العاشقى بالىق ونەركاسىبى حالىق كوميسسارى - شايحى ابىشەۆ 

ءار قوعام ادامىن زامانىنان، ول ەڭبەك ەتىپ، ءومىر سۇرگەن ۋاقىتتان ءبولىپ قاراۋعا بولمايدى. سونداي ابزال دا، ەڭسەلى ازاماتتارىمىزدىڭ ءبىرى – قازاق كسر بالىق ونەركاسىبى حالىق كوميسسارى شايحى ابىشەۆ.

ونىڭ قايناعان قازانداي قىزۋ ءومىرى جەمىستى دە جەتىستىكە تولى ءوتتى دەپ سەنىممەن ايتۋعا بولادى. سانالى ءومىرىنىڭ باسىم بولىگى قازاقستان كولەمىندە جاۋاپتى، لاۋازىمدى، باسشىلىق قىزمەتتەردە ءوتىپ، ۇزاق جىلدار بويى ەلىمىزدىڭ بالىق ونەركاسىبى شارۋاشىلىعىندا ەڭبەك ەتىپ، ارتىنا وشپەس ءارى ونەگەلى ءىز قالدىرعان تۇلعا. حالقىنىڭ، اينالاسىنداعى ادامداردىڭ، جورا-جولداستارىنىڭ، اعايىن-تۋعاننىڭ سىي-قۇرمەتىنە بولەندى. جاستايىنان باستان كەشكەن اۋىر بەينەت، سوعىس جىلدارىنداعى ەل قايعىسى شايحى ابىشەۆتى ۇنەمى جىگەرلەندىرىپ، حالىق مۇددەسى جولىندا ەڭبەك ەتۋگە تاربيەلەگەنى ءسوزسىز.

حالىقتىڭ كوڭىلىن تابا باسقارىپ، وزىنە جۇكتەلگەن مىندەت پەن شارۋانى ءتيىستى دارەجەدە بيىكتەرگە كوتەرىپ وتىرۋعا زور ۇيىمداستىرۋشىلىق جانە بىلىكتىلىك پەن بىلگىرلىك اسا قاجەت. ال، مۇنداي قاسيەت پەن قابىلەت-قارىم ادامنىڭ بويىنا ومىردەن كورە، كوڭىلگە تۇيە ءجۇرىپ، ۇيرەنە قالىپتاسادى. قانداي باسشىلىق قىزمەت ىستەسە دە قاراپايىم حالىق شايحى ءابىشۇلىنىڭ ىسكەرلىك قابىلەتىنە ءتانتى بولىپ، تانىدى. سول كەزەڭدەردە حالىق شارۋاشىلىعىن باسقارۋ قيىن جاعدايلاردا جۇرگىزىلگەنى بەلگىلى. بارشا حالىقتىڭ باسىنا تۇسكەن اسا اۋىر قيىنشىلىقتان كەيىن جونگە سالۋ، مەملەكەت پەن پارتيا تالابىنا ساي ءىس جۇرگىزۋ قيىننىڭ-قيىنى ەدى. سونداي اۋىرتپالىقتى قينالماي كوتەرە بىلگەن اتپال ازاماتتاردىڭ ءبىرى – شايحى ابىشەۆ بولاتىن.

ارحيۆ قورلارىنداعى 1952 جىلدىڭ 2 اقپان كۇنى ءوز قولىمەن تولتىرعان اۆتوبيوگرافياسىنا نازار اۋدارايىق (اتىراۋ وبلىسى مەملەكەتتىك ءارحيۆى (اوما), 193 قور، ء1تىزىم،72-ءىس، 6پ). شايحى ابىشەۆ 1894 جىلى قىركۇيەك ايىندا قازىرگى اتىراۋ وبلىسى (بۇرىنعى گۋرەۆ), قۇرمانعازى اۋدانى (بۇرىنعى تەڭىز),   ماقاش اۋىلىندا (بۇرىنعى مورسكوي) قاراپايىم بالىقشى وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1913-1919 جىلدار ارالىعىندا كوزىن اشقالى كورگەن بالىق اۋلاۋمەن اينالىسا باستادى. 1919 جىلى تەڭىز وكرۋگى اق گۆاردياشىلاردان ءبىرجولاتا تازارتىلعانننان كەيىن، ول شارۋاشىلىق جۇمىستارىنا بەلسەنە ارالاسادى.  سول جىلى جاڭادان شاڭىراق كوتەرگەن  ۆولگا-كاسپي مەملەكەتتىك بالىق ترەست مەكەمەسىنە جۇمىسقا ورنالاسادى. بۇل مەكەمەدە 1926 جىلعا دەيىن ناۆودچيك جانە نۇسقاۋشى بولىپ جۇمىس جاسادى. 1927 جىلى ناۋقاستىعىنا بايلانىستى ۋاقىتشا جۇمىستان قول ۇزەدى. 1928 جىلى مورسكوي اۋىلىندا قۇرىلعان تۇڭعىش «توڭكەرىس» ۇجىمشارىن ۇيىمداستىرۋشىلار ساپىندا بولادى.

1930 جىلى قاڭتاردا وتكەن بۇكىلوداقتىق ۇجىمشار مۇشەلەرىنىڭ ءبىرىنشى كەڭەسىندە، ۇجىمشار قۇرىلىسىنداعى بالىق كاسىپشىلىكتەرىنىڭ كووپەراتسياعا بىرىگۋىنىڭ ماڭىزى زور ەكەندىگى اتالىپ ءوتتى. وسى كەڭەستىڭ شەشىمدەرىنە سايكەس كوپتەگەن بالىق كاسىپشىلىكتەرى ۇيىمدىق كاسىپورىندارعا بىرىكتى. مىسالى، «كراسنىي كاسپي» (گانيۋشكينو (قازىرگى قۇرمانعازى) سەلوسى), «كراسنىي ۋرال» (قالا بويىنشا), «كراسنوە زناميا» (زەلەنىي (قازىرگى كوكتوعاي) سەلوسى), «سۆوبودنىي ترۋد» (رەدۋت (قازىرگى اققايىڭ) سەلوسى) سياقتى بالىقشى ۇجىمشارلارى قۇرىلدى.

بالىق كاسىپورىندارىن قۇرۋ جولىندا ەڭبەكتەنە ءجۇرىپ ءابىش شايحىۇلى 1931 جىلى پارتيا قاتارىنا وتەدى. 1931-1938 جىلدارى جايىق-كاسپي مەملەكەتتىك بالىق اۋلاۋ ترەسىنىڭ جۇزبەلى زاۋىتتارىندا ديرەكتوردىڭ ورىنباسارى، كەيىن جىلىويداعى № 7 جۇزبەلى (شالاندى) زاۋىتتا ديرەكتور بولىپ، ولكەدەگى بالىق ءوندىرىسىنىڭ دامۋىنا ءوز ۇلەسىن قوستى. 1932 جىلدىڭ ماۋسىم-جەلتوقسان ايلارى ارالىقتارىندا گۋرەۆ قالاسىنداعى اكىمشىلىك-شارۋاشىلىق كۋرسىندا وقىدى.

كسرو تاماق ونەركاسىبى حالىق كوميسسارى ا.ميكوياننىڭ 1935 جىلدىڭ 9 قىركۇيەكتەگى № 1626 بۇيرىعىمەن جايىق-كاسپي مەملەكەتتىك بالىق اۋلاۋ ترەسىنىڭ بالىقشىلارىن ءى-ءشى جارتى جىلدىققا جوسپارلانعان بالىق اۋلاۋ جوسپارىن اسىرا ورىنداعانى ءۇشىن ش.ابىشەۆ (№ 7 جۇزبەلى زاۋىتى), بايتەرەكوۆ (شورتانباي بالىق زاۋىتى), گلەبوۆ («كراسنورىبنىي» كومبيناتى), گ.ي. حازانوۆ (فلوت باسقارماسى), كيسەلەۆتاردى (ترەست باسقارماسىنىڭ ورىنباسارى) اڭشىلىق مىلتىق  جانە ايلىق كولەمىندەگى اقشالاي سىيلىقپەن ماراپاتتاعان. ترەست مەڭگەرۋشىسى ەۆدوكيموۆتىڭ 1938 جىلدىڭ 22 جەلتوقسانداعى بۇيرىعىمەن شايحى ابىشەۆ «قازبالىق» ترەسى مەڭگەرۋشىسىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتىنە تاعايىندالادى. ول وسى قىزمەتتە ءجۇرىپ گۋرەۆ، ماڭعىستاۋ بويى، باۋتينو بالىق اۋلاۋ بازاسى، قازاقستان جانە ءازىربايجان بالىقشىلارى اراسىنداعى ىسكەرلىك ارىپتەستىك بايلانىس، وندىرىستىك بازانى نىعايتۋ، مامانداردىڭ ءوزارا تاجىريبە الماسۋ، ماماندىق جەتىلدىرۋىنە ەرەكشە كوڭىل ءبولدى.

1938 جىلى ەلىمىزدە جۇرگىزىلگەن العاشقى سايلاۋدا ش. ابىشەۆ قازاق كسر-ى جوعارى كەڭەسىنە دەپۋتاتتىققا كانديدات بولىپ ۇسىنىلادى.  ول گۋرەۆ وبلىسىنىڭ جىلىوي اۋدانىنداعى № 1,7 بالىق زاۋىتتارىنىڭ، «ەمباگيدروستروي» جۇمىسشىلارى مەن قىزمەتكەرلەرى، جىلىوي اۋداندىق پارتيا جانە اتقارۋ كوميتەتى، قازاق كسر ىشكى ىستەر حالىق كوميسسارياتىنىڭ اۋداندىق ءبولىمى، بالىق-كووپەراتيۆىنىڭ قىزمەتكەرلەرى جانە «جاڭا تۇرمىس»، «قىزىل تۋ»، «قىزىل قالا»، «كراسنايا ەمبا»، «كراسنىي كاسپي»، «بىرلىك»، «اقكيىزتوعاي»، «قاراسۋ»، «قاراشا»، «قازاقستان»، «بىرلىك تاڭى»، «قۇمتوعاي»، «اراتوبە»، «العا»، «كەبەركول»، «جاڭا جول»، «قىزىلشالى»، «ستالين»، «يساەۆ»، «امانگەلدى» اتىنداعى ۇجىمشارلارىنىڭ جالپى جينالىسىندا كانديدات بولىپ ەدى. اقىرى قازاق كسر جوعارى كەڭەسىنە گۋرەۆ وبلىسىنىڭ №157 جىلىوي سايلاۋ وكرۋگى بويىنشا دەپۋتات بولىپ سايلاندى (قازاقستان رەسپۋبليكاسى ورتالىق مەملەكەتتىك ءارحيۆى (قر وما),  1109 قور، 5 ءتىزىم، 11-ءىس; 1109 قور، 5 تىزبە، 21-ءىس، 57 ارتقى پ; 64 پ). 1939 جىلى موسكۆا بالىق ونەركاسىبى ينستيتۋتى جانىنداعى قىسقا كۋرسىن بىتىرەدى.

1939 جىلدىڭ ناۋرىز ايىنان 1941 جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىنە دەيىن قازاق كسر بالىق ونەركاسىبى حالىق كوميسسارى قىزمەتىندە بولدى. ول رەسپۋبليكادا بالىق ونەركاسىبىن جەكە سالا رەتىندە دامىتۋدىڭ العاشقى ءىزاشار باسشىسى بولدى.

1941 جىلدىڭ 11 قىركۇيەكتە  گۋرەۆ وبلىسى كوميتەتىنىڭ حاتشىسى بەكجانوۆتىڭ پارتيانىڭ ورتالىق كوميتەتىنە ۇسىنىسىمەن  ش.ابىشەۆ  گۋرەۆ موتورلى بالىق ستانتسياسىنىڭ ديرەكتورلىعىنا بەكىتىلدى. ۇلى وتان سوعىسى جىلدارىندا تىل ەڭبەككەرلەرى ش.ابىشەۆتىڭ باسشىلىعىمەن بالىق شارۋاشىلىعىن نىعايتۋ، قىزىل ارميانى، ەلىمىزدى ساپالى دا قۇنارلى بالىق ونىمدەرىمەن قامتاماسىز ەتۋدە جانقيارلىقپەن ەڭبەك ەتتى. جايىق-كاسپي الابىنىڭ بالىقشىلارى سول ءبىر قاھارلى جىلداردا دا جانقيارلىقپەن جۇمىس جاسادى. ۇجىمشار بالىقشىلارى بەلگىلەنگەن جوسپاردى جىل سايىن ارتىعىمەن ورىنداپ، ولار مايدانعا 30-40 مىڭ تسەنتنەر بالىق اۋلاپ تاپسىرىپ، وتان قورعانىس كوميتەتىنىڭ اۋىسپالى قىزىل تۋىن جەڭىپ الدى. سوعىس جىلدارىندا ولكەمىزدىڭ بالىقشىلارى ەستە قالارلىقتاي ەرلىك ەڭبەكتىڭ ۇلگىسىن كورسەتتى. بۇل جىلدارى بالىقشىلار اراسىندا كوپتەگەن تاجىريبەلى ۇيىمداستىرۋشى كادرلار ءوسىپ جەتىلدى. مىسالى، ش.ابىشەۆ، ت.ەرۋحانوۆ، س.قوسىباەۆ، ي.يا.تسەپلياەۆ، ح.وتەگەنوۆ، ك.ەسجانوۆ،  ا.ءاشىموۆ، ق.جۇماقانوۆ، ە.جازىقباەۆ، ف،فيليپپوۆ ت.ب. كادرلار ولكەگە بەلگىلى بولدى.

قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى ن.ا.سكۆورتسوۆ جانە حالىق كوميسسارلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى ن.وڭداسىنوۆقا ش. ابىشەۆ 1942 جىلى 3 قازاندا راپورت جازعان. وسى راپورتىندا «گۋرەۆ موتورلى-بالىق ستانتسياسى ۇجىمى بالىق اۋلاۋدىڭ جىلدىق جوسپارىندا كورسەتىلگەن 104,7 پايىزدى، ءىىى توقساندا 208,5 پايىزعا  ارتىعىمەن ورىندادى. ۇلى وكتيابر مەرەكەسىنىڭ 25 جىلدىعىنا ۇجىم مۇشەلەرى جوسپاردان تىس 5 مىڭ تسەنتنەر بالىق اۋلاۋدى مىندەتىنە الدى»، - دەپ جازدى.

سوعىستان كەيىنگى جىلدارى بالىق ونەركاسىبىن ودان ءار دامىتۋ باعىتىندا قازاق ۇكىمەتى «بالىق ونەركاسىبىن دامىتۋ شارالارى تۋرالى» قاۋلىسىن قابىلدادى. قاۋلىنى ورىنداۋ ءۇشىن بالىق شارۋاشىلىعى سالاسىنا بىلىكتى باسشىلار اسا قاجەت بولدى. وسىعان وراي 1945 جىلدىڭ 24 قىركۇيەگىندە جايىق-كاسپي مەملەكەتتىك بالىق ترەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى روتان ش.ابىشەۆكە بەرگەن مىنەزدەمەسىندە «ج. ش.ابىشەۆ  وندىرىستىك شارۋاشىلىقتى پراكتيك رەتىندە جەتىك مەڭگەرگەن. ۇيىمداستىرۋشىلىق قابىلەتى جوعارى. باسشىلىق قىزمەتتەردى اتقارعان. وزىنە بەرىلگەن تاپسىرمالاردى اسا مۇقيات جانە مەرزىمىندە ورىندايتىن شارۋاشىلىق مامانى. قازىرگى ۋاقىتتا باقساي بالىق-موتورلى زاۋىتىنىڭ ديرەكتورى قىزمەتىن اتقارۋدا جانە ءوز قىزمەتىنە لايىقتى»، - دەپ جوعارى باعالايدى (اتىراۋ وبلىسى مەملەكەتتىك ءارحيۆى، 193 قور، ء1تىزىم،72-ءىس 16 پ).

ءومىر تاجىريبەسى مول، كورگەنى مەن تۇيگەنى كوپ، وزەن-كول، تەڭىز تابيعاتى، بالىق تىرشىلىگىن وتە جەتىك بىلەتىن بالىق ونەركاسىبىنىڭ مايتالمان مامانىن 1946 جىلى قاراعاندى وبلىسىنداعى بالقاش مەملەكەتتىك بالىق ترەسى مەڭگەرۋشىلىگىنە تاعايىندايدى. رەسپۋبليكانىڭ ىشكى سۋ قويمالارىنداعى بالىق اۋلاۋ جوسپارىن اسىرا ورىنداعانى ءۇشىن قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ حاتشىسى ج.شاياحمەتوۆتىڭ بالقاش مەملەكەتتىك بالىق ترەسى مەڭگەرۋشىسى ش.ابىشەۆكە قۇتتىقتاۋ تەلەگرامماسىن جىبەرۋى، ونىڭ ەڭبەگىن جوعارى باعالاعاندىعى دەپ تۇسىنۋگە بولادى. بۇل قىزمەتتى ابىرويمەن اتقارىپ، 1948 جىلدىڭ ناۋرىزىندا باقساي بالىق-موتورلى زاۋىتىنىڭ ديرەكتورلىعىنا تاعايىندالادى. شارۋاشىلىق قىزمەتىندە جۇرسە دە رەسپۋبليكانىڭ پارتيالىق-مەملەكەتتىك باقىلاۋ ورگاندارىنىڭ جۇمىسىنا بەلسەندى قاتىناستى. موسكۆاداعى ورتالىق سىرتتاي وقۋ بالىق ونەركاسىبى ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى پ.جەرنەنكونىڭ  1951 جىلى 17 اقپانداعى ش.ابىشەۆكە جىبەرگەن قاتىناس قاعازىنان پايىمدايتىنىمىز. ونىڭ موسكۆاداعى ورتالىق سىرتتاي وقۋ بالىق ونەركاسىبى ينستيتۋتىنىڭ ينجەنەر-تەحنيك قىزمەتكەرلەرىنىڭ ءبىلىم جەتىلدىرۋ فاكۋلتەتىندە ينجەنەر-ۇيىمداستىرۋشى ماماندىعى بويىنشا ءبىلىم العاندىعى  (اتىراۋ وبلىسى مەملەكەتتىك ءارحيۆى، 193 قور، ء1تىزىم،72-ءىس 34 پ).

جاسى الپىستان اسقاندا  ارال مەملەكەتتىك بالىق اۋلاۋ ترەسىنىڭدەگى باسشىلىق قىزمەتىن تاپسىرىپ، تۋعان جەرىنە ورالدى. وعان رەسپۋبليكالىق دارەجەدەگى دەربەس زەينەتاقى تاعايىندالدى. ەلىنە سىڭىرگەن ەلەۋلى ەڭبەگى ءۇشىن ۇكىمەت تاراپىنان شايحى ءابىشۇلى 1954 جىلى لەنين وردەنىمەن ماراپاتتالادى. قازاق كسر-ءى جوعارى كەڭەسىنىڭ قۇرمەت گراموتاسى بەرىلدى. قازاقستانداعى بالىق ونەركاسىبىنىڭ مايتالمانى شايحى ابىشەۆ 1969 جىلى  كۋدرياشوۆ اۋىلىندا قايتىس بولدى. مەملەكەت، قوعام قايراتكەرى ش.ابىشەۆتىڭ قايتىس بولۋىنا وراي قازاق كسر بالىق شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى جىبەرگەن كوڭىل ايتۋ جەدەل حاتىندا قازاقستاننىڭ بالىق ونەركاسىبىنىڭ باستاۋلارىندا تۇرعان تالانتتى ۇيىمداستىرۋشى،  ۇلاعاتتى باسشى، ەڭبەك ارداگەرىنىڭ ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنا قوسقان زور ۇلەسىن ەرەكشە اتاپ وتەدى.

كوزكورگەندەر قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى ش.ابىشەۆتىڭ ومىردە كىرشىكسىز تازالىعىن، قارا باسىنىڭ قامىن قوعام مۇددەسىنەن بيىك قويمايتىن، ومىردە مەيلىنشە قاراپايىم بولعانىن اسقان ريزاشىلىقپەن ەسكە الادى. مىسالى، 1960 جىلدارى تەڭىز اۋدانى ەڭبەكشىلەر دەپۋتاتتارى كەڭەسى اتقارۋ كوميتەتىنىڭ ءتورايىمى بولعان، اتىراۋ قالاسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى م.سابىروۆا «شايحى اعانىڭ كۋدرياشەۆ سەلولىق كەڭەسىندە اقشاسىز، پۇلسىز شتاتتان تىس توراعا بولىپ، اۋىلداستارىنىڭ ماسەلەلەرىن شەشۋدە سول توراعانىڭ وزىنەن دە بەدەلدىرەك ەكەندىگى جايلى الىپ-قاشپا اڭگىمە ورالىپ، ونىڭ ۇستىنە سوڭعى 5-6 اي بويى كەڭەس توراعاسىنىڭ اۋىرىپ قالعاندىعى، بارلىق جۇمىستى شايحى اعانىڭ اتقارىپ جۇرگەندىگىن قاپەرگە سالىپ، «اعا، ءسىزدىڭ سوڭعى بەس-التى ايداعى ەڭبەگىڭىزگە جالاقى تولەگەلى وتىرمىز» دەگەنىم عوي... قاريا شوشىپ كەتتى.

- جو... جو... جوق، مەن زەينەتكەرمىن. وزىمە جەتەتىن تيىن-تەبەنىم بار. ال مەنىڭ جاساعان كومەگىم جايلى ايتساق، كەز-كەلگەن ارلى ازاماتتىڭ قوعامعا پايدالى ەڭبەك ەتۋى – ابىرويلى بورىش. وعان قاراجات سۇراۋ – قاناعاتسىزدىق، اشكوزدىك، - دەپ بىردەڭەنى ءبۇلدىرىپ العان كىسىشە تەزىرەك كەتۋگە اسىقتى».

- اعا، ول ءبارى دە زاڭدى، ەش وعاشتىعى جوق نارسە عوي...

- جو... جو... جوق، ونداي اڭگىمەنى قوزعاپ نەعىلاسىڭ، كەرەگى جوق»، مەنىمەن قوشتاستى دا بولمەدەن شىعىپ كەتتى. مەن تاڭدانعان كۇيى وتىرىپ قالدىم» - دەيدى.

بۇرىنعى ۇجىمشار باسقارماسىنىڭ توراعاسى، ەڭبەك ارداگەرى پ.سۋتىرين «مەنىڭ شايحى ابىشۇلىمەن العاش تانىسۋىم 1962 جىلدان باستالادى. مەن ۇجىمشارعا توراعا بولىپ سايلاندىم. ەشكىمدى تانىمايمىن. ...سەلو شەتىندەگى شاعىن عانا توقال تامنان شىعاتىن ەرەسەك قاريانىڭ كۇنبە-كۇن ەرتەلەتىپ، ءار ۇيگە سوعىپ، سودان سوڭ سەلولىق كەڭەس كەڭسەسىنە قاراي كەتىپ بارا جاتقانىن كورەتىن ەدىم. شىنى ايتسام، مەنى قىزىقتىرعانى – ونىڭ قىزمەت جاسىنداعى ادامداردان كادىمگىدەي ەرەسەكتىگى،  بولماسا قىزمەتكە ەرتە كەلىپ، كەش قايتاتىندىعى دا ەمەس. ول كىسىنىڭ ەلدەن ەرەك ءىرى دەنە ءبىتىمى، جاسى كەلسە دە ەش ەڭكەيۋدى بىلمەي، قاشاندا ءتىپ-تىك، ارشىنداپ كەڭ ادىمداپ ءجۇرۋى ەدى. اۋەلگىدە كادىمگىدەي تاڭداندىم. سودان سوڭ بۇل الىپتىڭ اتى كىم، نە ىستەيدى دەگەن وي كەلدى. بىرەۋلەر بۇل كىسىنىڭ ءبىر كەزدەرى قازاق رەسپۋبليكاسىنىڭ العاشقى بالىق ونەركاسىبى ءمينيسترى (حالىق كوميسسارى) ەكەنىن ايتتى. ارينە، مينيستر، ونىڭ ۇستىنە العاشقى دەگەسىن قىزىعۋشىلىق تانىتاسىڭ عوي. اقىرى جاقىنداسۋ، ءبىلىسۋدىڭ رەتى كەلدى. تەگىندە مۇنداي ادامدى ومىرىڭىزدە كوردىڭىز بە، ءاي قايدام؟! جانە ول كىسىنىڭ قىزمەتى قانداي دەيسىز عوي، اناۋ-مىناۋ ەمەس، سەلولىق كەڭەستىڭ شتاتتان تىس توراعاسى. توراعاسى بار، بىراق ونىڭ نەگىزگى جۇمىستارىن وسى كىسى اتقارادى، ءتىپتى كەيدە كەڭەس سەسسيالارىن دا  بۇل كىسى وتكىزە بەرەدى. ايتسە دە، ول كەيبىرەۋلەردەي باسشىلىق بيلىگىنە ارالاسىپ، ءوزىنىڭ ءبىر كەزدەگى بالىق ونەركاسىبى ءمينيسترى، ىشكى سۋلار موتورلى-بالىق ستانسىلارى باسشىسى بولعاندىعى بيلىگىن پايدالانبايدى. داۋىس كوتەرىپ، داۋلاسىپ تا جاتپايدى. بارىنشا قاراپايىم، كوپتى كورگەن، ءىستى بىلەتىن جان رەتىندە قوزعالاتىن تاقىرىپ بويىنشا ءسوز قوزعاپ، ماسەلەنى مانىسپەن شەشەتىن. سوعان ساي شەشىم دە دۇرىس، قاۋلىسى دا قالىپتى بولاتىن. ول ىلعي دا ءوزى ءومىر ءسۇرىپ، تۇرىپ جاتقان اۋىلدىڭ گۇلدەنۋى، ازاماتتارىنىڭ ءوز ىستەرىنە ادال جانە مەملەكەت العا قويعان مىندەتتەردى قايتكەندە دە ورىندايتىن جاندار بولۋىن قالايتىن، سول ءۇشىن جۇمىس ىستەدى. جارعاق قۇلاعى جاستىققا تيمەي ەرتەڭ ەرتە جۇمىس ۋاقىتى باستالعانعا دەيىن كۇن كورىسى تومەن، اسىراۋشىسى جوق جانداردىڭ ۇيلەرىنە كىرىپ، جاعدايلارىن بىلەتىن. وتىن-سۋى بار ما، اۋلا-قوراسى تازا ما؟ بالالارى نە وتاعاسى سوعىسقا كەتىپ، قۋ تىزەسىن قۇشاقتاپ قالعان اۋرۋلى، ابدەن قارتايعان كەيۋانالارمەن سىرلاساتىن، سولارعا كومەك بەرگەنشە اسىعاتىن. اۋلاسىندا قۇسى، بىرەر-جار مالى بار قاريالارعا جەمشوپ جەتكىزۋ، قۇراما جەم، وزدەرىنە استىق، سەكەر-شاي الۋعا قول ۇشىن بەرەتىن. مىنە، مەن بىلەتىن العاشقى بالىق ونەركاسىبى ءمينيسترى ءابىش شايحۇلى وسىنداي ەدى...».

اتقارعان ىستەرى، قالدىرعان ىزدەرى ماڭگىلىك تاريحقا جازىلعان ارداقتى ازاماتتار ەل تاريحىندا ءوز ورىندارىن الاتىندىعى ءسوزسىز.

اققالي احمەت،

ح.دوسمۇحامەدوۆ اتىنداعى اتىراۋ  ۋنيۆەرسيتەتى،
تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، قاۋىمداستىرىلعان پروفەسسور

Abai.kz