ق.ەرجان: جىل سايىن بيۋدجەتتەن حالىقتىڭ تىنىس-تىرشىلىك ەتۋ ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋعا قىرۋار قاراجات بولىنەدى
ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى، «NUR OTAN» پارتياسى فراكتسياسىنىڭ مۇشەسى قۇدايبەرگەن ەرجان ەلىمىزدىڭ ينفراقۇرىلىم نىساندارىنىڭ قۇرىلىسىنا جانە قايتا جانداندىرۋ جۇمىستارىنا بيۋدجەتتەن بولىنگەن مەملەكەت قاراجاتتارىن اتقارۋ ورگاندارىنىڭ ماردىمسىز پايدالانۋى جانە يگەرۋگە قاتىستى ماسەلە كوتەرىپ، ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىندا دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى.
جىل سايىن بيۋدجەتتەن حالىقتىڭ تىنىس-تىرشىلىك ەتۋ ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋعا قىرۋار قاراجات بولىنەدى. الايدا، جىل سايىن اياقتالعان بىراق جۇمىس ىستەمەيتىن نەمەسە جىلدان جىلعا اياقتالمايتىن نىساندارعا، جوبالى-سمەتالىق قۇجاتتامالاردى تۇزەتۋلەرگە، سىبايلاس جەمقورلىق قۇقىق بۇزۋشىلىقتارىنا، ساپاسىز ىستەلگەن جۇمىستارعا كەزىگەمىز. وسىنىڭ ءبارى اتالعان سالالاردا مەملەكەتتىڭ باستى ماقساتتارىنا (ساپالىق كوممۋنالدىق قىزمەتتەردى توقتاتپاي جەتكىزۋدى قامتاماسىز ەتۋ) جەتۋگە جانە مەملەكەت قاراجاتىنىڭ اينالىمسىز تۇرىپ ەكونوميكامىزعا كەرى اسەرىن تيگىزۋدە.
وزدەرىڭىزگە بەلگىلى، ەلباسىنىڭ قولداۋىمەن 2013 جىلى «بەينەۋ-بوزاي-اقبۇلاق» ماگيسترالدى گاز قۇبىرىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالىپ، تۇركىستان، جامبىل، الماتى وبلىستارىن تابيعي گازقا قوسۋ مۇمكىندىگى پايدا بولدى.
دەگەنمەن، ءبىتىپ تۇرعان گاز قۇبىرلارىن «قازترانسگازايماق» اق ەكسپلۋاتاتسياعا الماي وتىر. وعان سەبەپ، تاپسىرىس بەرۋشى رەتىندەگى اكىمشىلىكتەردىڭ جانە ەكسپلۋاتاتسيالاۋشى مەكەمە بولىپ تابىلاتىن «قازترانسگازايماق» اق اراسىنداعى ارەكەتتەردىڭ كەلىسىلمەۋى جانە ارەكەتتەردەگى تۇجىرىمدامالىق شەشىمدەردىڭ بولماۋى. ناتيجەسىندە تاپسىرىس بەرۋشى قابىلداعان نىساندار پايدالانۋعا بەرىلمەيدى، سول ارقىلى گاز قۇبىرى تۇرىندەگى مەملەكەت قاراجاتى ونداعان جىلعا اينالىمسىز قالادى.
ايقىن مىسالداردىڭ ءبىرى ول - تۇركىستان وبلىسىنىڭ سارىعاش جانە كەلەس اۋداندارى. سارىاعاش اۋدانىنىڭ 13 ەلدى مەكەنى جانە كەلەس اۋدانىنىڭ 6 ەلدى مەكەنى، جالپى العاندا 80000 جۋىق حالىق گازبەن قامتىلماعان. الايدا، اتالعان ەلدى مەكەندەردە ىشكى گاز جۇيەلەرىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالعان. سونىمەن قاتار، تاسكەسكەن اۋىلىنداعى اگتس-تىڭ قۇرىلىسى 2013 جىلى اياقتالىپ، بىراق پايدالانۋعا 8 جىل وتكەن سوڭ 2021 جىلعى 5 تامىزدا بەرىلدى. ءوز كەزەگىندە، سارىاعاش اۋدانىنىڭ اكىمشىلىگى اعىمداعى جىلعى 11 تامىزدا Facebook پاراقشاسىنا سيمۆولدى تۇردە گاز الاۋى جاعىلىپ، باعىس جانە تەگىسشىل اۋىلدارىنىڭ تۇرعىن ۇيلەرى، سونىمەن بىرگە، سارىاعاش اۋدانىنىڭ 38 ەلدى مەكەنى، كەلەس اۋدانىنىڭ 39 ەلدى مەكەنى گازداندىرىلدى دەپ جاريالادى. الايدا، جوعارىدا جازىلعانداي «سيمۆولدى تۇردە گاز الاۋى جاعىلدى»، ءيا، ءبارى راسىندا دا سيمۆولدى تۇردە ءوتتى، سەبەبى اتالعان ەلدى مەكەندەر گازعا قوسىلماعان. اعىمداعى جىلدىڭ 19-27 تامىز ارالىعىندا وڭىرلەرگە ساپارىمىز اياسىندا اتالعان ەلدى مەكەندەردىڭ تۇرعىندارىمەن كەزدەسىپ، وسى جاعدايلارعا كوز جەتكىزىلدى.
مۇنداي جاعداي ەلىمىزدىڭ باسقا وڭىرلەرىندە دە بار ەكەنىن اتاپ ءوتۋ قاجەت. بۇگىنگى كۇنى ەكسپلۋاتاتسيالاۋشى مەكەمەلەردىڭ تەڭگەرىمىنە بەرىلمەگەن نىسانداردىڭ جالپى سانى 1227 قۇرايدى، ونىڭ ىشىندە 143 نىسان قۇجاتتامامەن تولىق جيناقتالماۋى سەبەبىنەن (قۇقىق بەلگىلەيتىن جانە اتقارۋشىلىق-تەحنيكالىق قۇجاتتامانىڭ بولماۋى), سونداي-اق قۇرىلىس بارىسىندا جىبەرىلگەن تەحنيكالىق بۇزۋشىلىقتاردىڭ سالدارىنان پروبلەمالىق بولىپ تابىلادى.
ناتيجەسىندە، گاز قۇبىرلارى ۇزاق ۋاقىت بويى جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ تەڭگەرىمىندە بولادى. بۇل ءوز كەزەگىندە قاۋىپسىز جانە ۇزدىكسىز گازبەن جابدىقتاۋ تاۋەكەلدەرىنە اكەلۋى مۇمكىن.
سونىمەن قاتار، گازبەن جابدىقتاۋ وبەكتىلەرى ولار بويىنشا قۇقىق بەلگىلەيتىن قۇجاتتاما جوعالعان جاعدايدا يەسىز قالۋى مۇمكىن.
جوعارىدا اتالعاننىڭ نەگىزىندە كەلەسى ماسەلەلەردى قاراستىرۋدى سۇرايمىن:
قۇرىلىسى اياقتالىپ پايدالانۋعا تاپسىرىلعان نىسانداردى ەكسپلۋاتاتسيا جاساۋشى مەكەمەنىڭ تەڭگەرىمىنە وتكىزۋ شارالارىن مەرزىمىن قىسقارتىپ وڭتايلاندىرۋدى.
ينفراقۇرىلىمدىق نىساندار قۇرىلىسىنىڭ جوبالى-سمەتالىق قۇجاتتاماسىن دايىنداۋ جانە تەحنيكالىق قاداعالاۋ جۇمىسىن جۇرگىزۋ كەزىندە «قازترانسگاز» اق سياقتى سالالىق مەكەمەلەردىڭ قاتىسۋىن.
جاۋاپتى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پارلامەنتى جانە ونىڭ دەپۋتاتتارىنىڭ مارتەبەسى تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسيالىق زاڭىنا سايكەس بەرۋدى سۇرايمىن.
Abai.kz