ۇكىمەت كەدەيلىكپەن قالاي كۇرەسپەك؟..
كوروناۆيرۋس پاندەمياسى مەن ەكونوميكالىق داعدارىس قوس بۇيىردەن قىسقان قازىرگىدەي تار كەزەڭدە ەل ازاماتتارىنىڭ تۇرمىسى تۇرالاپ قالعانى بەلگىلى. وسىنى ايتىپ، قوعامدىق ساياساتكەرلەر مەن ساراپشىلار سان مارتە دابىل قاعىپ جاتىر. بىلتىرعى جىلى ۇكىمەت تە الەۋمەتتىك از قامتىلعان وتباسىلار مەن كۇنكورىستىڭ تومەنگى شەگىنە تۇسكەن وتباسىلاردى قولداۋ ءۇشىن قوسىمشا جاردەمپۇل بولگەنى بەلگىلى. ارينە، اتى دارداي بولعانىمەن، زاتى ازىن-اۋلاق سول اقشانى الۋعا ءوتىنىش بىلدىرگەندەر سانى ميلليونداپ ەسەپتەلدى. بۇل دا ءوز كەزەگىندە، ەل حالقىنىڭ تۇرمىس-تىرشىلىگىنىڭ تارىلعانىن كورسەتتى.
رەسمي ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك، قازىرگى ۋاقتا ەلىمىزدە كۇنكورىس دەڭگەيى تومەندەگەندەردىڭ سانى 1 ميلليوننان اسىپ جىعىلادى ەكەن. وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا، ەلىمىزدە كەدەيلىك كورسەتكىشى 21 پايىزعا كوبەيگەنى جانە فاكت.
وسى ماسەلەنى بۇگىن پارلامەنت دەپۋتاتى ەرلان سايروۆ ماجىلىستە كوتەرىپ، ۇكىمەت باسشىسى اسقار ءماميننىڭ اتىنا دەپۋتاتتىق ساۋال جولداپتى. وعان دەپۋتاتتار - ەلنۇر بەيسەنباەۆ پەن يۋري جۋلين دە قولداپ قول قويعان.
سونىمەن، دەپۋتتار ەلدەگى كەدەيلىكتى جويۋ ءۇشىن قانداي ۇسىنىستار ايتتى؟ قاراڭىز:
قازاقستانداعى كەدەيلىك پروبلەماسىن
اۋىزدىقتاۋ جونىندەگى
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ
پرەمەر-ءمينيسترى
اسقار مامينگە دەپۋتاتتىق ساۋال
رەسمي دەرەكتەر قازاقستاندا كۇنكورىس دەڭگەيى تومەن ازاماتتاردىڭ سانى 1 ملن 065 مىڭ ادامنان اسقاندىعىن كورسەتەدى. وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا، كەدەيلىك دەڭگەيى 21%-عا ءوسىپ وتىر.
حالىقتىڭ كەدەيلىگى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىككە تىكەلەي كەرى اسەر ەتەتىن باستى پروبلەما!
اسا وزەكتى ماسەلە - اۋىلداعى كەدەيلىك.
«Nur Otan» پارتياسى «الەۋمەتتىك مۇقتاج ادامدار ماسەلەسىن ەكونوميكالىق تۇرعىدا شەشۋ ماڭىزدى» دەپ ەسەپتەيدى.
بۇل ماسەلەنى شەشۋدىڭ وڭتايلى ءادىسى ءال-اۋقاتى تومەن ازاماتتاردى ميكروكرەديتپەن قامتاماسىز ەتە وتىرىپ، ادامداردىڭ بيزنەس-ساۋاتىن ارتتىرۋ.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆ ءوزىنىڭ ۇكىمەتكە بەرگەن تاپسىرماسىندا ميكروكرەديت پروبلەماسىنا باسا نازار اۋداردى.
ەندى ماسەلەنى ۇكىمەت قالاي شەشەدى دەگەن سۇراق تۋادى.
1. «ەڭبەك» باعدارلاماسىنىڭ نەسيەلەندىرۋ باعىتى بويىنشا 2020 جىلى اۋىل تۇرعىندارىنا 43,3 ملرد تەڭگەگە 11 294 جۋىق نەسيە بەرىلدى.
وسى باعدارلاما اياسىنداعى بيىلعى جىلدىڭ بيۋدجەتى 20 ملرد تەڭگەنى عانا قۇراپ وتىر. ياعني، بيىل شاعىن نەسيە الۋشىلاردىڭ سانى 5200-گە ازايادى.
پاندەميا كەزىندە، ۇلتتىق ەكونوميكا جانە ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىكتەرىنىڭ كەرى پوزيتسياسى بىزگە تۇسىنىكسىز.
2. ميكروكرەديتتەۋدەگى باستى پروبلەما - كەپىلزات ماسەلەسى.
بۇل پروبلەمانى نەسيەگە كەپىلدىك بەرۋ مەحانيزمىن ەنگىزۋ ارقىلى ناقتى شەشەتىن ۋاقىت جەتتى.
3. بيىل اتامەكەن جانە جەرگىلىكتى اكىمدىكتەردىڭ قاتىسۋىمەن شاعىن نەسيە ۇيىمدارىن اشۋ جوسپارلانىپ وتىر. نيەت دۇرىس، بىراق ءوزىنىڭ تيىمدىلىگىن كورسەتە بىلگەن، وڭتايلى جۇمىس ىستەپ تۇرعان، 10 جىل شاعىن نەسيە بەرۋ تاجىريبەسى بار اۋىل شارۋشالىعىن قارجىلاي قولداۋ قورى نە سەبەپتى جابىلماق؟
مەملەكەت، قاراپايىم حالىق مۇددەسى تۇرعىسىنان قوردى ساقتاۋ قاجەت! ويتكەنى، وزدەرى قينالىپ وتىرعان اۋىلداعى ۇساق شارۋالار مەن ءزارۋ ادامدار قارجى كوزىنەن مۇلدەمگە قاعىلۋ قاۋپى باسىم.
4. اۋىلدا ميكرو-بيزنەستى دامىتۋدىڭ باستى اسپەكتىسى تۇتىنۋ جانە قىزمەت كورسەتۋ كووپەراتيۆتەرىن قۇرۋ. حالىقارالىق تاجىريبەدە بۇل كووپەراتيۆتەر ءونىمدى وڭدەۋ، وتكىزۋگە كومەكتەسۋ، ۆەتەرەناريا، مال ازىعىن دايىنداۋ، وزىق ءبىلىم تاراتۋمەن اينالىسادى. وسىنداي كووپەراتيۆتەردى اسىرەسە شالعاي ەلدى مەكەندەردە قۇرۋ وتە وزەكتى.
5. شالعاي ەلدى مەكەندەرگە ارزانداتىلعان ميكرو نەسيە جەتكىزۋدىڭ دە ينفراقۇرىلىمىن جاساۋ ماڭىزدى. بانكىلەر مەن ميكروكرەديت ۇيىمدارى قالا جانىنداعى ەلدى مەكەندەردى عانا قامتيدى. الىستاعى اۋىل ارزان نەسيەگە ءزارۋ، جەتكىزەتىن امال جوقتىڭ قاسى.
بۇل جونىندە دە پرەزيدەنت توقاەۆ «بىرنەشە ايماقتاردا «ەگىستىكتەن سورەگە دەيىن» كووپەراتسيالىق تىزبەك» جاساۋ جونىندە وكىمەتكە ناقتى تاپسىرما بەرگەن. وسى باستاما بويىنشا 2-ملن اۋىل تۇرعىنىنىڭ كىرىسىن ءوسىرۋ قاراستىرىلعان. بۇگىندە، بۇل تاپسىرما فورمالدى ورىندالدى، قارجى كوزى ءزارۋ ادامدارعا جەتپەدى دەگەن پىكىر بار.
اۋىلشارۋاشىلىق مينيسترلىگى وسى باستاما بويىنشا، قانشا ءزارۋ ادامعا ناقتى كومەك كورسەتىلدى دەگەن ەسەپ بەرگەنى ابزال!
بىزگە ءاربىر ادامنىڭ تاعدىرى قىمبات!
سوندىقتان، وسى ماسەلەنى زاڭدا بەلگىلەنگەن مەرزىمدە قاراستىرىپ، جاۋاپ بەرۋىڭىزدى سۇرايمىز.
قۇرمەتپەن، ءماجىلىس دەپۋتاتتارى «Nur-Otan» پارتياسى فراكتسياسى مۇشەلەرى:
ەرلان سايروۆ،
ەلنۇر بەيسەنباەۆ،
يۋري جۋلين.
Abai.kz