قىمبات كارتوپ پەن ءسابىزدىڭ ماسەلەسىن مينيستر باقىت سۇلتانوۆ مايشاممەن قاراپ، ءوزىم شەشەمىن دەپ ەكپىندەپ وتىر. ءتىپتى بۇل تۇرعىدان كورشى ەلدەرگە ءىس ساپارمەن بارىپ، كەلىسسوز جۇرگىزبەك. 

"ىشكى نارىقتىڭ تۇراقتىلىعى مەن ەكسپورتتىڭ بولجامدى كولەمىنە قاتىستى ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن كورشىلەس ەلدەرمەن كەلىسىم نەگىزىندەگى جۇمىس جۇرگىزۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. مىسالى قىرعىزستانمەن، وزبەكستانمەن، تاجىكستانمەن. مەن بۇگىن ورتالىق ازيا ەلدەرىنە ءىس ساپارمەن اتتانامىن. ءبىز ءوزارا قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن فورفورۆاردتىق كەلىسىمدەر جاسايمىز. مىسالى كارتوپ، ءسابىز، پياز، ورامجاپىراقتى بىزگە جەتكىزەدى، ال جەمىس-جيدەك پىسكە ۋاقىتتا ءبىز ولارعا جەتكىزەمىز. بۇل ەلدەرگە ەكسپورتتىق باعانىڭ كولەمىن دە بولجاپ وتىرمىز", دەدى مينيستر.

قازاقستاندا ماۋسىم ايى قىمباتشىلىق سوزىمەن سينونيمدەس نەگىزدە وتۋدە. الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ءتۇرلى تاۋار قۇنى اسپانداپ كەتتى. بۇعان دەيىن قازاقستان سىرتقا كارتوپ ونىمدەرىن مىڭداعان توننامەن ساتىپ جىبەرىپ، ءوزى ءۇش ەسە قىمبات باعاعا پاكىستان مەن يراننان ساتىپ العانى جايلى ايتىلعان ەدى. ەل ەستىسە كۇلەتىن اقپارات اقيقات بولىپ شىقتى.

ەnergyprom.kz پورتالىنىڭ ماماندارى جۇرگىزگەن زەرتتەۋگە سايكەس، 2021 جىلدىڭ العاشقى توقسانىندا ەلگە 31,5 مىڭ توننا قىرىققابات، 19,2 مىڭ توننا كارتوپ، 13,1 مىڭ توننا ءسابىز جەتكىزىلگەن. كوكونىستىڭ بۇل مولشەرى وتكەن جىلدىڭ ءتيىستى كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا ەداۋىر كوپ. سارىمساق پەن باقشا داقىلدارىنىڭ يمپورتى دا 40 ەسە وسكەن (6,9 مىڭ توننا). ايتسە دە بۇرىشتىڭ (41,3% - 2,5 مىڭ تونناعا دەيىن), سارىمساقتىڭ (23% - 2,8 مىڭ تونناعا دەيىن), قىزىلشانىڭ (18% - 3 مىڭ تونناعا دەيىن), قىزاناقتىڭ (9,7% - 2,8 مىڭ تونناعا دەيىن) يمپورتى ازايعان. اتالمىش كورسەتكىشتەرگە قاراماستان قازاقستاندا كوكونىس تاپشىلىعى مەن نارىقتاعى تىم قىمبات باعا ازايار ەمەس.

مىسالى كارتوپ جورىعىنا اتتانعان ساۋدا جانە ينتەگراتسيا ءمينيسترى باقىت سۇلتانوۆ قىمباتشىلىق تۋرالى وتكەن اپتادى: "اعىمداعى جىلدىڭ بەس ايىندا تاۋار باعاسىنىڭ ءوسۋى بويىنشا تۇركىستان وبلىسىندا جوعارى بولىپ وتىر. وندا الەۋمەتتىك ماڭىزى بار تاۋارلاردىڭ باعاسى — 9,4 پايىزعا وسكەن، نۇر سۇلتان قالاسىندا — 8,5 پايىز، الماتىدا — 6 پايىز. باعا ءوسىمى از وڭىرلەر رەتىندە بقو — 5,7 پايىز، اقمولا وبلاسى — 5,6 پايىز، قاراعاندى وبلىسى — 5,2 پايىز بولىپ تۇر", - دەگەن ەدى. ارينە ءمينيستردىڭ رەسمي ستاتيستيكاسى شىندىققا جاناسپايدى. ونى سورەدەگى كەلىسى 500 تەڭگەلىك ءسابىز بەن 400 تەڭگەلىك كارتوپ دالەلدەپ تۇر.

ءمينيستردىڭ جورىعى ماسەلەنى ۋاقىتشا عانا شەشەتىنى انىق. ىشكى نارىقتى تولىق قامتاماسىز ەتپەي، سىرتقا ەكسپورت جاساۋ مەملەكەتتىك ازىق-تۇلىك ساياساتىن سوققىعا الۋ دەگەن ءسوز. بۇل تەك قانا الەۋمەتتىك ەمەس، مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك ماسەلەسى. ويتكەنى تاپشىلىق ءبىزدى وزگە ەلدەرمەن ءتيىمسىز شارت جاساسۋعا يتەرمەلەيدى. ال مينيسترگە ايتارىمىز جورىقتى وزگە ەلگە ەمەس، ىشكى شاۋرالاردى قولداۋعا باعىتتاعان دۇرىس بولادى. نامانگانعا ەمەس، نارىنقولعا ساپار جاساساڭىز وتاندىق شارۋا شالقىپ، ىشكى نارىق ساپالى ءارى مول ونىممەن قامتىلماي ما؟!

كا مىرزا

Abai.kz