سەنبى, 23 قاراشا 2024
مادەنيەت 5531 51 پىكىر 28 جەلتوقسان, 2021 ساعات 19:21

«ساراي سىرى»: جاڭگىر حان ەڭ مىقتى رەفورماتور بولدى

كۇنى كەشە الماتىداعى ۇلتتىق كىتاپحانادا تاۋەلسىزدىك مەرەيتويىنا ارنالعان تاريحي تەلەحيكايالاردىڭ تانىستىرىلىمى ءوتتى. شارانى قر اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگى ۇيىمداستىرعان. بيىل 9 تاريحي تۋىندى تۇسىرىلگەن. ونىڭ ىشىندە، جاڭگىر حان تۋرالى «ساراي سىرى» تەلەحيكاياسى دا كورەرمەنگە جول تارتپاق.

ءىس-شاراعا قر مەملەكەتتiك حاتشىسى ق.كوشەرباەۆ، قر اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ءمينيسترى ا.بالاەۆا، مەديامەنەدجەرلەر، زيالى قاۋىم وكىلدەرى مەن جۋرناليستەر قاتىستى.

«كينو – ۇرپاق ساناسىن قالىپتاستىراتىن يدەولوگيالىق قۇرال. جاھاندانۋ داۋىرىندە ءومىر ءسۇرىپ، الەمدىك مادەنيەتتىڭ مىڭ سان بوياۋى ءبىر ارنادا ارالاسىپ كەتكەن زاماندا ەسىك-تەرەزەمىزدى قىمتاپ، وركەنيەتتەن بولەكتەنىپ ءومىر سۇرە الماسىمىز انىق. وسى رەتتە ۇلتتىق يدەولوگيامىزدى ناسيحاتتاۋدا، ۇرپاققا ۇلاعاتتى تاربيە بەرۋدە، ۇلتتىق سيپاتىمىزدى تانىتۋدا كينو ونەرىنىڭ الار ورنى ەرەكشە. سوندىقتان مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆ «تاۋەلسىزدىك بارىنەن قىمبات» اتتى ماقالاسىندا اتالعان سالاعا ايرىقشا باسىمدىق بەردى. پرەزيدەنت ماقالاسىندا: «مەن قۇزىرلى ورگاندار مەن وتاندىق تەلەارنالارعا مەملەكەتتىك تاپسىرىستىڭ بەلگىلى ءبىر بولىگىن مىندەتتى تۇردە تاريحي تاقىرىپتارعا باعىتتاۋدى تاپسىرامىن», - دەگەن بولاتىن» - دەدى مەملەكەتتiك حاتشى.

«تەلەۆيزيا تەك قانا اقپارات تاراتۋ كوزى عانا ەمەس، ۇلتتىق يدەولوگيا مەن قوعامدىق تاربيەنىڭ ءوزى ەكەنىن ۇنەمى ايتىپ كەلەمىز. بۇل – ءبىزدىڭ ۇرپاق تاربيەسىندەگى باستى نازاردا ۇستايتىن دۇنيە. ءوزىمىزدىڭ ۇلتتىق ۇعىمعا، حالىقتىڭ مىنەز-قۇلقىنا سايكەس كەلەتىن ونىمدەر جاساۋ باستى مىندەت. سوندىقتان 2020 جىلى مەملەكەتتىك تەلەارناداعى شەتەلدىك ونىمدەر ۇلەسىن 30 پايىزعا قىسقارتۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانعان بولاتىن. ودان كەيىن بوساعان اقپاراتتىق كەڭىستىكتى لايىقتى، ساپالى ونىممەن تولتىرۋ ماسەلەسى تۇردى. بۇل رەتتە قازاقستان ۇلتتىق ارناسى، حابار ارناسى، اباي ارناسى، ەل ارنا بۇگىندە قوعامنىڭ رۋحاني جانە مادەني تالعامىن كوتەرۋگە زور ۇلەس قوستى»، - دەدى قر اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ءمينيسترى ايدا بالاەۆا.

تاريحي سەريالدارعا بولىنەتىن قارجىنى كوبەيتۋ كەرەك!

سونىمەن بىرگە مينيستر، ۇكىمەت دەڭگەيىندە شەشۋدى تالاپ ەتەتىن كينو سالاسىنداعى تەلەحيكايا تۇسىرۋگە بولىنەتىن قارجىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى، ۋاقىت پەن كادر تاپشىلىعى، تاريحي فيلمدەر تۇسىرۋگە قاجەتتى رەكۆيزيتتەردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى سياقتى بىرقاتار ماسەلەلەردى اتاپ ءوتتى.

«اتالعان ماسەلەلەر بويىنشا كەلەسى شەشىمدەردى ۇسىنۋعا بولادى: وتاندىق تەلەسەريالداردى ءتۇسىرۋ جوباسىنا مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى جانىنان قۇرىلعان ۇلتتىق كينونى قولداۋ مەملەكەتتىك ورتالىعىنىڭ الەۋەتىن پايدالانۋ. بۇل ءبىرىنشى كەزەكتە قارجى ماسەلەسءىن شەشۋگە بىردەن-ءبىر سەپتىگىن تيگىزەر ەدى. ەكىنشىدەن، مەملەكەتتىك اقپارات تاپسىرىسى شەڭبەرىندە بولىنەتىن قارجىنى ءۇش جىلدىق بيۋدجەت فورماتىنا اۋىستىرۋ. بۇل تاريحي تۋىندىلاردى تۇسىرۋگە جەتكىلىكتى ۋاقىت بەرىپ، ءتۇسىرىلىم بارىسىندا تۋىنداعان ماسەلەلەردى ساپالى شەشۋگە وڭ ىقپال ەتەر ەدى. تاعى ءبىر اتاپ وتەتىن ماسەلە تاريحي تۋىندىلار تۇسىرۋگە قاجەتتى رەكۆيزيتتەردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى ءجيى ورىن الادى. بۇل رەتتە، «قازاقفيلمنىڭ» بالانسىنداعى كوستيۋمدەر مەن دەكوراتسيالاردى جەڭىلدىكپەن نەمەسە تەگىن پايدالانۋ مۇمكىندىگى قاراستىرىلسا. بۇگىندە ولاردى سەريالدارعا قولدانۋ ءۇشىن قوماقتى تولەماقى تالاپ ەتىلەدى. بۇل دە ءوز كەزەگىندە بولىنگەن قارجىعا ايتارلىقتاي سالماق سالادى»، - دەپ ءسوزىن تۇيىندەدى مينيستر.

ۇلتتىق جوبالاردىڭ ءبىرى رەتىندە مەملەكەتتىك ارنادا جارىق كورگەن 9 ءفيلمنىڭ ىشىندە ەرەكشە اتاپ ايتپاعىمىز – «ساراي سىرى» تەلەحيكاياسى. نەگە؟ XIX عاسىردىڭ باس كەزىندە قازاق دالاسىندا بوكەي ورداسىن بيلەگەن جاڭگىر حان تۋرالى كوركەم تۋىندى تاريحتاعى شيەلەنىسكە تولى كەزەڭدى ۇتىمدى بەينەلەي الدى ما؟ حان جاڭگىر بيلەگەن تۇستا قازاق شارۋالارى بىرتە-بىرتە شۇرايلى جەرىنەن ايىرىلادى. شابىندىعى مول، ءشوبى شۇيگىن، وزەن-كولدى ايماقتى ورىس پەن قازاقتىڭ بايلارى جانە كازاكتار يەلەنە باستايدى.

قاراپايىم بۇقارانىڭ جاعدايى باي-ماناپتى ۋايىمداتپادى. سول كەزدەرى حالىق اراسىنان شىققان، ەلگە بەدەلدى اقىن-باتىرلار يساتاي تايمانۇلى مەن ماحامبەت وتەمىسۇلى قول باستاپ، جاڭگىر حانعا قارسى شىعادى. ءبىزدىڭ تاريحتان بىلەرىمىز وسى. ال، بوكەي ورداسىن زەرتتەگەن «ساراي سىرى» اتتى تۋىندىنىڭ باستى يدەياسىن قۇراستىرۋشى ارمان سقابىلۇلى بۇل تۋرادى نە دەيدى؟

بۇل جۇمىسقا كىرىسپەس بۇرىن ون جىلداي زەرتتەدىك

ارمان سقابىلۇلى:

مەن 2010 جىلدارى «حابار» ارناسىندا جۇمىس ىستەپ جۇرگەن كەزىمدە بوكەي حان تۋرالى دەرەكتى فيلم تۇسىردىك. ستسەناريىن ءوزىم جازدىم. بوكەي حان – جاڭگىر حاننىڭ اكەسى. تۋىندىعا ارقاۋ بولار دەرەكتەردى كەڭىنەن ىزدەستىردىك. رەسەيگە بارىپ، ومبى، ورىنبور قالالارىنداعى ارحيۆ ماتەريالدارىن اقتاردىق. سول كەزدە بوكەيدىڭ بالاسى جاڭگىر تۋرالى ءبىرتالاي تاريحي دەرەكتەر الدىمنان شىقتى.

ەستەرىڭىزدە بولسا، تۇرىكتىڭ «سۇلتان سۇلەيمەنى» الەمگە كەڭىنەن تارالىپ، دۇركىرەپ تۇرعان كەزى بولاتىن. جاڭگىر حاننىڭ ورداداعى ءومىرى، ساراي ىشىندەگى وتباسىنىڭ تىرشىلىگى وسى تۇرىك سۇلتاندارىنىڭ ومىرىنە، سارايداعى شىتىرمان وقيعالارىنا قاتتى ۇقساس ەكەنىن بايقادىم.

جاڭگىر حان قازاننىڭ تاتار ءمۋفتيىنىڭ قىزى فاتيمانى ءتورتىنشى ايەلى ەتىپ الادى. فاتيما 7 ءتىل بىلەتىن ءبىلىمدى، ءوزى سۇلۋ، ءوزى اقىلدى ەكەن. حاننىڭ ەرەكشە ماحابباتىنا بولەنەدى. فاتيما كەلگەن سوڭ، وردادا ءتۇرلى شىتىرمان جاعدايلار باستالادى. جاڭگىر حاننىڭ ءبىر ايەلى كەيىن ۇلى قايتىس بولادى. ولاردىڭ نەدەن قازا بولعانى بەلگىسىز. ەل اۋزىندا ايەلدەردىڭ قىزعانىشى سەبەپ بولعان نە ۋلاپ ولتىرگەن دەگەن اڭگىمەلەر تاراعان. زەينوللا قابدولوۆتىڭ «ماحامبەت» رومانىندا دا فاتيما تۋرالى ايتىلادى. بىردە فاتيما پاتشا سارايىندا بولىپ، پاتشامەن بي بيلەيدى. ەكەۋى فرانتسۋزشا سويلەسەدى. فاتيمانىڭ بىلىمىنە تاڭعالعان پاتشا «مىنا جابايىلاردىڭ اراسىندا قالاي ءجۇرسىز»، دەيدى قازاقتاردى مەڭزەپ. فاتيما «ولار جابايى ەمەس، ولاردىڭ مادەنيەتى وتە جوعارى»، دەپ جاۋاپ بەرەدى.

مىنە، وسىنداي قىزىقتى دەرەكتەر كوركەم سەريال تۇسىرۋگە سۇرانىپ تۇردى. فيلم شىعارۋ دەگەن وي بولعان جوق، بىراق ىشتەي دايىندىق بولدى. ون جىلداي زەرتتەدىك. وسىدان ەكى-ءۇش جىل بۇرىن قازاقستان ارناسىنا ۇسىندىم. ارنا قابىلداعانىمەن، قارجى جاعىنان ماسەلە تۋىندادى دا، مەن باس تارتقانمىن. بيىل كەلىسىمگە كەلىپ، ءفيلمدى بىرلەسە تۇسىردىك. جاڭگىر حان سارايىنداعى وقيعالاردى 50-60 سەريالعا دەيىن جەتكىزۋگە بولاتىن ەدى. وعان قارجىلىق مۇمكىندىك بولمادى. قازىر 12 سارياسىن ءتۇسىرىپ قويدىق. تۇسىرەتىن وقيعالار ءالى دە كوپ.

كەيبىر كينوگەرلەردىڭ «تاريحي» دەپ تۇسىرگەن كينوسىن ايتۋعا اۋزىڭ بارمايدى

ءبىز بۇرىنعى ومبى، ورىنبوردى، پەتەربۋرگ قالالارىن، بوكەي ورداسىن كورسەتۋ ءۇشىن كومپيۋتەرلىك گرافيكا قولداندىق. قازاق تاريحي سەريالدارىندا بۇرىن-سوڭدى كومپيۋتەرلىك گرافيكا قولدانىلماعان.

بىزدە ءبىر قاتىپ قالعان قاعيدا سەكىلدى ءبىر ماسەلە بار. تاريحي كينو تۇسىرسەك، قازاقتاردى جىرتىق شاپانمەن، كوشىپ-قونىپ، ات سوڭىندا ءىلبىپ جۇرگەن حالىق سەكىلدى عانا قىلىپ كورسەتۋ كەرەك سياقتى. اناۋ كەيبىر كينوگەرلەردىڭ «تاريحي» دەپ تۇسىرگەن كينوسىن ايتۋعا ءتىپتى اۋزىڭ بارمايدى.

تۇرىك سەريالدارىن قاراڭىزشى. سول زامانداعى سۇلەيمەن پاتشالارى تاپ وسى سەريالداعىداي بوپ كيىنىپ ءجۇردى مە ەكەن؟ جوق، ارينە. بىراق، تۇرىكتەر وزدەرىن الەمگە قالاي كورسەتۋ كەرەكتىگىن بىلەدى. اۋزىمىزدىڭ سۋى قۇرىپ كورگەن «سۇلەيمەن سۇلتانداعى»  ايەلدەردىڭ عاجايىپ كيىمدەرى وسمان يمپەرياسى تۇسىندا بولماعان دا ەكەن. سەريالدىڭ كوستيۋمەرلەرى 17 عاسىرداعى ەۋروپالىق ايەلدەردىڭ كيىمدەرىنىڭ ءپروتوتيپىن الا سالعان. نە ءۇشىن؟  ۇلى تۇرىك حالقىن جاقسى جاعىنان الەمگە پاش ەتۋ ءۇشىن!

ال، جاڭگىر حاننىڭ سارايىندا مۇنىڭ ءبارى بولعان! دالەلىمىز جەتەدى. مۇراجايداعى فاتيمانىڭ كيگەن كيىمدەرى ساقتاۋلى. كيىمدى جوعارى تالعاممەن، ارنايى تىكتىرىپ كيگەنى سەزىلەدى. ساراي ىشىندە پيانينو بولعان. ەۋروپاشا شانىشقىمەن تاماق جەگەن. ءبىز سارايدىڭ دەكوراتسياسىن جاسادىق. بارلىعى 12 بولمە بولدى.

جاڭگىر قازاق حاندارىنىڭ ىشىندەگى ەڭ مىقتى رەفورماتورى بولدى

شىندىعىندا دا، جاڭگىر - كوشپەلى قازاق دالاسىنا وركەنيەتتىڭ تامىرىن العاش تارتقان تۇلعا عوي. بۇگىندە ەلوردامىزدىڭ سانىنە اينالعان بوتانيكالىق ساياباق سول زاماننىڭ وزىندە بوكەي ورداسىندا بولعان. ءبىز جاڭگىردى تەك جامان جاعىنان جاتتاپ وستىك. «حان ەمەسسىڭ قاسقىرسىڭنان» باسقانى بىلمەي كەلدىك. سوڭعى جىلدارى تاريحشىلاردىڭ زەرتتەۋىنە قاراساق، جاڭگىر حان قازاق حاندارىنىڭ ىشىندەگى ەڭ مىقتى رەفورماتور حان بولعان. قازاق دالاسىنا تۇڭعىش مەكتەپ سالدىرعان ادام. ەڭ ءبىرىنشى بولىپ بانك اشقان. فەلدچەرلىك پۋنكت سالدىرعان. ءتۇرلى جۇقپالى اۋرۋلارعا قارسى ەكپەنى دە قازاق دالاسىنا العان بوپ اكەلدىرگەن حان جاڭگىر ەكەن. وتە ءبىلىمدى، ءوزى 5 ءتىل، جارى فاتيما 7 ءتىل بىلگەن. قازىرگى «بولاشاق» باعدارلاماسى سياقتى، جاستاردى شەتەلگە جىبەرىپ وقىتۋدى دا جاڭگىر حان العاش بولىپ قولعا العان. قازاق جاستارىن پەتەربۋرگ، ومبى سياقتى قالالارعا جىبەرىپ، رەسەيدىڭ دۋماسىنا دا بوكەي ورداسىنان شىققان ءبىلىمدى ازاماتتار سايلانعان. الاش ۇكىمەتىنىڭ 3 وكىلى بوكەي ورداسىنان ءبىلىم العان. وسى جاعىنان الىپ قاراساق، ول قۇرمەتكە لايىق. بىراق، قايشىلىقتى تۇلعا.

جاڭگىردى ۇلىقتاۋ ءۇشىن، ماحامبەتتى ءتۇسىرۋدىڭ قاجەتى جوق

مەملەكەتتى باسقارعان ادامدى ءجۇز پايىز كەرەمەت نە ءجۇز پايىز جامان دەپ ايتۋعا بولمايدى. جاڭگىردىڭ كەزىندە رەسەي قازاق جەرىن جاۋلاپ، بەكىنىستەر سالىپ، جايىقتىڭ جاعاسىنا ەنتەلەي ەندى. قازاقتىڭ جايىلىمى قىسقارىپ، حالىق قينالدى. رەسەيدىڭ قىسىمىنا توتەپ بەرەتىن كۇش جوق، ءارى حالىقتى قىرىپ الماۋ كەرەك، جەردەن ايىرىلىپ قالماۋ كەرەك بولدى. جاڭگىر ەكى وتتىڭ ورتاسىندا قالىپ، بىراق ودان جول تاۋىپ شىعادى. مەن ايتار ەدىم، جاڭگىردىڭ زامانىندا حالىقتىڭ كوڭىلىنەن تولىق شىعۋ مۇمكىن بولمادى. ءبىز وقىعان تاريح «باي» مەن «حان» جامان دەگەن كەڭەستىك يدەولوگياعا نەگىزدەلدى، ال، فيلمدە قولدانىلعان دەرەكتەر – بۇرىن-سوڭدى بولماعان تىڭ دەرەكتەر. سونى بارىنشا كورسەتۋگە تىرىستىق.

حالىقتىڭ جۇرەگىندەگى يساتاي مەن ماحامبەتتىڭ وبرازى ولاردىڭ اقىندىعى مەن باتىرلىعى سول قالپىندا قالۋى كەرەك. ولاردىڭ ەرلىگى وشپەيدى. بىراق جاڭگىردى ۇلىقتايمىن دەپ ماحامبەتتى ءتۇسىرۋدىڭ قاجەتى جوق. ماحامبەت ءوز بيىگىندە قالۋى كەرەك. ادامدى بىرقالىپتى سيپاتتاۋعا بولمايدى. وڭ جاعىن دا، تەرىس جاعىندا كورسەتۋ كەرەك. جاڭگىردى رەفورماتور رەتىندە كوتەرسەك، يساتاي مەن ماحامبەتتى باتىرلىعى ءۇشىن كوتەرەمىز. يساتاي دا، ماحامبەت تە، جاڭگىر دە ءوز بيىگىندە قالاتىن تۇلعالار.

ماحامبەت پەن جاڭگىر اۋەلدە دوس بولعان. ارالارىنا وت ءتۇسىپ، ەكەۋى رەنجىسەدى. بۇل تۋرالى دا ءتۇرلى دەرەكتەر بار. كەيبىر مالىمەتتەر وقيعاعا فاتيمانى ارالاستىرادى. قازىر ءتۇسىرىلىپ بولعان كوركەم سەريالدىڭ 12 بولىمىندە جەر ماسەلەسى كوتەرىلەدى. ياعني، يساتاي مەن ماحامبەتتىڭ كۇش بىرىكتىرە باستاعان كەزى، ماحامبەتتىڭ بوكەي ورداسىنان كەتكەن كەزىنە كەلىپ توقتادىق.

تۇلعالاردىڭ ءومىربايانىن ءتىزىپ شىعۋ  - كوركەم فيلم ەمەس!

ءبىز كوبىنەسە قاتىپ قالعان كوزقاراستى وزگەرتۋگە تىرىسپايمىز. تاريحي كوركەم فيلمدەر تۇسىرگەندە تاريحي فاكتىلەرگە جۇگىنىپ، اۆتوبيوگرافيا سياقتى، تۇلعا ءومىرىن باستان-اياق بايانداپ شىعۋعا قۇمارمىز. بۇل دەرەكتى فيلمگە ءتان نارسە. ال، كوركەم فيلم بولەك دۇنيە. تۋىندى قىزىق بولۋى ءۇشىن تاريحتا بولعان نە بولماعانى بەلگىسىز وبرازدار قوسىلۋى مۇمكىن. بارىنشا كوركەمدەلە ءتۇسۋى كەرەك. مىسالى، جاقىندا جارىق كورگەن مۇرات ەسجاننىڭ «ۇلت ۇستازى» سەريالىنداعى ءالىبي جانگەلدين توڭىرەگىندە تالاس-تارتىس بولىپ جاتىر. «ءالىبي جانگەلدين احمەت بايتۇرسىنوۆقا ولاي ايتپاعان، كۇنى مەن جىلى سايكەس كەلمەيدى»، دەپ ءبىز سەريالدىڭ كوركەم تۋىندى رەتىندە تۇسىرىلگەنىن ۇمىتىپ كەتتىك. ول فيلمدە پاتريوتيزم بار. كوزىڭە جاس الىپ وتىرىپ كورەسىڭ.

مەن سىزگە ايتايىن، ورىستىڭ كولچاك تۋرالى «ادميرال» دەگەن ءفيلمىن كورىپ شىقتىم. كولچاك تاريحتا ەلدى قىرعان جاۋىز، وزبىر، قازاق رەۆوليۋتسيونەرلەرىنىڭ ءبىرازىنا قورلىق كورسەتكەن. ال، كينوداعى وبرازىنا عاشىق بولاسىز. ونى جاعىمدى كەيىپكەر ەتىپ بەرگەن. سول سياقتى كوزقاراس قالاي بولعاندا دا كەرەك.

«ساراي سىرى» تەلەحيكاسىنىڭ رەجيسسەرى باقىتتاس ءسانيتاس ءفيلمنىڭ ءتۇسىرۋ پروتسەسى تۋرالى ءھام الداعى ۋاقىتتا تاريحي سەريالدىڭ ەكىنشى ماۋسىمىن ءتۇسىرۋ ويدا بار ەكەنىن ايتىپ بەردى.

ءبىز ماحامبەت پەن يساتاي تۇلعاسىنا باعا بەرە المايمىز

باقىتتاس ءسانيتاس:

ءتۇسىرىلىم ۋاقىتى جالپى 40 كۇندى الدى. تۋىندى جارىققا شىققانشا قازاقستان تەلەارناسىمەن تىعىز بايلانىستا جۇمىس ىستەدىك. سەريالدى ەكى كەزەڭگە ءبولىپ تۇسىردىك. الماتى وبلىسىنىڭ «قاراوي» اۋىلىندا ارنايى دەكوراتسيا تۇرعىزدىق. قىزىق سايكەستىكتى ايتا كەتەيىن، ماحامبەت باتىردىڭ قايتىس بولار الدىندا تۇرعان جەرىنىڭ اتى «قاراوي» ەكەن. ءوزىم كينو ءتۇسىرۋ بارىسىندا ەدىل مەن جايىق اتتى ەكى ۇلى بار باۋىرىمىزدىڭ ۇيىندە تۇردىم.

تاريحي كوركەم ءفيلمنىڭ نەگىزگى ماقساتى – ول كورەرمەندى قىزىقتىرۋ. سەريالدى كورە وتىرىپ كورەرمەن، فيلمدەگى كەيىپكەرگە قىزىعىپ، ونىڭ ءومىربايانىن، اتقارعان ءىسىن زەرتتەپ، تاريحي فاكتىلەر ىزدەيدى. ءارى قاراي تاريحتى وقۋعا قۇلشىنىسى ارتادى. كوركەم فيلم كورەرمەنىن باۋراي وتىرىپ، ونىڭ ءبىلىم الۋىنا سەپ بولادى. بۇل دۇنيەجۇزىندەگى كينو الەمىندە تارالعان ءۇردىس. كوركەم فيلمدە بارلىعى «تاريحي فاكتىگە» نەگىزدەلە بەرمەيدى. وتكەن وقيعا اۋىزدان-اۋىزعا تارالىپ، باستاپقى ءمان-ماعىناسى وزگەرىسكە ۇشىرايدى. سوندىقتان كوركەم فيلمنەن ناقتىلىقتى تالاپ ەتۋ كوپ جاعدايدا دۇرىس ەمەس.

ءبىز كينو جاساۋشى رەتىندە ماحامبەت پەن يساتاي تۇلعاسىنا باعا بەرە المايمىز. كەڭەستىك داۋىردە «حان» جامان، كەدەي «جاقسى» دەگەن پروپوگاندا كوپ بولدى. ءبىز ءبىر تۇلعادان ەكىنشى تۇلعانى بيىك قويۋدان اۋلاقپىز. قۇداي قالاسا، ەكىنشى ماۋسىمى بولۋى مۇمكىن. سول جەردە وقيعا ءارى قاراي ءوربي تۇسەدى. جاڭگىردىڭ جاساعان قادامدارىنا تۋىندىگەر رەتىندە جاۋاپ تابۋعا تىرىسامىز.

ايجان تەمىرحان

ەسكەرتۋ!

اتالعان ماقالادا اتتارى اتالعان ادامداردىڭ جەكە باسىنا، ار-ۇجدانىنا ءتىل تيگىزەتىن جانە بەيادەپ، بادىك پىكىرلەرگە جول بەرىلمەيدى. Abai.kz اقپاراتتىق پورتالى ەركىن الاڭ. مۇنداي وي جارىستىرىپ، پىكىر تالاستىرۋعا قازاقستاننىڭ كەز كەلگەن ازاماتى قۇقىلى.

جوعارىداعى ماتەريالعا قاتىستى ايتار ۋاجدەرىڭىز بولسا، ساۋاتتى پىكىر قالدىرۋعا نەمەسە پورتالىمىزدىڭ ەلەكتروندى پوشتاسىنا جەكە ماتەريال رەتىندە جولداۋلارىڭىزعا بولادى.

Abai.kz

51 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1465
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3235
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5366