«ۇلتتىق رۋحاني جاڭعىرۋ» جوباسىنىڭ قابىلدانعانىنا دا بيىل 5 جىلدىڭ ءجۇزى بولدى. جوبا ءبىزدىڭ مەملەكەت پەن ۇلت ءۇشىن جانە يدەولوگيا نەگىزىندە وتە ماڭىزدى. سەبەبى قازاقستان ۇزاق جىلدار بويى يدەولوگيالىق ۆاكۋمدە ءومىر سۇرگەن مەملەكەت. وتارلىق ساياسات پەن كەڭەستىك يدەولوگيا ۇلتىمىزعا ءتان قاسيەتتەر مەن قۇندىلىقتاردى جويا باستادى. ءتىل، تاريح پەن ءداستۇر ادا بولدى. تاۋەلسىزدىكتى العاننان كەيىن، انىعى قالپىنا كەلتىرگەن سوڭ، جوعالعاندى ىزدەپ، بۇلىنگەندى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىن باستادىق. ول قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراعان حالىقتى اقتاۋ، ۇلت زيالىلارىن تانىتۋ مەن ەڭبەكتەرىن باسىپ شىعارۋ، اشارشىلىق جىلدارىن كەڭىنەن زەرتتەۋ جانە باسقا دا قادامداردان تۇردى.

2017 جىلى «ۇلتتىق رۋحاني جاڭعىرۋ» جوباسى قابىلداندى. جوبانىڭ اتى ايتىپ تۇرعانداي، ۇلتتىڭ رۋحاني جاڭعىرۋى مەملەكەت ءۇشىن ماڭىزدى ەدى. كەز كەلگەن مەملەكەت ەلدىڭ دامۋى ءۇشىن ەڭ الدىمەن يدەولوگيالىق جاعىن قالىپقا سالۋعا تىرىسادى. دەموكراتيالىق قۇندىلىقتاردى ەنگىزۋ داۋىرىندە يدەولوگيانى ۇستانۋ دا، ۇسىنۋ دا قيىن. سان ءتۇرلى تاڭداۋ بار، الايدا ساپالى جانە حالىققا قاجەت ءونىم ۇسىنۋ ارقىلى، مەملەكەتتىك مۇددەگە ساي كەلەتىن كوزقاراستى العا جىلجىتۋعا بولادى. سونىڭ ءبىرى «ۇلتتىق رۋحاني جاڭعىرۋ» جوباسى بولاتىن. ول سان سالانى قامتيدى. ءتىلدى رەفورمالاۋ، تاريحتى ءتىرىلتۋ مەن مەن تاريحي مۇرالاردى كوركەيتۋ، مەملەكەتتىك تىلگە الەمدىك كىتاپتاردى اۋدارۋ، تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى وياتۋ جانە باسقا. سونىڭ اياسىندا ءبىرشاما العا جىلجۋ بايقالدى. كىتاپتار اۋدارىلدى، تاريحي ورىندارعا جوندەۋلەر جۇرگىزىلدى.

پرەزيدەنت توقاەۆ اتالمىش جوبانى دامىتۋ ءۇشىن ارنايى جارلىققا قول قويعان ەدى. 2021 جىلدىڭ 13 قازانى مەملەكەت باسشىسى ق.توقاەۆ «ۇلتتىق جوبالاردىڭ تىزبەسىن بەكىتۋ تۋرالى» جارلىققا قول قويدى. ونىڭ نەگىزىندە 10 ناقتى ۇلتتىق جوبا بەلگىلەندى. ونىڭ ىشىندە 3 باعىتتى، 7 تاپسىرمانى، 21 ينديكاتوردى جانە 66 اۋقىمدى شارانى قامتيتىن «ۇلتتىق رۋحاني جاڭعىرۋ» جوباسى بار.

قوعامداعى قازاقتىلدى ورتانى بارىنشا جەڭىلدەتۋ، ونى كۇندەلىكتى ومىردە ەمەس، عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ، بيزنەس پەن قوعامنىڭ تىلىنە اينالدىرۋ ماقساتى تالقىلانۋدا. ەكىنشى باعىت «ەل رۋحى» دەپ اتالادى جانە مادەنيەت سالاسىنداعى قىزمەتتەردىڭ قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرۋ، سونداي-اق وتاندىق ءونىمدى، ونىڭ ىشىندە شەتەلدە ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى شارالار كەشەنىن بىرىكتىرەدى. بۇل ءۇشىن 2025 جىلعا قاراي 5 ناقتى ناتيجەگە قول جەتكىزۋمەن 13 ءىرى ءىس-شارانى وتكىزۋ كوزدەلگەن. اتاپ ايتقاندا: ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ، ونىڭ ىشىندە جاڭا مادەنيەت نىساندارىن سالۋ ەسەبىنەن اۋىلدار مەن شالعاي ەلدى مەكەندەردىڭ تۇرعىندارىنىڭ 92,5 پايىزى مادەني قىزمەتپەن قامتىلادى. جالپى، مادەنيەت نىساندارىنا بارۋ سانىن ەكى ەسەگە، ال حالىقتىڭ مادەنيەت سالاسىنداعى قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىنا قاناعاتتانۋ دەڭگەيىن 75 پايىزعا دەيىن ارتتىرۋ جوسپارلانۋدا. وسى ماقساتتار ءۇشىن 250 جاڭا مادەنيەت نىسانى سالىنادى جانە 1200 قولدانىستاعى مادەنيەت نىسانى كۇردەلى جوندەۋدەن وتەدى. ەلىمىزدىڭ شىعارماشىلىق الەۋەتىن تىكەلەي قولداۋ ارقىلى وتاندىق مادەني ونىمدەردى مولايتۋ جۇيەسى قۇرىلادى، ونىڭ ىشىندە كينوپروكاتتاعى وتاندىق فيلمدەردىڭ ۇلەسىن 25%-عا دەيىن ۇلعايتۋ، نەگىزىندە 40-قا جۋىق انيماتسيالىق فيلمدەر شىعارۋ كوزدەلىپ وتىر. سونىمەن قاتار شىعارماشىلىق پەرسپەكتيۆاسى بار دارىندى تۇلعالاردىڭ 150 جوباسىنا قولداۋ كورسەتىلەدى. بۇل رۋحتى تۇلەتەتىن شارالار بولماق.

«رۋحاني جاڭعىرۋ» جوباسى اياسىندا جامبىل جاباەۆ (175 جىل), مۇقاعالي ماقاتاەۆ (90 جىل), ءاليحان بوكەيحانوۆ (155 جىل), ىبىراي التىنسارين (180 جىل) سىندى كورنەكتى تۇلعالاردىڭ ءومىر جولى مەن مادەني مۇراسى اتالىپ ءوتىلدى. ۇستاز ىبىراي التىنسارين (180 جىل), كۇيشى دينا نۇرپەيىسوۆا (160 جىل) جانە لاتيف ءحاميديدىڭ (115 جىل) مەرەيتويىن دا ەستەن شىعارعان ەمەسپىز.

تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدىڭ ەڭ ءىرى دە ماڭىزدى جوبالارىنىڭ ءبىرى – قوعامنىڭ ساناسىن جاڭعىرتۋ وسىلايشا ىسكە اسۋدا. قازاقستاننىڭ باي تاريحي وتكەن جولى بار. مىڭداعان جىلدار بويى اتا-بابالارىمىز ازاتتىعىمىز ءۇشىن كۇرەسكەن جەرىمىز بار. وسىلايشا، «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىندا قازاقستاننىڭ وتكەنىنە دە، بولاشاعىنا دا قاتىستى بارلىق ماسەلەلەر قاراستىرىلعان. ونى جۇزەگە اسىرۋ جاس ەلدىڭ وتكەنى مەن بۇگىنى جانە بولاشاعىن بىرىكتىرۋگە ىقپال ەتە الادى. قازاق حالقىنىڭ قۇندىلىقتارىن جاڭعىرتۋ دا ماڭىزدى بولماق. قازاقستاننىڭ ەۆوليۋتسيالىق جانە تاريحي وتكەنى ارقىلى پاتريوتتىق تۇسىنىكتى ىنتالاندىرۋ قاجەت. ادامگەرشىلىك، رۋحاني جانە مادەني قۇندىلىقتاردى ساقتاۋ جانە ارتتىرۋ قازىرگى ۇرپاق ءۇشىن اسا ماڭىزدى.

«قازاقستاننىڭ 100 جاڭا ەسىمى» جوباسى ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن كەلگەن ءتۇرلى جاستاعى تالانتتى، تالاپتى تۇلعالاردىڭ ءومىربايانىن كورسەتەدى. بۇل ءبىر سالادا جەتىستىككە جەتكەن، قازىرگى قازاقستاننىڭ تۇلعاسىنا اينالاتىن ادامدار دەسەك تە بولادى. كوپشىلىگى تۇلعا دەڭگەيىنە جەتىپ ۇلگەرگەن.
«قازاق تىلىندەگى 100 جاڭا وقۋلىق» – ءبىلىم مەن تاجىريبە جيناقتاۋعا، قازاق ءتىلىن دامىتۋعا جانە ۇلتتىڭ وزىندىك ساناسىن دامىتۋعا باعىتتالعان، جالپى رەسپۋبليكا ازاماتتارىنىڭ ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋعا سەپتىگىن تيگىزەتىن جوبا. بۇل جوبا اياسىندا بارلىق اۋدارىلۋعا ءتيىس كىتاپتار اۋدارىلدى، قازىردىڭ وزىگدە گۋمانيتارلىق سالا ستۋدەنتتەرى اتالمىش كىتاپتارمەن ءبىلىم الۋدا.
«ساكارالدى قازاقستان» جوباسى ەلىمىزدىڭ كيەلى جانە مادەني-تاريحي جەرلەرىنە سۇيەنە وتىرىپ، تۋريزم سالاسى دامىتۋعا دا باعىتتالعان. بۇل جوبادا مەملەكەتىمىزدىڭ مادەنيەتىن شەتەلدە كەڭىنەن ناسيحاتتاۋعا باعىتتالعان «جاھاندىق الەمدەگى زاماناۋي قازاق مادەنيەتى» جوباسى دا بار.
ال ءتىلدىڭ دامۋىنا، ونىڭ الەمدىك كەڭىستىككە ەنۋىنە تىڭ سەرپىن بەرۋ جوبانىڭ باستى ەرەكشەلىكتەرىنىڭ ءبىرى. ازاماتتاردىڭ مەملەكەتتىك ءتىلدى مەڭگەرۋىنە قىزىعۋشىلىق پەن ىنتالاندىرۋ مۇمكىندىگىن جاساۋ ماقساتىندا قازاق ءتىلىن لاتىن گرافيكاسىنا كەزەڭ-كەزەڭىمەن كوشىرۋ جوباسى قاراستىرىلعان جانە بىرتىندەپ ىسكە اسۋدا. جاڭا ءالىپبيدىڭ ۇلگىسى جاسالىپ، سان مارتە تالقىدان ءوتتى.

الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشۋگە، ازاماتتاردى «كىشى وتانىنا»، تۋعان جەرىنە قامقورلىق جاساۋعا، دامىتۋعا، كوركەيتۋگە ۇگىتتەيتىن «تۋعان جەر» ارنايى جوباسىن ايتا كەتكەن دە ءجون بولادى.

«رۋحاني جاڭعىرۋ» سوڭعى بەس جىلدىڭ ىشىندە وسىنداي جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋدا. جاڭا تالاپتار مەن گەوساياسي جاعدايلار جاڭا وزگەرىستەردى تالاپ ەتەدى. سوندىقتان باعدارلاما ول وزگەرىستەرگە دە بەيىمدەلۋدە. مىنە، بۇل بارىنشا قاجەتتىلىك جانە جوبانى ومىرشەڭ ەتە تۇسپەك.

قازىرگى گەوساياسي قاقتىعىستار الەمدە ءورشىپ، سانا مەن سالتتى جويۋعا باعىتتالعان ساياسي قادامدار جاسالىپ جاتقان اۋمالى-توكپەلى زاماندا ءار ۇلت ءۇشىن ءوزىنىڭ ۇلتتىق بولمىسىن، قۇندىلىقتارىن ساقتاپ قالۋى اسا ماڭىزدى. مىنە، اتالمىش جوبا سول ءۇشىن دە قاجەت، سول ءۇشىن دە وزەكتى. الەمدەگى ادام ساناسىنداعى شەكارالار بۇزىلىپ، سان ءتۇرلى يدەولوگيالىق قاقپاندار ءار ساتتە، الەۋمەتتىك جەلى مەن سايتتاردا، تەلەديدار مەن نوۋتبۋكتە قۇرىلعان مەزەتتە ءوز ۇلتىڭا ءتان قاسيەتتى ساقتاپ قالۋ اسا قيىن. يدەولوگيالىق باعىت بەرىپ، سانانى سىلكىپ وتىرۋ ءۇشىن وسى جوبانىڭ قاجەتتىلىگىن ۋاقىتتىڭ ءوزى دالەلدەپ كەلەدى.

Abai.kz