«ۇلكەن جەر كىشى جەرمەن ۇندەس ەكەن»،
«اياعىمەن كەلىپ، ارباعا تاڭىلىپ قايتتى...»،
«اللانىڭ ريزالىعى ءۇشىن ەمەس، قىتايدىڭ ريزالىعى ءۇشىن...»،
«قانداستارىمىز قازاق-قىتاي ديپلوماتياسىنىڭ قۇربانى بولماۋى كەرەك!»...
«اپالار ءىسى ەلباسىنا جەتتى»،
«اپالار ءىسى اقش-تا دا كوتەرىلىپ جاتىر»...

مەنىڭ جازىپ وتىرعان وسى ماقالاما نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى وسى تاقىرىپتاردىڭ قايسسىن قويسا دا لايىق، قۇپ جاراسا كەتكەلى تۇر.

ءسوز قىتاي گەنوتسيدىنە ۇشىراعان تۋىستارىنىڭ دەرەگىن ءبىلۋ ءۇشىن الماتىدان نۇر-سۇلتان قالاسىنا كەلگەن انالار تۋرالى.

الاشتىڭ اقيىق اقىنى تاڭجارىق جولدىۇلى گومينداڭ ۇكىمەتى جاعىنان تۇتقىندالىپ، قۇلجاداعى زىندانعا قامالادى. قىتاي-ورىس تەرگەۋشىلەرى ۋگولين مەن فالينوۆ ءبىر جىلعا جۋىق  كەزەك-كەزەك تەرگەيدى، ادام توزگىسىز قيناۋدىڭ نەشە ءتۇرىن قولدانادى. اقىرى تۇك شىعارا الماعان سوڭ، اقىندى ۇرىمجىگە جوتكەيدى.

زۋلادىق ماشينامەن ەرتەڭ الا،
قۇلازىپ، مۇڭايىپ تۇر تاۋ مەن دالا.
قوشتاستى ارىزداسىپ بىرگە جىلاپ،
بار ەكەن سول ساقشىدا تورعاي بالا.

مۇڭايىپ تۇرعان كەزدە، قايعىم ارتىپ،
جانىما، توقتاۋ ايتىپ، جاقىن تارتىپ،
اكەلىپ تەمەكى-شاي، بىرگە جىلاپ،
سول بالا ءبىر تۋعاننان بولدى ارتىق...
(ت. جولدىۇلى)

قۇلجا ساقشىسىندا ىستەيتىن ءبىزدىڭ تورعاي رۋىنىڭ ءبىر بالاسى كەزدەسىپ، قيماستىقپەن جىلاپ-ەڭىرەپ، اتتاندىرىپ سالادى.

بۇل – وتكەن عاسىردىڭ قىرقىنشى جىلدارىنىڭ باسىندا بولعان وقيعا.

ازاپتىڭ نەشە ءتۇرىن كورگەن تاڭجارىق جولدىۇلى ءوزىنىڭ ۇرىمجىگە ايدالىپ بارا جاتقانىن ءبىلىپ، ءبىر جاعى ىشتەي قۋانادى. قۇلجاعا قاراعاندا ءۇرىمجى ۇلكەن جەر عوي، وندا ادىلدىك بار شىعار دەپ ۇمىتتەنەدى.

بىراق، جاعداي تاكەڭ ويلاعانداي بولماي شىعادى.

جۇرگەندە ۇرىمجىگە قۋانىپ ەم،
كوڭىلگە شىڭ دۋباندى بۋ الىپ ەم.
ۇلكەن جەر اقيقاتىن تەكسەرەر دەپ،
قۇرعاتىپ كوزدىڭ جاسىن ۋانىپ ەم.

ۇلكەن جەر اقيحاتى مۇنداي بولدى،
ءبىر باسقا بالە دەگەن قۇمداي بولدى.
كەشەگى كەردەڭدەگەن قايران تاكەڭ،
بۇل كۇندە جورعالاعان قۇرداي بولدى.

ءومىردىڭ تاۋسىلمايدى ءبىر ەگەسى،
ۇزىلمەي ارمان-ءۇمىت تۇر ەلەسى.
ۇلكەن جەر كىشى جەرمەن ۇندەس ەكەن،
سوعىلعان ءبىر گومينداڭ كەرەگەسى...
(ت. جولدىۇلى)

ەندى كوز الدىڭىزعا ەلەستەتە بەرىڭىز...

قىتاي گەنوتسيدىنە ۇشىراعان تۋىستارىن بوساتۋدى، بوساعاندارىن وتباسىنا ورالتۋدى تالاپ ەتكەن ونشاقتى انا تۋىستارىنىڭ سۋرەتىن كوتەرىپ الىپ، تۇپ-تۋرا 225 كۇن بويى الماتىداعى قىتاي كونسۋلدىعىنىڭ الدىندا تۇردى. 225 كۇننىڭ 27 كۇنىن كورپە-جاستىعىن اپارىپ، سول كونسۋلدىقتىڭ الدىندا تۇنەۋمەن وتكىزدى.

ءيا، انالاردىڭ الماتىداعى قىتاي كونسۋلدىعىنىڭ الدىندا تۇرعان كەزدەگى ايانىشتى جاعدايىن تاپتەشتەپ ايتىپ جاتۋ – بۇل جەردە ارتىق. الەۋمەتتىك جەلى مەن ينتەرنەتتى اقتارساڭىز، انالاردىڭ باسىنان وتكەن قورلىق پەن قاسىرەت الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى بۇكىل الەمنىڭ الدىنا جايىلىپ سالىندى.

وزدەرىنىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، الماتى سوتى ولارعا ۇلكەندى-كىشىلى ون سەگىز مارتە ايىپپۇل سالعان كورىنەدى.

ونىڭ جالپى كولەمى ەكى ميلليون تەڭگە بولىپتى.

قايىرىمدى جانداردىڭ كومەگىمەن ول ايىپپۇلدى تۇگەل تولەپتى...

ەستەرىڭىزدە بولسا، پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ سايلاۋالدى باعدارلاماسىنىڭ تاقىرىبىن – «ساباقتاستىق. ادىلدىك. ورلەۋ» دەپ اتاعان ەدى عوي. بايقۇس انالار قانشاما قاسىرەتتى كۇندەردى باسىنان كەشىرىپ جۇرسە دە،  قاسىم-جومارت كەمەلۇلىنىڭ سول «ادىلدىك» دەگەن ءسوزىن قۇلاقتارى شالىپ قالسا كەرەك، الماتىداعى ارەكەتتەرىنەن تۇك ناتيجە شىقپاعان سوڭ، ادىلدىك ىزدەپ، «ۇلكەن جەر» - نۇر-سۇلتانعا كەلدى.

وكىنىشكە وراي، تاڭجارىق جولدىۇلى ايتقانداي، «كىشى جەر» الماتىمەن «ۇلكەن جەر» – ەلوردا دا ۇندەس بولىپ شىقتى.

تۋىستارىنىڭ دەرەگىن ءبىلۋ ءۇشىن قىتاي ەلشىلىگىنىڭ الدىنا بارعانى سول ەدى، الماتى اۋدانىنىڭ پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى ءۇش اۆتوبۋسپەن كەلىپ، بايقۇس انالاردى  شىڭعىرتىپ، كوكپارشا تارتقىلاپ الا جونەلدى.

جاي پوليتسيا ەمەس، قارا ماسكا كيگەن ارنايى جاساق!

مەكەمەسىنە اپارىپ، سۇراققا تارتتى.

سوت بولدى.

اربىرىنە ءجۇز ەكى مىڭ تەڭگەدەن ايىپپۇل ارقالاتتى.

ارنايى جاساقتىڭ بۇل ارەكەتى استانادا ءبىر ەمەس، ەكى مارتە قايتالاندى.

تاڭجارىق جولدىۇلىن گومينداڭ جەندەتتەرى «قۇرداي جورعالاتسا»،  ەلوردانىڭ ارنايى جاساعى انالاردى كولىككە «دوپشا» لاقتىردى.

سونىڭ كەسىرىنەن، الماتىدان ءوز اياعىمەن ءجۇرىپ كەلگەن 67 جاستاعى قاليدا اقىتقانقىزى مۇگەدەكتەر وتىراتىن ارباعا تاڭىلدى.

مىرزان الماحان مەن قازىبەك گۇلفيا قان قىسىمى كوتەرىلىپ، جۇرەگى سىر بەرىپ، جەدەل جاردەم شاقىرتۋعا ءماجبۇر بولدى.

الماتى اۋداندىق پوليتسيا ءبولىمىنىڭ تۇتقىنان جارىم تۇندە زورعا بوساعان قاليدا اقىتقانقىزىنىڭ اشىنعانى سونشالىق، ەسىك الدىنداعى ورىندىققا وتىرا كەتىپ، «قۇرمەتتى قاسىم-جومارت توقاەۆ مىرزا! ءسىز ءبىر جاعى قاينىم بولاسىز. مەن جەڭگەڭىز بولامىن. مەن جالايىردىڭ قاتىنىمىن...» دەپ، زارلاعانىن ەستىگەندە ساي-سۇيەگىمىز سىرقىراپ كەتتى.

ارينە، قاسىم-جومارت كەمەلۇلىنىڭ ءبارىن قاراپ وتىراتىن ۋاقىتى جوق. ال، بەر جاعىنداعى پرەزيدەنت اكىمشىلىگى جاسى جەتپىسكە تاياعاندا ءۇش بىردەي قۇلىنى مەن ءۇش كەلىنىنەن، ون ءتورت نەمەرەسىنەن ءتىرى ايىرىلىپ، كوكىرەگى  قايعى مەن شەرگە تولعان قاليدا اپانىڭ زارىنا ءبىر مارتە بولسا دا قۇلاق تۇرەتىن جوندەرى بار-اق ەدى...

ەڭ ءبىر قورلىعى – سول، ون التى كۇن بوي سونىڭ ءبارىن كورىپ وتىرىپ، بيلىك بۇتاقتارىنان ءبىر باسشى شىعىپ، ولاردى كابينەتىنە شاقىراپ جاعدايىن سۇراعان جوق. سەنات ساڭىراۋ، ءماجىلىس مىلقاۋ كۇيدە وتىردى. «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» تۇجىرىمداماسىنىڭ قانداستار ماسەلەسىنە كەلگەندە جۇرمەيتىنى تاعى ءبىر مارتە دالەلدەندى.

سونداي-اق، مەملەكەتتىك باق-تا جۇمعان اۋزىن اشقان جوق.

ءتىپتى، قىتايدان ورالعان جەرلەستەرى دە قاسىنان تابىلىپ، بەس مينۋت بولسا دا توبە كورسەتۋگە جارامادى...

تەك, «Nur Otan» پارتياسىنىڭ رەسپۋبليكالىق قوعامدىق قابىلداۋ بولمەسى  قابىلداپ، ارىز-ارمانىن تىڭدادى. وتىنىشتەرىن تىركەپ، قۇزىرلى ورگاندارعا جولدادى;

كورنەكتى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى، سەنات دەپۋتاتى، مۇرات باقتيارۇلى تۇسكى اسقا شاقىرىپ، قامقورلىق تانىتتى، وتىنىشتەرىن قابىلدادى;

تىركەلمەگەن «ەل تىرەگى» پارتياسىنىڭ توراعاسى نۇرجان التاەۆ مىرزا ەكى مارتە بارىپ، جاعدايىن سۇرادى. نۇرجان باۋىرجانۇلى قۇرى قول بارعان جوق، پوليتسيا قىزمەتكەرى سۇيرەلەپ جۇرگەندە اياعى زاقىمدالعان قاليدا اقىتقانقىزىنا مۇگەدەكتەر ارباسىن الىپ بەردى;

 «ازاتتىق راديوسى» ۇزبەي اقپارات بەرىپ وتىردى;

تاعى ءبىر تورعاي جىگىت – اۋىت مۇقيبەك اتىن اتاماۋدى وتىنگەن كاسىپكەر اعالارىنىڭ قولداۋىمەن كافەگە اپارىپ، كەشكى تاماق بەردى، قولىندا بار دوستارىنا ايتىپ، 170 مىڭ تەڭگە جيناپ بەرگەن بولدى...

اپالاردىڭ ارەكەتىنەن پايدالانىپ، مەن ۇپاي جيناۋدان مۇلدە اۋلاقپىن، بيلىك وكىلدەرىن مۇقاتايىن دەگەن دە ويىم دا جوق. بار بولعانى، ءدال وسىنداي قاسىرەتتى جاعداي ءبىزدىڭ اۋلەتتىڭ دە باسىنان وتكەندىگى عانا. قىزىل قىتاي بيلىككە كەلە سالىپ، ۇلتتىڭ قايماقتارىن قيشا سىپىردى. سول قاتاردا، 1950 جىلى قورعاس اۋدانىنىڭ ساربۇلاق اۋىلىنان مۇقيبەك، بوگىس، قازاقىن، مۇقاباي، يان باستاعان ازاماتتاردى تۇگەل تۇتقىندايدى. 1951 جىلعى مامىردا «قازاق-قىرعىز ۇيشىماسىنىڭ» توراعاسى، شىعىس تۇركىستان رەسپۋبليكاسى ءبىلىم ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى بولىپ قىزمەت اتقارعان مۇقاباي اتام اتىلادى. قالعانى تۇرمەدە جاتادى. شەشەم ءبۇبۇجاندى ديحانشىلىق مايدانىنا ايداپ اكەلىپ، باۋ-باشنىڭ ارام ءشوبىن جۇلعىزادى. ەرتەرەك بارىپ، كوبىرەك جۇمىس ىستەسەم، جولداسىم امان قالاما دەسە كەرەك، اپام بايقۇس تاڭ بوزىنان بارىپ، كوكتەپ تۇرعان پيازدى تۇگەل جۇلىپ تاستاپ، ودان ارى سوگىس ەستيدى، بالەگە قالادى. سەبەبى، ءومىرى مال باعۋمەن وتكەن اپام بايقۇس ءشوپ پەن كوكونىستى اجىراتا بىلمەي، ءبارىن ارام ءشوپ دەپ ويلاعان عوي. كورشى-قولاڭ تۇرماق، جاقىن تۋىستاردىڭ ءوزى ءبىزدىڭ ۇيدەن ىرگەسىن اۋلاققا سالعان سول اۋىر كۇندەردىڭ قاسىرەتتى اڭگىمەسىن ءبۇبۇجان اپام ايتا-ايتا مەنىڭ قۇلاعىما قۇيىپ تاستاعان.

سول قاندى جىلداردىڭ حيكاياسىن ەستىپ وسكەندىكتەن بولسا كەرەك، مەنىڭ الدىمداعى داۋلەتى اسىپ-تاسىعان مىرزالاردان گورى، ارتىمداعى ارىپ-اشقان جانداردى دەمەگىم كەلىپ تۇرادى.

ەكىنشى جاعى، ازىپ-توزعان انالارىمىز ادىلدىك ىزدەپ، نۇر-سۇلتانعا كەلگەندە، الدىنان ءبىر قازاق شىقپاي قالىپ، قىتدىڭ تاباسىنا قالماسىن دەگەن جىگىتتىك نامىس!

اپالاردىڭ تۋىستارىنا ءتۇرلى-ءتۇرلى ايىپتار تاعىلىپ، قىتاي زاڭى بويىنشا سوتتالعانى ايتىلىپ جاتىر. كوبى «ەكسترەميزم مەن تەرروريزمدى ناسيحاتتاعانى ءۇشىن...» دەگەن باپپەن ۇزاق جىلعا تۇرمەگە جابىلعان. الدى تۇرمەدە ولتىرىلگەن.

بىراق، شىڭجاڭداعى قازاقتاردا بۇرىن-سوڭدى «ەكسترەميس» جانە «تەرروريس» دەگەن ۇعىم بولعان ەمەس. بۇل – جاي عانا سەبەپ ءارى جالا. الەمنىڭ ەڭ ىقپالدى ەلدەرى قىتايدىڭ بۇل ارەكەتىن «گەنوتسيد» دەپ باعالاۋدا.

ال، كىم تۋىسىنىڭ، باۋىر ەت بالاسىنىڭ ناقاق سوتتالىپ كەتكەنىن قالايدى جانە وعان شىداپ ءۇنسىز وتىرا الادى؟!

ادامدى بىلاي قويىپ، شەتەلدەگى قىمبات مۇلىكتەرى مەن اقشالارى بۇعاتتالىپ قالعاندا، ءبىزدىڭ جەرلەستەرىمىز ءبارىن تاستاپ سالىپ، سوعان جۇگىرگەن جوق پا ەدى؟!

سوندىقتان، اپالارىمىزدىڭ ارەكەتىنەن سونشالىقتى ءبىر تارتىپسىزدىك ىزدەۋ دۇرىس ەمەس دەپ ويلايمىن. قايتا، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ كەيبىر ارەكەتتەرى ءبىزدى باسقا ءبىر ويلارعا جەتەلەيدى.

مىسالى، وسى جولعى ەڭ ءبىر سوراقى جاعداي – ارنايى جاساقتىڭ ەكى كولىكپەن كەلىپ، 1 قازان كۇنى جالداپ جاتقان ءۇيىنىڭ الدىنان ۇستاپ اكەتكەنى بولدى.

1 قازان – قىتاي كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ بيلىككە كەلگەن كۇنى – قىتايدىڭ مەملەكەتتىك مەرەكەسى.

قازاقستان پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ءدال وسى قىتايدىڭ مەملەكەتتىك مەرەكەسى كۇنگى تۇتقىنداۋ ارەكەتىن انالار دا، بىلايعى جۇرت تا قىتاي ەلشىلىگىنە جاساعان ەرەكشە «قۇتتىقتاۋ» جانە ارنايى «سىي-قۇرمەت» رەتىندە باعالادى.

تۋىسقاندارىن جوقتاۋشى ازاماتتار تۋرا وسىنداي جاعدايدى 1 شىلدە كۇنى الماتىدا دا باسىنان كەشىرگەن بولاتىن.

1 شىلدە – كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ تۋعان كۇنى. بيىل قكپ-نىڭ قۇرىلعانىنا 100 جىل تولدى.

ەكى رەتىندە پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى قىتايعا «مىنە، ءبىز سىزدەر ءۇشىن قازاقتى اياعالى تۇرعامىز جوق!!!» دەگەندەي، ازاماتتاردى ەش ارەكەتسىز وتىرعان جەرىنەن ەرەكشە ايبىنمەن، جويقىن كۇشپەن كەلىپ تۇتقىندادى. پوليتسيا بولىمىندە تاڭنان كەش باتقانعا، ءتىپتى تۇنگە دەيىن ۇستاپ وتىردى.

قىسقاسى، ءبىزدىڭ بيلىك اللانىڭ ريزاشىلىعى ءۇشىن ەمەس، قىتايدىڭ ريزاشىلىعى ءۇشىن جۇمىس ىستەپ جاتقانداي كورىندى بىزگە!

ارينە، مەن ەكى دۇنەدەگى جالعىزىم – قازاقستانىمدى كەشەگى تاڭجارىق جولدىۇلى ءومىر سۇرگەن زامانداعى، گومينداڭ بيلىك جۇرگىزگەن كەزدەگى قىتاي مەملەكەتىمەن سالىستىرۋدان اۋلاقپىن.

بىراق، ارادا سەكسەن جىل وتسە دە، تاۋەلسىز مەملەكەتى بولا تۇرا،  ونىڭ ايبىندى ەلورداسىنا كەلگەن اپالارىمىزدىڭ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى جاعىنان  ەكونوميكالىق جانە رۋحاني جاقتان الماتىداعىدان بەتەر قاتتى سوققى العانىن، تاعى دا كوپار بولىپ تارتىلعانىن، ءسويتىپ تاڭجارىق جولدىۇلىنىڭ كەيپىن كيگەندىگىن اتاپ وتپەسكە امالىم قالمادى! باسقا ەمەس، ءتاپ قىتايدىڭ مەملەكەتتىك مەرەكەسى قارساڭىندا ەش ارەكەتسىز تۇرعان جەرىنەن شىرىلداتىپ سۇيرەي جونەلگەنى، ماشيناعا جۇلقىلاپ تيەۋى – مەنى وسى سوزدەردى ايتۋعا ەرىكسىز ماجبۇرلەدى! پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى جايمەن ايتسا، ولار وزدەرى-اق بىردەن بەرىلە كەتەتىن ەدى عوي. ەلگە كۇلكى، دۇشپانعا تابا بولماس ەدىك قوي...

قۇدايعا شۇكىر، تۇڭعىش پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ ىرگەتاسىن قالاعان قازاقستان بۇل كۇندەرى ورتا ازياداعى كوشباسشى مەملەكەت سانالادى. الەمدىك قاۋىمداستىقتا ءوز ورنىن ويىپ تۇرىپ العان، 120-دان استام ەلمەن ديپلوماتيالىق قاتىناس ورناتقان، زاڭ سالتانات قۇرعان قازاقستان قازىر «ساباقتاستىق. ادىلدىك. ورلەۋ» ۇرانىمەن العا كەتىپ بارادى.

120-مەملەكەتتىڭ ىشىنەن ءبولىپ ايتساق، «قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسى اراسىنداعى تاتۋ كورشىلىك، دوستىق جانە ىنتىماقتاستىق تۋرالى شارتتى بەكىتۋ تۋرالى» زاڭ قابىلدانعان.

2019 جىلعى دەرەككە سۇيەنسەك، قازاقستان-قىتاي قاتىناستارىنىڭ شارتتىق-قۇقىقتىق بازاسى ءارتۇرلى سالالار بويىنشا 250-دەن استام ۇكىمەتارالىق جانە ۆەدومستۆوارالىق كەلىسىمدەردى قامتيدى ەكەن.

2002 جىلى جەلتوقساندا بەيجىڭدە قول قويىلعان تاتۋكورشىلىك، دوستىق جانە ىنتىماقتاستىق تۋرالى شارت، ستراتەگيالىق ارىپتەستىكتى بەلگىلەۋ جانە دامىتۋ تۋرالى بىرلەسكەن دەكلاراتسيا (2005 ج.), سونداي-اق 2015 جىلى قابىلدانعان جان-جاقتى ستراتەگيالىق ارىپتەستىك قاتىناستارىنىڭ جاڭا كەزەڭى تۋرالى بىرلەسكەن دەكلاراتسيا سەكىلدى قۇجاتتاردىڭ ماڭىزىن ديپلوماتتار اۋزىنان تاستاماي ايتىپ ءجۇر...

سولاي بولا تۇرا، قىتاي قىسىمىنا ۇشىراعان قازاقتاردىڭ ماسەلەسىنىڭ ءتورت جىلدان بەرى شەشىلمەۋى – تاتۋ كورشىلىك، دوستىق جانە ىنتىماقتاستىقتىڭ شىنايى كورىنىسى ەمەس.

ال، قىتايدىڭ مەملەكەتتىك مەرەكەلەرىنىڭ قارساڭىندا، كونسۋلدىق پەن ەلشىلىك الدىنا بارىپ ۇلگىرمەگەن ونشاقتى انانى شىرىلداتىپ، ديپلوماتيانىڭ قۇرباندىعىنا شالۋ – وتە وكىنىشتى جاعداي!

مەن جاقسى بىلەم، ول انالاردىڭ مەملەكەتكە دە، بيلىككە دە زارەدەي قارسىلىعى نەمەسە وكپەسى جوق. تەك، ءوز مەملەكەتى، ءوز پرەزيدەنتى بولعان سوڭ، وعان ارقا سۇيەپ، وزدەرىنىڭ وتىنىشتەرىن ايتۋى – ابەستىك بولماسا كەرەك.

سونداعى وتىنىشتەرىن كورسەڭ، وتە قاراپايىم.

بار بولعانى، سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى ارقىلى قىتايدىڭ قازاقستانداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى  چجان سياو جولداسپەن تىكە كەزدەسۋىن ۇيىمداستىرىپ بەرۋ جانە پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ مالشا سۇيرەپ، دوپشا لاقتىراتىن زورلىقتى كۇشىنەن قۇتقارۋ عانا ەكەن!

ەگەر، پرەزيدەنت قاسىم-جومارت كەمەلۇلى ءوزىنىڭ Twitter-نە ءدال وسى ءوتىنىش بويىنشا ەكى اۋىز ءسوز جازىپ، سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنە تاپسىرما بەرردىم دەسە، قىتاي ەلشىسى  چجان سياو جولداس قۇرشا جورعالاپ، قاڭباقشا ۇشىپ بارىپ، مۇحتار تىلەۋبەردىنىڭ ەسىگىن قاعىپ تۇراتىن ەدى!

اپالاردىڭ قاسىرەتىن بۇكىل الەمنىڭ مەديالارى جازىپ جاتىر. قازاقستانداعى اقش ەلشىلىگى «اقش ديپلوماتيالىق ميسسياسى #شىڭجاڭداعى جاقىندارى تۋرالى اقپارات ىزدەپ جۇرگەندەردىڭ بەيبىت جانە ەركىن جينالۋ قۇقىعىن قولدايدى دەپ بىرنەشە رەت ايتقانبىز.» دەپ، ەسكەرتۋ جاسادى...

امال نە، پرەزيدەنت Twitter-ءىنىڭ ءبىر پاراعى ءبىزدىڭ وسى شەركوكىرەك  اپالارىمىزعا ءبىر بۇيىرماي-اق قويدى عوي!

شەركوكىرەك انالار وسى وتىنىشپەن پرەزيدەنتتى جانە ءبىر-ەكى ءمينيستردىڭ اتىنا حاتتار جازدى. ءبىراز شەتەل ديپلوماتيالىق وكىلدىكتەرى مەن كونسۋلدىق مەكەمەلەرىنىڭ قاقپاسىن قاقتى. بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ وكىلدىگى مەن ەۋروپالىق وداقتىڭ كەڭسەسىنە دە ات باسىن تىرەدى...

سوڭىندا، دارمەندەرى قۇرىپ، تاۋلارى شاعىلىپ، سۇيرەتىلىپ نازارباەۆ ورتالىعىنا بارىپ، وتىنىشتەرىن تاپسىردى.

الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى كورىپ وتىردىق، نازارباەۆ ورتالىعىنىڭ سوكتور مەڭگەرۋشىسى پاكيردينوۆ باۋرجان مۇحامەدجانۇلى شىعىپ، ولاردى قارسى الدى.

ادىلەتتىگىن ايتا كەتۋىم كەرەك، ءوز باسىم باۋرجان پاكيردينوۆ مىرزاعا قاتتى ريزا بولدىم. وتە تاربيەلى، قايىرىمدى ازامات ەكەن باۋىرجان باۋىرىمىز. تەكتى اۋلەتتەن شىققانى بىردەن كورىنىپ تۇردى. انالاردىڭ ءوتىنىشىن قابىلداپ، ولاردى جەكە-جەكە سويلەتىپ، ارىز-ارمانى مەن كورگەن قورلىقتارىن جارتى ساعاتقا جۋىق تىك تۇرىپ مۇقيات تىڭدادى. اھىلاپ-ۇھىلەگەن قاليدا اقىتقانقىزىنىڭ بىلەگىنەن ۇستاپ، اناعا دەگەن قۇرمەتى مەن جاناشىرىلعىن كورسەتىپ جاتتى. باۋىرجان مىرزانىڭ ىستىق ىقىلاسىن كورىپ، اپالار دا كادىمگىدەي كوڭىلدەنىپ، ۇمىتتەنىپ قالدى.

سوڭىنا، باۋرجان مۇحامەدجانۇلى اپالاردىڭ ءوتىنىشىن ەلباسىنا جەتكىزەتىنىن ايتىپ، ۋادەسىن بەرىپ، يزەتپەن شىعارىپ سالدى.

بۇگىن ەلباسى كەڭسەسى باسشىسى حاتشىلىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى اسقار مولداعارينوۆ اعامىزدان باۋرجان پاكيردينوۆتىڭ تەلەفون نومەرىن الىپ، وزىنە حابارلاستىم. بيىك ادامگەرشىلىگى، مادەنيەتتىلىگى جانە قامقورلىعى ءۇشىن، وعان ريزا بولعانىمدى جەتكىزىپ، راحمەتىمدى ايتتىم.

باۋرجان مۇحامەدجانۇلى اپالارعا بەرگەن ۋادەسىن ورىنداعانىن، ولاردىڭ ءوتىنىشىنىڭ ەلباسىنىڭ قولىنا تيگەنىن ايتىپ، مەنى دە قۋانتىپ تاستادى.

«اپالارعا سالەم ايتىڭىز، ولاردىڭ ءوتىنىشى قازىر ەلباسىنىڭ قولىندا. ءسال سابىر ساقتاسىن...» دەپ، مەن ارقىلى ءوز سالەمىن ايتتى.

سونىمەن، انالاردىڭ ءوتىنىشى ەلباسىمىزدىڭ قولىنا ءتيدى!

بۇل – وسى جولعى ون التى كۇندىك انالار ساپارىنىڭ ۇلكەن ولجاسى.

مەن ۇنەمى ايتىپ تا، جازىپ تا كەلەمىن، ۇلت كوشباسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ – قازاقستاننىڭ پرەزيدەنتى عانا ەمەس، الەمدەگى بارلىق قازاقتىڭ قامقورى بولا ءبىلدى. ەلوردادا سەرگەلدەڭ كۇي كەشىپ جۇرگەن شەركوكىرەك انالاردىڭ ەڭ سوڭىنادا، امالى ابدەن تاۋسىلعاندا،  نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنا بارىپ كوز جاستارىن كولدەتۋى – تاعى سول ەلباسىمىزدىڭ قازاقتىڭ ارقاسۇيەرى، پاناسى ەكەنىن انىق كورسەتتى!

الەمدىك سيپات العان قىتايداعى قازاقتاردىڭ بۇل ماسەلەسىنە ۇلت كوشباسشى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ بەي-جاي قاراماسى انىق. ءسوزسىز ءبىر ناتيجە شىعادى دەپ سەنەمىن!

تاعى ءبىر جاعىنان، قازىر اقش-جۇرگەن قىتايداعى قازاقتار ماسەلەسىن الەمدىك تەماعا اينالدىرا بىلگەن سەرىكجان ءبىلاشۇلى دا، جىگىتتىك تانىتىپ، ءىشىنارا ارازدىقتار مەن ارانداتۋلارعا قاراماستان، «اپالار ءىسىن» كۇنتارتىپتەن تۇسىرمەي، ءوز جۇمىسىنىڭ ماڭىزدى تاقىرىبى رەتىندە حالىقارالىق دەڭگەيدە جالعاستى كوتەرەتىنىن جەتكىزدى.

بۇل دا قۋانارلىق جانە ريزا بولارلىق جاعداي!

بىزدىكى – ازاپ شەككەندەر بوستاندىق السىن، بولىنگەن-جارىلعاندار قوسىلسىن، ءسويتىپ «نۇرسۇلتان باستاعان نۇرلى كوش» جالعاسىن قايتا تاپسا ەكەن دەگەن ارزۇ تىلەك پەن ارمان عانا!

ءيلاھي، سولاي بولعاي!

اۋىت مۇقيبەك

Abai.kz