ۇمىتا قويعان جوقپىز: كەدەن وداعىن قۇرۋ تۋرالى ەڭ العاش اڭگىمە كوتەرىلگەندە، قازاقتىڭ ءبىراز زيالى دا بەلسەندى قاۋىمى: مۇحتار شاحانوۆ، قابدەش ءجۇمادىلوۆ، دۋلات يسابەكوۆ، تەمىرحان مەدەتبەك، عابباس قابىشەۆ، اشىربەك سىعاي، سوۆەتحان عابباسوۆ، سوفى سماتاەۆ، رىسبەك سارسەنبايۇلى، ءامىرجان قوسانوۆ، بولات ءابىلوۆ، ايدوس سارىم، مۇحتار تايجان سەكىلدى ۇلتشىل ازاماتتارى بۇل جوباعا ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسىلىق ءبىلدىرىپ، كوپتەگەن دالەلدى دە دايەكتى ۋاجدەر ايتقان بولاتىن. سايىپ كەلگەندە، ۇلت اسىلدارىنىڭ تۇجىرىمى مىناداي ءبىر ارانادا توعىسىپ: «مۇنىڭ ءوزى جانازاسى وسىدان 20 جىل بۇرىن شىعارىلعان، ادامزات بالاسى تاريحىنداعى كوز كورىپ، قۇلاق ەستىمەگەن زورلىق-زومبىلىقتىڭ ورداسى بولعان اككى ءھام اڭگۇدىك كسرو دەپ اتالاتىن قۇرىلىمدى قايتا تىرىلتۋگە جاسالعان العاشقى قادام»، - دەگەنگە سايىپ ەدى...

اسىرەسە، قوس مۇحتاردىڭ جانايقايلارى جادىمىزدا قالىپ قويدى. مۇحتار شاحانوۆ: «تاۋەلسىزدىگىمىزگە قاۋىپ ءتوندى!» - دەپ توتەسىنەن قايىرسا، مۇحتار تايجان كەدەن وداعىنىڭ قازاق ەكونوميكاسىن تۇرالاتىنىن تايعا تاڭبا باسقانداي دالەلدەپ بەردى.

بىراق، قازاق بيلىگى ادەتتەگىدەي اپەرباقاندىققا سالىپ، حالىقتىڭ وي-پىكىرىمەن ساناسپاي، كەدەننىڭ كەبىنىنە باسىن تىقتى...

ۇمىتا قويعان جوقپىز: كەدەن وداعىن قۇرۋ تۋرالى ەڭ العاش اڭگىمە كوتەرىلگەندە، قازاقتىڭ ءبىراز زيالى دا بەلسەندى قاۋىمى: مۇحتار شاحانوۆ، قابدەش ءجۇمادىلوۆ، دۋلات يسابەكوۆ، تەمىرحان مەدەتبەك، عابباس قابىشەۆ، اشىربەك سىعاي، سوۆەتحان عابباسوۆ، سوفى سماتاەۆ، رىسبەك سارسەنبايۇلى، ءامىرجان قوسانوۆ، بولات ءابىلوۆ، ايدوس سارىم، مۇحتار تايجان سەكىلدى ۇلتشىل ازاماتتارى بۇل جوباعا ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسىلىق ءبىلدىرىپ، كوپتەگەن دالەلدى دە دايەكتى ۋاجدەر ايتقان بولاتىن. سايىپ كەلگەندە، ۇلت اسىلدارىنىڭ تۇجىرىمى مىناداي ءبىر ارانادا توعىسىپ: «مۇنىڭ ءوزى جانازاسى وسىدان 20 جىل بۇرىن شىعارىلعان، ادامزات بالاسى تاريحىنداعى كوز كورىپ، قۇلاق ەستىمەگەن زورلىق-زومبىلىقتىڭ ورداسى بولعان اككى ءھام اڭگۇدىك كسرو دەپ اتالاتىن قۇرىلىمدى قايتا تىرىلتۋگە جاسالعان العاشقى قادام»، - دەگەنگە سايىپ ەدى...

اسىرەسە، قوس مۇحتاردىڭ جانايقايلارى جادىمىزدا قالىپ قويدى. مۇحتار شاحانوۆ: «تاۋەلسىزدىگىمىزگە قاۋىپ ءتوندى!» - دەپ توتەسىنەن قايىرسا، مۇحتار تايجان كەدەن وداعىنىڭ قازاق ەكونوميكاسىن تۇرالاتىنىن تايعا تاڭبا باسقانداي دالەلدەپ بەردى.

بىراق، قازاق بيلىگى ادەتتەگىدەي اپەرباقاندىققا سالىپ، حالىقتىڭ وي-پىكىرىمەن ساناسپاي، كەدەننىڭ كەبىنىنە باسىن تىقتى...

ەلباسى كەدەن وداعىنىڭ پايداسى قازاقستانعا شاش-ەتەكتەن بولاتىنىن، 170 ملن حالقى بار نارىق اشىلىپ، كەڭ داڭعىلمەن دامۋعا زىمىرايمىز، دەپ ەدى. ناقتى جاعداي مۇلدەم كەرەعار بولىپ شىقتى. سۋرەتتەپ ايتساق، كەدەن وداعىن، ايتالىق، اسحانا دەسەك، رەسەي - باس اسپازشى، بەلارۋس - اعا اسپازشى، قازاقستان - ىدىس جۋشى بولىپ شىعا كەلدى.

بيىلعى جارتى جىلدىڭ قورىتىندىلارىن قاراساق، كو مەملەكەتتەرىنىڭ ءوزارا ساۋدا-ساتتىق كورسەتكىشتەرىندە رەسەيدىڭ ۇلەسى 66 پايىزدى، بەلارۋستىكى 24 پايىزدى، قازاقستاندىكى نەبارى 9,6 پايىزدى قۇراپ، رەسەي 22,5 ميلليارد اقش دوللارىنىڭ، بەلارۋس 8,1 ملرد اقش دوللارىنىڭ، قازاقستان بار بولعانى 3,3 ملرد اقش دوللارىنىڭ ءونىمىن ساتقان. سوندا قازاق ەلىنە سوقىر تيىن پايداسى جوق، ونىڭ ەسەسىنە زيىنى مەن شىعىنى، ەلباسىنىڭ تىلىمەن ايتساق «شاش-ەتەكتەن» وداقتىڭ نە كەرەگى بار، بىزگە؟..

كەشەگى ۇكىمەت باسشىسى، بيلىك «توپ-مەنەدجەر» دەپ ماقتاعان كارىم ءماسىموۆ قازاق ۇلتىنىڭ دۇشپانى بولعانى ما؟ ولاي بولماسا، ەكونوميكاعا جاۋاپ بەرەتىن ۇكىمەت باسشىسى قىپ-قىزىل زيان كەلتىرەتىن كەدەن وداعىنا كەزىندە نەگە قارسى شىقپاعان؟..

ەڭ قيىنى، رەسەيمەن شەكارالاس جاتقان باتىس وبلىستارىنىڭ ءال-اۋقاتى تىم تومەندەپ، شاعىن جانە ورتا بيزنەس تۇرالاپ بارادى.

سول سەبەپتى، قازاقستان وپپوزيتسياسى وكىلدەرىنىڭ «بۇكىلحالىقتىق رەفەرەندۋم وتكىزۋ تۋرالى» باستاماسىن قوس قولىمىزدى كوتەرىپ، قىزۋ قولداۋعا مىندەتتىمىز. رەفەرەندۋم قازاق ەلى جۇرتىنىڭ ناقتى وي-پىكىرىن ايقىنداپ، «كەدەن وداعىنان شىعۋ كەرەك پە؟» دەگەن ساۋال مەن «قازاق ەلىنە ەۋرازيا وداعىنا كىرۋ قاجەت پە؟» دەگەن تاعدىرلى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋگە ءتيىس تاياۋ ۋاقىتتا قازاقستاننىڭ ەڭ جوعارعى بيلىگى حالىقتىڭ الدىندا كەدەن وداعى تۋرالى تولىق ەسەپ بەرۋى كەرەك.

مەنىڭشە، كەدەن وداعىنا كىرۋ - قازاق ەلىنىڭ ەگەمەندىگىن جويۋعا جاسالعان العاشقى قادام بولسا، ەۋرازيا وداعىنا كىرۋ - قازاق ەلىنىڭ بوداندىق قامىتتى قايتا كيۋى. ۇلتتىڭ تاعدىرىن - ءبىر ادامنىڭ شەشىمى نەمەسە بىرنەشە توپ ادامداردىڭ پىكىرى شەشۋگە ءتيىس ەمەس، ۇلتتىڭ تاعدىرىن - ۇلتتىڭ ءوزى عانا شەشۋگە قۇقىلى.

تاعى ءبىر وكىنىشتى جاعداي: ۇلتىمىزدىڭ ەرتەڭى كەزەكتى رەت تارازىعا ءتۇسىپ تۇرعاندا، جاڭا ۇكىمەتتىڭ قۇرامىندا ەلدىڭ سىرتقى ساياساتىن باسقارۋعا كەزىندە ۇيالماي-قىزارماي: «قازاق ءتىلىنىڭ ديپلوماتياعا قاجەتى جوق!» - دەپ، لاس تا ىلاڭدى ءسوز ايتقان ەرلان ىدىرىسوۆتىڭ قايتا ورالۋى كوڭىلدەگى كۇدىگىمىزدى كوبەيتىپ جىبەردى.

«Abai.kz»