زاڭگەر رەتىندە ايتار بولسام، ءوز باسىم، مەن ايەل قۇقىعىن قورعاپ ءجۇرمىن. ايەل ادامنىڭ قوعامداعى ءرولى، جاتىر ەرەجەلەرىنەن ەمەس، ايەلدى سانالى تۇردە قورعاۋ ەرەجەلەرىنەن تۇرۋ كەرەك! تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىق، كوبىنەسە الەۋمەتتىك جاعدايدان تۋىنداپ جاتادى.

قانداي ايەل زورلىق-زومبىلىق كورەدى؟ ءوز وتباسىندا اكە مەيىرىمىن، اعا قامقورلىعىن كورمەگەن قىزدار كوبىنەسە زورلىق-زومبىلىققا ۇشىراپ جاتادى. قىز بالانىڭ ءرولىن قازاق حالقى ەجەلدەن توردە ۇستاعان. قازىرگى تاڭدا قىز بالانىڭ توردەگى ورنىن، ءوز وتباسىنداعى اكەسى، اعاسى تومەن ءتۇسىرىپ تاستاعان. ءوز قىزىن زورلاعان اكەلەردى، ءوز تۋعان قارىنداسىن قورلاعان اعالاردى كورىپ تە، ەستىپ تە ءجۇرمىز. بۇل جابىق ەسىكتە تالقىلاتىن دۇنيە ەمەس! «ۇيات بولادى»، «ۇندەمە»، «قىزدىعىڭ ورنىنا كەلمەيدى» دەگەن سوزدەردى قويۋ كەرەك! سوندىقتان بولار قازاق ايەلدەرىنىڭ سوڭعى كەزدە قۇقىقتارى قاتتى تاپتالىپ جاتقاندىعى. وعان قوسا تەرىس ءدىني اعىمداعىلار، «ايەلدەر ءبىلىم الماۋ كەرەك»، «ۇيدە وتىرۋ كەرەك» دەگەن شەكتەۋلەر دە، قازاق ايەلدەرىنە دەگەن قىسىمدى ۇدەتۋ دە.

يا، قىز بالانىڭ ارى، بۇكىل ءبىر ۇلتتىڭ ايناسى! ول ءۇشىن وتباسىداعى قىز بالانىڭ ءرولىن جاقسىلاپ ناسيحاتتاۋ كەرەك! قىز بالاعا ۇرپاق جالعاستىرۋشى رەتىندە عانا ەمەس، تەكتى ۇرپاقتى دۇنيەگە اكەلىتىن ءبىلىمدى انا رەتىندە قاراۋ كەرەك!

بولاشاق ۇرپاق «ءوز جاتىرىم، ءوز ەرەجەلەرىم»، دەپ جۇرەتىن بولسا، جاتىردىڭ ءتۇرى كوپ. قاعىنعان جاتىردىڭ نە ىستەيتىنىن ويلاۋ، ءتىپتى جيىركەنىشتى.

قازاق قىزدارىنىڭ ابىرويىن كوتەرەتىن، قازاق جىگىتتەرى، ءوز قىزدارىمىزدى وزدەرى بىلعاپ، ولاردى وزگە ۇلتتاردىڭ قوينىنا سالىپ بەرىپ جاتقاندار دا بار. ونى مويىنداعان دا ەرلىك!

جاتىرى بىلعانعاندار وسىلاي ءوز ەرەجەلەرىن «ديكتوۆات» ەتە باستايدى. سول سەبەپتى قوعامداعى ايەل ادامنىڭ قۇقىعىن تومەندەتە بەرمەي، ءوز دەڭگەيىن دە قۇرمەتتەي ءبىلۋ كەرەك!

«جاتىرىم جاتىردى قالاپ تۇر»، دەگەن ەرەجەگە مەن قارسىمىن! بۇل ءبىزدىڭ مەنتاليتەتكە قارسى! بۇل ايەل قۇقىعى ەمەس، بۇل ءبىر ايەلدىڭ ءناپسى سۇرانىسى. ءومىر دە قالاعان دۇنيەنىڭ ءبارى ورىندالمايدى.....

ايگۇل ورىنبەك

Abai.kz