گرۋزيانىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى، قازىر تۇرمەگە توعىتىلعان ميحايل سااكاشۆيلي سارسەنبى كۇنى اشتىق جاريالاپ، كوپ ۋاقىت وتپەي ول ويىنان باس تارتتى. ونىڭ تۇرمەدەن بوساپ شىعۋ نەمەسە ۇكىمنىڭ ورىندالۋىن كەيىنگە قالدىرۋعا قاتىستى رەسمي وتىنىشىنەن كەيىن سوت وتىرىسى وتپەك بولعان. تبيليسي سوتى وتىرىسقا سااكاشۆيليدى قاتىستىرمايتىنىن ايتادى ءارى پروتسەستى كەيىنگە قالدىردى. ونىڭ اشتىق جاريالاۋ سەبەبى – وسى.

«بۇگىن ماعان ەڭ قاراپايىم قۇقىعىمدى پايدالانۋعا – ءوز سوتىما قاتىسۋعا رۇقسات ەتىلمەدى. بۇل گرۋزيانىڭ زاڭى مەن حالىقارالىق نورمالاردى بۇزۋ. سوندىقتان مەن نارازىلىق رەتىندە اشتىق جاريالاۋعا ءماجبۇرمىن. ارينە، مۇنىڭ دەنساۋلىعىما قاۋىپتى ەكەنىن بىلەمىن. بىراق مەن ءوز سوت پروتسەسىمە قاتىسۋىما كەپىلدىك المايىنشا اشتىق ۇستايمىن. وسىنشا مازاق ەتىپ، قورلىق كورسەتكەندەرىنىڭ دە شەگى بار»، - دەپ جازىلعان سااكاشۆيليدىڭ مالىمدەمەسىندە.

بىراق بىرنەشە ساعاتتان كەيىن ەكس-پرەزيدەنت ەۋروپارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ ءوتىنىشى بويىنشا اشتىق جاريالاۋدان باس تارتاتىنىن ايتتى.

سوت وتىرىستى 22 جەلتوقسانعا اۋىستىردى. وسى وقيعادان كەيىن گرۋزيانىڭ قىلمىستىق-اتقارۋ قىزمەتى سااكاشۆيليدىڭ «اۋرۋ ادام بولىپ وتىرىك ويناپ جۇرگەنىن» كورسەتپەك بولىپ، ونىڭ پالاتادا ءجۇرىپ-تۇرعان ۆيدەوسىن تاراتتى.

«ۆيۆامەدي» ەمحاناسىنان تۇسىرىلگەن بەينەجازبادا ءارتۇرلى داتالار كورسەتىلگەن، ءتىپتى كەيبىرى وشىرىلگەن، ياعني، مونتاجدالعان. بۇل كادرلار 2022 جىلدىڭ تامىز-جەلتوقسان ايلارى ارالىعىندا تۇسىرىلگەن.

12 جەلتوقسانداعى كادردا سااكاشۆيليدىڭ قۇرىلعىنىڭ كومەگىمەن ءجۇرىپ-تۇرعانى، ابدەن ازىپ-توزعانى بىلىنەدى. بىراق قىلمىستىق-اتقارۋ قىزمەتى «سااكاشۆيليدىڭ وتىرىك اۋرۋ بولىپ وتىرعانى ايقىن كورىنەدى، سول ارقىلى ول قوعام مەن حالىقارالىق سەرىكتەستەردى اداستىرعىسى كەلەدى، سوت تورەلىگىن جۇزەگە اسىرۋعا كەدەرگى كەلتىرمەك»، - دەپ مالىمدەگەن. سونداي-اق مەملەكەتتىك ورگان ەكس-پرەزيدەنتتى اۋرۋحانا قىزمەتكەرلەرىنە مىنەزىن كورسەتتى دەپ ايىپتاعان.

سااكاشۆيليدىڭ بۇرىنعى ءباسپاسوز حاتشىسى داريا چيج، ونىڭ اۋىر جاعدايىن مازاق قىلىپ، شوۋ جاساپ وتىرعان بيلىكتى كىنالادى.

سااكاشۆيليدىڭ جاقىن ادامدارى سااكاشۆيلي تبيليسيدەگى كوپسالالى كلينيكادا جاتسا دا، ونىڭ دەنساۋلىعى كۇن سايىن ناشارلاپ بارا جاتقانىن كوپتەن بەرى ايتىپ، دابىل قاعۋدا. ايتۋلارىنشا، ول ارەڭ قوزعالادى، تاماق ىشە المايدى، 40 كەلىدەن ارتىق سالماق تاستاعان.  سوندىقتان وعان شەتەلدە ەمدەلۋگە مۇمكىندىك بەرىلۋ كەرەك.

«ەمپاتيا» ورتالىعىندا شەتەلدىك ماماندار مەن ساراپشىلار توبىنىڭ دارىگەرلەرى جاساعان ساراپتاما ناتيجەسى دە سااكاشۆيليدىڭ اۋىر جاعدايدا ەكەنىن دالەلدەدى.

ساراپشىلاردىڭ تۇجىرىمدارىنا سايكەس، سااكاشۆيليدىڭ جاعدايى وتە اۋىر جانە ونى ەندى قاماۋدا ۇستاۋ مۇمكىن ەمەس. ونى امەريكالىق نەمەسە ەۋروپالىق ەمحاناعا اۋىستىرۋ كەرەك، سول جاقتا وعان قاجەتتى بىرقاتار مەديتسينالىق پروتسەدۋرالار بار. سونداي-اق تولىق دياگنوستيكادان ءوتۋى قاجەت. ساراپشىلار سااكاشۆيليدىڭ شاشىنان اۋىر، زياندى مەتالدار تاپقان. مەتالدار ونى تەك فيزيكالىق كۇيرەتىپ قانا قويماي، پسيحيكاسىن بۇزۋعا قاۋقارلى ەكەنىن ايتتى.

«سااكاشۆيليدىڭ مۇنداي جاعدايعا ۇشىراۋى ۋلانۋدىڭ نەمەسە ينفەكتسيالىق پروتسەستىڭ ناتيجەسى بولۋى مۇمكىن. سوندىقتان ول اعزاسىنداعى ۋلى زاتتاردى انىقتايتىن دياگنوستيكادان ءوتۋى كەرەك. بولماسا كوماعا ءتۇسىپ، نە ءولىپ كەتۋى مۇمكىن»، - دەدى ساراپشىلار.

سااكاشۆيلي مامىر ايىنان باستاپ بۇرىنعىسىنان ءۇش ەسە جىلدام سالماق تاستاي باستاعان. مامانداردىڭ ايتۋىنشا، بۇلاي جالعاسا بەرسە، بىرنەشە ايدان كەيىن دەنە سالماعىنىڭ يندەكسى شەگىنە جەتەدى. ول ءوز كەزەگىندە ادامنىڭ ىشكى ورگاندارىن قايتا قالپىنا كەلمەستەي ەتىپ زاقىمدايدى.

سااكاشۆيليدىڭ امەريكالىق ادۆوكاتى شەتەلدىك ساراپشىلاردىڭ جۇرگىزگەن زەرتتەۋلەرىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ، سااكاشۆيليدىڭ دەنەسىنەن سىناپ پەن مىشياك تابىلعانىن ايتتى.

ونىڭ سوزىنشە، ەكس-پرەزيدەنتكە FDA (اقش-تىڭ ازىق-تۇلىك جانە ءدارى-دارمەك باسقارماسى) ماقۇلداماعان دارىلەر ىشكىزىلگەن. "وعان شۇعىل دەتوكسيكاتسيا قاجەت»، - دەيدى ادۆوكات.

گرۋزيانىڭ باتىستاعى سەرىكتەستەرى سااكاشۆيليگە قاجەتتى مەديتسينالىق كومەك كورسەتىلۋى كەرەك جانە ونىڭ جاعدايىنا گرۋزيا بيلىگى جاۋاپتى دەپ سانايدى. ال گرۋزيا بيلىگى ەكس-پرەزيدەنتتىڭ دەنساۋلىعىن سىلتاۋ قىلىپ، بوستاندىققا شىققىسى كەلەتىنىن ايتقان.

ميحايل سااكاشۆيلي گرۋزين-ۋكراين ساياسي قايراتكەرى. 2004-2013 جىلدارى ەكى رەت قاتارىنان گرۋزيانىڭ پرەزيدەنتى بولدى. پرەزيدەنتتىكتەن تۇسكەن سوڭ، ول ەلدەن دە كەتىپ قالادى. 2020-2021 جىلدار ارالىعىندا ۋكراينا ۇلتتىق رەفورمالار كەڭەسىنىڭ اتقارۋ كوميتەتىنىڭ باسشىسى بولدى. 2021 جىلى گرۋزياعا ورالعان ساتتە وعان بىرنەشە قىلمىستىق ايىپ تاعىلىپ، ۇستالدى. ەكى ايىپ سىرتتاي تاعىلىپ، التى جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلعان بولاتىن.

ول ءوزىن «ءپۋتيننىڭ تۇتقىنىمىن» دەپ اتايدى جانە وعان تاعىلعان بارلىق ايىپتاردى ساياسي سەبەپتەرمەن قۋدالاۋ دەپ سانايدى. ۇستالعاننان كەيىن ول ەكى رەت اشتىق جاريالادى. بيىلعى جىلدىڭ مامىر ايىندا رۋستاۆ تۇرمەسىنەن تبيليسيدەگى «ۆيۆامەدي» كوپسالالى ەمحاناسىنا اۋىستىرىلدى.

ايجان تەمىرحان

Abai.kz