جۇما, 22 قاراشا 2024
انىق 5113 1 پىكىر 13 قاراشا, 2020 ساعات 13:31

ءىز كەسۋ ونەرى قازاقتىڭ قانىندا بار...

تىلسىم دۇنيەمەن تىلدەسۋ قۇدىرەتى جاراتۋشىنىڭ ەرەكشە سىيى ەكەندىگى انىق. اينالاداعى قۇبىلىستارعا، جان-جانۋارلاردىڭ قىلىقتارىنا قاراپ الداعى كۇندەرگە بولجام ايتۋ ءبىزدىڭ قانداستارىمىزعا ءتان قاسيەت ەدى دەسەك ارتىق ماقتانشىلىق بولماس. اسىرەسە، ۇلى دالانى ارمانسىز شارلاعان اتا- بابامىز ەرتەڭگى اۋا رايىن قالاي ءدال ايتا الادى دەسەڭىزشى؟! 

«پاۋ، شىركىن! - دەر ەدى سىرتتاعى قاردى سىقىرلاتا ۇيگە كىرگەن اتامىز، - اسپان شايداي اشىق، جۇلدىزدار جىپىرلاپ جايناپتى، ەرتەڭگى ايازىڭ قىسايىن دەپ تۇر، مالدى اۋىلدان ونشالىقتى ۇزاتپاڭدار! ايتقانىنداي-اق، ەرتەڭىنە قاھارلى قىستىڭ سۋىعى بەتتى قارىپ تۇرار ەدى. نەمەسە، مالساق كىسى: «قارعالار قاردىڭ ۇستىندە توپتانا قازداڭداپ كەتتى، ۇزاماي كۇن اشىلىپ جىلىنا باستايدى»، دەپ ەسكەرتۋىنىڭ ايناقاتاسىز ءدال كەلۋىنە نە دەيسىز؟!

كەشكىلىك قوراعا قامالعان قويلار ءبىر-بىرىمەن سۇزىسە باستاسا، ەرتەڭىنە ۇيتقىعان جەل تۇرادى دەگەن ءسوز. كونەكوزدەردىڭ سول ايتقانى قولمەن قويعانداي ءدال كەلەتىنىنە قايران قالاسىڭ. يتتەر قارعا اۋناپ ويناسا، جاقىن ارادا بوران سوعاتىنىنىڭ بەلگىسى. الا قانات ساۋىسقانىڭ دا پالە، ولار دا قاراپ جۇرمەي، ءجون كورسەتەۋگە اۋەس. ەگەر ولار بۇتاققا وتىرىپ الىپ، قاناتتارىن قاققىلاسا - كوپ ۇزاماي كۇن جىلىنادى.

قازاقتىڭ، «اي قورالانسا-ايىرىڭدى سايلا، كۇن قورالانسا-كۇرەگىڭدى سايلا!» دەيتىندەرى شە... اۋەلگىسى - قورادان شىعا الماعان مالعا ءشوپ شاشاسىڭ دەگەنى بولسا، كەيىنگىسى - ىبىلىڭقى- سىبىلىڭقى بولادى، قورا كۇرەۋگە دايىن وتىر، دەگەنگە سايادى. بۇل ءبىزدىڭ سوناۋ جاستاۋ كەزىمىزدە مال قىستاتۋ جانە قوي تولدەتۋ ناۋقانى ساقپانعا اراكىدىك بارعان كەزىمىزدەگى قۇلاعىمىزدا قالعانى. ال ءومىر بويى مال سوڭىندا جۇرگەن كىسىلەر مۇندايدىڭ بىرنەشەۋىن مىسالعا كەلتىرەر ەدى. 

ءسوزىمىزدىڭ ءبىسسىمىللاسىن وسىلاي باستاعانىمىزبەن، تۇپكى ويىمىزدا قازاقتىڭ تاعى ءبىر ەرەكشە قاسيەتى - ءىز كەسۋ ونەرى جايلى تارقاتا ايتۋ تۇرعان بولاتىن. ولاي بولسا اڭگىمە اۋەنىن سولاي قاراي ويىستىرىپ كورەلىك. قازاقتىڭ ات ۇستىندەگى ونەرى، جاۋىنگەرلىك قاسيەتى، ەل باسىنا كۇن تۋعان كەزدەردەگى ەرلىگى سەكىلدى جاپان دالادا ءجۇرىپ وتكەن تىرشىلىك يەسىنىڭ ءوزىن كورمەي تۇرىپ-اق، ءىزىن شىعارىپ، ونىڭ مىنەز-قۇلقىن، حارەكەتىن ءدال بولجاۋى اتا-بابامىزدىڭ قانىمەن كەلە جاتقان ەرەكشەلىكتەردىڭ ءبىرى. ءاي، قايدام باسقا حالىقتار بۇل ونەردى ءدال قازاقتارداي مەڭگەرمەگەن شىعار. 

قىزىلدىڭ قۇمىندا جالەل پارمانوۆ دەگەن كوكەمىز كەڭشاردىڭ قويىن باقتى. باقتى دەگەن اتى، ايتپەسە، كۇن ۇزاققا مال سوڭىندا جۇرگەن ەمەس، جامباستاي جاتىپ، جۇماش اپامىزدىڭ ءشايىن سوراپتار ەدى، كەرەگەدەن ساۋمالداي سۋسىلداعان سامالعا قۇلاعى توسىپ قويىپ، تىڭداۋشىسى كەلىسسە، حيسسا، اڭىزداردى ناشىنە كەلتىرىپ باياندار ەدى.

قوي قىرقىمى كەزىندە نەمەسە شوپاننىڭ ۇلكەن ۇلى، سىنىپتاسىمىز كامالعا ەرىپ جاۋكىم نە ۇيالىداعى جايلاۋىنا بارىپ قالامىز، بۇل سونداعى كوڭىلدە قالعاندارى عوي. كامالدىڭ كۇلاشقا ەندى ۇيلەنگەن كەزى، وتاۋ ءۇي ماڭىنان ۇزاۋعا ونشالىقتى قۇلىقتى ەمەس، سوندىقتان مالعا قاتىستى شارۋالار اعانىڭ ونان كەيىنگى بالاسى قالدىبايعا ارتىلادى.

مالدى ورگىزىپ جىبەرگەننەن سوڭ ەكى كۇن الدە، ءۇشىنشى كۇنى وتكەسىن جالەكەڭ ەرتەسىمەن قۇم توبەسىنە كوتەرىلىپ، اينالانى شولىپ تۇرادى. تىڭ تىڭدايدى، سەكسەۋىل باسىنىڭ تەربەلگەنىنە، شوپتەرگە قارايدى. ءبىر كەزدە: «قالدىباي، –دەيدى ورتانشى ۇلعا قاراپ، - مال «ساۋلەنىڭ» بەرگى جاعىنداعى تاقىرعا بەتتەدى-اۋ، دەيمىن. شاۋىپ بارىپ بەتىن بەرى بۇر، ساسكەگە دەيىن سۋعا قۇلاسىن. مەن قۇدىق موتورىن وتالدىرا بەرەيىن!» – دەيتىن.

دەسە دەگەندەي، ساسكە كەزىندە ءبىر وتار قوي شاڭ كوتەرىپ، سۋعا قاراي شۇباتىلىپ كەلە جاتادى. قياداعىنى قيالىمەن شالار شوپاننىڭ زەرەكتىگى، ءىز كەسە ءبىلۋىنىڭ ارقاسىندا مال ايتقان ۋاقىتىندا ءتۇپ-تۇگەل سۋاتتا تۇرادى. سوندا مالدىڭ جايىلىپ، ءورىس اۋىستىراتىن اۋماعى شوپان وتىرعان جەردەن ونشاقتى شاقىرىمنىڭ اينالاسى. وسى كۇنى ويلاسام يت-قۇستىڭ قۇمعا ءۇيىر بولماعان تىنىش كەزى ەكەن-اۋ، سول مەزەت.

تۇستەن كەيىن مال سانالىپ، اقساق-توقساعى بولسا ەمدەلىپ، تاعى دا وتار جالەكەڭ نۇسقاعان تۇسقا قاراي ايداپ سالىنادى. وسىنداي اركەتپەن بىردە - ءبىر باس مالى شىعىنعا ۇشىراماي، ءتولىن ەگىزدەن الىپ سول جالەكەڭ وزاتتار قاتارىندا جۇرەتىن-ءدى. 

سول اۋىلدا مىرزان كەنجەساريەۆ دەگەن دە شوپان ەڭبەك ەتتى. ول كىسىنىڭ دە ىزشىلدىگى ەلدىڭ اۋزىندا جۇرەتىن. مالى بولىنگەن قويشى وعان قولقا سالىپ، جاتاتىن-دى. ات ۇستىندە اينالانى شولىپ ءجۇرىپ، كوپ كىسىنىڭ جوعىن تاۋىپ بەرىپ، العىسقا كەنەلگەن ادام. مىنە، ءىز كەسە ءبىلۋدىڭ ارتىقشىلىعى. ءبارىن ايت تا، ءبىرىن ايت دەمەكشى، «تۇركىستان» كەڭشارىنداعى №2 فەرماداعى شوپاننىڭ ءبىرى  بەيسەن تولەۋبەكوۆتىڭ ىزشىلدىگى مەن اڭشىلىعى بارىنەن دە اسىپ تۇسەدى. 

«بىردە، –دەيدى قىزىلقۇمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىن ارمانسىز شارلاعان شوپىرلاردىڭ ءبىرى توباعابىل، – زيل-157-مەن قۇم جولىمەن كەلە جاتقانبىز. بەت الىسىمىز «جاۋعاشتى» جاق. ءتۇن ءىشى. كابينادا مىزعىپ كەلە جاتقان بەيسەن ءبىر كەزدە كوزىن اشا سالا اينالاعا قارادى دا، «انا شوق سەكسەۋىلگە قاراي ماشينانى بۇر!» دەدى بۇيىرا سويلەپ. جەرگە تۇسە سالىسىمەن ەتىگىنىڭ تۇمسىعىمەن تۇرتكىلەپ ءجۇرىپ، قاراڭعىدا شام جارىعىمەن ءبىر نارسەنى تاۋىپ الدى دا، «بىلتىر وسى جەردە ۇمىت قالدىرعان باكىم ەدى»، دەيدى جايباراقات. توبەكەڭ وسىلاي دەپ سەرىگىن دارىپتەدى. باسقالار دا بەيسەننىڭ ىزشىلدىگى مەن جەرشىلدىگىن جىر ەتىپ ايتادى. جاقسى ماعىناسىندا. 

ەستىگەنىڭىز دەسەڭ، ەستىگەنىن، كورگەنىڭىزدى ايت دەسەڭ كورگەنىن اسەرلى ايتاتىن كونەكوزدىڭ ءبىرى سارسەنبەك بايجانوۆ. شيەلىنىڭ نارتاي بەكەجانوۆ اۋىلىنىڭ تۇرعىنى، توقساننىڭ سەگىزىندەگى مايدانگەر قاريا. زەردەلى دە، زەيىندى كىسى. ءالى باقۋات، اينالانىڭ توي-جيىنىنان ءالى قالىس قالىپ كورگەن جوق. ءتىرى شەجىرە دەسەك جاڭىلىسا قويمايمىز. جوعارىدا ءوزىمىز تىلگە تيەك ەتىپ وتىرعان ءىز كەسۋ تۋرالى ول كىسى مىنانداي قىزىقتى اڭگىمە ايتىپ بەردى. 

–1942 جىلى كەڭەس اسكەرىنىڭ ءبىر پولكى ساراتوۆ وبلىسى، نوۆونيكولسكي سەلوسىنىڭ ماڭىندا وقۋ-جاتتىعۋ جيىنىن وتكىزىپ جاتتى. ونان ءارى مايدان دالاسى دا قاشىق ەمەس. سوڭعى دايىندىقتار ءوتۋ ۇستىندە. جوعارىدان بۇيرىق كەلسە، ەرەكشە دايىندىقتان وتكەن بۇل اسكەري قۇراما قاندى شايقاسقا كىرىسىپ كەتۋى كەرەك. انە-مىنە دەپ كۇتىپ جاتقان كۇندەردىڭ بىرىندە وسى پولككە جۋىردا عانا سىرتتان اۋىسىپ كەلگەن ءۇش جاۋىنگەر بۇقپانتايلاپ قاشىپ كەتىپتى. ماسقارا! شۇعىل تۇردە دابىل بەرىلدى. بار سولدات الگى قاشقىنداردى ىزدەۋمەن الەك. تۇستەن كەيىن پولك تۇگەلدەي ساپقا تۇرعىزىلىپ، ەرەكشە ءبولىمنىڭ وفيتسەرى ءسوز سويلەدى. قاشقىن سولداتتاردىڭ بۇل قىلىعى  ساتقىندىقپەن بىردەي ەكەندىگىن ايتقان ول قورقاقتاردى قالايدا تاۋىپ ۇستاۋ كەرەكتىگىن قايتالادى. ءبىر كەزدە ول: – ارالارىڭدا قازاق ۇلتىنان جاۋىنگەرلەر بولسا، ءبىر ادىم العا شىقسىن! – دەپ ءامىر ەتتى. وتىزشاقتى سولدات ەكى ادىم العا شىقتىق – مىنە، –دەدى سوندا وفيتسەر – مەن قازاقستاندا وسكەنمىن. قازاقتار باتىل دا، ءابجىل بولادى. باتىر ۇرپاق! – ەندى بەيبىت كۇندەرى مال باققان كىسى بولسا ءالى دە ءبىر ادىم العا شىقسىن! – دەپ تاعى تالاپ ەتتى. 

ءبىر جىگىت سوعىسقا دەيىن كولحوزدىڭ جىلقىسىن باققان ەكەن، سونى ءبولىپ الىپ قالدى دا، وعان قاشقىنداردىڭ ءىزىن كەسىپ، سوڭىنا تۇسۋگە تاپسىرما بەردى. جانىنا ءبىر وفيتسەر مەن 5 سولداتتى قوستى، – بۇل قالايدا تابادى، –دەدى ول سەنىمدى ۇنمەن، – ال قالعاندارىڭ كۇندەلىكتى ءوز شارۋالارىڭمەن شۇعىلدانا بەرىڭدەر!

ايتقانىنداي-اق، ءۇشىنشى تاۋلىكتە الگى قاشقىنداردى ۇستاپ، اسكەري بولىمگە سۇمەڭدەتىپ الىپ كەلدى. ۆولگا وزەنىن سالمەن كەسىپ ءوتىپ، نارىننىڭ قۇمىنا ءسىڭىپ كەتۋگە بەت العان تۇستا قولعا ءتۇسىرىپتى. جىلقىشى بولعان باۋىرىمىز اينالانى شارلاپ ءجۇرىپ، ءىزىن شىعارعان عوي. «وزەننەن ارى وتەمىز، سول ماڭداعى قالىڭ قامىس اراسىن بايقاپ كورەلىك»، دەيدى ول. بوسقا ساندالماي دەرەۋ ىزگە تۇسكەن قۋعىنشىلار قاشقىنداردى تاپ باستىرماپتى. ءىز كەسكەن قازاق جاۋىنگەرگە ساپ الدىندا العىس جاريالاپ، قاشقىنداردى جازالاۋعا شتابقا الىپ كەتتى،- دەيدى سارسەكەڭ اڭگىمەنى قوزداتا ءتۇسىپ. 

ەكىنشى اڭگىمەسى مىناۋ ەدى: سوعىستان كەيىنگى كەزەڭ. ناقتىسى 1949 جىلدىڭ مامىر ايىنىڭ ءۇشىنشى جۇلدىزى. كۇن شايداي اشىق، ءۇپ ەتكەن جەل جوق. جۇپار شاشقان تازا اۋا ادامنىڭ كوڭىلىنە جەلىك كىرگىزىپ، اينالاعا شاتتىق كوزبەن قاراتادى. سالت اتتى ەكى كىسى قاراتاۋعا قاراي بەت تۇزەپ كەلەدى. ءمىنىس اتتارىن سيپاي قامشىلاپ، جايباراقات اڭگىمەلەسىپ كەلەدى.

تاۋ اراسىنداعى ساۋىسقاندىق دەگەن جەردە مالشى قىستاۋى بار. وندا كوكتەمگى قوي قىرقىمى وتكىزىلەدى. بۇل كىسىلەردىڭ باعىتى وسىلاي قاراي. قىرىقتىڭ قىرقاسىنداعى مۇرتتى كىسى فەرما باستىعى سىزدىق نۇركەەۆ بولسا، ال ونىڭ  جانىنداعى سەرىگى، ءبىزدىڭ اڭگىمەشىل كوكەمىز كەشەگى مايدانگەر جاۋىنگەر سارسەنبەك بايجانوۆ بولاتىن. 

الدارىنان تاۋعا قاراي يرەلەدەگەن ۇلكەن جولدىڭ قيىلىسىنان ءبىر توپ مالدىڭ شۇبىرىندى ءىزى ۇشىراستى. سىزدىق اڭگىمەسىن دوعارىپ، ات ۇستىنەن ەڭكەيە جولعا كوز سالدى. قادالا قاراپ، كەلە جاتتى دا قايتا تۇزەلىپ، ەر ۇستىنە نىقتالا وتىردى. سونان سوڭ سەرىگىنە قاراپ، – ءبىر توپ ۋاق مال سەكىلدى. اراسىندا سەركەسى بار جانە ەشكى مەن لاعى ارالاس ءجۇر، –دەدى اقىرىن عانا. ارينە ونىڭ بۇل سوزىنەن جانىنداعى جاس سەرىگى ەشتەڭەنى باجايلاي الماعان بولاتىن. ويتكەنى، جول ۇستىندەگى مال ىزىنەن باسقا بۇل ماڭدا كوزگە شالىناتىن ەشتەڭە كورىنەتىن ەمەس. ەشقانداي بوتەن دىبىس تا ەستىلمەيدى. سوندا، قايداعى سەركە، قايداعى ەشكىنى ايتىپ تۇر؟!

– مىنا كىسى مالدى جايا، اسىقپاي ايداپ بارادى. وسىسىنا قاراعاندا الداعى قىستاۋعا تۇنەپ ءوتۋدى كوزدەپ كەلەدى-اۋ. ويتكەنى، جولاي كەزىككەن تاقىر جەرلەردى اينالىپ ءوتىپ، شوپتەسىن جەرلەردى قولايلاپتى. سىزدىق تاعى دا تاڭقالارلىق ءسوز ايتىپ، اڭعارعىشتىعىن سەزدىردى. سارسەنبەك تە ەندى ەپتەپ ءسوز جوباسىن بايقاعانداي. بۇل كىسىڭىز ىزدەن ءىس شىعاراتىن بىلىكتى ادام كورىنەدى. سەرىگىنىڭ اۋەسى كەتكەنىن بايقاعان فەرما باستىق ءسوزىن ارى قاراي جالعادى. تاعى دا ادام تاڭقالارلىق تىڭ ويلارىن سىرتقا شىعاردى. 

–ەھە، تۇسىنىكتى! ءۇش ەشكى، جەتى لاعى بار. ءوزىڭ دە نازار سالىپ بايقاشى، قوزىنىڭ تۇياعى ايىر بولسا، لاقتىڭ ىزدەرى قوسىلىپ تۇسەدى. سونىسىنان مالدىڭ باسىن ساناپ ءبىلدىم. ال ارتىنا ەرتكەن ءيتىنىڭ قۇيرىعى كەسىلگەن ەكەن. اناۋ، شوقيىپ وتىرعان ورىنىنا قاراشى، قۇيرىقتىڭ ءىزى شولتيىپ جاتقان جوق پا؟ سىزدىق تاپ كورىپكەلدەي كوسىلىپ سويلەيدى. ءۇنسىز باس شۇلعي بەرۋ دە سەرىكتىككە جاتپايتىن ەرسىلەۋ قىلىق كورىندى دە ساكەڭ امالسىز، ساۋال تاستادى. 

–مال ايداپ كەلە جاتقان كىسىمىز، ەر ادام با الدە ايەل مە؟  ول وسىلاي دەدى دە،  سەرىگىنە سىناي قارادى. 

–ەر كىسى بولۋى كەرەك. ويتكەنى جەڭىل دارەتكە شىققانىندا ءبىر تىزەرلەپ وتىرىپتى. جانە دە كەسەكپەن تازالانىپتى. سوعان قاراعاندا ەگدە تارتىپ قالعان ادام بولۋى كەرەك. بۇل پايىمى تىپتەن تاڭ قالدىردى. ايتقانىنىڭ ءبارى دە اۋىل ادامىنىڭ تىرشىلىگىنە ساي كەلەتىن نارسەلەر سەكىلدى. ءسويتتى دە جول باستاۋشى جاسى ۇلكەن سەرىگىنە قاراي ەمىنە ءتۇستى. ول دا جولدان كوز الماعان كۇيى ءوز بولجامىن جالعاستىرا بەردى. 

–مىنگەن اتى قۇنان با دەپ كەلەمىن. ونى بىلگىڭ كەلسە، ءزار تاستاعان ورنىنا قارا! ەسىڭدە بولسىن، ەركەك جىلقى سيگەندە باۋىرىنا قاراي، ال ۇرعاشى مال ارت جاعىنا قاراي شاپتىرادى. مىنانىكى العا قاراي سوزىلعان، دەمەك ەركەك مال.  ءوزى ەرىگىپ تۇرعان كۇشتى جىلقى  بولسا كەرەك. سەبەبى، شاپتىرعان ءزارى باس تۇسىنا جەتىپ توقتاپتى...

–ال قۇنان ەكەندىگىن قايدان ءبىلدىڭىز؟

–ە بالا، تۇياقتىڭ تۇسىسىنە قارا! دوڭگەلەنىپ  قالىپتى، ءالى توزباعان جاس مالدىڭ تۇياعى. كولەمى سونى مەڭزەيدى. ال مىنا قىزىقتى قارا، مالدىڭ ىشىندە ءبىر سەمىز ىسەك كەتىپ بارادى. مالدى يىرگەندە ول تۇرىپ ءزار تاستاعاندىعىن اڭعاردىم. جانە دە ءىزى وزگەلەرگە قاراعاندا تەرەڭىرەك، باتىڭقى كورىندى. ياعني، سالماعى بار، جەم ءسىڭدى بولعان مال. 

– ياپىرماي، ءسىز ناعىز كورىپكەل بولدىڭىز عوي!

– كورىپكەلدىك بىزگە قايدا! مال اراسىندا وسكەننەن بەرگى تاجىريبە ەمەس پە. مال ايداعان كىسىمىزدىڭ قولىندا ۇزىن قۇرىعى بار، ونىسى كەيدە ات ءىزىن سىزسا، كەيدە، جول شەتىنە قادالىپ بارىپ سۇيرەتىلىپتى. تاعى ءبىر اڭعارعانىم، جولاۋشىنىڭ ۇستىندە ۇزىن شەكپەنى بار. ونى الگى سىرتقا شىققان جەرىندەگى قۇمشاۋىتتى سىزىپ كەتكەندىگىنەن بايقادىم. 

جولاۋشىلار وسىلاي ءوز دولبارلارىن جاساي اڭگىمەلەسە ءجۇرىپ، كەشتەتە قارابۇلاق دەگەن جەرگە كەلگەنىندە، مالشى قوراسىنىڭ جانىندا كىسىنەپ تۇرعان قارا قۇناندى كوردى. ونىڭ جانىندا قۇيرىعى كەسىلگەن قارا توبەت جاتىر. اناداي جەردى ۋاق مال ءيىرىلىپتى. 

–كوكە، بولجامدارىڭىز ءدال شىققان سەكىلدى. جولاۋشىنىڭ جاستاۋى وسىلاي ءۇن قاتتى. انا كىسى ءلام-ليم دەي قويمادى. ءبارى دە كۇندەلىكتى قالىپتى وقيعا سەكىلدى مە. 

ايتقانىنداي، ۋاق مال ىشىنەن سەمىز ىسەك، ءۇش ەشكى، جەتى لاق بىردەن كوزگە شالىندى. ءۇيدىڭ ىرگەسىنە قۇبا تالدان قيىلعان ۇزىن قۇرىق تا سۇيەلىپتى. كۇن شۋاقتا مال ەگەسى دە دامىلداپ وتىرىپتى. ول اۋدان ورتالىعىنداعى ينتەرناتتا قاراۋىل بولىپ ىستەيتىن ەسەت ەسىموۆ دەگەن كىسى ەدى. ۇستىندەگى تەمىرجولشىلاردىڭ  قارا شينەلى دە سارسەنبەكتىڭ كوزىنە وتتاي باسىلدى. الگى ەتەگى ۇزىن كيىم دەگەن ناق وسى ەدى.  ونى جولاۋشىلار جازباي تانىدى. بارىپ سالەمدەستى، ءجون سۇراستى. قولداعى ازعانا مالىن كوگىن السىن دەپ وسى ماڭداعى جەكجاتىنا قوسۋعا ايداپ بارا جاتقان بەتى كورىنەدى.   

سارسەكەڭ جول بويى اڭگىمەگە قارق قىلىپ، قاي نارسەنى دە قالت جىبەرمەگەن سىزدىق اعاسىنا تاڭىرقاي قارادى. «ياپىر-اي، وسىنداي دا، ءىز كەسكىش، زەرەك  ادام بولادى ەكەن-اۋ!» دەپ تاڭدايىن قاعا بەردى. 

ءيا، جوعارىداعى وقيعالار ومىردە بولعان جاعداي، كوزى ءتىرى كۋامىز ورتامىز دا ءجۇر. ولاردان ءالى دە تالاي اڭگىمەگە، شەجىرەلەرگە  قانىعامىز دەپ ويلايمىن. بۇل ماقالامىزدى وسىلاي تۇيىندەي كەلە، ءبىزدىڭ قازاق وسىنداي پايىمدىلىعىمەن، پاراساتتىلىعىمەن ەرەكشە جاراتىلعان حالىق دەپ ماقتانىشپەن ايتا الامىز. ءىز كەسۋ ونەرى - قازاقتىڭ قانىندا بار قاسيەت ەكەندىگىنە سەنە بەرىڭىز.

نۇرماحان ەلتاي

Abai.kz

1 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1453
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3216
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5255