شەتەلدىڭ اشت - ماشينا قۇراستىرۋ سالاسىن سۋبسيديالاۋعا جىل سايىن قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك بيۋدجەتىنەن ميللياردتاعان قارجى كەتىپ جاتىر. «ەnergyprom.kz» سولاي دەپ جازىپتى.

اش تەحنيكالارىن شىعارۋمەن اينالىساتىن قازاقستاندىق كاسىپورىندار داعدارىس ابدەن دەندەگەنىنە قاراماستان، قاجەتتى تەحنيكالار ءوندىرىسىن ەكى ەسەگە دەيىن ۇلعايتقان ەكەن.  قازاقستاندا اۋىلشارۋاشىلىعى وندىرۋشىلەرىنە ارنالعان ينۆەستيتسيالىق-سۋبسيديالىق قولداۋ  جوق ەمەس.  ول – اگرووندىرىس كەشەنى سۋبەكتىلەرىنىڭ جارتى شىعىنىن قايتارىپ بەرەدى.  اتاپ ايتقاندا، بىزدە اش تەحنيكالارىن، ماشينا مەن قۇرال-جابدىقتار ساتىپ الۋ – ءوز باعاسىنىڭ 25 پايىز قايتارىمىمەن سۋبسيديالانادى.

اوك-ءتى قولداۋدىڭ مۇنداي امالدارى الەمدىك پراكتيكادا بار-اق. الايدا، قازاقستان ۇكىمەتىنىڭ رەسەي، ۋكراينا نەمەسە وزگە ەلدەردەن ءبىر ايىرماشىلىعى – مەملەكەت بيۋدجەتىنەن تەك قانا وتاندىق اش تەحنيكلارىن عانا ەمەس، شەتەلدىك تەحنيكالاردى ساتىپ الۋ دا سۋبسيديالانادى. ءتىپتى، بىزدە شەتەلدىك اشت-عا كوبىرەك قارجى قاراستىرىلعان. جەكەلەگەن يمپورتتىق تەحنيكا، ماشينا نەمەسە جابدىقتارعا بولىنەتىن سۋبسيديا كەيبىر جاعدايلاردا 2-3 ەسەگە كوبىرەك بەلگىلەنەدى. اسىرەسە، جوعارى سوماداعى سۋبسيديا يمپورتتىق تراكتورلارعا، كومبايندارعا، كومباين وراقتارىنا، ۇرىق سەپكىش تەحنيكالارعا، قوپسىتقىش تەحنيكالارعا ت.ب. بەرىلەدى ەكەن.

بۇل ماسەلەگە قاتىستى قر اۋىلشارۋاشىلىق ءمينيسترىنىڭ 2020 جىلدىڭ 1 تامىزىنداعى №243-ءشى بۇيرىعى شىققان. بۇل بۇيرىق  ەلدەگى ينۆەستيتسيالىق سۋبسيديالاۋ ەرەجەسىنە ازدى-كەم وزگەرىس ەنگىزگەنىمەن، شەتەلدىك تەحنيكالارعا قازاقستان بيۋجەتىنەن قوماقتى قاراجات الۋ جۇيەسىن وزگەرتكەن جوق. بۇل جاعدايدى امەريكالىق نەمەسە ەۋروپالىق تەحنيكالار ءوندىرىسىن مىندەتتى لوكوليزاتسيالاۋ تۋرالى كەلىسىم وزگەرتەر مە ەدى. ويتكەنى، بۇل وندىرىستەر مەن وتاندىق ءوندىرىس سۋبسيدياسىنىڭ سوماسى بىردەي-اق... الايدا، اقش ءوز ىشىندە ەنگىزىپ جاتقان بۇل تاجىربيەنى – وزگە ەلدەرگە ەنگىزۋگە اسىقپاي وتىر. قازىر قازاقتاندا امەريكالىق اشت ءوندىرىسى جوق. دەسە دە، قازىر نەمىستىڭ «Bühler» تراكتورلەرىنىڭ ءوندىرىسى جولعا قويىلعان جانە نەمىستىڭ «Claas» كومبايندەرى قۇرىلىسىن اشۋ جوسپارلانعان ەكەن.

بىلايشا ايتقاندا، قازىر قازاقستان بيۋدجەتىنىڭ قىرۋار اقشاسى وزگە ەلدەردىڭ اش اۆتوپرومىن قولداۋعا جۇمسالىپ وتىرعانى فاكت.

«Qoldau.kz» پورتالىنىڭ اقپارىنشا، ينۆەستيتسيالىق سۋبسيديانىڭ «اش تەحنيكالارىن الۋ» بابى بويىنشا بيىل ۇزىن-ىرعاسى 7,5 مىڭ ءوتىنىم تۇسكەن ەكەن. بۇل وتىنىمدەردىڭ جالپى سوماسى 30 ملرد تەڭگەنى قۇرايدى ەكەن. بۇل از اقشا ەمەس. وسى سومانىڭ ناقتى نەشەسى يمپورتتىق تەحنيكالاردى سۋبسيديالاۋعا جۇمسالعانى تۋرالى ناقتى اقپارات بەلگىسىز. مىسالى، 2019 جىلى ساتىپ الىنعان تەحنيكالاردىڭ ۇشتەن ءبىر بولىگى وتاندىق وندىرۋشىلەردىڭ ەنشىسىنە جازىلسا، 60 پايىزى يمپورتتىق تەحنيكالارعا بولىنگەن.

قازاقستانداعى اشت وندىرۋشىلەرى اسسوتسياتسياسىنىڭ ساراپشىلارى، بيىلعى جىلعى جاعداي بىلتىرعىدان اسا كوپ وزگەرە قويماعانىن، ءتىپتى، بىلتىرعىدان گورى شەتەلدىك وندىرىسكە كوبىرەك قارجى ءبولىنۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتادى.

كورونوۆيرۋس پاندەمياسى مەن جاھاندىق ەكونوميكالىق داعدارىستىڭ قوس بۇيىردەن قىسقانىنا قاراماستان، وتاندىق كاسىپورىندار جۇمىستارىن باسەڭدەتپەگەن. ونىڭ ءبىر دالەلى – بيىلعى جىلدىڭ 10 ايىندا شىعارىلعان تەحنيكا (كومبايندەر مەن تراكتورلەر) بىلتىرعى جىلدىڭ مولشەرىنەن ەداۋىر اسىپ جىعىلعان.  2020 جىلدىڭ قاڭتار-قازان ايلارىندا وتاندىق كاسىپورىندار 2,7 مىڭ تراكتور مەن كومباين شىعارعان. بۇل الدىڭعى جىلمەن سالىستىرعاندا 2,2 پايىزعا كوپ. جالپى العاندا، شىعارىلعان تەحنيكا كولەمى 5 مىڭعا دەيىن ارتقان. اش تەحنيكالارىنىڭ جىلپى قۇنى دا 78 ملرد تەڭگەنى قۇراعان. سونىڭ ىشىندە تراكتورلەر مەن كومبايندەر قۇنى 72,2 ملرد تەڭگە. بۇل الدىڭعى جىلداعى ەسەپتەن 2,4 ەسەگە، بىلتىرعى جىلعى ەسەپتەن 2,1 ەسەگە كوپ.

ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، قازاقستاندىق اش تەحنيكالارىن سۋبسيديالاۋ كولەمى كوبىرەك بولعاندا، ءسوزسىز ءوندىرىس كولەمى دە قازىرگىدەن ەداۋىر كوبەيەتىن ەدى دەيدى. وتاندىق وندىرۋشىلەردى قولداۋ ارقىلى – يمپورتتىق تەحنيكالارعا تاۋەلدىلىك جوعالاتىن ەدى. بۇل قازىرگىدەي داعدارىس كەزەڭىندە اش سالاسىن دامىتۋعا باعىتتالعان ناقتى قادام بولار ەدى.

Abai.kz