كومپانيادا 2003-2014 جانە 2019-2021 جىلدارى ارالىعىندا سلەسار بولىپ جۇمىس ىستەگەن اقىلجان قيىلباەۆتىڭ ازاتتىققا ايتۋىنشا، كومپانيا ونىمەن قاراشا ورتاسىندا كەلىسىم-شارتتى ۇزەتىنىن حابارلاعان. سەبەبىن تۇسىندىرمەگەن.
"نەگىزى شتاتتا جۇمىستا بولعانمىن. كومپانيانىڭ ايتىپ وتىرعانى، مەن سوڭعى ەكى جىلدا "سىناق رەتىندە" (يسپىتاتەلنىي سروك) جۇمىس ىستەگەن ەكەنمىن. 2020 جىلى كەلىسىم-شارت مەرزىمى ۇزارتىلعان. مەكەمە باسشىلىعى "بيىل پرەزيدەنت سىزبەن ەڭبەك كەلىسىم-شارتىن بۇزۋ جونىندە شەشىم قابىلدادى" دەدى. "نە سەبەپتى" دەپ ەدىم، "سەبەبىن تۇسىندىرە المايمىن، باستىقتاردان سۇراڭىز" دەدى. ال باستىعىنا كىرەيىن دەسەم، مەنى قابىلدامادى" دەدى اقىلجان قيىلباەۆ 13 قاراشادا ازاتتىق تىلشىسىنە.
ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، جۇمىسشى شاعىمىنان كەيىن كاسىپوداق جەتەكشىسى تولەگەن جاينازاروۆ تا كومپانيا باسشىسىمەن كەزدەسۋگە وقتالعان، الايدا ونى دا قابىلداماعان.
كومپانيانىڭ جۇمىسشىعا بەرگەن حابارلاماسىندا "قر ەڭبەك كودەكسىنىڭ 30-بابى 1-تارماعىنىڭ 2-تارماقشاسىنا، 49-باپتىڭ 2-تارماعىنا جانە 51-باپتىڭ 1-تارماعىنا سايكەس، سىزبەن 18 قاراشا 2019 جىلعى N244/14 جاسالعان ەڭبەك شارتىنىڭ مەرزىمىنىڭ اياقتالۋىنا بايلانىستى ەڭبەك شارتى ءارى قاراي سوزىلماي، بۇزىلاتىنىن حابارلايمىز. سوڭعى جۇمىس كۇنى – 18 قاراشا" دەلىنگەن. وعان ءوندىرىس جانە تەحنيكالىق دامۋ بويىنشا ۆيتسە-پرەزيدەنت ا.ا.تاۋاساروۆ قول قويعان.
اقىلجان قيىلباەۆ ءوزىنىڭ جۇمىسسىز قالۋىن جاقىندا بولعان ەرەۋىلدەگى بەلسەندىلىگىمەن بايلانىستىرادى. "بۇعان دەيىن ەشقانداي ەسكەرتۋ، پرەتەنزيا بولعان جوق. كومپانيانىڭ ءوزى جۇمىسشى تابا الماي جاتىر، ال مەنى جۇمىستان شىعارىپ جاتىر. ەگەر قانداي دا ەرەجە بۇزسام، ونى مويىنداپ، شىعار ەدىم" دەيدى ول.
كاسىپوداق جەتەكشىسى تولەگەن جاينازاروۆ قيىلباەۆقا ەسكەرتۋ نەمەسە قانداي دا ءبىر سوگىس بولماعانىن راستايدى. ونىڭ ايتۋىنشا، جۇمىسشىلار "بۇل ەرەۋىلدەن كەيىنگى قىسىمنىڭ باسى بولۋى مۇمكىن، سول سەبەپتى كەلەسى اپتادا جينالىپ، باسشىلىققا كىرەتىنىن ايتىپ وتىر" دەدى.
"بۇلار جەكە كومپانيا بولعاندىقتان كىممەن ىستەگىمىز كەلسە، سونىمەن كەلىسىم-شارت جاسايمىز دەپ وتىر. ال تسەح باستىعىنان ەشقانداي پرەتەنزيا بولماسا، جۇمىسشىلاردان ەشقانداي سىن-ەسكەرتپە بولماسا، سوگىس نەمەسە قاتاڭ سوگىس بەرىلمەسە، نەگە شىعاراسىزدار دەپ سۇراپ جاتىرمىن. بىراق وعان نازار اۋدارىپ جاتقان ەشكىم جوق. ولار ەڭبەك كودەكسىنىڭ 56-بابىن العا تارتىپ، جۇمىسشىمەن جۇمىس ىستەگىمىز كەلمەيدى دەپ وتىر" دەيدى تولەگەن جاينازاروۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا، مەكەمە باسشىلىعى "قيىلباەۆتى ەرەۋىلگە بايلانىستى جۇمىستان شىعاردى" دەگەن بولجامدى جوققا شىعارعان.
كومپانيانىڭ تاعى ەكى دانەكەرلەۋشىسى عالىمجان وسپانوۆ پەن مەيرامبەك ورىنباساروۆ تا قازان ايىنىڭ سوڭىندا باسشىلىقتىڭ "جۇمىستان شىعۋ جونىندە ارىز جازۋعا يتەرمەلەگەنىن" ايتتى. ولاردىڭ سوزىنە قاراعاندا، كومپانيا وكىلدەرى ولاردى ء"بىر كۇن بۇرىن بولعان كەشتە ىشىمدىك ىشكەنى ءۇشىن دارىگەرلەرگە اپارىپ، قان قۇرامىنداعى الكوگول مولشەرىن تەكسەرتكەن".
"دارىگەرلەر "قاننىڭ قۇرامىندا الكوگولدىڭ مولشەرى 20 پايىز، بۇل قالىپتى جاعداي. نە ءۇشىن اكەلدىڭدەر" دەپ تاڭعالدى. ودان كەيىن باستىقتار ءبىزدى جۇمىس توبىنا قوسپاي قويدى. "سىزدەر بوسسىزدار" دەدى. ەكى-ءۇش كۇننەن كەيىن وزدەرىمىز ارىز جازۋعا ءماجبۇر بولدىق. كومپانيا باسشىلىعى شىعارام دەسە، سەبەبىن تابادى عوي" دەدى عالىمجان وسپانوۆ. ولار دا مۇنى ەرەۋىلدەگى بەلسەندىلىكتەرىمەن بايلانىستىرادى.
كومپانيادا سلەسار بولىپ جۇمىس ىستەيتىن تاعى ءبىر جۇمىسشى ءوزىن باسقا جاققا كوشىرەتىنى جايلى ەستىگەن. ازىرگە كومپانيا باسشىلىعى جەكە شاقىرىپ، حابارلاماعان. ءوزى دەنساۋلىعىنا بايلانىستى ەمدەلىپ جۇرگەنىن ايتتى.
تولەگەن جاينازاروۆتىڭ ايتۋىنشا، قازىر كومپانياداعى ءتورت تسەحتىڭ ەكەۋى عانا ىستەپ تۇر، بىرەۋى "رەكونسترۋكتسياعا بايلانىستى جابىلعان، ال ەكىنشىسى جۇمىسشىلار تاپشىلىعى سالدارىنان ىستەمەي تۇر".
13 قاراشادا ازاتتىق ءتىلشىسى كومپانيا باسشىلىعىنا حابارلاسۋعا تىرىسقانمەن جاۋاپ الا المادى. قىزىلوردا وبلىسىنىڭ ەڭبەك سالاسىنداعى باقىلاۋ باسقارماسىنا دا حابارلاسا المادى.
بيىل قىركۇيەك ايىندا "ارالتۇزدىڭ" مىڭنان استام جۇمىسشىسى جالاقىنى كەمىندە 50 پايىزعا ءوسىرۋدى تالاپ ەتكەن بولاتىن. ولاردىڭ سوزىنە قاراعاندا، كاسىپورىن جۇمىسشىلارى ورتاشا ەسەپپەن 48 مىڭ تەڭگە (شامامەن 110 دوللار) جالاقى الادى. ەكولوگيالىق جارنانى قوسقاندا ايىنا 80 مىڭ تەڭگە (شامامەن 185 دوللار) شىعادى. "قىمباتشىلىق جاعدايىندا بۇل ەشتەڭەگە جەتپەيدى" دەپ شاعىمدانعان ەدى. ون كۇننەن سوڭ كومپانيا باسشىلىعى ولاردىڭ تالاپتارىن ءىشىنارا ورىنداۋعا كەلىسىپ، جۇمىسشىلار جۇمىسقا شىققان.
جۇمىسشىلاردىڭ سوزىنە قاراعاندا، سودان بەرى ولاردىڭ جالاقىسىنا كەمىندە 15 مىڭ تەڭگە قوسىلعان.
"ارالتۇز" اكتسيونەرلىك قوعامى تۇز ءوندىرۋ جانە قايتا وڭدەۋ سالاسىنداعى ءىرى كاسىپورىن. كومپانيا مالىمەتىنە قاراعاندا، جىلىنا 450 مىڭ تونناعا جۋىق تۇز ءوندىرىپ، ونىڭ 75 پايىزىن رەسەي، قىرعىزستان، وزبەكستان، ۋكرايناعا ەكسپورتتايدى. 1200-دەن اسا قىزمەتكەرى بار.
Abai.kz