ۆەتنامنىڭ حانوي قالاسىندا ۆەتنام تىلىنە اۋدارىلعان ابايدىڭ «قارا سوزدەرى» كىتابى تانىستىرىلدى. بۇل تۋرالى قر سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى مالىمدەدى. 

قازاقستان ەلشىسى ەرلان بايجانوۆتىڭ ايتۋىنشا، اباي شىعارماشىلىعى قازاق حالقى تاريح توعىسىندا تۇرعان كەزەڭ – XIX عاسىردىڭ اياعىنا سايكەس كەلەدى.

«وزگەرگەن الەم ءداستۇرلى كوشپەلى قوعامدى ورنى تولماستاي جويىپ جاتقانىن، ال قازاق حالقى تاريح قالتارىسىندا قالىپ قويماۋ ءۇشىن قالىپتاسقان ءتارتىپتىڭ تولىق جاڭارۋىنان ءوتۋى كەرەك ەكەنىن اقىن وتە جاقسى ءبىلدى. مىنە، بۇل كىتاپتا ونىڭ وتانداستارىنا دەگەن ۇندەۋى وسىعان نەگىزدەلدى»، - دەدى حانوي ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە ويشىلدىڭ ايگىلى تۋىندىسىن تانىستىرعان ە.بايجانوۆ.

كىتاپتىڭ ۆەتنامدىق باسىلىمىندا العىسوز رەتىندە قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ «اباي جانە قازاقستان ءححى عاسىردا» اتتى ماقالاسى جازىلعان. سونىڭ ارقاسىندا ۆەتنامدىق وقىرمان اباي تۇلعاسى مەن ونىڭ مۇراسىنىڭ قازىرگى قوعام ءۇشىن ماڭىزى تۋرالى قۇندى ويلار جيناقتاي الادى.

ديپلوماتتىڭ ايتۋىنشا، اۋدارما كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەرى حانوي ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە ءوتىپ جاتقانىنىڭ سيمۆولدىق ءمانى بار – مۇندا اباي اتىنداعى عىلىم جانە مادەنيەت ورتالىعى جۇمىس ىستەيدى.

«قارا سوزدەردى» ۆەتنام تىلىندە باسىپ شىعارۋ – ۆەتنام اۋديتورياسى ءۇشىن قازاقستان، ونىڭ حالقى، قازاق تاريحى، مادەنيەتى مەن ادەبيەتى تۋرالى كوبىرەك بىلۋگە ​​تاپتىرماس مۇمكىندىك»، – دەدى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ اكىمشىلىك كەڭەسىنىڭ توراعاسى جانە پارتيالىق كوميتەتىنىڭ حاتشىسى دو ۆەت حۋنگ.

اباي كىتابىنىڭ اۋدارماشىلارىنىڭ ءبىرى، ۆەتنام جازۋشىلار وداعىنىڭ ۆەتنامدىق جانە ورىس ادەبيەتتەرىن تاراتۋعا قولعابىس كورسەتۋ قورى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى لە دىك مان دا ءوز پىكىرىمەن ءبولىستى. كوركەم اۋدارما شەبەرى اتقارىلعان جۇمىس تۋرالى وي قوزعاي وتىرىپ: «اۋدارما قىزمەتى – بۇل ەكى ۇلتتىڭ، ەكى مادەنيەتتىڭ بايلانىستىرۋشى كوپىرى، ال ءاربىر اۋدارما وسى كوپىردىڭ اجىراماس بولىگى بولىپ تابىلادى. ءبىزدىڭ اۋدارما ۆەتنام مەن قازاقستان اراسىنداعى وسى كوپىردىڭ العاشقى بولىگىنى ءبىرى بولعانىنا قۋانىشتىمىن»، - دەدى.

حو شان مين ۇلتتىق ساياسي اكادەمياسىنىڭ حالىقارالىق قاتىناستار دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى حوانگ ۆان نگيا ەكى ەلدى جوعارى دەڭگەيدەگى ساياسي قاتىناستار مەن ساۋدا-ەكونوميكالىق بايلانىستار بىرىكتىرەتىندىگىن، الايدا مادەنيەت جانە ءبىلىم سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ اۋقىمى ولارعا سايكەس كەلمەيتىندىگىن باسا ايتتى. ول بۇل كىتاپ وسى ولقىلىقتى ءىشىنارا تولتىرادى جانە ودان ءارى ۆەتنامدىقتار اباي شىعارماشىلىعىنا، ونىڭ ءوزىن-ءوزى دامىتۋ، مادەنيەت، ءبىلىم بەرۋ جانە قوعامدىق ادامگەرشىلىك سالاسىنداعى يدەيالارى مەن فيلوسوفياسىنا قىزىعۋشىلىق تانىتا باستايدى دەگەن سەنىم ءبىلدىردى.

ۋنيۆەرسيتەتتىڭ تاريح فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى داو تۋان تحاننىڭ ايتۋىنشا، اباي قۇنانبايۇلىنىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى ساقتاۋ، ەلدى جاڭعىرتۋ جانە رەفورمالاۋ جولىنداعى تىنىمسىز كۇرەسىن ايناداي كورسەتەدى.

«ونىڭ ويلارىن زەرتتەي وتىرىپ، مەن ونىڭ كوپتەگەن پروگرەسسيۆتى يدەيالارىنىڭ قازىرگى زامانعا سايكەس كەلەتىندىگىن، داۋىرىنەن اسىپ كەكتەن كوزقاراستاردى كورسەتەتىندىگىن انىقتادىم. مەنىڭشە، ابايدى «شىعىستىڭ ۆولتەرى» دەپ اتاۋعا بولادى. بۇل تۇلعاالدىمىزدا التى كەيىپتە كورىنىس تابادى: فيلوسوف، اقىن، قازاق ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى، كومپوزيتور، اۋدارماشى جانە اعارتۋشى»، - دەيدى ول.

«XIX عاسىردىڭ اياعى - حح عاسىردىڭ باسىنا جاتاتىن «قارا سوزدەر» ءوزىنىڭ وزەكتىلىگىمەن تاڭعالدىرادى. وندا ۇلتتىق جانە الەمدىك مادەنيەتتەردى ينتەگراتسيالاۋ، جاستاردى تاربيەلەۋ، رۋحاني تاربيە، ادامگەرشىلىك جانە گۋمانيزم ماسەلەلەرى سياقتى ماسەلەلەر كوتەرىلەدى»، – دەپ ۋنيۆەرسيتەتتىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى دو حاي فونگ تا نازار اۋدارتتى.

ءىس-شارا بارىسىندا قاتىسۋشىلار ابايدىڭ مۋزىكالىق مۇراسىمەن تانىستى، ولارعا «كوزىمنىڭ قاراسى»، «ايتتىم سالەم، قالامقاس»، «جەلسىز تۇندە جارىق اي»، «قاراڭعى تۇندە تاۋ قالعىپ»، «سەگىز اياق» اتتى ەڭ ايگىلى اندەرى ورىندالعان بەينەروليكتەر كورسەتىلدى.

قازاق كلاسسيگىنىڭ 175 جىلدىعىن مەرەكەلەۋ اياسىندا ۆەتنامداعى قازاقستان ەلشىلىگى ۇيىمداستىرعان تۇساۋكەسەرگە ۋنيۆەرسيتەتتىڭ پروفەسسورلىق-وقىتۋشىلىق قۇرامى مەن ستۋدەنتتەرى، شەتەلدىك ەلشىلىكتەردىڭ ديپلوماتتارى، بۇرىنعى كسرو ەلدەرىمەن دوستىق توپتارىنىڭ جەرگىلىكتى قاۋىمداستىقتارىنىڭ جەتەكشىلەرى، ۆەتنامنىڭ جەتەكشى اقپاراتتىق اگەنتتىكتەرى مەن تەلەارنالارىنىڭ جۋرناليستەرى قاتىستى.

Abai.kz