قوستانايدا ءمايىت ساۋداسى قىزىپ تۇر
قازىر مىنا كاپيتاليزم دەگەن قۇدىرەت تورىمىزگە شىققان سوڭ، اقشا دەگەن پالەنىڭ «اق دەگەنى العىس، قارا دەگەنى قارعىس» بولىپ تۇر. شەشپەيتىن ماسەلەسى جوق. ارالاسپايتىن جەرى قالماعان. وسىدان بولار، بۇگىندەرى نەشە ءتۇرلى پىسىقايلار سول اقشا تابۋدىڭ نەشە ءتۇرلى قۇيتىرقى جولدارىن ويلاپ تابۋدا. ولار ءۇشىن وبال، ساۋاپ پەن يماندىلىق دەگەندەردىڭ ەشبىر قۇنى قالماعان. مۇنداي «جۇمىرتقادان ءجۇن قىرىققان» قۋلار ءتىپتى ەندى مايىتتەردى جەرلەۋدى دە تابىس كوزىنە اينالدىرعان.
ماسەلەن، قوستانايدا «ستيكس» اتتى سالتتىق اگەنتتىگىنىڭ بار ەكەندىگىنە قاراماستان، «ءوزىمىز-اق جەرلەپ بەرەمىز» دەپ ءمايىتحانانىڭ الدىن كۇزەتىپ جۇرگەن قۋلار قاپتاپ كەتتى. ماسەلەن، وبلىس ورتالىعىنىڭ ءدال ىرگەسىندەگى توبىل قالاسىنداعى ءدال وسىنداي اگەنتتىكتىڭ باسشىسىنىڭ ايتقانىنا قاراعاندا ءمايىتحانانىڭ الدىندا تۇرىپ الىپ، ومىردەن قايتقان ادامداردىڭ تۋعان-تۋىستارىنا وزدەرىنىڭ قىزمەتتەرىن تىقپالاپ، ەشكىمگە جول بەرمەيتىن كورىنەدى.
- مەنىڭ ويىمشا، ءبىزدىڭ قىزمەت مىندەتتى تۇردە ليتسەنزيالانۋى قاجەت. قازىر بولسا، كەز-كەلگەن نە شتاتتاعى قىزمەتكەرلەرى، نە ماتەريالدىق بازاسى بولماسا دا سالتتىق اگەنتتىك اشا بەرەدى. بۇل—مۇلدەم دۇرىس ەمەس. ماسەلەن، ءبىزدىڭ قوستاناي قالاسىندا ءبىر عانا ادامنان تۇراتىن جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگى پايدا بولىپ، جەرلەۋ سالتىمەن اينالىسا بەرەدى. ال ەندى بۇل جۇمىسپەن اينالىسۋ ءۇشىن كەمىندە 4 ادام كەرەك،--دەيدى «ستيكس» اگەنتىگىنىڭ ديرەكتورى قاسىمحان جۇماتوۆ.
مۇنداي پىسىقايلار،ارينە، ەش ۋاقىتتا مەملەكەتكە سالىق تولەمەيدى. قارا جامىلعان جۇرتتان پالەنباي اقشانى قاعىپ الىپ، قالتاعا باسىپ، تويعان قوزىداي جۇرە بەرەدى. قينالماي-اق تابىس تابۋدىڭ كوزىنە اينالدىرعان، مۇنداي جاندار ەشتەڭەدەن دە تايسالمايدى. ماسەلەن، ءبىزدىڭ قوستاناي وبلىسىنىڭ قازىر كورونوۆيرۋس دەگەن ىندەتتەن قايتىس بولعانداردىڭ تىزىمىندە الدىڭعى قاتارلاردا تۇر. كۇنى كەشە عانا بىردەن 17 ادام و دۇنيەلىك بولىپ كەتتى. ال وسىلاردى قالاي-بولسا سولاي جەرلەي بەرۋگە مۇلدەم بولمايتىندىعى بەلگىلى. بۇل ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنان كەلمەيدى. ماسەلەن، سول ىندەتتەن وپات بولعان جاندى «ستيكس» اگەنتتىگىنىڭ قىزمەتكەرلەرى ارنايى كوستيۋمدەر كيىپ، ءىس بىتكەن سوڭ ولاردى ورتەپ جىبەرەدى. ال مۇنداي ءبىر كوستيۋمنىڭ ءوزى باقانداي 20 مىڭ تەڭگە تۇرادى. ءبىر ادامدار ءۇشىن مۇنداي ءتورت كوستيۋم قاجەت كورىنەدى. ال جاڭاعىداي اقشاعا قۇنىققان جاندار الگىندەي قىرۋار شىعىنعا بارا قويۋى نەعايبىل.
ءتىپتى، اينالىپ كەلگەندە ماسەلە سول اقشادا عانا ەمەس. كورونوۆيرۋستان ولگەن ادامدى ەشبىر ارنايى كيىمسىز جەرلەگەن جاندار كۇنى ەرتەڭ بۇل ىندەتتى باسقالارعا دا جۇقتىراتىندىعى ابدەن مۇمكىن عوي. دەمەك، وبلىسىمىزدا بۇل كورونوۆيرۋستىڭ بوي بەرمەي كەتىپ وتىرعاندىعى وسىنداي بەرەكەسىزدىكتىڭ سالدارىنان دا شىعار. بۇل ەندى وبلىس ورتالىعىنداعى دابىل قاعارلىق جاعداي دەسەك، ال اناۋ الىس اۋدانداردا نە بولىپ جاتقاندىعىن ءبىر قۇدايدىڭ ءوزى بىلەدى.
ال مۇنداي ەلدە جوق «جاڭا بيزنەستىڭ» كۇنەن-كۇنگە بوي الىپ بارا جاتقاندىعى ءبىزدىڭ وبلىستىق دەنساۋلى باسقارماسىنىڭ باستىعى دۋدنيكتى دە، وبلىستىق باس سانتارلىق دارىگەردى نەچيتايلونى دا الاڭداتار ەمەس.
جايبەرگەن بولاتوۆ
Abai.kz