قر پارلامەنتى ءماجىلىسى دەپۋتاتى، «اق جول» پارتياسى فراكتسياسى مۇشەسى قازىبەك يسا بۇگىن ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىندا قر ۇكىمەتى ۆيتسە-پرەمەرى ە.توعجانوۆقا دەپۋتاتتىق ساۋال جاسادى.

وتكەندە، 3 ماۋسىمدا پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ الەۋمەتتىك-مادەني كوميتەتى «ۇلتتىڭ جاڭا بولمىسىن قالىپتاستىرۋداعى شىعارماشىلىق وداقتار مەن قوعامدىق ۇيىمداردىڭ ءرولى» اتتى پارلامەنت تاريحىنداعى تۇڭعىش رەت تەك قانا مەملەكەتتىك تىلدە وتكەن ۇلكەن جيىن وتكىزدى.

قازىبەك يسا، ءماجىلىس دەپۋتاتى:

- كەلەلى كەڭەستە كەڭىنەن تالقىلانعانداي، ۇلتتىڭ جاڭا بولمىسىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن ەڭ الدىمەن ءوز بولمىسىمىزدى جات بولمىستان قورعاي ءبىلۋىمىز كەرەك. بۇگىنگىدەي جاھاندانۋ داۋىرىندە جات بولمىستان قورعانۋدا اقپاراتتىق-رۋحاني قاۋىپسىزدىكتىڭ ءرولى زور. ال ءبىزدىڭ تەلەارنالارداعى قاپتاعان وزگە ەلدىڭ تەلەسەريالدارىنىڭ ەلگە اسەرى ۇكىمەتتىڭ بۇيرىقتارى مەن پارلامەنتتىڭ زاڭدارىنان دا ىقپالدى بولىپ كەتەتىنىن ۇمىتپايىق. كەيدە تەرىس تاربيەگە، ۇلتسىزدىققا شەتەلدىك اقپاراتتىق ەكسپانسيامەن بىرگە ءوزىمىزدىڭ ۇلتتىق ۇعىمنان جۇرداي ءتۇرلى فيلمدەرىمىزدىڭ دە، جەڭىل كۇلكىگە قۇرىلعان سايقىمازاقتىق شۋ مەن شوۋلاردىڭ اسەرى از ەمەس. ەل تەلەارنالارىنا تىزەسى جالتىراعان جىرتىق شالبارلى انشىلەر شىعىپ جاتقاندا، جالپى وسى ءبىزدىڭ يدەولوگيامىزدىڭ ءوزى ءبۇتىن بە دەپ ويلاۋعا تۋرا كەلەدى كەيدە...

ۇلتتىق يدەولوگيامىزدى قولعا الىپ، ۇلتتىق بولمىسىمىزدى ۇلتشىلدىق نەگىزدە قالىپتاستىرماساق، كورگەن كۇنىمىز وسى…

رۋحاني جاڭعىرۋدىڭ نەگىزى - ۇلتتىق مۇددەمىزدى قورعايتىن، ۇلتتىق بولمىستى قالىپتاستىراتىن - ەڭ الدىمەن ۇلتتىڭ رۋحانياتى مەن مادەنيەتى. ادەبيەتى مەن ونەرى! ءبىلىم مەن عىلىمى! ياعني، ۇلتتىڭ زيالى قاۋىمى بىرىككەن شىعارماشىلىق وداقتار.

كوزىمىز جەتكەندەي، ءىس جۇزىندە مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق سەرىكتەسى جانە قوعامداعى ۇلتتىق يدەيالاردىڭ قوزعاۋشى كۇشى بولۋعا ءتيىس شىعارماشىلىق وداقتار قازىر قارجىلىق قيىندىقتاردان شىعا الماي، ءوز كۇندەرىن زورعا كورىپ كەلە جاتىر.

قانداي ەلدىڭ دامۋىندا دا، ەڭ الدىمەن مادەنيەتتىڭ ماڭىزى زور!

ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە انگليانىڭ ايگىلى پرەمەرى چەرچيللگە قارجى ءمينيسترى ەل بيۋدجەتىن كورسەتەدى. سوندا ول «مادەنيەتتىڭ شىعىندارى قايدا؟» دەپ سۇرايدى.  «قايداعى مادەنيەت، سوعىس كەزىندە؟» دەپتى مينيستر. سوندا چەرچيلل: «ال ءبىز وندا نە ءۇشىن سوعىسىپ جاتىرمىز، ەگەر مادەنيەتتى قورعاپ قالا الماساق؟» دەگەن ەكەن.

ءيا، «ەگەر ءتىلىڭ مەن مادەنيەتىڭدى ساقتاي الماساڭ، شەكاراڭدى اشا سال، ءبارىبىر نەڭدى قورعايسىڭ؟ بۇل ەندى سەنىڭ ەلىڭ ەمەس!» دەپ، نەلسون ماندەلا تۋراسىن ايتقانداي، ەلدىڭ ەڭ باستى قورعانى - ءتىلى مەن مادەنيەتى.

سوندىقتان دا، ۇلتتىق بولمىسىمىز، ۇلتتىق مۇددەمىزدى قورعاۋعا لايىق بولۋى ءۇشىن، مادەنيەتىمىزدىڭ مايەكتى بولۋىنا باستى نازار اۋدارۋعا ءتيىستىمىز.

مادەنيەتىمىزدى قولداۋعا باسا نازار اۋدارىپ كەلە جاتقان قازاقستان پرەزيدەنتى توقاەۆتىڭ تاپسىرماسىمەن بىلتىر «شىعارماشىلىق وداقتاردى قولداۋ» قورى قۇرىلعان ەدى. قازىر بۇل قوردىڭ جۇمىسى ءالى جۇرمەي جاتىر. قارجى جوق. ال مادەنيەت مينيسترلىگىندەگى شىعارماشىلىق وداقتاردى قولداۋ ءۇشىن بيۋدجەتتەن بولىنگەن 257 ميلليون تەڭگە دە يگەرىلمەي قالدى. «سەبەبى، شىعارماشىلىق وداقتار قۇجاتتارى كونكۋرستىق تالاپتارعا سايكەس كەلمەدى»، دەيدى مينيسترلىك. وزدەرى كۇن كورە الماي وتىرعان شىعارماشىلىق وداقتار وسىلاي قۇدايدىڭ ءوزى جىبەرىپ تۇرعان، وزدەرىنە تيەسىلى سىباعاسىنان ايىرىلىپ وتىر. مۇنى قازاق «كەدەيدىڭ اۋزى سۇتكە تيگەندە، مۇرنى قانايدى»، دەيدى...

مۇنداي، قارجىلىق قيىن جاعدايدا، شىعارماشىلىق وداقتار ءوز مۇشەلەرىنە قالاي قولداۋ جاساي الادى؟ نەگىزىنەن، شىعارماشىلىق وداقتاردىڭ قيىن جاعدايى ولاردى قارجىلاندىرۋ تەتىكتەرىنىڭ زاڭنامالىق تۇرعىدا ءتيىمدى جولعا قويىلماعاندىعىنان بولىپ وتىر.

شىعارماشىلىق وداقتاردىڭ مۇڭىن دا، مينيسترلىكتەردىڭ جىرىن دا تۇسىنۋگە بولادى. ويتكەنى، ءبىزدىڭ زاڭىمىز بويىنشا ۇلتتىق مۇددەمىزدى قورعاۋعا رۋحاني ءنار بەرەتىن، ۇلتشىل رۋحتى ۇرپاقتار تاربيەلەيتىن جازۋشىلار، كومپوزيتورلار، سۋرەتشىلەر، تەاتر، كينو وداقتارى، ياعني ۇلتتىق تاربيەگە ۇيرەتەتىن وداقتار مەن يت ۇيرەتەتىن وداقتاردىڭ ءرولى بىردەي.  مۇنداي، 22 مىڭ ۇيىمنىڭ بارىنە ءبىر كوزبەن قاراپ وتىرعاندا، بۇل ماسەلە ەشقاشان شەشىلمەيدى.

سوندىقتان، ۇلتتىق بولمىسىمىزدى قالىپتاستىرۋدا ماڭىزى زور شىعارماشىلىق وداقتاردىڭ ءرولىن ارتتىرۋ ءۇشىن مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق سەرىكتەستىگى ۇعىمىن ەنگىزۋ كەزەك كۇتتىرمەس ماسەلە دەپ بىلەمىز.

بيىل تاۋەلسىزدىگىنە 30 جىل تولىپ جاتقان  ەلىمىزدە، سوعىس كەزى ەمەس، قۇدايعا شۇكىر بەيبىت كەزەڭدە مادەنيەتىمىز بەن ءتىلىمىزدى ساقتاپ قالا الماساق، ءبىز نە ءۇشىن وتىرمىز بۇل جەردە؟

ەگەر ۇكىمەت بۇل ماسەلەنى جاقىن ارادا شەشپەي، سۇيرەتە بەرەتىن بولسا، ءبىز زاڭعا وزگەرىستەر ەنگىزۋدى ءوز قولىمىزعا الامىز.

ءبىزدىڭ ۇسىنىستارىمىز:

1. شىعارماشىلىق وداقتاردى قارجىلاندىرۋدى زاڭنامالىق تۇرعىدان شەشۋ ءۇشىن ولارعا مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق سەرىكتەسى ستاتۋسىن بەرۋ كەرەك.

2. شىعارماشىلىق وداقتاردىڭ مەملەكەتپەن ارىپتەستىك قىزمەتىن جانداندىرۋ ءۇشىن مادەنيەت پەن ونەردى دامىتۋ گرانتتارىن تاعايىنداۋ قاجەت.

3. ۇلتتىق بولمىسىمىزدى جات بولمىستان قورعاۋ ءۇشىن ۇلتتىق يدەولوگيالىق، اقپاراتتىق-رۋحاني قاۋىپسىزدىك تەتىكتەرىن جاساۋدى شۇعىل قولعا الۋ كەرەك.

قۇرمەتپەن، «اق جول» فراكتسياسى دەپۋتاتتارى

Abai.kz