مۇحتار ءابىليازوۆتىڭ رەسەيمەن بايلانىسى بار. بۇل تۋرالى «asiatelegraf.com» جازدى.

«قازاقستاندىق قاشقىن بانكير، وليگارح، قازىرگى كۇنى وپپوزيتسيونەر جانە قازاقستاندا تىيىم سالىنعان «قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق تاڭداۋى» ساياسي ۇيىمىنىڭ جەتەكشىسى مۇحتار ءابليازوۆ ءوزىن «نارازىلىق شەرۋلەردىڭ كوشباسشىسىمىن» دەپ سانايدى. ول قازاقستانداعى ساياسي رەجيمنىڭ وزگەرۋىن بەلسەندى تۇردە ناسيحاتتاپ ءجۇر. ءوز وتانىندا ءومىر بويىنا باس بوستاندىعىنان ايىرىلعان ول فرانتسيادا جاسىرىنعان»، - دەپ جازادى «asiatelegraf.com».

باسىلىمنىڭ جازۋىنشا، قدت-نى ءۇشىنشى ەل باقىلاپ، باسقارىپ جانە قارجىلاندىرىپ وتىر.

«جيناعان دەرەككوزدىڭ بارلىعى وسىعان سايكەسەدى»، - دەيدى «asiatelegraf.com».

قارجىلاندىرۋ كوزدەرىنىڭ جوقتىعىنا، اكتيۆتەرىنىڭ قاتىپ قالعانىنا قاراماستان، ءابىليازوۆ قازاقستان حالقىن ميتينگىلەر مەن نارازىلىقتارعا شاقىرا وتىرىپ، بەلسەندى وپپوزيتسيالىق قىزمەت جۇرگىزىپ وتىر.

بۇعان دەيىن امەريكالىق باسىلىم اۋقىمدى تەرگەۋ جۇرگىزگەن بولاتىن. زەرتتەۋ بارىسىندا ءابىليازوۆ 2016 جىلعى اقش سايلاۋىنا ارالاسقانى ءۇشىن ايىپتالعان رەسەيلىكتەرمەن بايلانىستى ەكەنى انىقتالعان. مۇحتار ءابىليازوۆ اقش-عى سايلاۋ كەزىندە رەسەيمەن ىنتىماقتاسقان كاسىپكەرلەرمەن جانە شەنەۋنىكتەرمەن بايلانىس ورناتىپ، ميلليونداعان دوللارلىق مامىلەلەر جاساعانى بەلگىلى بولدى. بۇل تۋرالى ينتەرنەت جەلىسىنە قۇجاتتار مەن حات-حابارلار تاراپ كەتتى. كەيىن ابىليازوۆپەن بايلانىسقان كاسىپكەرلەر مەن شەنەۋنىكتەر «رەسەيدىڭ اقش سايلانۋىنا ارالاسۋى» دەگەن ايىپقا ءىلىندى.

2018 جىلى ۇيىمداسقان قىلمىس پەن سىبايلاس جەمقورلىقتى زەرتتەۋ جوباسى (OCCRP) جانە BIRN بالقان جەلىسى «10 جىل بۇرىن ءابىليازوۆ بتا بانكىنىڭ قاراجاتىن پايدالانىپ، رەسەي، سەربيا جانە ۇلىبريتانياداعى جىلجىمايتىن مۇلىكتەرىن بىرقاتار وففشورلىق كومپانيالاردى پايدالانىپ ينۆەستيتسيالاعان»، - دەدى.

BIRN بەرگەن دەرەكتەر بويىنشا، ونىڭ قۇنى 50 ميلليون دوللارلىق ماسكەۋدەگى ءبىر تۇرعىن ءۇي كەشەنىن بريتاندىق ۆيرگين ارالدارىندا تىركەلگەن Gainsford Investments باقىلاۋىنداعى كومپانيا ازىرلەگەن. Gainsford Investments-ءتىڭ 70 پايىزى ءوز كەزەگىندە بريتاندىق ۆيرگين ارالدارىنداعى Glinthill Investments Ltd دەپ اتالاتىن باسقا زاڭدى تۇلعاعا تيەسىلى بولعان. ول جەردە مۇحتار ءابليازوۆتىڭ 100% ۇلەسى بار بولاتىن.

ءابليازوۆ قازاقستاندىق بتا بانكىنەن ميللياردتاعان دوللار جىمقىرعانى ءۇشىن جانە بۇكىل الەم بويىنشا كومپانيالار جەلىسى ارقىلى، جىلجىمايتىن مۇلىك پەن كوممەرتسيالىق كاسىپورىندار ارقىلى كىرىستەردى ۇرلادى دەپ ايىپتالدى.

ءبىر قىزىعى، ءابىليازوۆتى قازاقستان جانە باسقا دا بىرقاتار ەلدەر تۇرمەگە سىرتتاي جاپقانىنا قاراماستان، ونىڭ رەسەيدەگى جالپى سوماسى 200 ميلليون دوللارلىق اكتيۆتەرى مەن ەليتالىق جىلجىمايتىن مۇلىگىنە ەشتەڭە بولعان جوق. ال ۇلىبريتانيا مەن امەريكاداعى سوتتار ونىڭ اكتيۆتەرىن توقتاتتى.

اشىق ەمەس دەرەككوزدەر حابارلاعانداي، كرەملدىڭ مۇنداي قولداۋى ءابىليازوۆتىڭ رەسەي ۇكىمەتىمەن اۋىز ءبىر ەكەنىن كورسەتەدى. رەسەي ونىڭ «قىزمەتىنە» اقى رەتىندە 200 ميلليون دوللاردان اساتىن اكتيۆتەرىن قايتارىپ الماۋعا ۋادە بەرگەن.

ءابىليازوۆتىڭ رەسەي بيلىگىمەن ىنتىماقتاستىعى پىسىقتالعان سحەما بويىنشا جۇرەدى. ول ءوزىنىڭ سوزدەرىندە رەسەيگە قارسى ەشتەڭە دەمەيدى، بىراق قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتى سىنعا الىپ، ونى ەلدى رەسەيشىل باعىتتا دامىتىپ جاتىر دەپ ايىپتايدى.

باتىس ەليتاسىنىڭ توقاەۆقا كوزقاراسى وتە جاقسى. قازاق پرەزيدەنتىنىڭ ءوزى دە وسى كوزقاراستى بارىنشا قولداۋعا جانە نىعايتۋعا تىرىسادى.

بۇل جەردە ءابليازوۆتىڭ بەينەسى رەسەي بيلىگى ءۇشىن وتە قاجەتتى، ءساتتى تاڭدالعان. ونىڭ ەرەكشە وپپوزيتسيالىق ۇستانىمى توقاەۆ پەن ونىڭ باتىس الەمى الدىنداعى بەدەلىن ءتۇسىرۋ ءۇشىن تاماشا مۇمكىندىك بولا الادى. سونداي-اق قازاقستان مەن باتىستىڭ «نازىك» قارىم-قاتىناسىنا ىرىتكى سالادى.

قازاقستاندىق ەكس-بانكيردى تۇزاعىندا ۇستاي وتىرىپ، رەسەي «ەكى قوياندى ءبىر وقپەن اتادى». سول ارقىلى قوعامدا الەۋمەتتىك-ساياسي الاۋىزدىق تۋعىزىپ، ەل ىرگەسىنىڭ بەرىكتىگىنە سىناق جاسايدى. وسىلايشا ىڭعايلى جاعدايدا قولدان جانجال تۋعىزادى.

Abai.kz