"اقمولا، سەمەي وبلىستارىنداعى قازاق جەرىنە بيىل تاعى قارا شەكپەن (رەسەيدىڭ ىشكى گۋبەرنەلەرىنەن كوشىپ كەلگەن ورىس شارۋالارى) كەلىپ ورناپ جاتىر.
- بۇل قالاي، نيكولاي زامانى قايتا قابىندى ما! - دەپ وقۋشىلار سۇرايدى.
وسى كۇنى ءبىزدىڭ جەردە ءھام بۇكىل روسسيادا كەڭەس حۇكىمەتى، پاتشا جوق.
1920 جىلعى 1 سەنتابىردە روسسيا حۇكىمەتى زاڭ شىعارىپ، قازاق حالقى ءوز الدىنا مەملەكەت بولسىن دەگەن، 4-12 وكتابىردە جالپى قازاق سيەزى بولىپ، قازاق مەملەكەتى كوميسسياسىن سايلادى.

1920 جىلى 17 نويابىردە قازاق رەسپۋبليكاسىنىڭ حۇكىمەتى - سوۆناركومى: "1 سەنتابىردەن باستاپ قازاق جەرىنە ءبىر قارا شەكپەن كەلمەسىن" دەپ زاكون شىعاردى.
ومبىداعى قازاقستان ەلشىسىنىڭ ماعلۇماتىنا قاراعاندا، ءسىبىر رەۆكوم اقمولا، سەمەي وبلىسىنىڭ جەرىنە 164 مىڭ 645 قارا شەكپەن جازىپ قويىپتى. مۇنىڭ اتى "كىم كەلسە، قالپىنا قايتادى" دەگەنى بولسا كەرەك.
مۇنى ءبىزدىڭ قازاق جۇرتى "روسسيا كەڭەس حۇكىمەتىنىڭ ساياساتى دەپ بىلۋگە بولمايدى" دەپ وتىر. مۇنى ىستەپ وتىرعان داعدىلى نيكولايدىڭ تۇزى سىڭگەن نە وتىرىك ورتاقشىل، نە نيكولايدىڭ شەنەۋنىگىنە جەتەلەنگەن سوقىر نادان ورتاقشىل. بۇلاردىڭ مۇنىسى ىسكە اسپايدى. قازاق-قىرعىز جەرىنە ەندى قارا شەكپەن ورنامايدى.
كيرتسيك، كيرسوۆناركوم بۇل تۋرالى ماسكەۋمەن سويلەسىپ، قارا شەكپەندى قايىرماق بولىپ جاتىر.
قازاق جەرىنە مۇنداعى جۇرت يە. ءوز ەڭبەكشىلەرى، ورتاقشىلارى يە. 1 سەنتابىردەن كەيىن كوشىپ كەلگەن قارا شەكپەندىگە جەر جوق. جەرگىلىكتى اۋىل، بولىس كەڭەسى قارا شەكپەن جەر الامىن دەسە: كيرسوۆناركومگە شەيىن تالاسۋ-تارتىسۋ كەرەك".

قىر بالاسى
"اق جول", N12, 09.01.1921ج.، تاشكەنت

الما تۇسىپبەكوۆا

Abai.kz