ءماجىلىستىڭ سوڭعى پلەنارلىق وتىرىسىندا بەلسەندى دەپۋتات تۇرسىنبەك ومىرزاقوۆ قاي كۇنگىدەي وتە ءبىر وزەكتى ماسەلەنى كوتەرىپ، ۇلتتىق بانكتىڭ توراعاسى گريگوري مارچەنكوعا ساۋال جولدادى.

ساۋالدىڭ ءمانىسى بىلاي: 2012 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قازاقستاننىڭ التىن-ۆاليۋتالىق قورى 86 ملرد. اقش دوللارى كولەمىنە جەتىپتى (اللا بۇيىرتسىن).  بىراق سونىڭ نەگىزگى بولىگى شەتەلدىك ۆاليۋتالار، قۇندى قاعازدارمەن ساقتالعان ەكەن. بۇلار بۇگىن قۇندى بولعانىمەن ەرتەڭ-اق، تاعى ءبىر الەمدىك ەكونوميكالىق داعدارىس كۇتپەگەن جەردەن ۇرسا ءجاي قاعاز بولىپ شىعا كەلەدى ەمەس پە؟ سوندا ءبىز بايلىعىمىزدى جوقتاپ، زارلاپ وتىرا كەتكەننەن باسقاعا شامامىز كەلمەي قالادى.

وسىعان كوڭىل اۋدارعان دەپۋتات مارچەنكوعا قازاقستاننىڭ بايلىعىن التىنعا اينالدىرىپ قويۋ كەرەك دەگەن ناقتى ۇسىنىس ايتادى. قازىر كوپتەگەن باي ەلدەر داعدارىستى ەڭسەرۋ ءۇشىن ەلىندەگى التىندارىن ساتىپ جاتقان كورىنەدى. ماسەلەن، شۆەيتساريا سوڭعى 10 جىلدا 877, فرانتسيا 589, يسپانيا، نيدەرلاندى جانە پورتۋگاليانىڭ ارقايسىسى 200 توننادان التىن ساتىپتى. سونى مۇنايدان تۇسكەن قاراجاتى بار ەلدەر جاپا-تارماعاي الىپ جاتىر ەكەن. مىسالى، رەسەي 570 توننا التىن الىپتى. ال ءبىزدىڭ مارچەنكو قالتاسىنا قولىن سالىپ، جۇرتتىڭ زەينەتاقىسىنا تيىسكەننەن باسقا (اكەسىنىڭ قۇنى بار ما دەسەيشى) تۇك تە بىتىرمەي جۇرگەن كورىنەدى.

التىن ەشقاشان قۇنىن جويمايدى، كەرىسىنشە باعاسى جىلدان جىلعا وسە بەرەدى. سوڭعى 10 جىلدا ونىڭ قۇنى 400 ەسە ارتتى، دەيدى دەپۋتات.

ءماجىلىستىڭ سوڭعى پلەنارلىق وتىرىسىندا بەلسەندى دەپۋتات تۇرسىنبەك ومىرزاقوۆ قاي كۇنگىدەي وتە ءبىر وزەكتى ماسەلەنى كوتەرىپ، ۇلتتىق بانكتىڭ توراعاسى گريگوري مارچەنكوعا ساۋال جولدادى.

ساۋالدىڭ ءمانىسى بىلاي: 2012 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قازاقستاننىڭ التىن-ۆاليۋتالىق قورى 86 ملرد. اقش دوللارى كولەمىنە جەتىپتى (اللا بۇيىرتسىن).  بىراق سونىڭ نەگىزگى بولىگى شەتەلدىك ۆاليۋتالار، قۇندى قاعازدارمەن ساقتالعان ەكەن. بۇلار بۇگىن قۇندى بولعانىمەن ەرتەڭ-اق، تاعى ءبىر الەمدىك ەكونوميكالىق داعدارىس كۇتپەگەن جەردەن ۇرسا ءجاي قاعاز بولىپ شىعا كەلەدى ەمەس پە؟ سوندا ءبىز بايلىعىمىزدى جوقتاپ، زارلاپ وتىرا كەتكەننەن باسقاعا شامامىز كەلمەي قالادى.

وسىعان كوڭىل اۋدارعان دەپۋتات مارچەنكوعا قازاقستاننىڭ بايلىعىن التىنعا اينالدىرىپ قويۋ كەرەك دەگەن ناقتى ۇسىنىس ايتادى. قازىر كوپتەگەن باي ەلدەر داعدارىستى ەڭسەرۋ ءۇشىن ەلىندەگى التىندارىن ساتىپ جاتقان كورىنەدى. ماسەلەن، شۆەيتساريا سوڭعى 10 جىلدا 877, فرانتسيا 589, يسپانيا، نيدەرلاندى جانە پورتۋگاليانىڭ ارقايسىسى 200 توننادان التىن ساتىپتى. سونى مۇنايدان تۇسكەن قاراجاتى بار ەلدەر جاپا-تارماعاي الىپ جاتىر ەكەن. مىسالى، رەسەي 570 توننا التىن الىپتى. ال ءبىزدىڭ مارچەنكو قالتاسىنا قولىن سالىپ، جۇرتتىڭ زەينەتاقىسىنا تيىسكەننەن باسقا (اكەسىنىڭ قۇنى بار ما دەسەيشى) تۇك تە بىتىرمەي جۇرگەن كورىنەدى.

التىن ەشقاشان قۇنىن جويمايدى، كەرىسىنشە باعاسى جىلدان جىلعا وسە بەرەدى. سوڭعى 10 جىلدا ونىڭ قۇنى 400 ەسە ارتتى، دەيدى دەپۋتات.

اقش، گەرمانيا، يتاليا، فرانتسيا سەكىلدى اقىلدى ەلدەر التىن-ۆاليۋتالىق قورىنىڭ 70 پايىزدان ارتىعىن التىنمەن ساقتايدى ەكەن. ال قازاقستاننىڭ التىنىنىڭ ۇلەسى قوردىڭ 20-اق پايىزىن قۇرايدى. بىلتىر پارلامەنت ارنايى زاڭ دا قابىلداپ، ۇلتتىق بانككە التىندى مول قىلىپ ساتىپ الۋعا مۇمكىندىك بەرىپتى. بىراق مارچەنكو دوللاردان (عاشىق شىعار) ايرىلعىسى كەلمەي، تەك وزىمىزدە وندىرىلگەن 10-15 تونناعا ءماز بولىپ وتىرعان كورىنەدى.

سوندىقتان دا دەپۋتات تۇرسىنبەك ومىرزاقوۆ گ.مارچەنكوعا التىندى كوپتەپ الۋعا شاقىرادى. جانە ول تەك قانا ءوزىمىزدىڭ ەلدە ساقتالسىن دەگەندى قوسىپتى ول. بۇل دا دۇرىس ۇسىنىس ەكەن. وسىدان كەيىن مارچەنكو بالكي، قوزعالىسقا كەلەر.

Abai.kz