ءبىزدىڭ ەلدەگى وبلىس اكىمدەرىنىڭ تەك قانا بەدەلىن كوتەرۋ ءۇشىن قۇرىلعان، ەڭ كەدەيى دەگەن جىلىنا سول وبلىستىڭ بيۋدجەتىنەن كەمىندە 4 ميلليارد تەڭگەنى جامباسقا باساتىن فۋتبول كلۋبتارىنىڭ ومىرلەرى جۇماقتاي ەدى. قۇدايعا شۇكىر، اقشا جەتەدى. سوندىقتان دا ولار اسا ساراڭدىق تانىتپاي، قانشا سۇراسا دا سونشا بەرىپ، شەتەلدەردەن لەگيونەرلدەر دەپ اتالاتىن كەلىمسەكتەردى شاقىرۋدى (دۇرىسى، ساتىپ الۋدى) وزىندىك ءبىر «داستۇرگە» اينالدىرىپ العان. 

ءبىر عانا تسيفر. ەلىمىزدە اناۋ-مىناۋ ەمەس، تۇپ-تۋرا 98 كاسىبي سپورت كلۋبى تىركەلگەن ەكەن. ولاردىڭ بارلىعى دەرلىك جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن قارجىلاندىرىلادى. مۇنى دا از دەسەڭىز، ولاردىڭ كەيبىرەۋلدەرى ۇلتتىق كومپانيالار مولىنان ءبىر قارپىپ، جەكە كاسىپكەرلەردەن ەكى قارپىپ، تەڭگەنى دوربالاپ الىپ جۇرگەندىگى كوپشىلىككە اقيقات.

ەندى ولاردىڭ شەتەلدىك الگىندەي كەلىمسەكتەردى بايىتاتىن، وعان قوسا وزدەرى دە شالقىپ ءومىر سۇرەتىن داۋرەنى اياقتالاتىن شىعار دەگەن ءۇمىت ويانعان ەدى. بۇعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ بىلتىرعى جىلعى قىركۇيەك ايىنىڭ باسىندا پارلامەنتتىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا سويلەگەن سوزىندە: «بۇگىنگىدەي قاراجات تاپشىلىعىن ەرەكشە سەزىنىپ وتىرعان جاعدايدا ەلىمىزدەگى كاسىبي سپورت كلۋبتارىن تولىق بيۋدجەت ەسەبىنەن ۇستاپ وتىرۋدىڭ ەش ءمانى جوق، ال ولاردى قولداۋعا كەتكەن ميللياردتاعان تەڭگە تىم ءتيىمسىز جۇمسالادى»، دەپ اشىق ايتقان بولاتىن. ال جاڭادان ءوسىپ كەلە جاتقان ۇرپاقتىڭ سپورتتىق جانە شىعارماشىلىق الەۋەتىنە نازار اۋدارىپ، بۇقارالىق سپورت پەن دەنە شىنىقتىرۋعى كوڭىل اۋدارعان ءجون ەكەندىگىنە ەرەكشە توقتالعان. 

مەملەكەت باسشىعى ايتقان سوڭ امال جوق، ءبىزدىڭ بيلىك باسىنداعى شەنەۋنىكتەر ادەتتەگىدەي وزدەرىنشە بەلسەندى قيمىلعا كوشكەن قالىپ تانىتقان. وتكەن جىلدىڭ اياق كەزىندە ءماجىلىستىڭ پلەنارلىق وتىرىسىندا ەلىمىزدىڭ مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى اقتوتى رايىمقۇلوۆا جىلىنا ەلىمىزدە جالپى سپورتقا بيۋدجەتتەن 160 ميلليارد تەڭگە بولەنتىندىگىن، ال ونىڭ 55,5 ميللياردى كاسيبي كلۋبتاردىڭ ەنشىسىنە تيەتىندىگىن حابارلاعان. ونان سوڭ، مينيستر حانىم اتالمىش كلۋبتارعا جۇمسالاتىن قارجىنىڭ بيىل ەكى ەسە قىسقارىپ، ودان ۇنەمدەلگەن 22,2 ميلليارد تەڭگە بۇقارالىق سپورتقا جۇمسالاتىن ايتىپ، قالىڭ جۇرتتى ءبىر قۋانتقان ەدى.

الايدا بىزدە قاشاندا شەنەۋنىكتىڭ ايقانانىنىڭ ءبارى سول قالپىندا ورىندالا بەرمەيدى عوي. بۇل جولى دا سول ءداستۇر بۇزىلعان جوق. جاقىندا عانا بەلگىلى بولعانداي، اكىمدەردىڭ كلۋبتارىنا بولىنەتىن مول قارجىنى تۇپ-تۋرا ەكى ەسەگە قىسقارتۋعا ولاردىڭ قوجايىندارىنان قىسىلعان بولار، ول نەبارى 1,6 ەسە عانا قىسقارعان. ماسەەلەن، بىلتىر قازاقستانداعى فۋتبول كلۋبتارىنىڭ بيۋدجەتى 27,3 ميلليارد بولسا، ەندى ول ءالى دە 16,9 ميلليارد تەڭگە قۇراپ وتىر.

ال ەندى ەلىمىزدەگى وسى فۋتبول كلۋبتارىنا بولىنەتىن قارجىلاردىڭ قانداي ەسەپكە نەمەسە قيسىنعا سۇيەنىپ قىسقارتىلعانى مۇلدەم تۇسىنىكسىز. ماسەلەن، تالقىقورعاندىق «جەتىسۋ» مەن قاراعاندىلىق «شاحتەر» الدەكىمدەردىڭ قاھارىنا ۇشىراپ، بيۋدجەتى ءۇش جارىم ەسە قىسقارىپ، نەبارى 800 ميلليونعا عانا ءتۇسىپ قالعان. قىزىلوردالىق «قايسار» دە ەكى ەسە كۇزەلدى. 

ءبىر عاجابى، قىسقارتۋدان اسا زارداپ شەگە قويماعان قوستاانايدىڭ «توبولى» بولىپ وتىر. ول بيىل باس-اياعى 1,4 ەسە قىسقارىپ، ءالى قولاقپانداي 2,3 ميلليارد تەڭگەنى قامتىپ قالدى. ءسىرا، «سيىنعىننان، سۇيەنگەنىڭ مىقتى بولسىن» دەگەن ماقال شىندىقتان الىس ەمەس شىعار.

مۇنى دا از دەسەڭىز، «تاراز»، «قايرات» پەن «قىزىلجار» قىسقارتۋدان مۇلدەم زارداپ كورگەن جوق دەۋگە دە بولادى. سايىپ كەلگەندە ءتىپتى وسى «تاراز» بەن «قىزىلجاردى» بيۋدجەتى ءوسىپ كەتتى دەۋگە دە بولادى.

مىنە، بىزدەگى بيۋدجەت قارجىسىن ۇنەيدەۋ، قاجەتسىز شىعىنداردى قىسقارتۋ دەگەن جۇرتتى الداۋ «ويىنى» وسىنداي قىزىق ەمەس، شىجىققا اينالىپ وتىر.

جايبەرگەن بولاتوۆ

Abai.kz