نۇرتاي ءسابيليانوۆ: "تاۋەلسىز ەلدىڭ تامىرى مىقتى، حالقى قايسار بولادى"
قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى نۇرتاي ساليحۇلى سابيليانوۆ 1962 جىلى 1 ماۋسىمدا سەمەي وبلىسى اياكوز اۋدانى شىڭقوجا اۋىلىندا كوپ بالالى وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1979 جىلى شىڭقوجا اۋىلىنداعى قازاق ورتا مەكتەبىن بىتىرگەن. ەڭبەك جولىن 1979 جىلدىڭ شىلدە ايىندا اياكوز اۋدانىنىڭ «نارىن» كەڭشارىنداعى «وربيتا» كومسومول-جاستار بريگاداسىندا باستايدى. 1980 جىلعى قاراشادان 1982 جىلعى جەلتوقسانعا دەيىن لەنينگراد قالاسىندا كەڭەس ارمياسى قاتارىندا اسكەري قىزمەتىن وتەپ ءجۇرىپ، لەنينگراد قالاسىنداعى №192 كەشكى ورىس ورتا مەكتەبىن ءبىتىرىپ، ورتا ءبىلىم تۋرالى ەكىنشى اتتەستات الادى. ول 1986 جىلى الماتى قالاسىندا بولعان جەلتوقسان وقيعاسىنا بەلسەنە قاتىسقان. قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ ءۇشىنشى، ءتورتىنشى شاقىرىلىمىنىڭ دەپۋتاتى. 2007 جىلعى شىلدە ايىنان «نۇر وتان» حالىقتىق دەموكراتيالىق پارتياسى ساياسي كەڭەسى جانە ساياسي كەڭەسىنىڭ بيۋرو مۇشەسى. شىعىس قازاقستان وبلىسى اياكوز اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى. «2008 جىلعى ءبىلىم مەتسەناتى». ۇلتتىق قوعامدىق «التىن جۇرەك» سىيلىعىنىڭ «ءبىلىمدى دامىتۋعا قوسقان ۇلەسى ءۇشىن» نوميناتسياسى بويىنشا 2010 جىلعى يەگەرى.
قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى نۇرتاي ساليحۇلى سابيليانوۆ 1962 جىلى 1 ماۋسىمدا سەمەي وبلىسى اياكوز اۋدانى شىڭقوجا اۋىلىندا كوپ بالالى وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1979 جىلى شىڭقوجا اۋىلىنداعى قازاق ورتا مەكتەبىن بىتىرگەن. ەڭبەك جولىن 1979 جىلدىڭ شىلدە ايىندا اياكوز اۋدانىنىڭ «نارىن» كەڭشارىنداعى «وربيتا» كومسومول-جاستار بريگاداسىندا باستايدى. 1980 جىلعى قاراشادان 1982 جىلعى جەلتوقسانعا دەيىن لەنينگراد قالاسىندا كەڭەس ارمياسى قاتارىندا اسكەري قىزمەتىن وتەپ ءجۇرىپ، لەنينگراد قالاسىنداعى №192 كەشكى ورىس ورتا مەكتەبىن ءبىتىرىپ، ورتا ءبىلىم تۋرالى ەكىنشى اتتەستات الادى. ول 1986 جىلى الماتى قالاسىندا بولعان جەلتوقسان وقيعاسىنا بەلسەنە قاتىسقان. قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ ءۇشىنشى، ءتورتىنشى شاقىرىلىمىنىڭ دەپۋتاتى. 2007 جىلعى شىلدە ايىنان «نۇر وتان» حالىقتىق دەموكراتيالىق پارتياسى ساياسي كەڭەسى جانە ساياسي كەڭەسىنىڭ بيۋرو مۇشەسى. شىعىس قازاقستان وبلىسى اياكوز اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى. «2008 جىلعى ءبىلىم مەتسەناتى». ۇلتتىق قوعامدىق «التىن جۇرەك» سىيلىعىنىڭ «ءبىلىمدى دامىتۋعا قوسقان ۇلەسى ءۇشىن» نوميناتسياسى بويىنشا 2010 جىلعى يەگەرى.
- ءسىزدى حالىققا كەڭىنەن تانىتىپ، ازاماتتىق كەلبەتىڭىزدى ايگىلەگەن - جەلتوقسان كوتەرىلىسى. ۇلتتىق رۋحتا تاربيەلەنگەن ءسىزدىڭ ۇقك جاسىرىن تۇسىرگەن بەينە كامەرالاردا ساقتالىپ قالعان سۋرەتتەرىڭىز دە بار. سول شاعىن كادردا تولقىنداي تۋلاعان جاستاردىڭ اراسىندا مەگوفوندى قولىڭىزعا الىپ، اشىنا ايقايلاپ تۇرسىز. سول ءساتتى ەسىڭىزگە ءتۇسىرىپ كورىڭىزشى؟
- مەن ول جىلدارى جاتاحانادا تۇراتىنمىن. الماتى حالىق شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىنىڭ ءۇشىنشى كۋرس ستۋدەنتىمىن. رەسپۋبليكامىزدى كوپ جىلدار باسقارعان قوناەۆ دىنمۇحامەد اقساقال ورنىنان ءبىر كۇندە الىنىپ قازاقتىڭ دالاسىنىڭ وي شۇقىرىن، قاسيەتتى ءتىلى مەن ءدىلىن، ءدىنى مەن سالت ءداستۇرىن بىلمەيتىن كولبين دەگەن بىرەۋدىڭ بيلىك باسىنا كەلىپ، ەل ءىشىن اشۋ ىزا كەرەنپ تۇرعان كەز. اسىرەسە، جاستاردىڭ بولاشاق ءۇشىن، ۇلت كەلەشەگى ءۇشىن، توتوليتارلىق جۇيەنىڭ قىسپاعىنا قارسى باس كوتەرۋى تاپتالعان نامىس پەن قۇل بولعان سانانىڭ سىلكىنۋىنە اكەپ سوقتى. جەلتوقسان جاستاردىڭ ارمانىنىڭ اسقاقتىعىن، ويلارىنىڭ ومىرشەڭدىگىن تاريحتىڭ الدىندا دالەلدەگەن كوتەرىلىس. ونى قولدان ۇيىمداستىردى دەگەنگە قوسىلمايمىن. ول جىلدارى جاسىم جيىرما تورتتە، اسكەري بورىشىمدى وتەپ كەلگەن جىگىت ەدىم. قوعامدا ورىن الىپ جاتقان وسىنداي كەلەڭسىز جاعدايدى 16 جەلتوقسان كۇنى كەشكىلىك ەستىدىم. تامىرىندا تۇركىنىڭ قانى بار الاش بالاسى مۇندايدا ۇيىقتاي الار ما؟ ەرتەسىنە قانىم تاسىعان مەن دە كۋرستاستارىممەن بىرگە الاڭعا جەتتىم. ساي جىرادان وزەنگە قۇيعان ارناداي بولىپ قالانىڭ ءار تۇكپىرىنەن ازاتتىق اڭساعان جاستار ورتالىق الاڭعا جينالا باستادى. سول جەردەگى جاستاردىڭ اشۋ ىزاسىن تۋدىرعان قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ، اسكەريلەردىڭ قارسىلىعى دەسەم شىندىقتان الىستاماسپىن. الدىمەن قاقتىعىستى باستاعان سولار بولدى. ولاردىڭ ادىلدىكتى تالاپ ەتكەن جاستاردى قول شوقپارلارىمەن ۇرىپ تاراتۋعا تىرىسۋى، «قايتىڭدار» دەپ قوقان لوقى كورسەتۋى بۇل سوزىمە دالەل. ءالى ەسىمدە جاستار شوعىرى كوبەيگەن ساتتە «مەنىڭ قازاقستانىم» ءانى، ايازدى جەلتوقساننىڭ ساعىن سىندىرىپ، الماتى اسپانىندا قالىقتاپ تۇرىپ الدى. بۇل سونداي شىنايى جۇرەكپەن، ۇلتتىق رۋحپەن ايتىلعان ءان ەدى. سونداي ءساتتىڭ بىرىندە تريبۋناعا شىعۋعا تالپىنىپ ەدىم، سۇيرەپ، يتەرىپ ىعىستىرىپ تاستادى. سونى بايقاعان قاسىمداعى جىگىتتەر مەنىڭ قولىما مەگوفوندى بەرىپ، تىك كوتەرىپ الدى. ساپىرىلىسقان الاڭدا ۇرانداتىپ، كوپتىڭ كوڭىلىنەن شىعاتىن ءسوز ايتساڭ عانا تىڭداي قالادى. ال ەگەردە ولارعا قارسى پىكىر بىلدىرسەڭ شۋلاپ قويا بەرەدى. سونداعى مەنىڭ ايتقانىم «ءبىز بۇل جەرگە ۇلتىمىزدىڭ تاپتالعان نامىسى ءۇشىن جينالدىق، سوڭعى دەمىمىز قالعانشا كۇرەسەمىز، تالاپ تىلەگىمىز ورىندالعانشا بۇل ماڭنان كەتپەيمىز، ورتالىق كوميتەتتتىڭ عيماراتىنا بارىپ ادىلدىكتىڭ اق تۋىن جەلبىرەتىپ قايتپايىنشا شەگىنبەيمىز، ءولىپ تىرىلسەكتە پلەنۋمنىڭ شەشىمىن وزگەرتەمىز» دەسەم كەرەك. ۇيىپ تىڭداعان جاستار مەنى قولداي كەتتى. جاستاردىڭ سورىنا قاراي كەيىن ارانداتۋ باستالدى. قۇقىق قورعاۋ وكىلدەرىمەن جاعالاسۋ، اسكەري ادامدارمەن قاقتىعىستار ورىن الدى. سونداي قىسىلتاياڭ كەزدە بۇگىنگى جەلتوقسان (بۇرىنعى مير) كوشەسىنىڭ بويىنان بارريكادا قۇرىپ الدىق. ونىڭ كومەگى ءتىپتى كوپ بولدى. سول ارقىلى ورتالىق كوميتەتتىڭ عيماراتىنا قاراي شابۋىلىمىزدى توقتاتپادىق. سولداتتار ءبىزدى كەرى شەگىندىرگەندە بارريكادادا تۇرعاندار ۇستاپ قالادى. قايتادان كۇش جيناپ الىپ تارپا باس سالامىز. سوندا ءبىزدى الاڭنان قۋ ءۇشىن ارنايى تەحنيكا، ءورت سوندىرەتىن ماشينالار قولدانىلعانىن ايتپاي كەتۋگە بولماس. بۇل شىنداپ كەلگەندە بەيبىت شەرۋگە شىققان جاستاردىڭ قۇقىن بۇزۋ، تۇنشىقتىرۋ، ءۇنىن وشىرۋگە جاسالعان قادام ەدى. ۋىقتارى سىقىرلاي باستاعان كەڭەس ءداۋىرىنىڭ سوڭعى تۇياق سەرپۋى ەدى بۇل. قاقاعان قىستا توبەڭنەن مۇزداي سۋ شاشىپ، كوكتايعاقتا مۇزداي قارۋلانعان سولداتتاردىڭ ادىلدىك ىزدەگەن جاستاردى سويىلعا جىعۋى جانعا جارا سالعانىمەن، ازاتتىق اڭساعان كوتەرىلىستىڭ ارتى كەڭەس وداعىنىڭ ىدىراۋىنا اكەپ سوقتى.
- ءسىز جەلتوقساندى كوتەرىلىسكە تەڭەپ وتىرسىز، جاي عانا وقيعا دەپ جۇرگەندەر دە بار عوي؟ وعان نە دەيسىز؟
- باسىندا بەيبىت شەرۋمەن باستالىپ، ارتى قاندى قىرعىنعا ۇلاسقان قاقتىعىستى جاي عانا وقيعا دەپ باعالاۋعا بولمايدى. ۇلتتىق مۇددە جولىندا رۋحتانىپ، الاڭعا شىعىپ، ەزىلگەن ساناسىن ەزگىدەن تازالاپ، ىزگى ماقسات جولىندا جانى جارالانىپ، وپات بولىپ كەتكەندەردى ەسكە الا وتىرىپ، باعالاي وتىرىپ ءبىز ۇلتىمىزدىڭ داڭقىن اسقاقتاتساق دەگىم كەلەدى. بۇل قازاق جاستارىنىڭ ناعىز نامىسشىل، رۋحى بيىك، قايسار ەكەنىن كورسەتكەن جەلتوقسان كوتەرىلىس ەدى.
- قۋدالاۋدان قالاي امان قالدىڭىز؟
- جەلتوقسان كوتەرىلىسىنەن ەكى اي وتكەسىن ۇقك قىزمەتكەرلەرى اۋديتوريادان مەنى ۇستاپ اكەتتى. ءبىزدىڭ ينستيتۋتتىڭ باس كورپۋسىندا ولار جەكە كابينەت العان ەكەن. سول جەرگە اپارىپ مەنەن جاۋاپ الدى. ولار مەنىڭ مەگوفونمەن سويلەپ تۇرعان سۋرەتىمدى، باسقادا جەلتوقسانعا قاتىسقان ازاماتتاردىڭ سۋرەتتەرىن كوپ قىلىپ شىعارىپ، ءار ينستيتۋتقا، زاۆود- فابريكالارعا تاراتقان عوي. رەكتوراتتان، دەكاناتتان، بەلسەندىلەردى جيناپ الىپ ىزدەستىرگەن. سونداي ءبىر كەزدە ەسەپ ەكونوميكا فاكۋلتەتى دەكانىنىڭ ورىنباسارى «مىناۋ بىزدە وقيتىن ستۋدەنت» دەپ مەنىڭ فوتومدى كورسەتكەن ەكەن. سودان باستاپ مەنى ىزدەستىرۋ باستالعان. ىزدەستىرۋ دەپ ايتىپ وتىرعانىم ول كەزدە مەن قىسقى دەمالىستا اۋىلدا جۇرگەنمىن. كورەشەگىم شىعار، ەگەردە مەن 17,18,19 جەلتوقسان كۇندەرى ۇستالعاندا تاعدىرىم باسقاشا ءوربىر ەدى. ويتكەنى ول كۇندەرى ۇستالعانداردىڭ كوبىنە قىلمىستىق، اكىمشىلىك ءىس قوزعالىپ، جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋ ءۇشىن سوتقا جىبەرىلگەن. مەن ولاردىڭ قولىنا ەكى ايدان كەيىن تيگەندىكتەن، «تەمىردى قىزعان كەزىندە سوقپاعاندىقتان» ناقتى دالەلدەر كەلتىرە المادى. بىراق، 6-7 ايداي كۇشتى تەكسەرىس بولدى. مەگوفونداعى داۋىس انىق تۇسپەگەندىكتەن (الىستان تۇسىرىلگەن عوي) ولار مەنىڭ نە ايتقانىمدى ەستي المادى. ەگەر ەستي قالعاندا مەنى اياماۋشى ەدى. كەيىن مەنەن سۇراق قويىپ، جاۋاپ العاندار «ءۇش جىلدان كەيىن قايتا تەكسەرەمىز، دالەلدەر انىقتالىپ جاتسا، بەس جىلعا باس بوستاندىعىڭنان ايىرىلاسىڭ» دەپ ءدوڭ ايبات كورسەتكەن بولاتىن. الايدا ولار اڭساعان ءۇش جىلدا زامان وزگەرىپ، دۇنيە الاي دۇلەي بولىپ كەتتى ەمەس پە؟ ءبىر ايتا كەتكىم كەلەتىنى وسىنداي جاعدايدان كەيىن ماعان دەگەن وقىتۋشىلاردىڭ، ستۋدەنتتەردىڭ كوزقاراسى كۇرت وزگەردى، «ۇلتشىل» دەگەن ايدار تاعىلدى. الايدا، تەكسەرۋ بارىسىندا جاقسى مىنەزدەمە بەرىپ، مەنى قورعاپ قالعان ادامدار دا بولدى.
- ودان كەيىنگى تاعدىرىڭىز قالاي بولدى؟
- قۇرمەت تاقتاسىنان سۋرەتىم الىنىپ تاستالدى، لەنيندىك ستيپەندياتقا ۇمىتكەرلىككە جول بەرىلمەدى. پارتيا قاتارىنا وتۋىمە توسقاۋىل قويىلدى. ءۇشىنشى كۋرستىڭ باسىندا ينستيتۋتتىڭ بۋحگالتەرلىك ەسەپ كافەدراسىندا وقىتۋشى بولىپ جۇمىسقا ورنالاسۋعا جولداما العان ەدىم. بىراق، ينستيتۋت رەكتورلىعىنا باسقا ۇلتتىڭ ادامى تاعايىندالىپ، جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسقانىم ءۇشىن مەنىڭ كافەدراعا وقىتۋشى بولىپ قالۋىما قارسىلىق ءبىلدىردى. ءسويتىپ جۇمىسقا ورنالاسۋ جولداماسىنان ايىرىلدىم.
- تاۋەلسىزدىكتى اڭساعان جەلتوقساندىقتاردىڭ ءبارى اقتالىپ، وزدەرىنىڭ ساياسي باعاسىن الدى دەپ ويلايسىز با؟
- پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ 1991 جىلعى 12 جەلتوقسانداعى جارلىعىمەن جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسىپ، قىلمىستىق، اكىمشىلىك، تارتىپتىك جاۋاپتىلىققا تارتىلعان ازاماتتار اقتالدى. 1996 جىلى پرەزيدەنتىمىزدىڭ جارلىعىمەن وسى جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە بەلسەندى قاتىسقان قايرات رىسقۇلبەكوۆكە «حالىق قاھارمانى» اتاعى بەرىلدى. الاڭدا شىرقالعان «مەنىڭ قازاقستانىم» ءانى ەلىمىزدىڭ مەملەكەتتىك گيمنىنە اينالدى. 2006 جىلى الماتى قالاسىندا ەلباسىمىزدىڭ قاتىسۋىمەن جەلتوقسان قاھارماندارىنا ارنالعان «تاۋەلسىزدىك تاڭى» اتتى ەسكەرتكىش اشىلدى. سول ەسكەرتكىش اشىلعاندا سويلەگەن سوزىندە ەلباسىمىز جەلتوقسان قاھارماندارىنا «بۇل ەرلىكتىڭ عانا ەمەس، ەلدىكتىڭ دە نىشانى» دەپ ساياسي باعا بەردى. سول كەزدە جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسقان ازاماتتار كورسەتكەن قامقورلىعى ءۇشىن پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆقا وزدەرىنىڭ ريزاشىلىقتارىن ءبىلدىرىپ، قاسىنا كەلىپ ەستەلىككە فوتو سۋرەتكە ءتۇستى. ءوز وي پىكىرلەرىن اشىق ايتتى. ەلباسىنىڭ جەلتوقسانشىلارعا كورسەتكەن ىسىنەن، قۇرمەتىنەن وزگەلەر ۇلگى السا عوي. بولاشاقتا جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسقان ازاماتتاردىڭ مارتەبەسى تۋرالى زاڭ قابىلدانۋى كەرەك. جالپى ەلباسىمىز 20 جىلدا قازاق مەملەكەتىن قۇرىپ، استاناداي الەم سۇيسىنگەن قالا سالىپ، ەلدەگى تۇراقتىلىقتى ساقتاپ، مەملەكەتىمىزدىڭ دامۋىن، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك ەكونوميكالىق جاعدايىنىڭ كوتەرىلۋىن قامتاماسىز ەتتى. شەت ەلدەگى قانداستارىمىزدى ەلگە ورالتۋداعى سىڭىرگەن ەڭبەگى دە شەكسىز. جاستارىمىزدىڭ شەت ەلدە مەملەكەت ەسەبىنەن ءبىلىم الۋىنا قاراجات ءبولىپ قولداۋ كورسەتتى. اجال وتىن شاشقان سەمەي يادرولىق پوليگونىن جاپتى. قازاق حالقىنىڭ سانى ءوز ەلىمىزدە 40 پايىزدان 67 پايىزعا جەتتى. وسىنىڭ ءبارى ەلباسىمىزدىڭ جۇرگىزىپ وتىرعان ساياساتىنىڭ جەمىسى!!! تاۋەلسىز ەلدىڭ تامىرى مىقتى، حالقى قايسار بولادى!!! حالىقتىڭ بەرەكە بىرلىگىنە ءبارىمىز دە قىزمەت ەتۋىمىز كەرەك.
- جەلتوقسان كوتەرىلىسى ءادىل باعاسىن الىپ، تاۋەلسىزدىكتىڭ جارشىسىنا اينالعان تۇستا حالىق ساعىنا قاۋىشقان بەكزات ونەر ايتىستى قولدادىڭىز. مەتسەنات بولدىڭىز. كوپتەگەن تالانتتى جاستاردىڭ تالابىنا قانات ءبىتىردىڭىز. ءسۇيتىپ حالىقتىڭ ريزاشىلىعىنا بولەندىڭىز. بىراق كوپ جىلدىڭ ءجۇزى بولىپ قالدى جومارت جانداردىڭ قاتارىنان كورىنبەي كەتكەنىڭىزدى جۇرت سان ساققا جۇگىرتىپ ءجۇر؟
- ايتىسقا دەمەۋشى بولعانداعى باستى ماقساتىم ءتول ونەرىمىز ايتىستى دامىتىپ، جاس اقىنداردى قولداۋ بولاتىن. وسى ماقسات جولىندا مەن التى جىلداي ءوز ەركىممەن، تازا ەڭبەگىممەن تاپقان قاراجاتپەن دەمەۋشىلىك كورسەتتىم. ايتىستىڭ توڭىرەگەندە جۇرگەن ازاماتتارمەن يىقتاسىپ، بابا مۇرانىڭ جالعاسىن تابۋىنا قىزمەت جاسادىم. ايتىستان كەتە قويعان جوقپىن. ايتىستى وتكىزەم دەپ قاراجات العان مەكەمەمەن ارامىزدا تۇسىنبەۋشىلىك بولعانى راس. ايتىس بۇگىندە جاندانىپ، جاسارىپ، بيىككە كوتەرىلدى. ەكى جىلداي بولدى مەملەكەت ايتىستى قولداپ جاتىر. وسى ايتىستى ۇيىمداستىرۋشى، قولداۋشى، قورعاۋشى ەرمان ءجۇرسىن اعامىزدىڭ ايتىسقا ءسىڭىرىپ جاتقان ەڭبەگى زور. ونى ايتپاۋ مۇمكىن ەمەس. جاقىندا «كونگرەسس حولدا» وتكەن رەسپۋبليكالىق ايتىسقا بارىپ، شاما شارقىمشا قول ۇشىمدى بەردىم. تاماشالادىم. اقىنداردىڭ اياق الىسىن كورىپ مارقايىپ قالدىم. جالپى مەن ايتىسقا عانا ەمەس، سپورتتا، وزگەدە ونەردىڭ سالاسىندا جۇرگەن جاستارعا دا جاردەم جاساپ تۇرامىن. مىسالى، مەكتەپتەرگە، بالالار ۇيىنە قامقورلىق جاساۋعا، ستۋدەنتتەردىڭ وقۋىنا كومەك كورسەتۋگە ءجيى كوڭىل بولەمىن. شالعاي اۋىلداعى اقساقالدار مەن قاراپايىم اۋىل ادامدارىن، ۇستازدار مەن مەكتەپ وقۋشىلارىن بىرنەشە رەت استاناعا اكەلىپ، كورىكتى جەرلەرمەن تانىستىردىم. سونىمەن قاتار ءتورت جىلداي بولدى ت. رىسقۇلوۆ اتىنداعى قازاق ەكونوميكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ (بۇرىنعى الماتى حالىقشارۋاشىلىق ينستيتۋتى) ءتورت ستۋدەنتىنە اي سايىن 15 مىڭ تەڭگەدەن ستيپەنديا تولەپ كەلەمىن. وسىنداي ەكى ستيپەنديا سەمەي مەملەكەتتىك پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتىنىڭ ستۋدەنتتەرىنە دە تاعايىندالدى. ونى ءتىلدى جاقسى بىلەتىن، وقۋ وزاتتارى يەلەنۋدە. جىلىنا ون ستۋدەنتتى ءوز قاراجاتىما وقىتۋدى موينىما الىپ وتىرمىن. كوپ جۇرت مەنى دەپۋتات بولعاننان بەرى دەمەۋشىلىگىن ۇمىتتى دەسە ايتار جاۋابىم وسى. سىزدەر سۇراپ وتىرعاننان كەيىن عانا ايتىپ وتىرمىن. ارينە، مۇنىڭ ءبارى ادامنىڭ الەۋمەتتىك مۇمكىندىگىنە، حالىققا دەگەن جان اشىرلىعىنا بايلانىستى جۇزەگە اسىرىلادى.
- «نۇر وتان» ۇسىنعان 127 كانديداتتىڭ قاتارىندا ەسىمىڭىز ءجۇر؟ سىزبەن قاناتتاس، رۋحتاس بولعان، قازاق مۇددەسىنە ادال ءتورتىنشى شاقىرىلىمنىڭ بىرنەشە دەپۋتاتتارىن بۇل تىزىمنەن كورە المادىق؟ كەرىسىنشە وبلىس، اۋدان اكىمدەرىنىڭ قاراسى كوپ سياقتى...
- «نۇر وتان» حالىقتىق دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ ساياسي كەڭەسى بيۋروسىنىڭ شەشىمىمەن ۇمىتكەرلەر ءتىزىمى پارتيا سەزدىنە ۇسىنىلدى. ءار ءوڭىردىڭ، وبلىستىڭ تاجىريبەسى بار، بەلگىلى ازاماتتارى، ەلگە تانىمال ادامدار تىزىمگە ەنگىزىلگەن. پارتيانىڭ سەزدى بەكىتكەننەن كەيىن وسى ءتىزىمنىڭ ىشىنەن «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ پارلامەنت ءماجىلىسى سايلاۋىندا داۋىس الۋىنا قاراي ۇمىتكەرلەر دەپۋتات بولىپ تىركەلەدى. سونىمەن بىرگە پارتيانىڭ وبلىستىق فيليالدارىنىڭ ۇسىنىستارى دا ەسكەرىلگەن دەپ ويلايمىن. مۇمكىن وسى جاعىدا اسەر ەتكەن بولار ۇمىتكەرلەردىڭ قۇرامىنا.
- دەپۋتاتتار پارتيالىق تىزىممەن سايلانسا دا باق بەتتەرىندە زاڭ شىعارۋشى ورگاننىڭ سارايىندا قارجىلىق توپتاردىڭ نەمەسە ساياسي ىقپالدى كۇشتەردىڭ لوببيستەرى وتىراتىنى تۋرالى اشىق ايتىلىپ ءجۇر. بۇعان نە ايتار ەدىڭىز؟
- دەپۋتات بولىپ سايلانعان ازاماتتاردىڭ ىشىندەدە ار سالانىڭ وكىلدەرى بار. الايدا زاڭ تالقىلانىپ جاتقان كەزدە كەيبىرەۋلەر جەكە ءبىر توپتىڭ مۇددەلەرىن كوزدەۋى بەك مۇمكىن. ونداي جاعدايلار پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ ءتورتىنشى شاقىرىلىمىندا كەزدەسىپ قالدى. مىسالى كاسىپكەرلىكتى قولدايتىن ۇيىمداردان قىلمىستىق كودەكستەن جالعان كاسىپكەرلىك تۋرالى باپتى الىپ تاستاۋ ۇسىنىسى ءتۇستى. وسىنى بىرقاتار دەپۋتاتتار قولداپ تا جىبەردى. بىراق ارتىنان تالقىلاي كەلە مۇنىڭ قوعامعا، سالىق تۇسىمىنە زيانى بولاتىنى ايتىلدى. مەن دە بۇعان قارسى بولدىم. سەبەبى ءبىز جالعان كاسىپكەرلىككە بايلانىستى قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىكتى الىپ تاستاساق، وندا وسى جالعان كاسىپكەرلىكپەن اينالىساتىندار ارقىلى بيۋدجەتتىڭ، كاسىپورىنداردىڭ قاراجاتى باسقا جاققا كەتىپ جالعان كاسىپكەرلىكپەن اينالىساتىندار سالىق تولەۋدەن جالتارىپ كەتەتىن ەدى. بۇل ءبىزدىڭ بيۋدجەتتىڭ كىرىسىنە جانە ەكونوميكامىزعا كەرى اسەرىن تيگىزەدى. ەكونوميكا-قارجى سالاسىندا 16 جىل ىستەگەننەن كەيىن مەن بۇل ماسەلەنى جاقسى بىلەمىن. ويتكەنى وعان جول بەرۋگە بولمايدى. كەرىسىنشە شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋدى قولداۋىمىز كەرەك. تەمەكىگە سالىناتىن اكتسيزدىن مولشەرىن كوبەيتۋ تۋرالى ۇسىنىستار ەنگىزىلگەن كەزدە كوپتەگەن دەپۋتاتتاردىڭ ىشىندە قارسى شىققاندار بولدى. سول جولدا مۇددەلى توپتار جۇمىس ىستەدى دەسەم ارتىق ايتقانىم ەمەس.
- نۇرتاي مىرزا، پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ قىزمەتى باسپاسوزدە بىرجاقتى باعالانىپ جاتقان جوق پا، قالاي ويلايسىز؟
- پارلامەنت جۇمىسى باسپاسوزدە ءارتۇرلى باعالانۋدا. جۋرناليستتەرگە، باق-نا پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ اتقارىپ جاتقان قىزمەتتەرى نەمەسە زاڭ جوبالارىن تالقىلاۋ تۋرالى ماسەلەلەر كەرەك بولاتىن بولسا، ولاردىڭ پارلامەنتكە كەلىپ تولىق ماعلۇماتتاردى الۋعا مۇمكىندىكتەرى بار. سونىمەن قاتار دەپۋتاتتارعا سۇراق قويىپ، وعان جاۋاپ الۋعا دا قۇقىلى. بىراق كوبىنە جۋرناليستتەر پارلامەنتتىڭ جالپى وتىرىسىنا كەلەدى دە ونى تاسپاعا تارتىپ، ۇنتاسپاعا جازىپ سول جەردە بولىپ جاتقان جايدان حابار تاراتادى دا ءىس بىتتىگە سانايدى. جۋرناليستەر داۋىس بەرۋ ارقىلى ماقۇلدانىپ جاتقان زاڭ جوبالارى تۋرالى ايتىپ حالىققا ءبارى تەز شەشىلىپ جاتقانداي جەتكىزەدى. نەگىزى جۋرناليستەردىڭ جۇرەتىن جەرى مەنىڭ ويىمشا جالپى وتىرىسپەن قاتار، جۇمىس توپتارى مەن كوميتەتتىڭ وتىرىستارى، ۇكىمەتتىك ساعاتتار بولۋى كەرەك. تالاس تارتىستار، وي-پىكىرلەر، كوپتەگەن ماسەلەلەر، ۇسىنىستار، قورىتىندىلار سوندا ايتىلادى جانە زاڭ جوبالارى جان جاقتى تالقىلانادى. قوعامدىق ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى دە وعان قاتىسا الادى. پارلامەنت سايتىندا ءار دەپۋتاتتىڭ جەكە پاراعى بار. سوندا ءبىز مەملەكەتتىك تىلدە، كەرەك بولعان جاعدايدا ورىس تىلىندە شىنايى اقپارات بەرۋگە تىرىسامىز. دەپۋتاتتىڭ جەكە پاراعىندا دەپۋتاتتىق قىزمەتىمىزدى، قانداي زاڭ جوبالارىنا ۇسىنىس جاساعانىمىزدى، قانداي ەلدى مەكەندەرگە بارىپ، قانشا كەزدەسۋلەر وتكىزگەنىمىزدى، قانشا دەپۋتاتتىق ساۋالدار جولداعانىمىزدى، شەتەلگە بارعان ءىس ساپارىمىزدى، باق-نا بەرگەن سۇحباتتارىمىزبەن ماتەريالدارىمىزدى دەپۋتات كەزىمىزدە كورسەتىپ جاريالاعانبىز. سوندىقتاندا باق وكىلدەرى، جالپى سايلاۋشىلارىمىز وسىعاندا كوڭىل اۋدارسا ەكەن دەيمىن. سۇراعىڭىزدىڭ ەكىنشى قىرىنا كەلەيىن. جۋرناليستەر كوپ جاعدايدا وقىلاتىن سەنساتسيالىق اقپارتتارعا قۇمار. مۇنى جوققا شىعارۋعا بولمايدى. كىمدى قالاي بەرەمىن دەسەدە جۋرناليستتەردىڭ ءوز قۇقىعى. سىناپ بەرسە دە ماقتاسا دا. بىراق باسپاسوز وكىلى ءبىر نارسەنى ۇدايى جادىندا ۇستاسا دەيمىن. ول - ءار ازاماتتىڭ ار نامىسى، قادىر قاسيەتى مەن ىسكەرلىك بەدەلىنە نۇقسان كەلتىرمەۋ.
- ءتورتىنشى شاقىرىلىمداعى ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنىڭ قىزمەتىنە قانداي باعا بەرە الاسىز؟
- ارينە، ءوزىمىزدىڭ ۇلتتىق مۇددەمىزگە، مەملەكەتتىڭ بولاشاعىنا ارنالعان قوعامدىق قارىم- قاتىناستاردى رەتتەيتىن زاڭ جوبالارى تۇرعىسىنان ءار دەپۋتاتتىڭ ەڭبەگىن ەرەكشە باعالاعان ءجون. ويتكەنى زاڭ جوبالارى ۇكىمەتتەن كەلىپ تۇسەدى نەمەسە پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ باستاماسىمەن جازىلىپ، تىركەلىپ تالقىلاۋدان وتەدى. ءار زاڭ جوباسى بويىنشا جۇمىس توبى قۇرىلىپ، ونى جۇمىس توبىنىڭ مۇشەلەرى جان جاقتى، قىزۋ تالقىلايدى. سونداي كەزدەردە تاباندىلىق تانىتىپ، ۇستانعان ۇسىنىسىنان، پىكىرىنەن تايمايتىن ازاماتتار كوپ كەزدەستى. بولە جارىپ اتتارىن اتاماي-اق قويايىن. ۇسىنىستار تالقىلانۋ ارقىلى زاڭ جوباسى جەتىلدىرىلەدى. جەتىلدىرىلۋ ارقىلى الەۋمەتتىك، ەكونوميكالىق جاعدايدى جاقسارتۋعا قاراجات بولۋگە دە قول جەتكىزىلەدى. كەي كەزدە ءبىر زاڭ جوباسى ەكى ءۇش جىلداي تالقىلانىپ، وعان دەپۋتاتتار تاراپىنان مىڭعا جۋىق ۇسىنىستار تۇسەدى. كەيدە ءۇش-ءتورت ايدىڭ ىشىندە تالقىلانىپ، كوپتەگەن ۇسىنىستار قاراستىرىلعاننان كەيىن قابىلدانۋى دا مۇمكىن. بىراق ءار زاڭ جوباسىنا بەرىلگەن دەپۋتاتتاردىڭ ۇسىنىستارىن جۇزەگە اسىرۋعا قوسىمشا قاراجات كەرەك بولاتىن بولسا، وعان ۇكىمەتتەن وڭ قورىتىندى الىنۋى كەرەك. مۇنداي جاعدايدا وڭ قورىتىندى بولماسا ۇسىنىستار قابىلدانبايدى.
- ءسىز جاڭا عانا جۋرناليستەر كوپ جاعدايدا پارلامەنتتىڭ قىزمەتىن جان جاقتى تارقاتىپ جازبايدى دەپ قالدىڭىز؟ سوندا ەسىمە بۇرىنعى ارىپتەسىڭىز باقىت سىزدىكوۆانىڭ پارلامەنتتىڭ جۇمىسىن ناسيحاتتايتىن جەكە تەلەارنا اشۋ كەرەك دەگەن ءسوزى ورالدى..
- بىرىنشىدەن، پارلامەنتتىڭ جۇمىسىن جەكە ناسيحاتتايتىن تەلەارنا اشۋ كەرەك دەگەنگە مەنىڭ ايتارىم: بۇل ماسەلە بيۋدجەتتەن كوپ قاراجات تالاپ ەتەدى. ەكىنشىدەن، ول تەلەارنانىڭ پارلامەنت جۇمىسىن بىر جاقتى كورسەتپەسىنە كىم كەپىلدىك بەرە الادى. ۇشىنشىدەن، كوپ پارتيالىق پارلامەنت جاساقتالعاننان كەيىن، ءار پارتيانىڭ باق-نا دەگەن وزدەرىنىڭ جەكە قارىم-قاتىناستارى بولۋى مۇمكىن. سوندىقتان مەنىڭ ويىمشا، پارلامەنتتىڭ جەكە تەلەارناسىن اشقاننان گورى ەلىمىزدەگى تەلەارنالارمەن، باق-مەن تىعىز بايلانىستا بولىپ، سولار ارقىلى پارلامەنت قىزمەتىن حالىققا بۇرمالاۋسىز جەتكىزىپ تۇراتىن باعدارلامالار اشقان جون سەكىلدى. بولشاقتا بيۋدجەتتەگى قاراجات قاراستىرىلىپ، حالىق قولداپ، پارلامەنتتىڭ جۇمىسىن كورىپ، تىڭداۋىمىز كەرەك دەپ جاتسا، جەكە تەلەارنا اشىلا جاتار. پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ ءتورتىنشى شاقىرىلىمىندا قازاقستان تەلەارناسىندا «پارلامەنتتىك ساعات» دەگەن جاقسى باعدارلاما بولدى، ال «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىندە ءار اپتا سايىن پارلامەنتكە ارنالىپ گازەتتىڭ ءبىر بەتى بەرىلەدى. باسقادا باق-تار دا دەپۋتاتتار كوتەرگەن ماسەلەلەر تۋرالى اقپاراتتار مەن ماقالار جاريالاپ تۇردى. بولاشاقتا ءبىز وسىنداي جۇمىستاردى جانداندىرا بەرۋگە ءتيىسپىز.
- سىزدىكوۆا دەمەكشى، «ەركەكتەر كوپ ايەل السا، ايەلدەر دە كوپ كۇيەۋگە ءتيۋى كەرەك» دەپ جەر پلانەتاسىنىڭ تۇرعىندارى بۇرىن-سوڭدى ەستىمەگەن مالىمدەمە جاساپ سىزدىكوۆا بىر ەسىرسە، باسقىنشى سوۆەت ارمياسىنىڭ قۇرىلعان كۇنىمەن ارىپتەستەرىن قۇتىقتاپ بەردىوڭعاروۆ دەيتىن ەلىردى. ارىپتەستەرىڭىز الگىندەي دەپ جاتقاندا ءسىز قانداي كۇيدە بولدىڭىز؟
- قازاقتىڭ بالاسى مەن قىزىنىڭ وسىنداي قىلىقتارىنا قاتتى نالىدىم.
ارىپتەسىم سىزدىقوۆانىڭ بۇل مالىمدەمەسى قوعامعا، وتباسىنىڭ تۇراقتىلىعىنا كەرى اسەرىن تيگىزەتىنى ءسوزسىز، حالىقتىڭ اراسىندا تۇسىنبەۋشىلىك تۋدىرادى. مەنىڭ ويىمشا بۇل ەركەكتىڭ ەكى ايەل الۋى تۋرالى ۇسىنىسقا جاۋاپ رەتىندە ايتىلعان ءسوز شىعار. ال، بەردوڭعاروۆ سوۆەت ارمياسىنىڭ قۇرىلعان كۇنىمەن قۇتتىقتاعاندا، ارىپتەسىم بەكبولات تىلەۋحان اشىق تۇردە قارسىلىعىن ءبىلدىرىپ، وي-پىكىرىن ايتقان ەدى. مەن دە ونىڭ ساياسي قاتە ەكەنىن اشىق ايتتىم. ءبىزدىڭ ايتىلعان ويىمىزدان كەيىن جان جاقتى پىكىرلەر ورتاعا تاستالدى. سەبەبى قازاقستان تاۋەلسىز مەملەكەت بولعاندىقتان ءوزىنىڭ مەملەكەتتىك مەرەكەسى مەن كاسىبي مەرەكەلەرى بار. سوندىقتان بۇل ءپرينتسيپتى ساقتاۋعا، زاڭدارىمىزدىڭ بۇلجىتپاي ورىندالۋىنا ات سالىسۋعا ءتيىسپىز.
ۇلتىمىزدىڭ اتىنا كىر كەلتىرىپ، مەملەكەتتىك ءتىلىمىزدى مەنسىنبەيتىن پيعىل كورىنىپ قالىپ جاتسا، نەمەسە مەنتاليتەتىمىزگە جات نارسەلەر ورتاعا شىقسا، قازاقپىن دەيتىن ءار ازامات ورە تۇرەگەلەدى دەپ ويلايمىن. بىرەۋدىڭ كەزدەيسوق ايتىلا سالعان ويى عوي دەپ كوز جۇما قاراساق كىم بولعانىمىز؟ ايتىلعان قاتە ۇسىنىسقا، مالىمدەمەگە دەر كەزىندە جاۋاپ بەرۋ ازاماتتىق پارىزىمىز.
- مەرزىمىنەن بۇرىن تاراپ كەتكەن ءۇشىنشى ءھام ءتورتىنشى شاقىرىلعان ماجىلىسكە توراعالىق ەتكەن ورال مۇحامەتجانوۆ تۋرالى شاعىن سيپاتتاما بەرە الاسىز با؟ ول كىسى قاراپايىم قارىم-قاتىناستا قانداي ادام؟
- ورال بايعونىسۇلىمەن 7 جىل پارلامەنت ماجىلىسىندە بىرگە قىزمەت جاسادىم. قازاقى بولمىسى بىردەن اڭعارىلاتىن، انا ءتىلىن جەتىك بىلەتىن، دەپۋتاتتارمەن جاقسى قارىم-قاتىناستا بولعان، ورال بايعونىسۇلىنىڭ ومىرلىك تاجىريبەسى مول، قاراپايىم ازامات. ءوز باسىم ونىڭ جاماندىعىن كورگەن ەمەسپىن.
- ءسىزدى ءوز باسىم ەل-جۇرتپەن ەمەن-جارقىن جۇزدەسىپ، ءجيى كەزدەسەتىن دەپۋتات رەتىندە جاقسى بىلەمىن. ماجىلىستەگى ەڭ كوپ حات الاتىن، ءار حاتقا مۇقيات جاۋاپ بەرەتىن، ماسەلەنى اياقسىز قالدىرمايتىن دەپۋتات ەكەنىڭىزدى دە ەرەكشە ايتقىم كەلەدى. وسىنداي ۇقىپتىلىعىڭىزدىڭ قۇپياسىن اشا وتىرىڭىزشى.
- پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ ءتورتىنشى شاقىرىلىمىندا، ياعني 2007 جىلعى 2-ءشى قىركۇيەكتەن باستاپ 2011 جىلدىڭ 15 قاراشاسىنا دەيىنگى ارالىقتا ازاماتتاردان 2975 حات پەن ءوتىنىش الىپپىن. الىنعان حاتتار مەن وتىنىشتەردىڭ بارلىعىنا دا ءوز تاراپىمنان جاۋاپ بەرىلدى، سونىمەن قاتار ۇكىمەتكە، ءتيىستى مەملەكەتتىك ورگاندارعا، ماسەلەلەردى قاراستۋ تۋرالى دا حاتتار، دەپۋتاتتىق ساۋالدار جولدادىم. ولار تاراپىناندا جاۋاپتار الىندى. كوپتەگەن ماسەلەلەردىڭ شەشىلۋىنە قولداۋ كورسەتتىم. حالىقتان كەلگەن حاتتار مەن وتىنىشتەردى قاراۋ، ولارعا جاۋاپ بەرۋ دەپۋتاتقا ارتىلعان ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك . دەپۋتات ءاربىر حاتتىڭ ارتىندا ادامنىڭ ءومىرى، قۇقىعى، تاعدىرى، الەۋمەتتىك جاعدايى تۇرعانىن سەزىنە ءبىلۋى كەرەك. مەن حات حابارلارعا وسى تۇرعىدان قارايمىن. قۇپيالىعى وسىندا جاتىر. مىسالى ءبىر حاتتى وقۋ ءۇشىن، كەم دەگەندە ون-ون بەس ، ءتىپتى كەرەك بولسا جارتى ساعات ۋاقىت كەرەك بولادى. كەيدە تۇنگى ون-ون بىرگە دەيىن حاتتاردى وقىپ، سولارعا جاۋاپ جازامىن. كەي حاتتار بەس بەت بولسا، كەيبىرەۋى ون بەتتەن اسىپ جىعىلادى. حاتتاردىڭ ءبارى بىردەي كومپيۋتەرگە تەرىلگەن مونشاقتاي سوزدەر ەمەس، قولىمەن جازعاندارى دا، جازعانداردىڭ انىق ەمەس ەكەنى دە كوپ كەزدەسەدى. سوندىقتان ءار حاتتى وقۋدىڭ ءوزى ءبىر جۇمىس. وندا كوتەرىلگەن ماسەلەلەردى وزگەرتپەي، قاعازعا تۇسىرۋگەدە ەرىك جىگەر كەرەك. ەگەر كومەك سۇراعاندارىنا مۇمكىنشىلىك بولىپ جاتسا قارايلاسامىن. مۇنىڭ ءبارى ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكتى تالاپ ەتەدى
- دەپۋتات بولعان كەزىڭىزدە حالىقپەن كەزدەسۋلەردى قالاي ۇيىمداستىردىڭىز؟
- پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ رەگلامەنتىنە سايكەس دەپۋتاتتارعا جىلىنا ءتورت رەت حالىقپەن كەزدەسۋگە، وڭىرلەردىڭ جاعدايمەن تانىسۋعا ۋاقىت بەرىلەدى. وسىنى ءتيىمدى پايدالانۋعا تىرىستىم. ءتورتىنشى شاقىرىلىمنىڭ دەپۋتاتى رەتىندە شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ 130 ەلدى مەكەنىندە بولىپ حالىقپەن 225 كەزدەسۋ وتكىزدىم.
كەزدەسۋلەرگە باراتىن كەزدە «نۇر وتان» حدپ-نىڭ وبلىستىق، اۋداندىق فيليالدارىنا حابارلاسىپ، كەزدەسۋ كەستەمىزدى جىبەرەمىز. ولاردا كەزدەسۋلەردىڭ ۇيىمداستىرىلۋىنا ات سالىسادى. ونان كەيىن جەرگىلىكتى گازەتتەرگە كەزدەسۋلەر بولاتىن تۋرالى اقپارات بەرەمىز. كەزدەسۋلەردىڭ ءبارى اشىق تۇردە وتەدى، سايلاۋشىلاردىڭ سۇراق قويۋىنا، ماسەلە كوتەرۋىنە تولىق مۇمكىنشىلىك بەرىلەدى. سول قويىلعان سۇراقتاردى جازا وتىرىپ، ولاردىڭ بارىنە جاۋاپ بەرەمىن. ءتيىستى مەملەكەتتىك ورگاندارعادا ماسەلە رەتىندە جىبەرىپ، جاۋابىن سايلاۋشىلارعا جەتكىزىپ وتىردىم.
- نۇرتاي ساليحۇلى، ەندى وتباسىڭىز تۋرالى قىسقاشا ايتىپ وتسەڭىز؟ قانداي ورتادا ءوستىڭىز؟ قانداي تاربيە الدىڭىز دەگەندەي؟..
- الدىمەن مەنى تاربيەلەپ وسىرگەن اكە-شەشەم تۋرالى ايتايىن. اكەم ساليح قازىر اياگوز قالاسىندا تۇرادى. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ ارداگەرى، جاسى توقسان ەكىدە. ال انام كاسەنحان وسىدان ون ءبىر جىل بۇرىن دۇنيەدەن ءوتتى. توعىز بالا تاربيەلەپ وسىرگەن ابزال انا بولاتىن.
جۇبايىم نۇرساۋلە بالالاردىڭ تاربيەسىمەن اينالىسادى. بۇرىن مۇعالىم بولعان. جۇبايىمىز ەكەۋمىز ءتورت بالا تاربيەلەپ وتىرمىز. ەكى ۇلىم اكەجان مەن نۇرلان، قىزىم سارا قازاق مەكتەبىندە ءبىلىم الۋدا. كىشكەنتاي قىزىمىز اياگۇل ەكى جارىم جاستا. جانۇيامىزدا قازاقى داستۇرلەردىڭ ءبارىن ۇستانامىز.
- ساۋال سوڭىندا، تاۋەلسىزدىككە قانداي تىلەك ايتاسىز؟
- حالىقتى، Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىنىڭ وقىرماندارىن تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 20 جىلدىعىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن. تاۋەلسىزدىگىمىز تۇعىرلى، حالقىمىز امان بولسىن. مەملەكەتىمىز دامىپ، حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى كوتەرىلە بەرسىن.
سۇحباتتاسقان مارت وجان، «اباي-اقپارات»
