حالىقارالىق «جاڭاوزەن-2011» كوميتەتى مۇشەلەرىنىڭ اقتاۋدان بەرگەن مالىمەتتەرى بويىنشا، سوت پروتسەسىنىڭ جەتىنشى كۇنى (4-ءساۋىر) العاشقى ءۇش جابىرلەنۋشى پوليتسەي سۇرالعان. ولارعا سۇراقتاردى ادۆوكاتتار مەن سوتتالۋشىلار قويعان. جانە پروتسەسس ۇلكەن قىيىندىقپەن جۇرگەن، سەبەبى - پوليتسەيلەردىڭ ءجيى-ءجيى قاراما-قايشى جاۋاپتار بەرۋىنە بايلانىستى قورعانۋشى تاراپتىڭ جاۋاپتاردى انىقتاۋ ارەكەتتەرىن سۋديا ارالباي ناعاشىباەۆ: «ونداي سۇراقتار قويماڭدار»، - دەپ، تىيىپ تاستاپ وتىرعان.

جابىرلەنۋشىلەردىڭ ءبىرىنشىسى - جاڭاوزەن قالالىق ىشكى ىستەر باسقارماسى باستىعىنىڭ كادرلار جونىندەگى ورىنباسارى اببات ءادىلوۆ ۇنەمى ءوزىنىڭ 16-جەلتوقسان كۇنى باسىنا سوققى العاندىعىن، قازىر ەمدەلىپ جۇرگەندىگىن سىلتاۋ ەتىپ، قويىلعان سۇراقتاردىڭ كوبىسىنە «ەسىمدە جوق»، «بىلمەيمىن» دەپ جاۋاپ بەرگەن. ءوزىن كىم جانە قالاي ۇرعانىن دا بىلمەيدى ەكەن. بىراق سۋديادان «ەگەر سوتتالۋشىلاردىڭ كىناسى دالەلدەنسە، ولاردى قاتاڭ جازالاۋدى» وتىنگەن. الاڭدا تاياق، جارىلعىش شولمەك، قارۋ ۇستاعان ادامداردى كورمەگەن. ادۆوكاتتاردىڭ ءبىرى: «ءسىزدىڭ «كورگەنسىزدەر» (ىستە ءدال وسىلاي كورسەتىلگەن. - ج.ق.) دەگەن ءسوزىڭىز الاڭداعى جۇرتتى ارانداتۋى مۇمكىن بە ەدى؟» - دەپ سۇراعاندا، ول تاعى دا باسىنا تيگەن سوققىنى تىلگە تيەك ەتىپ: «ەسىمدە جوق، بالكىم، دۇرىس ايتپاعان شىعارمىن»، - دەگەن.

حالىقارالىق «جاڭاوزەن-2011» كوميتەتى مۇشەلەرىنىڭ اقتاۋدان بەرگەن مالىمەتتەرى بويىنشا، سوت پروتسەسىنىڭ جەتىنشى كۇنى (4-ءساۋىر) العاشقى ءۇش جابىرلەنۋشى پوليتسەي سۇرالعان. ولارعا سۇراقتاردى ادۆوكاتتار مەن سوتتالۋشىلار قويعان. جانە پروتسەسس ۇلكەن قىيىندىقپەن جۇرگەن، سەبەبى - پوليتسەيلەردىڭ ءجيى-ءجيى قاراما-قايشى جاۋاپتار بەرۋىنە بايلانىستى قورعانۋشى تاراپتىڭ جاۋاپتاردى انىقتاۋ ارەكەتتەرىن سۋديا ارالباي ناعاشىباەۆ: «ونداي سۇراقتار قويماڭدار»، - دەپ، تىيىپ تاستاپ وتىرعان.

جابىرلەنۋشىلەردىڭ ءبىرىنشىسى - جاڭاوزەن قالالىق ىشكى ىستەر باسقارماسى باستىعىنىڭ كادرلار جونىندەگى ورىنباسارى اببات ءادىلوۆ ۇنەمى ءوزىنىڭ 16-جەلتوقسان كۇنى باسىنا سوققى العاندىعىن، قازىر ەمدەلىپ جۇرگەندىگىن سىلتاۋ ەتىپ، قويىلعان سۇراقتاردىڭ كوبىسىنە «ەسىمدە جوق»، «بىلمەيمىن» دەپ جاۋاپ بەرگەن. ءوزىن كىم جانە قالاي ۇرعانىن دا بىلمەيدى ەكەن. بىراق سۋديادان «ەگەر سوتتالۋشىلاردىڭ كىناسى دالەلدەنسە، ولاردى قاتاڭ جازالاۋدى» وتىنگەن. الاڭدا تاياق، جارىلعىش شولمەك، قارۋ ۇستاعان ادامداردى كورمەگەن. ادۆوكاتتاردىڭ ءبىرى: «ءسىزدىڭ «كورگەنسىزدەر» (ىستە ءدال وسىلاي كورسەتىلگەن. - ج.ق.) دەگەن ءسوزىڭىز الاڭداعى جۇرتتى ارانداتۋى مۇمكىن بە ەدى؟» - دەپ سۇراعاندا، ول تاعى دا باسىنا تيگەن سوققىنى تىلگە تيەك ەتىپ: «ەسىمدە جوق، بالكىم، دۇرىس ايتپاعان شىعارمىن»، - دەگەن.

قالالىق ىشكى ىستەر باسقارماسىنىڭ تەرگەۋشىسى نۇرلان بارجىقوۆ ءوزىنىڭ الاڭدى قورشاۋدى كۇشەيتۋگە شاقىرىلعانىن، وندا قيراتۋشى جانە ورتەۋشى ادامداردى كورمەگەنىن ايتقان. ادۆوكاتتىڭ، ءىس ماتەريالدارىنا سىلتەمە جاساپ: «ءسىز ءوزىڭىزدىڭ قىزمەتتىك قارۋىڭىز - پم پيستولەتىنىڭ بەس وعىن قايدا جۇمسادىڭىز؟» - دەگەن سۇراعىنا: «تورتەۋىن اسپانعا، بىرەۋىن جەرگە اتتىم...»، - دەي بەرگەندە، سۋديا مەن پروكۋرورلار ونى: «قارۋ قولدانۋ ماسەلەسى باسقا ىستە قارالادى»، - دەگەن ۋاجبەن توقتاتقان. ادۆوكاتتىڭ: «قارۋ قولدانۋ جونىندە قانداي نۇسقاۋناما (ينسترۋكتاج) وتكىزىلىپ ەدى؟» - دەگەن سۇراعىن دا سۋديا جاۋاپسىز قالدىرىپ، تەك سوت حاتشىسىنا ونى حاتتاماعا كىرگىزۋدى بۇيىرعان.

تەرگەۋ كەزىندە بەرگەن جاۋابىندا بارجىقوۆ: «سوتتالۋشى جۇماعاليەۆتى فوتوسۋرەتىنەن تانىدىم»، - دەگەن، الايدا سوتتالۋشىلاردىڭ ءبىرى ودان جۇماعاليەۆتى كورسەتۋدى وتىنگەن كەزدە جابىرلەنۋشى ونى كورسەتە الماعان. سويتسە، ءوتىنىش ايتۋشى... جۇماعاليەۆتىڭ ءوزى ەكەن! سولاي بولا تۇرا، بارجىقوۆ وعان قوسىمشا جاڭبىر ەرعازەۆتى جانە تاعى بىرقاتار سوتتالۋشىنى «تانىدىم» دەپ مالىمدەگەن.

ودان سوڭ سوتتالۋشى پاراحات دۇيسەنباەۆ: «سەندەر نەگە قارۋسىز ادامدارعا وق اتتىڭدار؟ مەنىڭ اكەمدى ولتىردىڭدەر! نەگە مەنىڭ قارىنداسىمنىڭ اياعىنا اتىپ، مۇگەدەك قىلدىڭدار؟..» - دەپ باستاي بەرگەندە سۋديا ونىڭ دا سۇراقتارىن الىپ تاستاعان. اكەسىنەن ايىرىلىپ، قارىنداسى جارىمجان بولىپ قالعانى ازداي، ءوزى تۇتقىنعا ءتۇسىپ، كامەرادا جاتقان كەزىندە اياۋسىز ۇرىپ-سوعۋ سالدارىنان ىشكى دەنە مۇشەلەرى اۋىر زاقىمدالىپ، ءولىم اۋزىنان قالعان، اقىر اياعىندا ەش كىناسىز سوتتالۋشىعا اينالىپ، ابدەن جۇيكەسى جۇقارعان دۇيسەنباەۆ سۋديانىڭ وعان مۇنداي جاعدايدا قويىلۋعا ءتيىس سۇراقتاردىڭ ءوزىن قويۋعا تىيىم سالعان كوپە-كورنەۋ ادىلەتسىزدىگى مەن وزبىرلىعىنا شىداي الماي، ەسىنەن ايىرىلىپ قالعان.

پوليتسەيلەر ونى كوتەرىپ الىپ كەتكەن سوڭ دا زالداعى شۋ باسىلماي، جاعداي ۋشىعا باستاعان سوڭ سۋديا 20 مينۋتقا ءۇزىلىس جاريالاعان. ال ۇزىلىستەن سوڭ ناعاشىباەۆ، فەلدشەردىڭ «قورىتىندىسىنا» سۇيەنىپ، وسى قازىر عانا ورىن العان الگىندەي اۋىر جاعدايعا دا قاراماستان، دۇيسەنباەۆتىڭ بۇيرەك اۋرۋىنا بايلانىستى ونى تۇتقىنداۋ شاراسىن ءۇي قاماق شاراسىنا اۋىستىرۋ جونىندەگى ادۆوكاتتىڭ بۇرىننان ايتىپ كەلە جاتقان تالاپ-تىلەگىن تاعى دا قاناعاتتاندىرماي تاستاعان.

ودان كەيىن سۇرالعان قىىب-نىڭ قوعامدىق قاۋىپسىزدىك ءبولىمىنىڭ باستىعى مۇرات قىزىلقۇلۇلى دا الاڭدا قيراتۋشى جانە ورتەۋشى ادامداردى كورمەگەنىن ايتقان. ءىس ماتەريالدارىنا سايكەس ونىڭ فوتوسۋرەتتەر بويىنشا 24 ادامدى «تانۋىنا» وراي ادۆوكات: «سىزگە ءدال وسى 24 ادامنىڭ تاراپىنان قاۋىپ ءتوندى مە؟» - دەپ سۇراعاندا ول: «جوق»، - دەپ جاۋاپ بەرگەن. سونداي-اق، سوتتالۋشى جۇماعاليەۆتىڭ ءوزىن بەتكە ۇرماعانىن، تەك... قولىنان ۇستاپ تۇرعانىن ايتقان. ال ەڭ «قىزىعى»، قىزىلقۇلوۆتىڭ ايتۋىنشا، شولاق مىلتىقتان وق الاڭدا جينالعاندار اراسىنان ەمەس، جوعارىدان، 5-ءشى ىقشاماۋدانىنداعى №1-ءشى ءۇيدىڭ توبەسىنەن اتىلىپتى. ياعني، سايىپ كەلگەندە، بۇل جاعدايدىڭ (ونىڭ وزىندە دە ول شىنىمەن ورىن العان فاكتى بولسا) ايىپتالۋشىلارعا ەش قاتىسى جوق ەكەندىگىن دالەلدەگەن. جانە ءبىر «قىزىق» جاعداي - ايىپتاۋ قورىتىندىسىندا قىزىلقۇلوۆتىڭ 16-جەلتوقساندا «جاراقات العاندىعى» كورسەتىلگەن، بىراق سوتتا ونىڭ ءوزى مۇنى... تەرىسكە شىعارعان.

پروكۋرورلاردىڭ: «قانداي تىلەكتەرىڭىز بار؟» - دەگەن سۇراعىنا بايلانىستى اتالعان جابىرلەنۋشىلەردىڭ ۇشەۋى دە: «كىنالىلەر جازالارىن السىن»، - دەپ جاۋاپ بەرگەن.

تۇستەن كەيىن تاعى دا التى جابىرلەنۋشى پوليتسەي سۇرالعان. سۋديا ولاردىڭ قۇجاتتارىن تەك ادۆوكاتتار ەسكەرتۋ جاساعان سوڭ، ونىڭ وزىندە توعىز پوليتسەيدىڭ... التىنشىسى سۇرالعان كەزدە عانا تالاپ ەتىپ، قر قپك ءتارتىبىن ورەسكەل بۇزعان.

اقتاۋدان جاڭاوزەنگە ىسساپارعا 14-جەلتوقسان كۇنى «ەرەكشە وكىمگە دەيىن» اتتاندىرىلعان پوليتسيا قىزمەتكەرى قاراجاەۆ تارتىپسىزدىكتەر كەزىندە برونەجيلەت كيىپ جۇرگەنىن جانە شلەمىنىڭ قورعانىس پەردەسى زاقىمدالعانىن كورسەتكەن. ەگەر ول، ءوزى ايتقانداي، تەك «كۇشەيتۋ» ءۇشىن عانا جىبەرىلگەن بولسا، ناقتى تارتىپسىزدىكتەر جاعدايىندا عانا كيىلەتىن ارنايى كيىم-جابدىقتى تارتىپسىزدىكتەردەن... ەكى كۇن بۇرىن كيىپ كەلۋى، البەتتە، وتە كۇردەلى كۇدىكتەر تۋدىراتىن فاكت بولسا كەرەك.

سۇراۋ كەزىندە پوليتسەي ساعيەۆ ءوز كورسەتۋلەرىنە ءوزى «شىرماتىلىپ» قالعان. ماسەلەن، ول سوت پروتسەسىندە «تەرگەۋشىلەردىڭ سۇراقتارىنا قازاقشا جاۋاپ بەردىم» دەگەن، ال قىلمىستىق ءىس ماتەريالدارىندا ونىڭ جاۋاپتارى... ورىسشا بەرىلگەن. «مۇمكىن، ءسىز دايىن حاتتاماعا قول قويعان بولارسىز؟» - دەگەن ادۆوكات سۇراعىنا ول ساسقالاقتاپ: «جوق، جوق...»، - دەگەننەن باسقا ەشتەڭە ايتا الماعان.

قادىرلى وقىرمان، باسقاسىن ايتپاعاندا، سوتتالۋشى دۇيسەنباەۆقا بايلانىستى سوت وتىرىسىندا ورىن العان جانە كەز كەلگەن دەنى دۇرىس ادام بالاسىن نەمقۇرايدى قالدىرۋى مۇمكىن ەمەس قاسىرەتتى جاعدايدىڭ ءوزى سەلت ەتكىزبەگەن فەلدشەر، پروكۋرورلار، سۋديا مەن «جابىرلەنۋشىلەر» جونىندە سىزدەردىڭ وي-پىكىرىڭىز قانداي ەكەنىن مەن، البەتتە، بىلمەيمىن، ال مەن ءوزىم مۇنى ەشقانداي قالىپقا سىيمايتىن، ياعني - شەكتەن شىققان ادىلەتسىزدىك ءھام ادامگەرشىلىكتەن مۇلدە جۇرداي قاتىگەزدىك دەپ باعالايمىن!

جاسارال قۋانىشالين،

حالىقارالىق «جاڭاوزەن-2011» كوميتەتىنىڭ

اقپاراتتىق توپ جەتەكشىسى.

الماتى قالاسى،

2012 جىلدىڭ 4-ءساۋىرى.