ەۆگەني گريگورەۆ. تاڭ شىعىستان اتادى. باستامالاردا شىعىستان باستالادى
مەنىڭ جاسىم 82-دە. ءومىر بويى قازاقستاندا تۇرىپ، جارتى عاسىر بويى د.سەرىكباەۆ اتىنداعى شىعىس قازاقستان مەملەكەتتىك تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە ۇستازدىق ەتىپ كەلەمىن. دوكتورلىق ديسسەرتاتسيا قورعادىم، پروفەسسور اتاندىم. قازاق دوسى، كورشىسى دەسە ءبىر جاپىراق نانىن ءبولىپ بەرەتىن جومارت حالىق ەكەنىن بالا كەزىمنەن بىلەمىن. قازاق ءتىلىن ءتاپ-ءتاۋىر مەڭگەرىپ الدىم. ماعان، اسىرەسە، ابايدىڭ فيلوسوفيالىق وي-تۇجىرىمدارى، تەرەڭ ماعىنالى ولەڭدەرى ۇلكەن وي سالدى. ۇزاق جىلدار ىزدەنىپ، «ۇلى دالانىڭ پرومەتەيى»، «ادام بول»، «اباي جانە الاش قوزعالىسى» دەگەن كىتاپتاردى جارىققا شىعاردىم. بۇل جيناقتاردى شىعارۋعا ءوزىم ەڭبەك ەتەتىن شقتمۋ كوپ كومەك كورسەتتى.
مەنىڭ جاسىم 82-دە. ءومىر بويى قازاقستاندا تۇرىپ، جارتى عاسىر بويى د.سەرىكباەۆ اتىنداعى شىعىس قازاقستان مەملەكەتتىك تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە ۇستازدىق ەتىپ كەلەمىن. دوكتورلىق ديسسەرتاتسيا قورعادىم، پروفەسسور اتاندىم. قازاق دوسى، كورشىسى دەسە ءبىر جاپىراق نانىن ءبولىپ بەرەتىن جومارت حالىق ەكەنىن بالا كەزىمنەن بىلەمىن. قازاق ءتىلىن ءتاپ-ءتاۋىر مەڭگەرىپ الدىم. ماعان، اسىرەسە، ابايدىڭ فيلوسوفيالىق وي-تۇجىرىمدارى، تەرەڭ ماعىنالى ولەڭدەرى ۇلكەن وي سالدى. ۇزاق جىلدار ىزدەنىپ، «ۇلى دالانىڭ پرومەتەيى»، «ادام بول»، «اباي جانە الاش قوزعالىسى» دەگەن كىتاپتاردى جارىققا شىعاردىم. بۇل جيناقتاردى شىعارۋعا ءوزىم ەڭبەك ەتەتىن شقتمۋ كوپ كومەك كورسەتتى.
ابايدىڭ ولەڭدەرىن وقىپ، كوڭىلگە تۇيگەندە ۇلى اقىننىڭ قازاق حالقىنىڭ ءوز الدىنا دەربەس مەملەكەت بولۋىن قالاعانىن ءتۇسىنۋ قيىن ەمەس. مىنە، سول ارمانعا جەتتىك. تاۋەلسىزدىكتىڭ اق تاڭى اتقانىنا دا 20 جىلدان اسىپ بارادى. تاۋەلسىزدىك - ۇلى باقىت. بابالار اڭساعان تاۋەلسىزدىكتى ساقتاپ قالۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟ ەڭ الدىمەن، ەلدى مەكەندەگەن جۇزدەن استام ۇلت پەن ۇلىستىڭ دوستىعى مەن تاتۋلىعى باياندى بولسا، بەيبىتشىلىك نىعايا بەرمەك. ءالى ەسىمدە، 1995 جىلى ءتۇرلى ەتنوستاردىڭ باسىن قوسىپ، ەلىمىزدە تاتۋلىق پەن بەيبىتشىلىكتىڭ سالتانات قۇرۋىن ماقسات تۇتقان ەلباسى ن.نازارباەۆ قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىن قۇرۋ ءجونىندە باستاما كوتەردى. ونى بارلىق ەتنوس وكىلدەرى قىزۋ قولداپ اكەتتى. ءسويتىپ، باسقا مەملەكەتتەردە جوق قوعامدىق ينستيتۋت بىزدە ءبىرىنشى بولىپ دۇنيەگە كەلدى.
تاڭنىڭ شىعىستان اتاتىنى بەلگىلى. دەمەك، نەندەي ءبىر يگى باستامالاردىڭ شىعىستا تۋىنداپ جاتاتىنى زاڭدىلىق بولسا كەرەك. ەلىمىزدەگى تۇڭعىش دوستىق ءۇيى وسكەمەندە 1992 جىلى قۇرىلىپ، ونىڭ سالتاناتتى اشىلۋىنا ەلباسى ن.نازارباەۆتىڭ ءوزى كەلىپ قاتىستى. مەن دە ول كەزدە جيىرمادان استام ەتنوستىڭ باسىن قوسىپ، تاتۋلىق پەن دوستىققا ۇيىتىپ وتىرعان دوستىق ءۇيىنىڭ جۇمىسىنا بەلسەنە ارالاسقان ەدىم.
تۇڭعىش دوستىق ءۇيىنىڭ اشىلۋىندا نۇرسۇلتان ءابىشۇلى اقجارما تىلەگىن ايتتى، شىرايلى شىعىستان باستاۋ العان قۇندى تاجىريبەنى ەلىمىزدىڭ بارلىق وبلىستارىندا قولدانۋ قاجەتتىگىنە توقتالدى. ارتىنشا كەندى التايدىڭ ءتاجىريبەسىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ اكىمشىلىگى زەرتتەپ، ونى بارلىق وبلىستارعا تاراتتى. بۇل كۇندەرى وڭىردە سەگىز دوستىق ءۇيى بار، ولاردا 82 ەتنومادەني بىرلەستىك جۇمىس ءىستەۋدە.
وبلىستىق دوستىق ءۇيىنىڭ ماقساتى - ۇلتارالىق كەلىسىم مەن تۇراقتىلىقتى نىعايتۋ، ۇلتتار مادەنيەتىن، انا ءتىلىن، سالت-ءداستۇرىن جاڭعىرتۋ، ءمادەني مۇرانى ساقتاۋ جانە قازاقستان جاستارىن پاتريوتتىق سەزىمدە ءتاربيەلەۋ بولىپ تابىلادى.
ەندى ءوزىم كۋا بولعان بىرنەشە جايدى ايتا كەتەيىن. 2001 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا وبلىستىق فيليالدىڭ باستاماسىمەن ۇلتارالىق قارىم-قاتىناستى تەرەڭدەتۋ جانە ونىڭ تاسىلدەرىن زەرتتەۋ دەگەن تاقىرىپتا رەسپۋبليكالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيا بولىپ ءوتتى. شقو قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ توراعاسى، ءوڭىر باسشىسى ب.ساپارباەۆتىڭ باستاماسىمەن دە سوڭعى ءۇش جىلدا حالىقتار دوستىعىن تەرەڭدەتۋ ماقساتىندا وتىزدان استام يگى شارالار وتكەنىن ايتا كەتكەن ورىندى. شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ عالىمدارى دا اسسامبلەيا جۇمىسىن جانداندىرۋعا لايىقتى ۇلەس قوسىپ كەلەدى.
ەندى بىرەر كۇننەن كەيىن استانادا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ح1ح سەسسياسى وتەدى. وعان ءبىزدىڭ وبلىستان دا دەلەگاتسيا قاتىسىپ، الداعى ۋاقىتتا اتقاراتىن جۇمىستارىن سارالاپ، جاڭا شەپتەر مەن مىندەتتەر قابىلداماق. تاتۋلىق پەن تۇراقتىلىق مەكەنى - قازاقستان باسقا مەملەكەتتەرگە الداعى ۋاقىتتا دا ۇلگى-ونەگە كورسەتە بەرمەك.
«اباي-اقپارات»