13 ناۋرىزدا ۇقك اۋە قىزمەتىنىڭ استانادان ۇشىپ شىققان ان-26 اسكەري ۇشاعى الماتى اۋەجايىنا قونار كەزدە اپاتقا ۇشىراپ، بورتىنداعى التى ادامنىڭ تورتەۋى قازا بولىپ كەتكەنى اسا ءبىر وكىنىشتى سەزىم تۋعىزدى. مارقۇمداردىڭ وتباسى مەن تۋعان-تۋىستارىنا قايعىلارىنا ورتاقتاسىپ كوڭىل ايتامىز. ءتىرى قالعان جىگىتتەردىڭ تەزىرەك ساۋىعىپ قاتارعا قايتا قوسىلۋىنا تىلەكتەسپىز.

بىراق وسى ارادا ايتپاي كەتۋگە بولمايتىن نارسە بار. ساياساتكەرلەر دەسوۆەتيزاتسيا تۋرالى ءجيى ايتادى. سول دەسوۆەتيزاتسيا ماتەريالدىق يگىلىكتەرگە دە، قۇرال-جابدىقتارعا دا تىكەلەي قاتىستى سياقتى كورىنەدى. ان-26 ۇشاعى انتونوۆ اتىنداعى كونسترۋكتورلىق بيۋرودا الگى اتى دا، زاتى دا قۇلاق تۇندىراتىن ان-24 بازاسىندا 1969 جىلى جوبالانىپ، 1973 جىلدان باستاپ كيەۆ اۆياتسيالىق زاۋىتىندا جاپپاي شىعارىلا باستاعان. قىرىق جىلدان اسىپ ەلۋ جىلعا جاقىنداعان كونە ۇشاقتار «مەتالدىق شارشاۋدان» قاجىعان سياقتى.

وسىنداي اپات تۋرا ءبىر جىل بۇرىن، 2020 جىلى 6 ناۋرىزدا سيريادا ورىن العان. اسپان اشىق، كۇن جارىقتا حمەيميم بازاسىنا نەبارى 500 مەتر جەتپەي رەسەيلىك اسكەري ان-26 ۇشاعى قۇلاعان. بورتىنداعى 33 جولاۋشى مەن ەكيپاجدىڭ 6 مۇشەسى تۇگەلدەي قازا تاپقان. سول وتكەن جىلى 25 قىركۇيەكتە حاركوۆ وبلىسىندا تاعى ءبىر ان-26 اپاتقا ۇشىرادى، بورتىنداعى 26 ۋكراينالىق كۋرسانت تۇگەل اجال قۇشتى. مۇنداي ۇشاقتاردىڭ قوزعالتقىشتارى 1973 -1979 جىلداردا شىعارىلعان كورىنەدى. مەتالل ەكەش مەتالل دا ۋاقىتقا شىدامايدى عوي.

وسىدان بەس اي بۇرىنعى (31.10.2020 ج) دەرەكتەردى ەسكەرگەندە بۇل تمد جانە شەتەلدەردە اپاتقا ۇشىراعان 170-ءشى ۇشاق. ءبارى دە ان-26!!! وندىرىستەن الىنىپ تاستالعانىنا قىرىق جىلعا جۋىقتاعان ۇشاقتاردىڭ رەسۋرستارى جىلدان جىلعا قولدان ۇزارتىلىپ وتىرىلعان. رەسەيلىك مامانداردىڭ قولىنان كەلەتىنى سول. مەتاللولوم قۇلاماي قايتەدى؟ ابدەن ەسكىرگەن كەڭەستىك ۇشاقتارعا بىزدە دەسوۆەتيزاتسيا جاسالىپ، ءبارى قولدانىستان شىعارىلۋى كەرەكتىگى كوزگە ۇرىپ تۇر.

كەشە قازا تاپقان ءتورت ۇشقىشتى قوسقاندا بۇل اپاتتاردا بارلىعى 1470 ادام وپات بولعان. سوندا ءبىزدىڭ اۆياتسيالىق بيلىك «ماڭگىلىك ەلگە» «ماڭگىلىك ۇشاقتار» ارقىلى جەتپەكشى مە؟!

مارات ءبايدىلداۇلىنىڭ جازباسى

Abai.kz