ۇلتتىق كەڭەس: نە تالقىلاندى؟
16-قاراشا كۇنى ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ كەزەكتى وتىرىسى ءوتتى. ونلاين ءىس-شارا بارىسىندا پرەزيدەنتتىڭ ۇلتتىق كەڭەس اياسىندا بۇرىن بەرگەن تاپسىرمالارىنىڭ ورىندالۋ بارىسى تالقىلانىپ، كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە وڭىرلىك دامۋ ماسەلەلەرى بويىنشا ۇسىنىستارى قارالدى.
مەملەكەت باسشىسى تاۋەلسىزدىكتىڭ 30 جىلدىعى ەلىمىزدىڭ تاريحىنداعى ماڭىزدى كەزەڭ ەكەنىن اتاپ ءوتتى. «ءبىز بۇل تاريحي داتاعا قۋاتتى مەملەكەت جانە ءبىرتۇتاس ۇلت رەتىندە جاقىندادىق. ساياسي جاڭعىرتۋ، ەكونوميكانى قايتا قۇرۋ، الەۋمەتتىك سالانى دامىتۋ جوعارى قارقىنمەن جالعاسۋدا. بۇعان ۇلكەن ۇلەس ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنە تيەسىلى. ۇقك باستامالارى مەن ۇسىنىستارى نەگىزىندە 90-نان استام نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەر قابىلداندى»، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
قاسىم-جومارت توقاەۆ اۋداندىق ماڭىزى بار قالالار، اۋىلدار، كەنتتەر مەن اۋىلدىق وكرۋگتەر اكىمدەرىن تىكەلەي سايلاۋدىڭ ەنگىزىلۋى قوعامىمىزدى دەموكراتيالاندىرۋ جولىنداعى ەلەۋلى قادام ەكەنىن اتاپ ءوتتى. بيىل ەلىمىزدە 800-دەن استام اۋىل اكىمى سايلاندى. ناتيجەسىندە ولاردىڭ قۇرامى ەكى ەسەگە جاڭارتىلدى.
بۇل رەتتە مەملەكەت باسشىسى اكىمدەردى سايلاۋ ينستيتۋتىن جەتىلدىرۋدى جاقتادى. مەملەكەت باسشىسى كەڭەس مۇشەلەرى ۇسىنعان ورتا ارناۋلى ءبىلىمى بار ازاماتتاردى اۋىل اكىمدەرىنە ۇسىنۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن نورمانى بەكىتۋ تۋرالى ۇسىنىسىن قولدادى. بۇل جاڭاشىلدىق جەرگىلىكتى دەڭگەيدەگى سايلاۋدىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرادى. قاسىم-جومارت توقاەۆ تا ۇگىت-ناسيحات مەرزىمىن ۇزارتۋ جانە سايلاۋ ناۋقاندارىن قارجىلاندىرۋدا سارالانعان ءتاسىلدى قولدانۋ مۇمكىن دەپ سانايدى. پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە بۇل باستامالاردى جان-جاقتى زەردەلەۋ تاپسىرىلدى.
پرەزيدەنت بۇگىندە ەلىمىزدە مەديتسينا كادرلارىنىڭ تاپشىلىعى ساقتالىپ وتىرعانىن ايتتى. دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا 4 مىڭعا جۋىق جۇمىسشى جەتىسپەيدى. وبلىس ورتالىقتارىندا، اسىرەسە اۋدان، اۋىلداردا بىلىكتى دارىگەرلەر تاپشى. وسىعان بايلانىستى قاسىم-جومارت توقاەۆ جەرگىلىكتى اكىمدەردى وسى ماسەلەنى بەلسەندى شەشۋگە شاقىردى.
مەملەكەت باسشىسى تسيفرلىق تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ پەرسپەكتيۆالارىنا كەڭىنەن توقتالدى. ول بۇگىنگى كۇنى اقپاراتتىق بازالار اراسىندا بايلانىس جوق ەكەنىن، سونىڭ سالدارىنان قاعاز قۇجاتتارىن ۇسىنۋ قاجەتتىلىگى ءالى دە بار ەكەنىن ايتتى.
پرەزيدەنت انا مەن بالانى قولداۋدى مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى رەتىندە بەلگىلەدى. كوبىنەسە دەكرەتتىك دەمالىسقا شىققان ايەلدەر كاسىبي داعدىلارى مەن قۇزىرەتتەرىن جوعالتاتىنىن اتاپ ءوتتى. سونىمەن قاتار، بالالارىنا دۇرىس باقىلاۋدى ۇيىمداستىرۋ قيىنعا سوعاتىن جالعىز باستى اتا-انالار ءۇشىن اسىرەسە قيىن. سوندىقتان ولارعا ارنايى ەڭبەك جاعدايىن جاساۋ قاجەت.
بۇگىنگى كۇنى مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا بارلىق قىلمىستىق زاڭنامانى وڭتايلاندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. اتاپ ايتقاندا، جەكە ادامعا قارسى، ونىڭ ىشىندە وتباسىلىق جانە كۇندەلىكتى ومىردەگى قىلمىستارعا قارسى ءىس-قيمىل ماسەلەلەرى جان-جاقتى زەرتتەلەتىن بولادى.
مەملەكەت باسشىسى تاعى ءبىر ماڭىزدى ماسەلەنى كوتەردى. ۇلتتىڭ جاڭا ءومىر سالتىن قالىپتاستىرۋ ماسەلەسى ۇنەمى ءجىتى نازارىندا ەكەنىن قاداپ ايتتى.
- ءبىزدىڭ رەفورمالارىمىزدىڭ تۇپكى ماقساتى – ۇلتتىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ. بىرلىگى جاراسقان حالىق قانا مىقتى مەملەكەت قۇرا الادى. ال، ۇلتىمىزدىڭ دامۋى ءۇشىن ءاربىر ازامات ءوزىن-ءوزى جەتىلدىرۋگە ۇمتىلۋى كەرەك. ادامداردىڭ ساناسى وزگەرمەسە، بار كۇش-جىگەر بەكەر بولادى. راسىندا، جاڭعىرۋ تاربيەدەن باستالادى. سوندىقتان بالا تاربيەسىنە ەرەكشە كوڭىل ءبولۋ كەرەك. جاستارعا ەڭ جاقسى قاسيەتتەردى ءسىڭىرۋ كەرەك, – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
Abai.kz