بۇگىن «AMANAT» پارتياسى جانىنان قۇرىلعان «جەر اماناتى» كوميسسياسى ماڭعىستاۋ وبلىسىنا باردى. «AMANAT» پارتياسىنىڭ اتقارۋشى حاتشىسى اسحات ورالوۆ، اۋىل شارۋاشىلىعى ۆيتسە-ءمينيسترى ءابىلحايىر تامابەك، ءماجىلىس دەپۋتاتى ەدىل جاڭبىرشين، قوعام قايراتكەرى مۇرات ابەنوۆ، «جەر اماناتى» كوميسسياسىنىڭ باسقا دا مۇشەلەرى تۇپقاراعان اۋدانىنىڭ تۇرعىندارىمەن كەزدەسىپ، ەلدەگى جايىلىمدىق جەردىڭ جەتىسپەۋلىگى ماسەلەسىن تالقىلادى. اۋىل ازاماتتارىنىڭ ايتۋىنشا، جايىلىمدىق جەرلەر جەكە مەنشىككە ءوتىپ كەتكەن. سوندىقتان شارۋالار قولدا بار مالىن جاياتىن جەر تاپپاي وتىر. «جەر اماناتى» وزەكتى ماسەلەنىڭ شەشىمىن تاۋىپ، ماڭعىستاۋداعى 240 مىڭ گەكتار جەردى مەملەكەت مەنشىگىنە قايتاردى.

«AMANAT» پارتياسى پرەزيدەنتتىڭ قوعامدىق تىرەگى رەتىندە جاڭا، ادىلەتتى قازاقستاندى قۇرۋ جۇمىسىنا ۇلكەن ۇلەس قوسۋدا. پايدالانىلماي جاتقان جايىلىمدىق جەرلەردى مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارۋ جونىندەگى مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى ورىندالىپ جاتىر. سونىڭ ناقتى دالەلى: «جەر اماناتى» كوميسسياسىنىڭ اتسالىسۋىمەن ماڭعىستاۋ وبلىسىندا 240 000 گەكتار جەر مەملەكەتكە قايتارىلدى. بۇل جۇمىستى ەلىمىزدىڭ بارلىق ايماعىندا جالعاستىرامىز»، – دەدى اسحات ورالوۆ.

بۇدان بۇرىن «جەر اماناتى» كوميسسياسى جۇمىسىنىڭ ناتيجەسىندە اقمولا وبلىسىنداعى پايدالانىلماي جاتقان 60 مىڭ گەكتار جايىلىمدىق جەر مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارىلعان ەدى. اۋىل شارۋاشىلىعىمەن اينالىساتىن تۇرعىندار ءۇشىن بۇل قۋانىشتى جاڭالىق بولدى. حالىق مەملەكەت مەنشىگىنە قايتقان جەر ۋچاسكەلەرىنە مال جايىپ، ءشوبىن ورا الادى. وسىعان دەيىن وبلىس تۇرعىندارى ءۇشىن جايىلىمدىق جەردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى وتە كۇردەلى ماسەلە بولاتىن.  «AMANAT» پارتياسىنىڭ حاتشىسى داۋلەت كارىبەكتىڭ ايتۋى بويىنشا، ول اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋار وندىرۋشىلەرىمەن مەموراندۋم جاساعان، ناتيجەسىندە شارۋالار 333 مىڭ گەكتار جەردى بۇدان بىلاي اۋىل تۇرعىندارىمەن بىرلەسىپ پايدالاناتىن بولدى.

پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ بىلتىر قاڭتار ايىندا وتكەن ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا بوس جاتقان جايىلىمدىق جەردى قايتارۋدى جانە ولاردى اۋىل تۇرعىندارىنا قولجەتىمدى ەتۋدى تاپسىرعان بولاتىن. «جەر كوميسسياسى» پرەزيدەنتتىڭ ناقتى تاپسىرماسىنان كەيىن ءۇش ايدان بەرى ءوڭىر-ءوڭىردى ارالاپ، جەرگە قاتىستى قوردالانعان ماسەلەلەردى شەشىپ كەلەدى.

«كوميسسيانىڭ بۇگىنگى مىندەتى – جەردى ءبىر جشس-دەن الىپ، ەكىنشىسىنە بەرۋ ەمەس. ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – جەر قاتىناستارى سالاسىنداعى زاڭ ۇستەمدىگى مەن ادىلدىكتى قالپىنا كەلتىرۋ. ءبىز ءتۇرلى پروتسەستەرگە ىقپال ەتىپ، زاڭعا كوپتەگەن تۇزەتۋلەر ەنگىزە الامىز»، – دەيدى «جەر اماناتى» كوميسسياسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى، زاڭگەر باقىتجان بازاربەك.

جاڭا قازاقستانداعى جاڭا باستاما ءساتتى جۇزەگە اسىپ كەلەدى. دەگەنمەن كوپتەن قولعا الىنباعان ماسەلەنىڭ وڭاي شەشىلە سالمايتىنى انىق. «اۋىل اكىمدەرى ءبىزدى جاقتىرمايدى»، دەيدى قوعام قايراتكەرى مۇرات ابەنوۆ.

«جەر اماناتى» كوميسسياسىنىڭ ءمۇ­شەلەرىن اكىمدەر ۇناتپايدى. وبلىستارعا بارعاندا كوبىنەسە اكىمدەر كوزگە كورىنبەي قاشۋعا تىرىسادى نە بولماسا جالجال شىعارعىسى كەلەدى. حالىققا الدىن الا «ماسەلەنى ايتپاۋعا» ۇندەيدى. بىراق كوپشىلىك ءتۇيىنى شەشىلمەگەن ماسەلەنى وسىندايدا ايتپاسا، كەيىن جابۋلى قازان كۇيىندە قالا بەرەتىنىن بىلەدى. سوندىقتان وزەكتى دەگەن ماسەلەلەردى كەلىپ ايتىپ جاتىر. جەردى مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارۋ، بۇل – پارتيانىڭ ەمەس، قوعامنىڭ تالابى. پارتيا مۇشەلەرىنىڭ بەلسەندىلىگى مەن كۇش-جىگەرىن پايدالانىپ، حالىقتىڭ تالاپ-تىلەگىن ورىنداساق، ءبىراز ماسەلە شەشىمىن تاپپاق»،-دەيدى «جەر اماناتى» كوميسسياسىنىڭ مۇشەسى مۇرات ابەنوۆ.

ول سونداي-اق جەر داۋىنا بايلانىستى ماسەلەلەرگە كوبىنەسە جەرگىلىكتى جەردىڭ اكىمدىگى سالعىرت قارايتىنىن ايتادى.

«بىزدە كوبىنەسە سوتتىڭ جانە جەر كوميتەتىنىڭ شىعارعان شەشىمىن اياق استى ەتىپ جاتادى. مىسالى، ايماقتاردا اكىمدىكپەن اۋىز جالاسىپ، جەردى جەكە مەنشىگىنە وتكىزىپ العان باي-باعلاندار بار. ول ۋچاسكەلەردى وزدەرى پايدالانبايدى نە باسقاعا بەرمەيدى. قانشا حالىققا زيانىن تيگىزىپ وتىر. جەر داۋى شىعىپ، سوتقا، جەر كوميتەتىنە جۇگىنگەن كەزدە ولار شەشىم شىعارادى. بىراق تاعى دا سول، اكىمدىك ول شەشىمدى ورىندامايدى. وسىلايشا حالىق نارازىلىققا شىعادى. بۇل اينالىپ ورنىنا قايتا كەلەتىن تۇيىق شەڭبەر سياقتى»،-دەيدى ول.

«جەر اماناتى» كوميسسياسى وسى تۇيىق شەڭبەردەن شىعۋدىڭ جولىن قاراستىرىپ كەلەدى. جەتىستىگى جوق ەمەس. بۇگىندە بىراقاتار وبلىستارداعى پايدالانىلماي جاتقان جايىلىمدىق جەرلەر مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارىلدى.

كوميسسيا مۇشەلەرى جەتىسۋ، قاراعاندى، قوستاناي، جامبىل، تۇركىستان، اقتوبە جانە سولتۇستىك قازاقستان وبلىستارىنا ساپارلادى. «جەر اماناتى» كوميسسياسىنىڭ كومەگىمەن 350 مىڭ گەكتاردان استام جەر مەملەكەتتىك مەنشىككە ءوتتى. اتاپ ايتقاندا، قاراعاندى وبلىسىندا – 82 مىڭ گا، قوستاناي وبلىسىندا – 67,1 مىڭ گا، جامبىل وبلىسىندا – 46,3 مىڭ گا، جەتىسۋ وبلىسىندا – 41,9 مىڭ گا، اقتوبە وبلىسىندا – 20 مىڭ گا، تۇركىستان وبلىسىندا – 17 مىڭ گا، سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا – 18,9 مىڭ گا جەر قايتارىلدى.

«مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ وكىلدەرى مەن پارتيالىقتاردان بولەك، كوميسسيا قۇرامىندا قوعام بەلسەندىلەرى جانە زاڭگەرلەر بار. جايىلىم ماسەلەسى ۇزاق ۋاقىت بويى قوردالانىپ كەلدى. ونى ءبىر كۇندە شەشۋ مۇمكىن ەمەس. سوندىقتان پارتيانىڭ بارلىق تەتىگىن ىسكە قوسىپ، ءار وبلىستاعى ماسەلەنى بىرلەسىپ شەشىپ كەلەمىز»، – دەيدى كوميسسيا مۇشەسى ماقسات تولىقباي.

قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى، كوميسسيا مۇشەسى ەرلان سايىروۆتىڭ ايتۋىنشا وليگارحتار اۋىل تۇرعىندارىنىڭ زاڭ بىلمەگەنىن پايدالانىپ ۇلەستەرىن ساتىپ جىبەرگەن.

«ءبىز ەڭ شالعايداعى فەرما، قىستاق، جايلاۋلاردا بولدىق. قايدا بارساق تا، ەڭكەيگەن كارىدەن ەڭبەكتەگەن بالاعا دەيىنگىنىڭ ايتاتىنى – جەر ماسەلەسى. 30 جىلدىڭ ىشىندە كوپتەگەن وليگارحتار اۋىلدا تۇراتىن ازاماتتاردى نارىقتىق قارىم-قاتىناستىڭ زاڭدىلىقتارىن بىلمەگەندىكتەن ارباپ، الداپ ۇپايلارىن بانكتەرگە ساتىپ جىبەرگەن. بۇل بىرقاتار وبلىستاردا وزەكتى ماسەلەگە اينالىپ وتىر. قالانىڭ وزىندە دە نۇكتەلى قۇرىلىس، تىعىز قۇرىلىس ماسەلەسى بار. كوميسسيا الداعى ۋاقىتتا بۇل ماسەلەنى شەشۋدى كوزدەيدى»، - دەيدى ەرلان سايىروۆ.

«جەر اماناتى» كوميسسياسىنىڭ جەر ماسەلەلەرى جونىندەگى جەدەل جەلى تەلەفونى 7 شىلدەدە ىسكە قوسىلعان. قازىرگى تاڭدا «جەر اماناتى» كوميسسياسىنىڭ «جەدەل جەلىسىنە» جەر ماسەلەلەرى بويىنشا 985 ءوتىنىش كەلىپ تۇسكەن. ونىڭ بارلىعى وڭىرلىك كوميسسيالاردىڭ قاراۋىنا بەرىلگەن.

«بۇگىندە اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەر تاپشىلىعى ماسەلەسى وزەكتى پروبلەما بولىپ وتىر. پارتيانىڭ ءموبيلدى قوعامدىق قابىلداۋى ەل ارالاعان كەزدە ءوڭىر تۇرعىندارى وسى ماسەلەلەردى كوتەردى. ءبىر ايدا «جەر اماناتى» كوميسسياسىنىڭ «جەدەل جەلىسىنە» جەر ماسەلەلەرى بويىنشا 985 ءوتىنىش كەلىپ ءتۇستى. كوبىنەسە بۇل وتىنىشتەر جايىلىم جەر ءبولۋ ماسەلەسىنە – 62%، شالعايداعى جايىلىمدار مەن جەر ۋچاسكەلەرىن الۋ كەزىندە كومەك كورسەتىلۋىنە – 28% قاتىستى بولدى»، – دەدى «AMANAT» پارتياسى رەسپۋبليكالىق قوعامدىق قابىلداۋ بولمەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى اليا سادىرباەۆا.

«AMANAT» پارتياسى رەسپۋبليكالىق قوعامدىق قابىلداۋ بولمەسىنىڭ اقپاراتىنا سايكەس، جەر ماسەلەلەرىنە قاتىستى وتىنىشتەردىڭ باسىم كوپشىلىگى تۇركىستان (53,1%), شىعىس قازاقستان (17%), اقمولا (8,3%) جانە پاۆلودار (8,3%) وبلىستارىنىڭ تۇرعىندارىنان كەلىپ تۇسكەن ەكەن.

Abai.kz