گەندەرلىك تەڭدىكتى قامتاماسىز ەتۋ الەمدىك قوعامداستىقتىڭ بىرقاتار نەگىزگى دامۋ يندەكستەرىنە ەنگىزىلگەن جانە كەز كەلگەن زاماناۋي مەملەكەتتىڭ باسىم مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. قازاقستاندا بۇل باعىتتا ەلەۋلى جۇمىستار اتقارىلۋدا، ىرگەلى حالىقارالىق اكتىلەر راتيفيكاتسيالاندى، ءتيىستى ۇلتتىق زاڭنامالىق بازا قۇرىلدى، ىسكە اسىرۋ قۇرالدارى ەنگىزىلدى.
قازاقستاننىڭ 2030 جىلعا دەيىنگى وتباسىلىق جانە گەندەرلىك ساياسات تۇجىرىمداماسىنىڭ ماقساتتارىنىڭ ءبىرى مەملەكەتتىك سەكتورداعى شەشىمدەر قابىلداۋ ۇدەرىستەرىنە تارتىلعان ايەلدەردىڭ ۇلەسىن ارتتىرۋ بولىپ تابىلادى.

بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ 1325 قارارىندا جانە وعان ىلەسپە باعدارلامالىق قۇجاتتاردا ايەلدەردى قاقتىعىستاردىڭ الدىن الۋ جانە شەشۋ، بەيبىتشىلىك پەن قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ جۇمىسىنا بەلسەندىرەك تارتۋ ۇسىنىلدى.
گەندەرلىك ساياساتتى ىسكە اسىرۋدىڭ باسقا دا ماڭىزدى قۇرامداس بولىكتەرى گەندەرلىك كوزقاراستى قالىپتاستىرۋ جانە قوعامدا، ونىڭ ىشىندە قازىرگى قىزمەتكەرلەر اراسىندا تەڭدىك يدەولوگياسىن ناسيحاتتاۋ بولىپ تابىلادى.
گەندەرلىك تەڭدىككە قاتىستى وتە قىزىق جاعداي قالىپتاستى. ءاربىر ءتورتىنشى ەر ادام ايەلدەر مەن ەرلەردىڭ قۇقىقتارى مەن مۇمكىندىكتەرى تەڭ بولۋى كەرەك دەگەن تۇجىرىممەن كەلىسپەيدى. ال بۇل پىكىرمەن كەلىسپەيتىندەر وزدەرىن تەرەڭ ءدىندار سانايتىن ەركەكتەردىڭ اراسىندا كوبىرەك: ءدىندار ەرلەردىڭ 36 پايىزى ايەلدىڭ وتباسىندا ەر ادام سياقتى قۇقىقتارى مەن مۇمكىندىكتەرى بولماۋى كەرەك دەپ سانايدى. بۇل قازاقستاندا جاسالعان ارنايى زەرتتەۋدە شىققان ناتيجە.

بۇل ماسەلە بويىنشا ەڭ جوعارى كورسەتكىشتەر تۇركىستان وبلىسى، شىمكەنت قالاسى جانە باتىس قازاقستان وبلىسىندا كەزدەسكەن. ايەلدەر مەن ەرلەردىڭ كوپشىلىگى جاقسى ايەل كۇيەۋىنىڭ پىكىرىمەن كەلىسپەسە دە، ونىڭ پىكىرى مەن شەشىمىنە ەشقاشان كۇمان كەلتىرمەيدى دەگەن ويدا. ايەلدەردىڭ 61 پايىزى جانە ەرلەردىڭ 80 پايىزى كۇيەۋىنىڭ ايتقانىمەن كەلىسۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيدى. قالعان 36 پايىز ايەلدەر مەن 18 پايىز ەر ادامدار بۇل پىكىرمەن كەلىسپەيدى. ولار وتباسىندا ايەلدىڭ دە ءوز پىكىرىن ءبىلدىرۋ جانە شەشىم قابىلداۋ قۇقىعى بولۋى كەرەك دەپ سانايدى. بالا كۇتىمى انانىڭ مىندەتى دەگەن پىكىردى كوپشىلىك ەرلەردىڭ 68%، ايەلدەردىڭ 64% قۇپتايتىن كورىنەدى.

ەڭ وكىنىشتىسى: «ايەل ءوز وتباسىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن زورلىق-زومبىلىققا توتەپ بەرۋى كەرەك» دەگەن پىكىردى ايەلدەردىڭ توعىز پايىزى ايتادى، ياعني ءاربىر ونىنشى ايەل «جانۇياسىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا توزە ءبىلۋ كەرەك» دەپ ەسەپتەيدى.

بىراق سونىمەن بىرگە ەرلەر مەن ايەلدەردىڭ ءابسوليۋتتى كوپشىلىگى (ەرلەردىڭ 68 پايىزى، ايەلدەردىڭ 83 پايىزى) قازاقستاندا ايەلدەر مەن ەرلەردىڭ تەڭدىگىنە قول جەتكىزۋ ءۇشىن ودان ءارى جۇمىس ىستەۋ كەرەك دەپ سانايدى. ەرلەر مەن ايەلدەردىڭ كوپشىلىگى وتباسىندا جاقسى قارىم-قاتىناستا ەكەنىن اتاپ ءوتتى. بىراق ءالى دە پروبلەمالار بار جانە وتباسىلىق ومىردەگى ەڭ كوپ كەزدەسەتىن ماسەلەلەر قارجىلىق قيىندىقتار ەكەنىن دە ايتقان.

وسىلايشا ەلىمىزدە وتباسىلىق جاعدايداعى گەندەردىك ماسەلەلەر بار، الايدا ولاردى شەشۋ جولدارى مەن ادىستەرى قارالۋدا.

Abai.kz