكە قۇجاتتى وزىمەن بىرگە الىپ ءجۇرۋ كەرەك.
ال تەمەكى ونىمدەرىن، سونىڭ ىشىندە قورقور قوسپاسىن، قورقورعا ارنالعان تەمەكىنى جانە قىزدىرىلاتىن تەمەكىسى بار ونىمدەردى، سونىمەن قاتار تەمەكىنى قىزدىرۋعا ارنالعان جۇيەلەردى جيىرما ءبىر جاسقا تولماعان ازاماتتاردىڭ ساتىپ الۋىنا بولمايدى. سونداي-اق، تۇتىنۋدىڭ ەلەكتروندىق جۇيەلەرىن، ولاردى پايدالانۋعا ارنالعان سۇيىقتىقتاردى دا جيىرما ءبىر جاستان اسقان ازاماتتارعا عانا ساتۋعا رۇقسات ەتىلگەن. ايتا كەتەرىگى، جوعارىدا اتالعان ونىمدەردى ون سەگىز جاسقا دەيىنگى ازاماتتاردىڭ ساتۋىنا تيىم سالىنعان بولاتىن.
جاڭا ەرەجەگە ساي، 2021 جىلدىڭ ءبىرىنشى شىلدەسىنەن باستاپ قورقور قوسپاسىن، قورقورعا ارنالعان تەمەكىنى جانە قىزدىرىلاتىن تەمەكىسى بار ونىمدەردى، سونىمەن قاتار تەمەكىنى قىزدىرۋعا ارنالعان جۇيەلەردى جانە ەلەكتروندىق تەمەكىلەردى شىعارۋعا تيىم سالىنادى جانە ول ونىمدەردى اشىق كورسەتىپ ساتۋعا دا زاڭ بويىنشا تيىم سالىنعان. حالىق دەنساۋلىعى جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى تۋرالى جاڭا كودەكستىڭ 110-باپتىڭ ەكىنشى تارماعى ون التىنشى تارماقشاسىندا وسىنداي تالاپ كورسەتىلگەن.
ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ جولداۋلارىندا، ۇندەۋلەرىندە ايتىلعان ازاماتتاردىڭ سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋ كەرەك دەگەن تالابى جايلى جوعارىدا ايتتىق. دامىعان وتىز ەلدىڭ قاتارىنا ەنۋدى ماقسات تۇتاتىن تاۋەلسىز قازاقستان ۇستانۋى ءتيىس باستى شارتتاردىڭ ءبىرى، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىمەن قاتار، دەنساۋلىعى، ءومىر سالتى دا جوعارى دەڭگەيدە بولعانى دۇرىس. سول ءۇشىن دە جاڭا كودەكسكە ەنگىزىلگەن الكاگول ونىمدەرى مەن تەمەكى ونىمدەرىن ساتۋدىڭ جاڭا ەرەجەلەرى ورىندى دەپ ەسەپتەيمىز.
Abai.kz