رەسەيگە قۋاتتى سانكتسيالار سالىنعالى التى اي. كوپشىلىك بۇل رەسەي قوعامى مەن ەكونوميكاسىنا اسەرى جوق قادام دەپ سانايدى. ونى رەسەي ءرۋبلىنىڭ قۋاتتى بولۋىمەن تۇسىندىرەدى. راسىمەن سانكتسيانىڭ اسەرى جوق پا؟

رەسەيدىڭ ۋكرايناعا باسىپ كىرۋىنەن كەيىن التى پاكەت سانكتسيالار سالىندى. جەتىنشى پاكەت جاقىن كۇندەرى سالىنادى، ونى ەۋروپالىق قاۋىمداستىق تالقىلاپ جاتىر.

رەسەي ورتالىق بانكىنىڭ رەزەرۆىنىڭ تەڭ جارتىسى باتىس ەلدەرىندە بۇعاتتالدى. بىرقاتار رەسەي بانكتەرى SWIFT حالىقارالىق تولەم جۇيەسىنەن اجىراتىلدى. باتىستىڭ تەحنولوگيالارى، ەلەكترونيكا مەن قىمبات اشەكەي بۇيىمدارى رەسەيگە ساتىلمايتىن بولدى. ەو-دان بولەك اقش، كانادا، جاپونيا، شۆەيتساريا جانە ۇلىبريتانيا دا رەسەيگە قارسى سانكتسيالاردى دۇركىندەتە سالدى. Correctiv زەرتتەۋ جەلىسى ءوزىنىڭ سانكتسيالار مونيتورينگىندە رەسەيدىڭ ۋكرايناعا قارسى باسقىنشىلىق سوعىسى باستالعاننان بەرى حالىقارالىق قاۋىمداستىق قابىلداعان 6825 جەكە شەكتەۋ شارالارى ەنگىزىلگەنىن ايتادى. زەرتتەۋ ناتيجەسىنە ۇڭىلەتىن بولساق، تاريحتا ءدال وسىنداي اۋقىمدى سانكتسيالار بولعان ەمەس دەيدى ولار.

سانكتسيالار رەسەي قوعامىنا كەرى اسەرى سەزىلە باستادى. قاراپايىم ازاماتتار سانكتسيا سالقىنىن ءبىرىنشى بولىپ كوردى. SWIFT جۇيەسىنەن اجىراتىلعان بانكتەردىڭ كارتوچكالارىن قولدانۋ ءتيىمسىز بولۋدا. سالدارىنان مىڭداعان رەسەيلىك وزگە ەلگە بارىپ، بانك كارتوچكالارىن جاساتۋعا ءماجبۇر. مىسالى قازاقستانعا مىڭداعان رەسەيلىك كەلىپ، جسن جاساتتى. بۇل بانك كارتوچكالارىن الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

ەۋروپالىق وداقتىڭ سىرتقى ىستەر جانە قاۋىپسىزدىك ساياساتى جونىندەگى جوعارعى وكىلى جوزەپ بوررەلل سانكتسيالىق شەكتەۋلەر رەسەي ەكونوميكاسىنا قاتتى اسەر ەتىپ جاتقانىن ايتتى. "رەسەيدىڭ ەكونوميكالىق ءوندىرىسى 10 پايىزعا قىسقاردى. ولار ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس اياقتالعاننان بەرگى ەڭ اۋىر رەتسەسسيانى باسىنان وتكەرۋدە", - دەدى ول.

رەسەيدەن 1400-دەن استام شەتەلدىك كومپانيا كەتكەن، جۇمىسىن ۋاقىتشا توقتاتقان. بۇل رەسەي حالقىنىڭ 3-5 ملنىنا جۇمىس بەرىپ وتىرعان كومپانيالار بولاتىن. ولاردىڭ بارلىعى تىكەلەي وسى كومپانيالاردا جۇمىس ىستەمەسە دە، كومپانيالارمەن بايلانىسى بار سالالاردا ءجۇردى. ساتۋ، قىزمەت كورسەتۋ، جەتكىزۋ، جارناما اگەنتتىكتەرى مەن جۇك تاسۋ جانە باسقالار. ەندى ولاردىڭ باسىم بولىگى جۇمىسسىز قالدى، ال رەسەي ەكونوميكاسى ملردتاعان دوللار سالىقتان قاعىلدى. بۇل دا سانكتسيانىڭ سالدارى بولاتىن.

رەسەي ەكونوميكاسىنا تاعى ءبىر كەرى اسەرى بولاتىن سالا ول مۇناي جانە گاز سالاسىنا سالىنعان شەكتەۋلەر مەن رەسەيدىڭ گاز ساتپاۋ تۋرالى قىرسىقتىعى. رەسەي بيىل گاز ساتۋ بويىنشا رەكورد جاڭارتىپ، ەۋروپاعا جونەلتۋدە. الايدا بۇل ۋاقىتشا قۇبىلىس جانە ەۋروپا ەلدەرى گاز تۇتىنۋدى 15 پايىزعا ازايتۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. رەسەي سالعان بىرنەشە گاز قۇبىرلارى توقتاپ قالدى. ەندى رەسەي گاز بەن مۇنايدى باسقا ەلدەرگە، اتاپ ايتقاندا قىتاي مەن ۇندىستانعا ساتۋعا ءماجبۇر. ولار رەسەيدىڭ تىعىرىقتاعى جاعدايىن پايدالانىپ مۇناي مەن گاز باعاسىن ارزان الۋعا كەلىستى. الايدا جەتكىزۋ جولىنىڭ ۇزاقتىعىنا بايلانىستى، پايدانىڭ باسىم بولىگى ترانزيتكە كەتۋدە.

سوڭعى سۇراق قالادى. رەسەي ەكونوميكاسىنا سانكتسيا اسەر ەتكەن بولسا، نەگە رۋبل قۋاتتى دەگەن. جاۋابى قاراپايىم: رەسەي رۋبل باعامىن ۇستاپ تۇرۋعا ملردتاعان دوللار جۇمساپ، ينتەرۆەنتسيا جاساپ كەلەدى.

Abai.kz