قازاقستانداعى رەفەرەندۋم ۋكراينا مايدانىن ۇمىتتىرعانداي. الايدا ۋكراينا سوعىسى قىزىپ جاتىر، جاڭا فازاعا اۋىسىپ، ءتىپتى ايماقتىق ماسەلەدەن الەمدىك ماسەلەگە اينالدى. 

ۋكراينا اسكەرى باتىس ۋادە ەتكەن زىمىران كەشەندەرى مەن اۋىر قاشىقتىققا سوققى جاساۋعا قابىلەتتى ارتيللەريالارعا قول جەتكىزدى. اۋىر ارتيللەريا قازىرگى ۋاقىتتا ەل شىعىسىندا سوققى جاساپ جاتسا، زىمىران كەشەندەرى ءالى ۇرىسقا كىرىسپەدى. ولاردى ۇيرەتۋ مەن وقىتۋعا ۇزاق ۋاقىت قاجەت، شامامەن 3-6 اپتا دەيدى ماماندار. وسى ارالىقتا رەسەي اسكەرى بارىن سالىپ، ءۇش باعىتتا شابۋىلعا شىقتى. ولار يزيۋم، سەۆەرودونەتسك جانە ليسيچانسك. اتالمىش قالالاردى باسىپ الۋ ارقىلى، رەسەي باتىستىق كومەك كەلگەنشە ءوز پوزيتسياسىن ناقتىلاماق. ۋكراينا اسكەرى قازىرگى ۋاقىتتا حەرسون ايماعىندا شابۋىلعا شىعىپ، بىرنەشە شاقىرىم العا جىلجىدى. ماماندار رەسەي ءبىر اي بويى شابۋىلدى ۇدەتەدى دەگەن ويدا.

رەسەي ۋكراينا پورتتارىنداعى استىقتى سىرتقا تاسىمالداۋعا كەدەرگى جاساۋدا. رەسەي اسكەرى بىرنەشە ملن توننا استىقتى رەسەي جانە سيريا اۋماعىنا شىعارعانى جايلى اقپارات بار. بۇل الەمدىك قاۋىمداستىقتى الاڭداتىپ وتىر جانە افريكا مەن ازيا قۇرلىعىنداعى استىق تاپشىلىعىن ارتتىرادى دەگەن قاۋىپتى بولجامداردى تۋىنداتۋدا. رەسەي ۋكراينا استىعىن تاسۋعا ءدالىز اشاتىنىن ايتۋدا، الايدا ول ءۇشىن ماسكەۋگە سالىنعان سانكتسيالار جەڭىلدەتىلۋى ءتيىس دەيدى.

ساراپشىلار ۋكراينا سوعىسى بەس ءتۇرلى ستسەناريمەن ءوربۋى مۇمكىن دەگەندى ايتۋدا.

سوعىس ايلار، ءتىپتى جىلدار بويى جالعاسۋى مۇمكىن. رەسەي تاراپى ۇزاق سوعىسقا دايىن ەكەنىن مالىمدەدى جانە باتىس ۋكراينانى قولداۋدى ازايتىپ، قىتاي ماسەلەسىنە كوبىرەك كوڭىل بولۋگە كىرىسسە، پۋتين ۇرىس دالاسىندا جەڭىسكە جەتەدى دەپ سانايدى. الايدا قازىرگى ۋاقىتتا ۋكراينانى قولداۋ كەرىسىنشە ارتتى جانە ناتو جىلدار بويى كومەك كورسەتۋگە ءازىر ەكەنىن ايتۋدا.

پۋتين "رەسەي ۋكرايناداعى كوزدەگەن ماقساتتارىنا تولىق جەتتى" دەپ سوعىستى اياقتاۋى مۇمكىن دەگەن دە بولجام بار. بۇل ۋكراينا ءوزىنىڭ ءبىر ايماعىنان باس تارتسا نەمەسە رەسەيدىڭ ىشكى ەكونوميكالىق، ساياسي جاعدايى كۇرت ناشارلاسا ىسكە اسۋى مۇمكىن. الايدا ۋكراينا ءوز اۋماقتارىنان باس تارتپايتىنىن ايتۋدا.

ءۇشىنشى ستسەناري رەتىندە تاراپتاردىڭ ۇرىس دالاسىندا قانداي دا ءبىر ناتيجەگە جەتپەي، سوڭىندا كەلىسىمگە كەلۋ ماقساتىندا ۇرىس قيمىلدارىن توقتاتۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتادى. قازىردىڭ وزىندە ايماقتار ءبىر قولدان ەكىنشى قولعا كۇن سايىن ءوتىپ، جەڭىس پەن جەڭىلىس قاتار كەلە جاتىر.

ساراپشىلار رەسەي اسكەرى نەمەسە ۋكراينا جاۋىنگەرلەرى جەڭۋى مۇمكىن ەكەنىن دە ايتادى. ۋكراينا رەسەي اسكەرىن ءوز جەرىنە شەگىندىرسە، بۇل كيەۆ ءۇشىن جەڭىس، ول جاعدايدا رەسەي حيميالىق نە يادرولىق قارۋ قولدانۋى مۇمكىن. ال رەسەي دونباسستا جەتىستىككە جەتىپ، كيەۆكە قايتا شابۋىل جاساسا، سوعىس ۋكراينا ءۇشىن جەڭىلىسپەن اياقتالۋى مۇمكىن دەيدى ولار.

اسحات قاسەنعالي

Abai.kz