اقبەرەن ەلگەزەك. دجوكوندانىڭ جۇمباعى

ەگەر جاراتقان يەم ادامنىڭ رۋحاني كەمەلدەنۋىنە پايعامبارلار مەن اۋليەلەر جىبەرگەن بولسا، ءوزى جاراتقان تىلسىم دا سۇلۋ تابيعاتتىڭ سىرى مەن نۇرىن پاش ەتەتىن تۇلعالاردى دا قوسا جىبەرەتىن سەكىلدى.

اللا تاعالام مۇنداي تۇلعالاردى ءار ۇلتتان جاراتقانمەن، ولار كۇللى ادامزاتتىڭ ءوسىپ-وركەندەۋىنە بار ءومىرىن ارنايتىنى زاڭدىلىق. جاراتۋشىنىڭ امىرىمەن ارنايى جاراتىلعان سونداي ھاس شەبەرلەردىڭ ءبىرى دە بىرەگەيى - لەوناردو  دا ۆينچي. ۇلى لەوناردو عىلىمنىڭ ءار سالاسىندا ەڭبەك ەتكەنىمەن، ونىڭ ەسىمى تاريحتا ەڭ الدىمەن ۇلى سۋرەتشى رەتىندە قالدى.

تۋما تالانتتىڭ قىل قالامىنان ادام كوزى ەش تويمايتىن عاجايىپ سۋرەتتەر دۇنيە ەسىگىن اشتى. ونىڭ ارقايسىسى شەبەرلىكتىڭ قايتالانباس ۇلگىسى، ءار ورنەگى ءومىردىڭ وزىندەي ءتىرى، ماڭگىلىك قوزعالىستا. دا ءۆينچيدىڭ قاراشىعىنا عانا كورىنەتىن جاراتىلىستىڭ تىلسىم ساتتەرى، قۇپيا كورىنىستەرى كوكىرەگى سوقىر پەندەلەر ءۇشىن قاشاندا جابىق. ونىڭ سۋرەتتەرىن ءتۇيسىنۋ ءۇشىن ادام رۋحاني باي، جان كوزى اشىلعان بولۋى ءتيىس. لەوناردونىڭ كەنەپكە تۇسكەن كەسكىندەرى سوندىقتان دا جۇمباققا تولى، سوندىقتان دا ومىرشەڭ.

اقبەرەن ەلگەزەك. دجوكوندانىڭ جۇمباعى

ەگەر جاراتقان يەم ادامنىڭ رۋحاني كەمەلدەنۋىنە پايعامبارلار مەن اۋليەلەر جىبەرگەن بولسا، ءوزى جاراتقان تىلسىم دا سۇلۋ تابيعاتتىڭ سىرى مەن نۇرىن پاش ەتەتىن تۇلعالاردى دا قوسا جىبەرەتىن سەكىلدى.

اللا تاعالام مۇنداي تۇلعالاردى ءار ۇلتتان جاراتقانمەن، ولار كۇللى ادامزاتتىڭ ءوسىپ-وركەندەۋىنە بار ءومىرىن ارنايتىنى زاڭدىلىق. جاراتۋشىنىڭ امىرىمەن ارنايى جاراتىلعان سونداي ھاس شەبەرلەردىڭ ءبىرى دە بىرەگەيى - لەوناردو  دا ۆينچي. ۇلى لەوناردو عىلىمنىڭ ءار سالاسىندا ەڭبەك ەتكەنىمەن، ونىڭ ەسىمى تاريحتا ەڭ الدىمەن ۇلى سۋرەتشى رەتىندە قالدى.

تۋما تالانتتىڭ قىل قالامىنان ادام كوزى ەش تويمايتىن عاجايىپ سۋرەتتەر دۇنيە ەسىگىن اشتى. ونىڭ ارقايسىسى شەبەرلىكتىڭ قايتالانباس ۇلگىسى، ءار ورنەگى ءومىردىڭ وزىندەي ءتىرى، ماڭگىلىك قوزعالىستا. دا ءۆينچيدىڭ قاراشىعىنا عانا كورىنەتىن جاراتىلىستىڭ تىلسىم ساتتەرى، قۇپيا كورىنىستەرى كوكىرەگى سوقىر پەندەلەر ءۇشىن قاشاندا جابىق. ونىڭ سۋرەتتەرىن ءتۇيسىنۋ ءۇشىن ادام رۋحاني باي، جان كوزى اشىلعان بولۋى ءتيىس. لەوناردونىڭ كەنەپكە تۇسكەن كەسكىندەرى سوندىقتان دا جۇمباققا تولى، سوندىقتان دا ومىرشەڭ.

لەوناردو دا ۆينچي سۋرەتشى شەبەرلىگىنىڭ شىرقاۋ شەگى دەپ الەم سۇلۋلىعى مەن ادامنىڭ كوركەمدىگىن ۇيلەستىرە بەرۋ دەپ ەسەپتەگەن. ياعني، قانشا ۋاقىت وتسە دە، كەنەپتەن كورەرمەن قاۋىم سول ساتتەگى ءومىردىڭ تىنىسىن ايقىن سەزىنىپ، سومدالعان تۇلعانىڭ ءتىرى كەيپىن انىق كورۋى قاجەت. سوندا عانا سۋرەتشىنىڭ شەبەرلىگى كەمەل بولىپ سانالماق. بۇل قيىن دا قىزىقتى جۇمىس. وعان تۇيسىك پەن ادام بولمىسىندا اشىلماي جاتقان عالامات جاراتۋشى سەزىمدەر جۇمىلدىرىلۋ كەرەك شىعار. ءومىردىڭ ءار ءساتىن بۇگىنگى تاڭدا فوتواپپارات تا تولىق بەرە المايدى. ال، مۇنداي مۇمكىندىك وسىدان التى ءجۇز جىل بۇرىن لەوناردونىڭ باعىنا بۇيىردى.

بۇگىنگى جانە ەرتەڭگى ۇرپاق ءۇشىن ەڭ ايگىلى شەدەۆر بولىپ لەوناردونىڭ ايگىلى مونا ليزاسى قالا بەرەدى. ول زاڭدى دا. سەبەبى، بۇل سۋرەتتە لەوناردونىڭ ۇزدىككەن دەمى مەن ساۋساقتارىنىڭ ءالسىز ءدىرىلى قالىپ قويعان. ينتەرنەتتەگى مونا ليزانىڭ سۋرەتىنە ۇزاق قاراپ وتىرساڭىز، ونى ءوزىڭىز تەرەڭ سەزىنەسىز.

ۇلى سۋرەتشى بۇل جاۋھار شىعارماسىنا «جوكوندا» دەگەن اتاۋ بەرگەن بولاتىن. «جوكوندا» يتاليان تىلىندە «ويناقى، كوڭىلدى» دەگەن ماعىنا بەرەدى ەكەن. لەوناردو دا ۆينچي بۇل سۋرەتتى سومداۋعا جارتى ءومىرىن ارناعان دەسەدى.

ارادا التى عاسىر وتكەنمەن، وسى كارتيناعا قاتىستى داۋ تۇگەسىلەر ەمەس. ماسەلە اتى شۋلى سۋرەتتەگى ادەمى كەلىنشەكتىڭ جىميىسىندا بولىپ وتىر. ءبىر نۇكتەگە قاراپ تۇرعانىڭىزدا، ول ءبىر ساتتە انتەك جىميسا، كەلەسى ءبىر سىزىقتا ول مۇڭايا قالادى. سۋرەتتەگى ايەل قۇددى ءتىرى سەكىلدى، ەموتسياسى ۇنەمى قۇبىلىپ تۇرادى. نەگە، قالاي؟ بۇل ازىرگە شەشۋگە ادامنىڭ اقىلى جەتپەيتىن جۇمباق بولىپ وتىر. جانە ەڭ قىزىقتى ساۋال - تاريحتا ماڭگى ءتىرى قالۋ قۇرمەتى قانداي ايەلگە كورسەتىلگەن ەكەن؟

ءبىز وسى كىشىگىرىم ماقالامىزدا اتاقتى كارتينادا كىم سومدالعان دەگەن سۇراققا عانا جاۋاپ ىزدەپ كورەمىز. سەبەبى، لەوناردونىڭ سۋرەتتى سالۋ تەحنيكاسى تۋرالى ايتۋعا ماقالانىڭ كولەمى كوتەرمەيدى. سونىمەن، اتالعان ماسەلە تۋرالى ونەرتانۋ عىلىمى نە دەيدى ەكەن؟ بىزگە بەلگىلى 4 جورامالدى وقىرمان نازارىنا ۇسىنالىق.

ءبىرىنشى جورامال. بۇل رەسمي جورامال. ول جورامال بويىنشا كەنەپتە فرانچەسكو دە جوكوندو دەگەن ءبىر فلورەنتيلىك ازاماتتىڭ زايىبى مونا ليزانىڭ بەينەسى سومدالعان. سوندىقتان كارتينانىڭ رەسمي اتاۋى - مونا ليزا بولىپ تابىلادى.

ەكىنشى جورامال. بۇل جورامال بويىنشا سۋرەتتەگى ايەل - لەوناردو دا ءۆينچيدىڭ كاتەرينا اتتى سۇيىكتى اناسى دەگەن دە ۇسىنىس ايتىلادى.

ءۇشىنشى جورامال. 1957 جىلى تاعى ءبىر جورامال پايدا بولدى. ول بويىنشا سۋرەتتەگى ايەل - پاپا ريمسكيدىڭ ءىنىسى دجۋليانو مەديچيدىڭ ناقسۇيەرى،كۇلەگەش پاچيفيك براندانو دەگەن سۇلۋ ارۋ ەكەن-مىس.

ءتورتىنشى جورامال. بۇل جورامال ءتىپتى قىزىق. اتالعان جورامال كارتينادا لەوناردو دا ءۆينچيدىڭ ءوز اۆتوپورترەتى دەگەندى تۇسپالدايدى. ياعني، ايەل بولمىسىنا ۇلى سۋرەتشى ءوزىنىڭ بەينەسىن جاسىرعان-مىس. ايەلدىڭ جىميىسى ۇلى سۋرەتشىنىڭ بولاشاق ۇرپاققا قالدىرعان قۇپيا حاباردى بىلدىرەدى. ادامنىڭ ىشىندەگى ءتاڭىري تازا الەمى مەن ءناپسىسى اراسىنداعى ۇزدىكسىز سوعىس، تابيعات پەن ادامنىڭ ۇيلەسىمدىلىگى مەن ماڭگىلىك بىرلىگى دەگەندى ءبىلدىرۋى مۇمكىن. بۇل جىميىس ارقىلى دا ۆينچي ءالى كۇنگە دەيىن بىزگە دە، كەلەر ۇرپاققا دا «ءيا، سونىمەن بۇل سۋرەتتەگى كىم بولدى؟ تابا الدىندار ما، بالاقايلار؟» - دەپ تۇرعانداي...

لەوناردو دا ۆينچي اتاقتى كارتيناسى بىتكەندە: «مەن شىن مانىندە اسا قۇدىرەتتى، تاڭعاجايىپ تۋىندىنى دۇنيەگە اكەلدىم!» - دەگەن ەكەن. ۇلى سۋرەتشىنىڭ وزىنە بەرگەن بۇل باعاسىمەن كەلىسپەسكە ءبىزدىڭ ەشقانداي شارامىز جوق. 

«اباي-اقپارات»