بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى كۇنى قارساڭىندا ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ ءال-ءفارابيدىڭ 1150 جىلدىعىنا، بۇۇ-نىڭ 75 جىلدىعىنا، بۇۇ وركەنيەتتەر اليانسىنىڭ 15 جىلدىعىنا جانە بۇۇ «اكادەميالىق ىقپال» باعدارلاماسىنىڭ 10 جىلدىعىنا ارنالعان عالامدىق كونفەرەنتسيا وتكىزدى. كونفەرەنتسيا باس حاتشى انتونيو گۋتەرريشتىڭ بۇۇ-نىڭ 75 جىلدىعىنا وراي الەمدىك قوعامداستىققا ارناعان بەينەۇندەۋىمەن اشىلدى.

بۇۇ باس حاتشىسى ۇندەۋىنىڭ نەگىزگى لەيتموتيۆى – بەيبىت ءومىر ءۇشىن بىرىگۋگە شاقىرۋ بولدى. جاھاندىق ىنتىماقتاستىق پەن ارىپتەستىك ادامزات الدىندا تۇرعان وراسان زور قيىندىقتاردى ەڭسەرۋگە جانە جارقىن بولاشاق قۇرۋعا قولعابىس ەتەدى. وسى نەگىزگى تۇجىرىم مەن «بەيبىت ومىرگە ارنالعان سانا» كونفەرەنتسياسىنىڭ تاقىرىبى ۇلى ويشىل ءال-ءفارابيدىڭ قايىرىمدى قوعام قۇرۋ ءۇشىن ادامداردى بىرىكتىرۋ يدەيالارىمەن ۇندەس.

حالىقارالىق ونلاين-كەزدەسۋدە بۇۇ باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى فابريتسيو حوحشيلد-درامموند، بۇۇ وركەنيەتتەر اليانسىنىڭ جوعارى وكىلى ميگەل انحەل مورراتينوس، بۇۇ «اكادەميالىق ىقپال» باعدارلاماسىنىڭ جەتەكشىسى رامۋ داموداران، قر سىرتقى ىستەر ۆيتسە-ءمينيسترى ەرجان اشىقباەۆ قۇتتىقتاۋ ءسوز سويلەدى. ءال-ءفارابيدىڭ شىعارماشىلىق مۇراسىن الەمدىك ازاماتتىق جانە تۇراقتى دامۋ جونىندەگى بۇۇ باعدارلامالارىمەن سينەرگيا تۇرعىسىنان قاراستىرۋعا باعىتتالعان جوعارى دەڭگەيدەگى ءىس-شارا بۇۇ قۇرىلىمدارى مەن باعدارلامالارىنىڭ باسشىلارى، الەمگە تانىمال عالىمدار، بەلگىلى مەملەكەتتىك جانە قوعام قايراتكەرلەرى، اكادەميالىق قوعامداستىق پەن باق وكىلدەرىنىڭ باسىن قوستى.

بۇۇ باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى فابريتسيو حوحشيلد-درامموند پەن بۇۇ «اكادەميالىق ىقپال» تۇراقتى دامۋ باعدارلاماسىنىڭ جەتەكشىسى رامۋ داموداران فورۋم ۇيىمداستىرۋشىلارىنا العىستارىن ءبىلدىرىپ، قازاقستاندىقتاردى جانە الەم قوعامداستىعىن وركەنيەتتىڭ ۇلى ويشىلى ءال-ءفارابيدىڭ 1150 جىلدىعىمەن قۇتتىقتادى. سونىمەن قاتار ولار 2014 جىلدان باستاپ ءتورتىنشى رەت قاتارىنان بۇۇ-نىڭ «اكادەميالىق ىقپال» باعدارلاماسىنىڭ عالامدىق حابىن باسقارىپ كەلە جاتقان جانە وسى باعىتتاعى قازاقستاندىق باستامالاردى العا تارتقان قازۇۋ-دىڭ بەلسەندى قىزمەتىن اتاپ ءوتتى.

«بيىل قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ بۇۇ باس اسسامبلەياسىندا سويلەگەن سوزىندە جاھاندىق ماسەلەلەردى شەشۋدە كۇش-جىگەر بىرىكتىرۋگە ارنالعان بىرقاتار ماڭىزدى جانە سىندارلى ۇسىنىستار جاسادى. ماسەلەن، بيولوگيالىق قاۋىپسىزدىك جونىندەگى حالىقارالىق اگەنتتىك پەن ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى جونىندەگى حالىقارالىق ۇيىم قۇرۋ جونىندەگى ۇسىنىس»، – دەدى رامۋ داموداران. سپيكەردىڭ پىكىرىنشە، بەيبىت ومىرگە ارنالعان وسى جانە باسقا باستامالار الەمدىك قوعامداستىقتىڭ اسا ۇلكەن نازارىنا لايىق.

نيۋ-يوركتەن حالىقارالىق ونلاين-كەزدەسۋ قاتىسۋشىلارىن قارسى الا وتىرىپ، بۇۇ وركەنيەتتەر اليانسىنىڭ جوعارى وكىلى ميگەل انحەل مورراتينوس مەرەيتويلىق كونفەرەنتسيادا بارشامەن بىرگە بولۋ ول ءۇشىن ۇلكەن مارتەبە ەكەنىن باسا ايتتى. ءال-فارابي: «تاربيەسىز، ادامگەرشىلىك قاعيداتسىز ءبىلىم پايدانىڭ ورنىنا، زيان كەلتىرۋى مۇمكىن» دەپ ايتىپ وتكەن. فيلوسوفتىڭ بۇل دايەكسوزى دۇنيەجۇزىندەگى ازاماتتىق ءبىلىم بەرۋدىڭ عالامدىق باعدارلامالارىنا سەنىم ارتۋعا بولاتىن نەگىز. ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ عالامدىق ازاماتتىقتى قولداي وتىرىپ، ۇلى گۋمانيست مۇراسىن قابىل الدى. بۇۇ وركەنيەتتەر اليانسى ۋنيۆەرسيتەتپەن سەرىكتەستىگىن جانە ءبىز بىرلەسىپ العا جىلجىتاتىن ورتاق قۇندىلىقتاردى ماقتان تۇتادى»، – دەدى ميگەل انحەل مورراتينوس.

اكادەميالىق قوعامداستىقتىڭ اتىنان نەگىزگى سپيكەر قازۇۋ رەكتورى، اكادەميك عالىم مۇتانوۆ بولدى، ول ءبىلىم مەن رۋحانيات ينتەگراتسياسى نەگىزىندە جاستاردى الەمدىك ازاماتتىق پەن ادامزاتتىڭ تۇراقتى دامۋى رۋحىندا تاربيەلەۋ ميسسياسى ەرەكشە ستراتەگيالىق مادەني الەۋەتى بار ۋنيۆەرسيتەتتەرگە جۇكتەلەتىنىن اتاپ ءوتتى. بۇۇ باعدارلاماسىنىڭ عالامدىق حابى رەتىندە قازۇۋ جاڭا بۋىن ۋنيۆەرسيتەتىن – «ۋنيۆەرسيتەت 4.0» دامىتۋدىڭ وزىندىك مودەلىن ازىرلەپ جۇزەگە اسىرۋدا. ول تەك ءوزى ءۇشىن عانا ەمەس، بۇكىل ادامزاتتىڭ تاعدىرى ءۇشىن جاۋاپتى، جوعارى رۋحاني-ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتارعا يە ەل جانە الەم ازاماتتارىن قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان. نيۋ-يوركتە بۇۇ-نىڭ شتاب-پاتەرىندە ۇسىنىلعان بۇل مودەلدى حالىقارالىق دەڭگەيدە كەڭىنەن تاراتۋ ۇسىنىلدى.

كونفەرەنتسيادا سونىمەن قاتار قازاقستان، قىرعىزستان، تاجىكستان، وزبەكستان بويىنشا يۋنەسكو-نىڭ الماتىداعى كلاستەرلىك بيۋروسىنىڭ ديرەكتورى كريستا پيككات، بۇۇ-نىڭ جاھاندىق كوممۋنيكاتسيالار دەپارتامەنتىنىڭ قازاقستانداعى وكىلى ۆلاستيميل سامەك، تۇركياداعى وركەنيەتتەر اليانسىنىڭ ۇيلەستىرۋشىسى بەكير كارلىگا، كاستيليا-لا-مانچا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ (يسپانيا), افينانىڭ كاپوديستريا اتىنداعى ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى (گرەتسيا) جانە الەمدەگى باسقا ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ وكىلدەرى ءسوز سويلەدى.

حالىقارالىق كەزدەسۋگە قاتىسۋشىلار قاۋىپسىزدىكتى، ادامزاتتىڭ بەيبىت جانە تۇراقتى دامۋىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا كۇش-جىگەر بىرىكتىرۋ قاجەتتىلىگى تۋرالى ورتاق پىكىر ءبىلدىردى. وسى ورايدا، ۇلى فيلوسوف ءال-ءفارابيدىڭ گۋمانيستىك مۇراسى ەرەكشە وزەكتىلىككە يە ەكەندىگىن اتادى. بۇل ۇدەرىستە جاستاردىڭ جانە اكادەميالىق قوعامداستىقتىڭ ۇلكەن ءرولىن العا تارتا وتىرىپ، كونفەرەنتسياعا قاتىسۋشىلار قازۇۋ رەكتورىنىڭ بۇۇ-نىڭ جاھاندىق ازاماتتىق تۇجىرىمداماسىنا سايكەس «ۋنيۆەرسيتەت 4.0» دەڭگەيىنە قول جەتكىزۋ ءۇشىن الەم ۋنيۆەرسيتەتتەرىن بىرىكتىرۋ جوسپارىن بىرلەسىپ قاراستىرۋ تۋرالى ۇسىنىسىن قولدادى.

دەرەككوز: قازاقپارات

Abai.kz