بۇگىنگى تاڭدا الەمدىك ساياساتتىڭ ايتۋلى تۇلعالارىنىڭ ءبىرى - فرانتسيا پرەزيدەنتى نيكوليا ساركوزي. كەيبىر ساياساتكەرلەر اتاعىن شىعارۋ ءۇشىن ىزدەپ ءجۇرىپ تاپپايتىن ۇلكەن داۋ-دامايلار جانە ولاردى رەتتەۋ ىستەرى ن.ساركوزيدى وزدەرى ىزدەپ تابادى. ەڭ سوڭعى مىسال رەتىندە ەۋرووداق اتىنان ديپلوماتيالىق ميسسيانى اتقارۋ سوعان جۇكتەلىپ، رەسەي مەن گرۋزيا اراسىنداعى 2008 جىلعى تامىز ايىندا بولعان ءۇش كۇندىك سوعىستىڭ سالدارىن بەيبىت جولمەن رەتتەۋ جوسپارىنىڭ دا اۆتورى ن.ساركوزي بولعانىن ايتا كەتەلىك. ونىڭ دايىنداعان بەيبىت كەلىسىمىنىڭ ءماتىنىن، ارتىنان ءتۇرلى سىنعا ۇشىراتسا دا، ۇسىنعان ساتتە قارسىلاس جاقتار تولىق مويىنداپ، قول قويعان ەدى. بۇل ساركوزيدىڭ ءوز پوزيتسياسىن مويىنداتا بىلەتىن ديپلوماتيالىق مامىلەگەرلىك قىرىن كورسەتسە كەرەك. وسىناۋ ارەكەت فرانتسيانىڭ حالىقارالىق بەدەلى مەن ىقپالىن كوتەرە ءتۇستى دەپ كەزىندە بارلىق ەلدەردىڭ ءباسپاسوزى جارىسا جازىپ جاتتى.

بۇگىنگى تاڭدا الەمدىك ساياساتتىڭ ايتۋلى تۇلعالارىنىڭ ءبىرى - فرانتسيا پرەزيدەنتى نيكوليا ساركوزي. كەيبىر ساياساتكەرلەر اتاعىن شىعارۋ ءۇشىن ىزدەپ ءجۇرىپ تاپپايتىن ۇلكەن داۋ-دامايلار جانە ولاردى رەتتەۋ ىستەرى ن.ساركوزيدى وزدەرى ىزدەپ تابادى. ەڭ سوڭعى مىسال رەتىندە ەۋرووداق اتىنان ديپلوماتيالىق ميسسيانى اتقارۋ سوعان جۇكتەلىپ، رەسەي مەن گرۋزيا اراسىنداعى 2008 جىلعى تامىز ايىندا بولعان ءۇش كۇندىك سوعىستىڭ سالدارىن بەيبىت جولمەن رەتتەۋ جوسپارىنىڭ دا اۆتورى ن.ساركوزي بولعانىن ايتا كەتەلىك. ونىڭ دايىنداعان بەيبىت كەلىسىمىنىڭ ءماتىنىن، ارتىنان ءتۇرلى سىنعا ۇشىراتسا دا، ۇسىنعان ساتتە قارسىلاس جاقتار تولىق مويىنداپ، قول قويعان ەدى. بۇل ساركوزيدىڭ ءوز پوزيتسياسىن مويىنداتا بىلەتىن ديپلوماتيالىق مامىلەگەرلىك قىرىن كورسەتسە كەرەك. وسىناۋ ارەكەت فرانتسيانىڭ حالىقارالىق بەدەلى مەن ىقپالىن كوتەرە ءتۇستى دەپ كەزىندە بارلىق ەلدەردىڭ ءباسپاسوزى جارىسا جازىپ جاتتى.

وسى كيكىلجىڭگە بايلانىستى اڭگىمەنى تولىعىمەن ايتا كەتەر بولساق، 2008 جىلدىڭ 26 تامىزىندا رەسەي فەدەراتسياسى گرۋزيانىڭ شاعىن اۆتونوميالارى بولىپ كەلگەن وڭتۇستىك وسەتيا مەن ابحازيانىڭ تاۋەلسىزدىگىن تانىعاندا، ەڭ العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ، ونى باتىل ايىپتاعان دا ساركوزي ەدى. ول رەسەيدى تاۋەلسىز ەلدىڭ ازاماتتارىنا ءوزىنىڭ پاسپورتىن تاراتىپ، شەكاراسىن بىرجاقتى وزگەرتۋگە تىرىستى دەپ كىنا تاقتى. وسىدان كەيىن ەۋرووداقتىڭ توتەنشە ءسامميتىن جيناۋدى ۇيىمداستىرعان دا ساركوزي بولدى. بىراق... سول سامميتتە گەرمانيانىڭ كانتسلەرى انگەلا مەركەلمەن بىرىگىپ، رەسەيگە قارسى سانكتسيا جاساۋ تۋرالى پولشانىڭ قاتاڭ تالابىن ورىس اسكەرلەرىنىڭ گرۋزيا اۋماعىنان تۇتاسىمەن شىققانشا ەۋرووداق ونىمەن ەشقانداي كەلىسسوزدەر جاسامايدى دەگەن تالاپپەن جۇمسارتۋعا تىرىسقان دا وسى ساركوزي بولاتىن... مىنە، بۇلار ءبىر وقيعاعا بايلانىستى جاسالعان نيكوليا ساركوزيدىڭ سان قىرلى ساياساتكەرلىك كەلبەتى.

ن.ساركوزيدىڭ پرەزيدەنتتىككە سايلانۋىنىڭ ءوزى ونىڭ داۋ-دامايعا بايلانىستى اسا تانىمال بولۋى سەبەپتى جۇزەگە اسقان سياقتى. ء"ار ەلدىڭ سالتى باسقا..." دەگەن ەمەس پە، ەگەر بىزدە نەمەسە باسقا دا ءبىر ازيالىق، يا مۇسىلمان ەلدەرىندە مەملەكەتتىڭ ءىشىن ساركوزيشە "شۋلاتقان" ادام بولسا، ونىڭ پرەزيدەنتتىككە سايلانباق تۇگىل، ساياساتپەن اينالىسۋىنا دا ەسىك تارس جابىلار ەدى. "ەلدىڭ ءىشىن الاتايداي بۇلدىرگەن نەمە" دەپ وندايدى ايىپتايتىن ءسوزدىڭ نەشە اتاسىن ءبىز تابار ەدىك. ال فرانتسيا ازيا ەمەس، ولاردا نەعۇرلىم اتى شىققان ادام بولسا (مەيلى جامان جاعىنان بولسا دا ءبارىبىر), ونىڭ سوعۇرلىم تانىمالدىعى ارتىپ، جاقتاستارى كوبەيە تۇسەدى. ن.ساركوزي ىشكى ىستەر ءمينيسترى قىزمەتىن اتقارىپ جۇرگەن 2005 جىلدىڭ 20 ماۋسىمىندا پاريج تۇرعىندارى ءۇشىن يمميگرانتتار تاراپىنان ۇلكەن جانجال بولدى. استانانىڭ سەن-سان-دەني دەپارتامەنتىندەگى قىلمىس بارىنشا ءورشىپ تۇرعان "سيتي دەز 4000" اتتى شاعىن اۋدانىندا ەسىرتكى ساتاتىن باندىلاردىڭ اراسىندا بولعان اتىستا 11 جاسار سيدي احمەد دەگەن ءجاسوسپىرىم قازا تاپتى. وسى وقيعاعا تالداۋ جاساعان مينيستر ءوز سوزىندە قالانى كىر جۋاتىن "كەرحەر" اپپاراتىمەن تازالايتىنىن ايتقان ەدى. مۇنى قارا ءناسىلدى تۇرعىندار ءوز اتىنا قابىلداپ، ساركوزيدى جەك كورىپ، ونىڭ اتىنا لاعىنەت ايتا باستاعان. سول وقيعادان ءتورت اي وتكەندە ساركوزي تاعى دا ء"سۇرىندى". بۇل جولى قالا ماڭىنداعى "ارگەنتا" شاعىن اۋدانىنا بارعان مينيستر فرانتسۋز قالالارىن "وڭباعانداردان ازات ەتۋ كەرەك" دەگەن سوزىمەن قارا ناسىلدىلەردىڭ شامىنا تيە ءتۇستى. وسى جولى ول وزىنە قارسى اتىلعان تاس پەن پوليەتيلەن شولمەكتەردىڭ استىندا قالدى.

وسىدان ەكى كۇن وتكەندە سوڭىنان قۋعان پوليتسيادان جاسىرىنىپ قالماق بولىپ، ترانس­فورماتور كۇركەسىنە ەنىپ كەتكەن 17 جانە 15 جاسار ەكى اراب بالاسىن توك ۇرىپ ءولتىردى. بۇل باس پوليسمەن - ىشكى ىستەر ءمينيسترىنىڭ سوزىنە كەكتەنىپ جۇرگەن بارلىق قارا ناسىلدىلەردىڭ اشۋ كىلتىن اشىپ جىبەرۋىنە سەبەپ بولادى. سودان... فرانتسيانىڭ 300-گە جۋىق ەلدى مەكەندەرىندە ءۇش اپتاعا سوزىلعان جاپپاي تارتىپسىزدىك ورىن الدى. وعان قاتىسقاندار پوليتسياعا قارسى قولدارىنا نە تۇسسە سونى لاقتىرىپ، كۇيدىرۋگە بولاتىن دۇنيەنىڭ ءبارىن جاعىپ، قالا كوشەلەرىن قارا تۇتىنگە اينالدىردى. سونىڭ سال­دارىنان 9 مىڭعا جۋىق اۆتوموبيل ورتەنىپ، 126 پوليتسيا وفيتسەرى ءارتۇرلى دەڭگەيدەگى جاراقاتتار الدى. سول كۇندەرى ن.ساركوزي باق-تىڭ باستى كەيىپكەرىنە اينالدى. قانداي قيىنشىلىق بولىپ، كوشەدە ءورت لاۋلاپ جاتسا دا ساركوزي ءوزىنىڭ سوزىنەن قايتپاي، تارتىپسىزدىككە جول بەرگەندەردى قاتاڭ جازاعا ۇشىراتاتىن راديكالدى شارالار قاجەتتىگىن ايتۋمەن بولدى. وسىنىڭ ءوزى ونىڭ تانىمالدىعىن وسىرە ءتۇسىپ، جاقتاستارى قاتارىن قالىڭداتتى. وڭشىلدار مەن اسىرەوڭشىلداردىڭ، سونىڭ ىشىندە ۇلتتىق مايدان قوزعالىسى وكىلدەرىنىڭ اراسىندا ول بارىنشا سۇيكىمدى ساياساتكەرگە اينالدى. سولشىلدار ونى "فاشيستىك پيعىلى" بار دەپ ايىپتاعانىمەن، قالا كوشەلەرىندە ءتارتىپتىڭ ورناۋىن قالاعان جان اتاۋلىنىڭ ءبارى ساركوزيدىڭ جاعىنا شىقتى. بۇل ەلدەگى پرەزيدەنت سايلاۋىنا ەكى جىلدان از ۋاقىت مەرزىم قالعاندا بولعان وقيعالار ەدى. بۇدان كەيىنگى 2006 جىلدىڭ اقپان-ءساۋىر ايلارىندا بولعان ستۋدەنتتەر اراسىنداعى تولقۋلار دا ساركوزيدىڭ تانىمال بولا تۇسۋىنە قوسىمشا "ۇلەس قوستى". ماسەلە پرەمەر-مينيستر دە ۆيلپەننىڭ جاستار اراسىنداعى جۇمىسسىزدىقتى ازايتۋ ماقساتىمەن جاساعان زاڭ جوباسىنا بايلانىستى ەدى. وعان سايكەس جۇمىس بەرۋشى 26 جاسقا دەيىنگى جاستاردى 3 جىلعا دەيىنگى سىناق مەرزىمىمەن قابىلداپ، ويىنان شىقپاعانداردى وڭاي بوساتا الاتىن. وسى زاڭ جاستار اراسىندا تەرىس تۇسىنىك الىپ، جاس مامانداردى الەۋمەتتىك قورعاۋعا قارسى ارەكەت دەپ ۇعىلدى. ءسويتىپ، ەكى ايعا سوزىلعان جاپپاي قارسىلىقتاردان كەيىن قۇجات جوباسى كەرى شاقىرىپ الىندى. ن.سار­كوزي وسى ساتتە ءوزى مۇشەسى بولىپ تابىلاتىن ۇكىمەتتى ەمەس، جاستاردى قولداپ سويلەدى. بۇل دا ونىڭ حالىق اراسىنداعى سۇيكىمىن ارتتىرا ءتۇستى.

مىنە، ساياساتتاعى وسىنداي، سالىستىرمالى تۇردە ايتقاندا، ءساتتى قادامداردىڭ دا ىق­پالىنان بولسا كەرەك، 2007 جىلدىڭ 22 ساۋىرىندە بولعان پرەزيدەنت سايلاۋىنىڭ العاشقى تۋرىندا ول ەڭ كوپ داۋىس جيناعان (31,11 پايىز) كانديدات بولدى. ال پرەزيدەنت سايلاۋى ناۋقانىنىڭ باسىنداعى ساۋالداردا ونىڭ رەيتينگى سوتسياليستەر پارتياسىنىڭ وكىلى سەگولەن رۋايالدان تومەن ەدى. بىراق ساركوزيدىڭ كومانداسى ونىڭ ۇتىمدى جاقتارىن سايلاۋشىلار نازارىنا ۇتقىرلىقپەن جەتكىزە ءبىلىپ، اقپان ايىنان باستاپ بارلىق رەيتينگتە ول العا شىقتى. ءسويتىپ، ەكىنشى تۋردا رۋايالمەن باسەكەلەسكەن ول 53,06 پايىز داۋىسقا يە بولىپ، جەڭىسكە جەتتى. كوپتەگەن ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، ن.ساركوزي فرانتسيانىڭ ءداستۇرلى ساياسي كاتەگورياسىنا ۇيلەسپەيدى. فرانسۋا ميتتەران، جاك شيراك سەكىلدى بارىنشا بايسالدى، پاراساتتى، پايىمدى، سالماقتى ساياساتكەرلەرگە قاراعاندا، ن.ساركوزي قاعىلەز، ويىن ىرىكپەي ايتاتىن، ۇستانىمىن جەڭىل وزگەرتەتىن ەركىندەۋ ساياساتكەر. ءبىر عانا مىسال، ساركوزي يسلام ءدىنىن تۇتىناتىن وقۋشى قىزداردىڭ مەكتەپتەرگە حيدجاب كيىپ كەلەتىندەرىنە قارسى ەمەستىگىن جاريالاپ، مۇسىلماندار اراسىندا زور بەدەلگە يە بولدى. ءتىپتى مەشىتتەر سالۋعا مەملەكەتتەن دوتاتسيا ءبولىنۋىن دە قولدادى، مۇنى حالىققا سىرتتان كەلگەن كومەك مۇسىلماندار اراسىندا ەكسترەميستىك ۇردىستەردى ۇلعايتادى دەپ ءتۇسىندىردى. ساركوزيدىڭ قولداۋىمەن مۇسىلمان ءدىنىنىڭ فرانتسۋزدىق كەڭەسى دە قۇرىلدى. بىراق... 2007 جىلدىڭ اقپان ايىندا ول مۇسىلماندارعا دەگەن وڭ كوزقاراسىن شۇعىل وزگەرتىپ، مۇحاممەد پايعامباردى (س.ع.س.) سايقىمازاق ەتىپ بەي­نەلەگەنى ءۇشىن سوتقا تارتىلعان چارلي حەبدو باسىلىمىنىڭ رەداكتورىن جاقتاپ شىقتى...

كوپتەگەن ساياساتكەرلەر ونىڭ ليدەرلىك قاسيەتى مەن جەزتاڭداي شەشەندىگىن جوعارى باعالايدى. ول - ءوزىنىڭ سەنىمى جونىنەن وڭشىل كونسەرۆاتور. سالىقتار مەن الەۋمەتتىك شىعىنداردىڭ ازايۋىن قولدايدى. ءوزىنىڭ سوزدەرىنە قاراعاندا، ول زايىرلى دەموكراتيالىق مەملەكەتتىڭ حريستيان وركەنيەتى تاجىريبەسىن بويىنا سىڭىرگەن فرانتسۋزدىق ءداستۇرلى قۇندىلىقتاردى جاقتايدى. "رەسپۋبليكا، ءدىن جانە ءۇمىت" اتتى ءوزىنىڭ كىتابىندا ول: "مەن كاتوليك مادەنيەتىن، داستۇرلەرىن، سەنىمىن جاقتايمىن. مەن ءوزىمدى كاتوليك شىركەۋىنىڭ مۇشەسىمىن دەپ ەسەپتەيمىن", دەپ جازعان. ساركوزي ەۋروپالىق ينتەگراتسيالانۋدىڭ دا جاقتاسى، سونىمەن قاتار، اقش-تىڭ وداقتاسى سانالادى، وسى سوڭعى ءىسى ءۇشىن ونى قۇراما شتاتتاردىڭ ىسىنە سىن كوزبەن قارايتىن تەرري مەيسان سياقتى سىنشىلار سيونيزم مەن وبب-نىڭ (تسرۋ) اگەنتى دەپ تە جازعىرادى. قارسىلاستارىنىڭ كوبى ساركوزيدى ليبەرال نەمەسە اسىرەليبەرال دەپ ساناسا، ول ءوزىن "پراگماتيكپىن" دەگەن سوزدەن تانبايدى.

جەكەباسىلىق ومىرىندە ن.ساركوزي اناۋ ايتقانداي تۇراقتىلىقپەن، وتباسى بەرىكتىگىمەن ماقتانا المايدى. العاش رەت ول 1982 جىلى ماري-دومينيك كۋليوليگە ۇيلەنگەن، وسى نەكەدەن ونىڭ ەكى بالاسى بار. 1993 جىلى ماري-دومينيكپەن اجىراسىپ، 1996 جىلى ونىڭ قۇربىسى سەسيلياعا قوسىلادى. ەكەۋىنىڭ اراسىندا ءبىر ۇل ومىرگە كەلگەن. 2005 جىلى، ىشكى ىستەر ءمينيسترى بولىپ جۇرگەندە ساركوزيدىڭ باسى وسى ايەلىنە بايلانىستى داۋعا ىلىگەدى. فرانتسۋز ءباسپاسوزى ونىڭ وتباسىلىق تراگەدياسىن، ۇلى مەن كۇيەۋىن تاستاپ، نيۋ-يورككە باسقا بىرەۋمەن قونىس اۋدارعان سەسيليا تۋرالى كەڭىنەن جازدى. بىراق نيكوليا ساركوزي ايەلىمەن كەلىسىمگە كەلىپ، بۇل داۋدى ورشىتپەي، ونىمەن قايتا قوسىلدى. 2007 جىلعى پرەزيدەنت سايلاۋىندا سەسيليا ءوزىنىڭ كۇيەۋىنىڭ قاسىنان تابىلىپ، ساياسي كەڭەسشىلەرىنىڭ ءبىرى بولدى. بىراق، پرەزيدەنتتىك جارىستاعى جەڭىستەن كەيىن-اق سەسيليانى جۇبايىنىڭ قاسىندا كورۋ سيرەي باستادى. بۇل بايقاعىشتاردىڭ ءارتۇرلى بولجام جاساۋىنا ەرىك بەردى. اقىرى، 2007 جىلدىڭ 18 قازانىندا ساركوزيدىڭ زايىبىمەن اجىراسقانى، ۇلى لۋي شەشەسى­مەن قالاتىنى جونىندە رەسمي حابارلاما تارادى. 2007 جىلدىڭ اياعىندا نيكوليا ساركوزيدىڭ بۇرىنعى مودەلەر ءارى ءانشى، ۇلتى يتاليالىق كارلا برۋنيمەن كوڭىلدەس ەكەندىگى بەلگىلى بولدى. ەكەۋىنىڭ ۇيلەنۋ تويى ەليسەي سارايىندا 2008 جىلدىڭ 2 اقپانىندا ءوتتى. ءسويتىپ، ساركوزي فرانتسۋز ەلىنىڭ تاريحىندا پرەزيدەنتتىك لاۋازىمدى اتقارىپ جۇرگەندە ۇيلەنگەن ەڭ العاشقى مەملەكەت باسشىسى رەتىندە دە قالاتىن بولدى.

ن.ساركوزيدىڭ ءومىر جولىنا دا ءبىر كوز جۇگىرتىپ كورەلىك. ول 1955 جىلدىڭ 28 قاڭ­تارىندا ءپاريجدىڭ جاقسى اۋداندارىنىڭ ءبىرى - 17 وكرۋگتە دۇنيەگە كەلگەن، بىراق ارتىنان ونىڭ وتباسى نەي-سيۋر-سەن اتتى استانا تۇبىندەگى شاعىن قالاشىققا قونىس اۋدارادى. اكەسى - ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان كەيىن كوممۋنيستىك جۇيە قۇرۋ جولىنا تۇسكەن ۆەنگريادان قاشىپ، وسىندا قونىس اۋدارعان ماجار اقسۇيەكتەرىنىڭ ءبىرى. تولىق ەسىمى پال ناد-بوچاي شاركەزي بولعان، فرانتسياعا كەلگەن سوڭ ول فرانتسۋز مانەرىمەن پول ساركوزي دە ناجي-بوكسا اتانادى. 1949 جىلى زاڭ فاكۋلتەتىنىڭ ستۋدەنتى اندرە ماللاعا ۇيلەنەدى. قىزدىڭ اكەسى بەنەديكت ماللاح كاتوليك دىنىنە وتكەن ەۆرەي، ال شەشەسى ادەل بۋۆە - فرانتسۋز، ساۆويادا مەدبيكە بولىپ ىستەگەن. ەكەۋىنىڭ كىندىگىنەن 1952 جىلى گيوم، 1955 جىلى نيكوليا جانە 1957 جىلى فرانسۋا ومىرگە كەلگەن. 1959 جىلى پول ساركوزي ايەلىمەن اجىراسىپ، ءوز جونىنە كەتەدى (ول بۇدان كەيىن دە ەكى رەت ۇيلەنگەن). بالالاردى ادۆوكات قىزمەتىن اتقارعان شەشەسى نەگىزىنەن جالعىز وسىرەدى، بىراق ناعاشى اتاسى مەن اجەسى دە قول-ۇشىن بەرىپ تۇرادى. نيكوليا جەكە مەنشىك كاتوليكتىك مەكتەپتە وقىپ، ساۋاتىن اشادى. مەكتەپتەن كەيىن نان­تەر قالاسىنداعى "پاريج ح" ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ زاڭ فاكۋلتەتىن بىتىرگەن، ودان كەيىن ءپاريجدىڭ ساياسي زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىندا وقىعان. قىزمەت جولىن ول ادۆوكاتتىقتان باستاعان.

جاس كەزىندە نيكوليا شارل پاسكۋا مەن جاك شيراك باستاۋىندا بولعان "رەسپۋبليكا­نى قولداۋ بىرلەستىگى" (رقب) پارتياسىنىڭ قاتارىنا وتەدى (قازىر بۇل پارتيا "حالىقتىق قوزعالىس وداعى" (حقو) دەپ اتالادى). وسى كەزدەن ول جاك شيراكپەن جاقسى قارىم-قاتىناستا بولعان. پارتيانىڭ قولداۋىمەن 23 جاسىندا نەي-سيۋر-سەن قالاسى مۋنيتسيپالدىق كەڭەسىنىڭ مۇشەسى، ال 28 جاسىندا ونىڭ مەرى بولىپ سايلانادى. وسى قىزمەتتى ول 1982 جىلدان 2002 جىلعا دەيىن 20 جىلعا جۋىق اتقارادى. اراسىندا قوعامدىق جانە باسقا دا اكىمشىلىك قىزمەتتەرگە بەلسەنە ارالاسىپ، ءتۇرلى لاۋازىم­دارعا دا تاعايىندالادى.

ن.ساركوزيدىڭ اتاعى شىعىپ، جالپى فرانتسۋز قوعامىنا تانىلۋى 1993 جىل. وسى جىلى ول ءوزى مەر بولىپ جۇرگەن نەي-سيۋر-سەن قالاسىنداعى ءبىر بالاباقشانى باسىپ العان تەرروريسپەن پوليتسيانىڭ قارسى بولعانىنا قاراماستان اشىق كەلىسسوزگە بارادى. قارۋلى تەرروريسكە قارسى قورىقپاي بارىپ، ۇزاق كەلىسسوزدەن كەيىن بىرنەشە بالانى وزىمەن بىرگە الىپ شىعادى. ونىڭ بالاباقشادان سابيلەردى امان الىپ شىعىپ كەلە جاتقان وسى وبرازى فرانتسۋزدارعا قاتتى اسەر ەتەدى. ارتىنان پوليتسيانىڭ كۇشىمەن تەرروريستىڭ كوزى جويىلىپ، بالالار تۇگەل قۇتقارىلسا دا ساركوزيدىڭ سول بەينەسى فرانتسۋزداردىڭ ەسىندە جاقسى ساقتالىپ قالادى. وسى كەزدەن ول پرەمەر-مينيستر ەدۋارد ءباللاديۋردىڭ ۇكىمەتىنە تارتىلىپ، وندا ءتۇرلى مينيسترلىك ورىنتاقتارىندا وتىرادى. ال 1995 جىلى ول ۇكىمەتتىڭ ىقپالدى مۇشەلەرىنىڭ قاتارىنا ەنگەن ەدى. وسى جىلى باستالعان پرەزيدەنت سايلاۋىندا ساركوزي شيراكتى ەمەس، ءباللاديۋردى قولدايدى. ويتكەنى، سايلاۋالدى ناۋقانىنىڭ شۋ دەگەندەگى رەيتينگى بويىنشا باللاديۋر - 50, ال شيراك 14 پايىزدىق ۇلەسكە يە بولعان ەدى. بىراق سايلاۋدا شيراك جەڭىپ شىعادى دا ساركوزيدىڭ ءىسى ساتقىندىققا بالانىپ، ول ۇكىمەتتەگى جىلى ورنىنان ايرىلادى. نەي-سيۋر-سەن قالاسى مەرىنىڭ ورىنتاعىنا قايتا ورالعان ساركوزي دە ۇلكەن ساياساتتان الىستاپ كەتكەن جوق، ءوزىنىڭ اتاعىن شىعارۋ، حالىققا تانىمالدىعىن كوتەرە ءتۇسۋ جولىندا ول باق بەتتەرىنە ءجيى شىعاتىن. ال 2002 جىلعى وتە قيىندىقپەن وتكەن پرەزيدەنت سايلاۋىندا ول جاك شيراكتى قىزۋ قولدادى. وسى قىزمەتى ءۇشىن شيراك ونى سول جىلدىڭ 7 مامىرىندا ىشكى ىستەر ءمينيسترى ەتىپ تاعايىندادى.

قىلمىستى اۋىزدىقتاۋ جولىندا ول بەلسەندى قىزمەت اتقارا ءبىلدى. قارسىلاستارىنىڭ ءتۇرلى سىنىنا قاراماي، ول قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ وكىلەتتىگىن ارتتىرىپ، قىلمىسقا قارسى كۇرەستى ماقسات ەتكەن رەفورمالارىن ەنگىزىپ وتىردى. سونىڭ ناتيجەسىندە قىلمىس كولەمى ءبىرشاما ازايىپ، جول ءتارتىبى دۇرىستالدى. جول-كولىك وقيعالارىنىڭ ازايعانى دا بايقالدى. ال جاپپاي تارتىپسىزدىكتەرگە قارسى قولدانعان ادىستەرىنىڭ بىرسىدىرعىسىن ءبىز جوعارىدا ايتىپ وتتىك.

2007 جىلعى 14 قاڭتاردا حقو پارتياسى پرەزيدەنت سايلاۋىنداعى كانديداتى ەتىپ ونى 98 پايىزدىق داۋىسپەن بەكىتتى. جاك شيراك تا كەيىنىرەك ونى قولدايتىنىن جاريالادى. ال پرەزيدەنت سايلاۋىندا قالاي جەڭگەنىن تاعى دا قايتالاپ جاتپاي-اق قويايىق. ن.ساركوزي پرەزيدەنتتىك قىزمەتكە 2007 جىلدىڭ 16 مامىرىندا كىرىستى.

قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆپەن نيكوليا ساركوزي العاش رەت نيۋ-يوركتە بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 62-سەسسياسىنىڭ جۇمىسى كۇندەرىندە كەزدەستى. كەزدەسۋ بارىسىندا ەكى ەلدىڭ اراسىنداعى ساياسي ىقپالداستىق پەن ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرى قاراستىرىلدى. ال 2008 جىلدىڭ ماۋسىم ايىندا نۇرسۇلتان نازارباەۆ فرانتسياعا رەسمي ساپارمەن بارعانى ءمالىم. وسى جولى بولعان كەزدەسۋدە ەكى ەلدىڭ پرەزيدەنتتەرى ستراتەگيالىق ارىپتەستىك تۋرالى شارتقا قول قويدى. ەڭ باستىسى، وسى كەزدەسۋدە نيكوليا ساركوزي قازاقستان پرەزيدەنتىنە فرانتسۋز رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭ جوعارى ناگراداسى - "قۇرمەتتى لەگيوننىڭ ۇلكەن كرەسى" وردەنىن سالتاناتتى جاعدايدا تابىس ەتتى. بۇل ماراپات ن.نازارباەۆقا ەكى ەل اراسىنداعى ساياسي، ەكونوميكالىق جانە گۋمانيتارلىق بايلانىستاردى نىعايتۋعا قوسقان زور ۇلەسى ءۇشىن بەرىلدى. ال 15 مامىردا بولعان "نۇر وتان" حدپ-نىڭ ءحىى سەزىنە فرانتسيانىڭ بيلىك پارتياسى - "حالىق قوزعالىسىنىڭ وداعى" پارتياسىنان ۇلكەن دەلەگاتسيا قاتىستى. دەلەگاتسيا جەتەكشىسى تەرري مارياني نيكوليا ساركوزيدىڭ سەزد جۇمىسىنا ارناعان قۇتتىقتاۋ حاتىن وقىپ بەردى. وندا فرانتسيا پرەزيدەنتى سەزد جۇمىسىنا تابىس تىلەۋىمەن قاتار، قازاقستاننىڭ ورتالىق ازياداعى كوشباسشى ەكەندىگىن مويىنداي كەلىپ، قازىرگى الەمدىك ساياساتتاعى ورنىنا ۇلكەن باعا بەرگەن جانە ءوزىنىڭ "قازاقستاندى كورۋگە اسىعۋلى" ەكەنىن جەتكىزگەن. وسىنداي ىقىلاستار نيكوليا ساركوزيدىڭ ساياسي العىرلىعى مەن وزىنە دوس ەلدەردى تابۋدا تالعامپازدىعىن كورسەتەدى. ت.مارياني ءوزىنىڭ سوزىندە ن.ساركوزي قازاقستاننىڭ "ەۋروپاعا جول" باعدارلاماسىن قولدايتىنىن دا جەتكىزدى جانە ونى ورىنداۋ ماقساتىندا فرانتسيانىڭ بيلىك پارتياسى حقو مەن "نۇر وتان" حدپ-نىڭ ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىمگە قول قويعانىن ايتا كەلىپ، مۇنداي كەلىسىمگە فرانتسۋز جاعى ەۋرووداق ەلدەرىنەن تىس مەملەكەتتەر اراسىنان العاش رەت قازاقستانمەن عانا قول قويىپ وتىرعانىن ەسكەرتتى. بۇل ارەكەتتەر دە ءبىزدىڭ ويىمىزدى ايعاقتاي تۇسكەندەي.

"ەگەمەن قازاقستان" گازەتى، 08.08.2009