جۇما, 18 قازان 2024
جاڭالىقتار 2104 0 پىكىر 14 ماۋسىم, 2012 ساعات 08:22

قاجىمۇقان عابدوللا. جالپىۇلتتىق قۇرىلتايدى كىمدەر جاساعالى جاتىر؟

قازاق قوعامىنىڭ شەشىمى قوردالانعان، ءتۇيىنى شيمايلانعان ماسەلەلەرى كۇن سايىن كوبەيىپ بارادى: جۇمىسسىزدىق، جەمقورلىق، تالكەكتى تۇرمىس، قاپتاعان قىلمىس، ۇلتتى اتۋ، بۇتتى ساتۋ (بىرىڭعاي ۇلتتىق تەستىلەۋ) ت.س.س.
مەنىڭ كورىپكەلدىك ەشتەڭەم جوق، بىراق، وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن، مەن اقتاۋ مەن اقتوبەدە، تاراز بەن بورالدايدا ءدىننىڭ شۋى، جاڭاوزەن مەن شەتپەدە ادامنىڭ قازاسى، ارقانكەرگەندە الاساپىران بولماي تۇرعاندا، ەڭ تۇرمىسى تومەن، ەڭ ادىلەتسىزدىگى باسىم ەلىمىزدىڭ باتىسىنان باستاپ، بارلىق ايماقتاردا كەزەك-كەزەگىمەن قازاق قۇرىلتايىن وتكىزىپ، قازاقتىڭ بۇگىنگى مۇشكىل ءحالىن، مۇڭ-زارىن، ارمان-ماقساتىن تىڭدايىق، ىشكى قىجىلدارىن باسايىق، جوعارىعا جەتكىزەيىك، تۇرمىستىڭ تۇزەلۋىن، جۇمىستىڭ تابىلۋىن تالاپ ەتەيىك، دەيتىن باستاما كوتەرگەن ەدىم...
سول كەزەڭدە الماتى مەن استاناعا شاپقىلاپ، ەلدىڭ الدىنداعى ازاماتتارمەن، ۇلتتىڭ تۇتقاسىن ۇستاعان تۇلعالارمەن اقىلداستىم. جۇرەك قۇرعىر بىرنارسەنى سەزگەندەي اسىعىپ-ۇسىگىپ، قاپىلىپ-شاشىلىپ ەدىم...
قازىر ويلاپ وتىرسام: سوندا مەنىڭ باستامامدى ءسوز جۇزىندە قۋاتتاعان سىڭاي تانىتقانىمەن، شىن مانىسىندە، مەنى ءتۇسىنىپ-تۇيسىنگەن، قولداپ-قولعابىس ەتكەن ەشكىم بولماپتى...

قازاق قوعامىنىڭ شەشىمى قوردالانعان، ءتۇيىنى شيمايلانعان ماسەلەلەرى كۇن سايىن كوبەيىپ بارادى: جۇمىسسىزدىق، جەمقورلىق، تالكەكتى تۇرمىس، قاپتاعان قىلمىس، ۇلتتى اتۋ، بۇتتى ساتۋ (بىرىڭعاي ۇلتتىق تەستىلەۋ) ت.س.س.
مەنىڭ كورىپكەلدىك ەشتەڭەم جوق، بىراق، وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن، مەن اقتاۋ مەن اقتوبەدە، تاراز بەن بورالدايدا ءدىننىڭ شۋى، جاڭاوزەن مەن شەتپەدە ادامنىڭ قازاسى، ارقانكەرگەندە الاساپىران بولماي تۇرعاندا، ەڭ تۇرمىسى تومەن، ەڭ ادىلەتسىزدىگى باسىم ەلىمىزدىڭ باتىسىنان باستاپ، بارلىق ايماقتاردا كەزەك-كەزەگىمەن قازاق قۇرىلتايىن وتكىزىپ، قازاقتىڭ بۇگىنگى مۇشكىل ءحالىن، مۇڭ-زارىن، ارمان-ماقساتىن تىڭدايىق، ىشكى قىجىلدارىن باسايىق، جوعارىعا جەتكىزەيىك، تۇرمىستىڭ تۇزەلۋىن، جۇمىستىڭ تابىلۋىن تالاپ ەتەيىك، دەيتىن باستاما كوتەرگەن ەدىم...
سول كەزەڭدە الماتى مەن استاناعا شاپقىلاپ، ەلدىڭ الدىنداعى ازاماتتارمەن، ۇلتتىڭ تۇتقاسىن ۇستاعان تۇلعالارمەن اقىلداستىم. جۇرەك قۇرعىر بىرنارسەنى سەزگەندەي اسىعىپ-ۇسىگىپ، قاپىلىپ-شاشىلىپ ەدىم...
قازىر ويلاپ وتىرسام: سوندا مەنىڭ باستامامدى ءسوز جۇزىندە قۋاتتاعان سىڭاي تانىتقانىمەن، شىن مانىسىندە، مەنى ءتۇسىنىپ-تۇيسىنگەن، قولداپ-قولعابىس ەتكەن ەشكىم بولماپتى...
مۇڭسىز قازاعىم باياعى بەيبەرەكەت-بەرەكەسىز قالپىمەن جۇزگە ءبولىپ، جۇيدەك سويلەپ; رۋعا ايىرىپ، ايقاي سالىپ جۇرگەندە، كوپ ۇزاماي، اقتاۋ مەن اقتوبەدە، تاراز بەن بورالدايدا ءبىز بۇرىن بىلمەيتىن بۇلىكتەر بۇرق ەتتى; جاڭاوزەن مەن شەتپەدە جازىقسىز ادامدار قۇربان بولدى; ارقانكەرگەندە كوكورىم جاستار شەيت كەتتى...
...سويتسەم، قازىر «قازاقتىڭ قامىن كۇيتتەپ، ۇلتىمىزدىڭ جوعىن تۇگەلدەيدى» دەيتىن جارماحان تۇياقباي، عازيز الدامجاروۆ، سەرىكبولسىن ءابدىلدين، بالتاش تۇرسىنباەۆ، امىربەك توعىسوۆ اعالارىم قاستارىنا ءادىل تويعانباەۆ، سەرىكجان مامبەتالين، داستان قادىرجان، روزاني يسمايلوۆا سىندى «ءتۇرى - قازاق، ءتىلى - ورىس» قانداستارىن قىستىرىپ، ونىسىمەن قويماي، ويدان قاشىپ، قىردان قوسىلعان ءدىنى جات، ءدىلى بولەك، ءتىلى باسقا ۆيكتور كوۆتۋنوۆسكي،  سەرگەي دۋۆانوۆ، ەۆگەني جوۆتيس، سەرگەي زەلەپۋحين، اندرەي چەبوتارەۆ، پەتر سۆويكتەرمەن بىرىگىپ، جالپىۇلتتىق قۇرىلتاي جاساۋعا «بەلسەنە كىرىسكەن» جۇمىس توبىن قۇرىپتى.

...قاجىمۇقان عابدوللا دەيتىن ناعىز قازاقتىڭ ۇيىمداستىرۋعا ۇمتىلعان قۇرىلتايىنا «قارۋ الىپ»، قارسى شىققان قازاق كوكەلەرىم: «بىزگە ەكىنشى نازارباەۆتىڭ قاجەتى جوق» دەگەن دۋۆانوۆتىڭ، «كوپ جوعالتپاي، شىعىن شىعارماي، ءترانزيتتى بيلىككە قول جەتكىزە المايمىز» دەيتىن ءجوۆتيستىڭ، «قۇرىلتاي دەگەنىمىز - قوعامدىق پارلامەنت» دەپ شاتاسقان كوۆتۋنوۆسكيدىڭ ءسوزىن تىڭداپ، شاشباۋلارىن كوتەرىپ، شىعا كەلىپتى...

اتام قازاقتىڭ: «وزىڭنەن تۋماي - ۇل بولماس. ساتىپ الماي - قۇل بولماس» دەگەن  دانالىعىن ۇمىتۋ - كەشىرىلمەس كۇنا. دۋۆانوۆ پەن جوۆتيستەردىڭ قازاققا جانى اشيتىندىعىنا ءوز باسىم مىلتىقتىڭ ءدۇبىنىڭ، قىلىشتىڭ ءجۇزىنىڭ استىندا تۇرسام دا، سەنبەيمىن... سەنگىم دە كەلمەيدى...

«اباي-اقپارات»

0 پىكىر