اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ كومانداسى رەسەي مەن ۋكراينا اراسىنداعى 28 تارماقتى بىتىمگەرلىك دەپ اتالاتىن جوسپاردى ماقۇلدادى. ونى ترامپ اكىمشىلىگىنىڭ جوعارى لاۋازىمدى شەنەۋنىكتەرى سوڭعى بىرنەشە اپتا بويى رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ شەت ەلدەرمەن ينۆەستيتسيالىق-ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق جونىندەگى ارنايى وكىلى كيريلل دميتريەۆپەن جانە ۋكراينالىق شەنەۋنىكتەرمەن كەڭەسە وتىرىپ ازىرلەدى. بۇل تۋرالى NBC News حابارلادى.

شەنەۋنىكتىڭ ايتۋىنشا، جوسپاردى ازىرلەۋگە ترامپتىڭ ارنايى وكىلى ستيۆ ۋيتكوفف، ۆيتسە-پرەزيدەنت دجەي دي ۆەنس، مەملەكەتتىك حاتشى ماركو رۋبيو جانە پرەزيدەنتتىڭ كۇيەۋ بالاسى دجارەد كۋشنەر قاتىسقان.

«جوسپار ەكى تاراپقا دا ۇزاق مەرزىمدى بەيبىتشىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قاۋىپسىزدىك كەپىلدىكتەرىن بەرۋگە باعىتتالادى. وعان ۋكراينانىڭ قالاۋى مەن ۇزاق بەيبىتشىلىك ءۇشىن قاجەتتىلىكتەرى كىرەدى»، - دەپ سەندىرەدى امەريكالىق شەنەۋنىك. جاريالانىمدا شەنەۋنىكتىڭ وسى پروتسەسكە قاتىساتىن نەگىزگى تاراپتارمەن بولاتىن كەلىسسوزدەردىڭ ەگجەي-تەگجەيىن اشپاعانى اتاپ ءوتىلدى.

سونداي-اق، اقش-تىڭ ءۇش شەنەۋنىگى NBC News-كە بەيبىتشىلىك كەلىسىمىنىڭ شەڭبەرىن ۋكرايندىقتار ءالى دە ۇسىنۋى كەرەكتىگىن جانە جوسپار جوباسىن تۇپكىلىكتى كەلىسۋ مەرزىمى پەنتاگون دەلەگاتسياسىنىڭ ۋكرايناعا ساپارىمەن سايكەس كەلەتىنىن ايتتى. امەريكالىق شەنەۋنىك بۇل ساپاردى اق ءۇيدىڭ «بەيبىت كەلىسسوزدەردى جاڭعىرتۋعا» باعىتتالعان جوسپارى رەتىندە سيپاتتادى.

«اقش-تىڭ بەيبىتشىلىك كەلىسسوزدەرىن قايتا جانداندىرۋ جونىندەگى كۇش-جىگەرى قارقىن الىپ كەلە جاتقانداي كورىنەدى، بىراق كرەمل سوعىستى توقتاتۋ ءۇشىن ءوزىنىڭ شارتتارىن وزگەرتۋدىڭ ەشقانداي بەلگىسىن كورسەتپەيدى جانە باق اقش-تىڭ 28 تارماقتى بەيبىتشىلىك جوسپارى بويىنشا جۇمىس ىستەپ جاتقانى تۋرالى حابارلاماسىنىڭ ماڭىزىن تومەندەتىپ جىبەردى»، - دەلىنگەن باسىلىمدا.

Politico جانە Wall Street Journal جازعانداي، ۋكرايناعا قۇرلىق اسكەرلەرىنىڭ ءمينيسترى (ازاماتتىق تۇلعا) دەن دريسكولل باستاعان امەريكالىق اسكەري دەلەگاتسيا كەلدى. دەلەگاتسيا قۇرامىنا سونداي-اق اقش قۇرلىقتاعى اسكەرلەرى شتابىنىڭ باستىعى گەنەرال رەندي دجوردج جانە امەريكالىق اسكەرلەردىڭ ەۋروپاداعى قولباسشىسى گەنەرال كريس دوناحيۋ كىردى. ولار ۋكراينالىق شەنەۋنىكتەرمەن، ساياساتكەرلەرمەن، اسكەري جانە يندۋستريا وكىلدەرىمەن كەزدەسۋى ءتيىس.

«امەريكالىقتار ۆلاديمير زەلەنسكيمەن كەزدەسۋدى جوسپارلاپ وتىر. كەيىنىرەك دريسكولل رەسەيلىك شەنەۋنىكتەرمەن دە كەزدەسۋگە ءتيىس»، - دەپ جازادى WSJ.

اقش قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ وكىلى دريسكوللدىڭ 28 تارماقتى جوسپار تۋرالى حاباردار بولعانىمەن، بىراق بۇل ونىڭ كيەۆتەگى كەزدەسۋلەرىنىڭ باستى ماسەلەسى بولىپ تابىلمايتىنىن حابارلادى.

ۋكراينا ۇكىمەتىنە جاقىن دەرەككوزدىڭ جانە وسى ماسەلەمەن جاقسى تانىس ەۋروپالىق شەنەۋنىكتىڭ اقپاراتىنا قاراعاندا، ۋكراينا ۇسىنىلعان بەيبىت جوسپاردى ازىرلەۋگە قاتىسپاعان. وسى اتالعان ەكى دەرەككوزدىڭ ايتۋىنشا، ۋكراينا جوسپاردىڭ جالپى نوبايلارى تۋرالى حاباردار ەتىلگەنىمەن، بىراق ەگجەي-تەگجەيلى اقپارات العان جوق جانە ءوز ۇسىنىستارىن ەنگىزۋ ءۇشىن شاقىرىلعان جوق.

«پرەزيدەنت (دونالد ترامپ) كىسى قانىن توگۋدى توقتاتۋدىڭ جانە سوعىستى توقتاتۋ تۋرالى كەلىسىم جاساۋدىڭ ۋاقىتى كەلگەنىن انىق كورسەتتى. ترامپتىڭ ويىنشا، ەگەر يكەمدىلىك تانىتساق، بۇل ءمان-ماعاناسىز سوعىستى توقتاتۋعا مۇمكىندىك بار»، - دەپ مالىمدەدى اق ءۇيدىڭ وكىلى.

Axios اقپارات كوزىنە سىلتەمە جاساپ، ۋكراينانىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك جانە قورعانىس كەڭەسىنىڭ (ۇقك) باسشىسى، بۇرىنعى قورعانىس ءمينيسترى رۇستەم ۋمەروۆ پەن امەريكا پرەزيدەنتىنىڭ ارنايى وكىلى ستيۆ ۋيتكوفف جاڭا جوسپار بويىنشا كەلىسىمگە قول جەتكىزگەنىن حابارلايدى. باسىلىمنىڭ ايتۋىنشا، ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي ۋمەروۆقا ۋيتكوففپەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزۋگە وكىلەتتىك بەرگەن، ال ونىڭ كوپتەگەن تۇسىنىكتەمەلەرى 28 تارماقتى جوسپاردىڭ ماتىنىنە ەنگەن. دەرەككوز ۋمەروۆپەن كەلىسسوزدەر بارىسىندا «كوپتەگەن ۋاعدالاستىقتارعا» قول جەتكىزىلگەنىن ءتۇسىندىردى. بۇل رەتتە ۋكراينالىق شەنەۋنىك Axios-پەن اڭگىمەدە ۋمەروۆ جوسپاردىڭ شارتتارىن قابىلداعانىن جوققا شىعاردى. سۇحباتتاسۋشى كيەۆ قۇجاتتا كەلتىرىلگەن كوپتەگەن تارماقتارعا قارسىلىق بىلدىرەتىنىن اتاپ ءوتتى.

19 قاراشادا Axios ۋيتكوفف كيريلل دميتريەۆپەن جوسپار تۇجىرىمداماسىن تالقىلاعانىن حابارلادى. سوڭعىسى باسىلىمعا بەرگەن سۇحباتىندا وسى ستراتەگيانىڭ تابىسقا جەتۋ مۇمكىندىگىنە وپتيميزم ءبىلدىرىپ، «ءبىز رەسەيدىڭ ۇستانىمى شىنىمەن دە جۇرت قۇلاعىنا شالىنعانىن سەزىنەمىز» دەپ اتاپ ءوتتى. ول رەسەي مەن اقش پرەزيدەنتتەرى تامىز ايىندا الياسكادا تالقىلاعان قاعيداتتار جوسپاردىڭ نەگىزىنە ارقاۋ بولىپ الىنعانىن العا تارتتى. «بۇل، شىن مانىندە، الدەقايدا كەڭ شەڭبەرلى كەلىسىم، وندا ءبىز شىن مانىندە تەك ۋكراينادا عانا ەمەس، ەۋروپادا ۇزاق مەرزىمدى قاۋىپسىزدىككە قالاي قول جەتكىزە الاتىنىمىز ايتىلعان»، - دەدى دميتريەۆ. امەريكالىقتار بۇل جوسپاردىڭ «ارتىقشىلىقتارىن» ەۋروپالىقتارعا دا، ۋكرايندىقتارعا دا تۇسىندىرۋگە تىرىسىپ باعۋدا.

WSJ دەرەككوزدەرىنىڭ ايتۋىنشا، ترامپ اكىمشىلىگى گازا سەكتورىن رەتتەۋدەگىدەي ءتاسىلدى وسى ورايدادا قايىرا قولدانۋعا تىرىسادى. اتاپ ايتار بولساق، اۋەلى اۋقىمدى جوسپار دايىنداپ، سودان كەيىن شيەلەنىستى تاراپتاردى ونى قابىلداۋعا «يتەرمەلەيدى». گازەتتىڭ جازۋىنشا، ترامپ كومەكشىلەرىنە ەكى تاراپقا دا «ىنتالاندىراتىن» جاڭا ۇسىنىستار ازىرلەۋدى تاپسىرعاننان كەيىن جوسپار بويىنشا جۇمىس باستالدى. رەسەي ءۇشىن بۇل باتىسپەن ەكونوميكالىق قاتىناستاردى قالپىنا كەلتىرۋ، ۋكراينا ءۇشىن - قالپىنا كەلتىرۋ شارۋاسىنا كومەكتەسۋ بولىپ تابىلادى.

باتىستىق اقپاراتتار اقش ازىرلەگەن جاڭا ءبىتىمنىڭ جاي-جاپسارىن جازىپ جاتىر. قاراپ تۇرساڭ بۇنى ۋكراينانىڭ كاپيتۋلياتسياسىنا تەڭەۋگە بولادى. قاراڭىزدار:

Financial Times بىلاي دەپ جازادى:

- اقش-تىڭ جاڭا ءبىتىم جوسپارى رەسەيدىڭ ىڭعايىنا جىعىلعان. وندا ۋكراينا ارمياسىنىڭ سانىن 2 ەسەگە ازايتۋ جانە دونباسستان تولىق باس تارتۋ جازىلعان. بۇل - ۋكراينانىڭ كاپيتۋلياتسياسىمەن تەڭ دۇنيە. ال اقش ۋكرايناعا، پرەزيدەنت زەلەنسكيگە اتالعان كەلىسىمگە قول قويۋعا قىسىم جاساۋدا، - دەيدى.

- ۋيتكوفف پەن دميتريەۆ ازىرلەگەن بۇل ءبىتىم جوباسىندا ۋكراينا اۋماعىندا ورىس تىلىنە ەكىنشى مەملەكەتتىك ءتىل ستاتۋسىن بەرۋ جانە ورىس شىركەۋىنە ايرىقشا ستاتۋس بەرۋ تۋرالى جازىلعان، - دەيدى.

Reuters اگەنتتىگى بىلاي دەپ جازادى:

- اقش-تىڭ جاڭا ءبىتىم جوسپارىندا ۋكراينا اسكەرى مەن تەحنيكاسىنىڭ سانىن 2 ەسەگە قىسقارتۋ تۋرالى جازىلعان، - دەيدى.

Axios بىلاي دەپ جازادى:

- جاڭا ءبىتىم جوسپارىندا ۋكراينا دونەتسكى وبلىسىنان تولىقتاي باس تارتۋى كەرەك. ال اقش پەن ەۋروپا قىرىم مەن دونباسستى رەسەيدىكى دەپ مويىندايدى. ۋكراينا اسكەرىن الىپ شىققان دونباسس قارۋسىزدانعان ايماق بولۋى مىندەتتەلەدى، - دەيدى.

- سوعىس زاپوروج بەن حەرسوننىڭ مايدان سىزىعىندا توقتايدى. كەلەشەكتە رەسەي اتالعان 2 وبلىستىڭ كەي اۋماقتارىن ۋكرايناعا قايتارىپ بەرەدى (قاي تەرريتوريالار قايتارىلاتىنى انىق جازىلماعان), - دەيدى.

- ۋكراينا قىرىم مەن دونباسستى رەسەيدىكى دەپ مويىنداۋعا مىندەتتەلمەيدى. اقش ۋكرايناعا قاۋىپسىزدىك كەپىلدىگىن بەرەدى، بىراق ناقتى قانداي كەپىلدىك جانە ول قانداي فورمادا بەرىلەتىنى جازىلماعان، - دەيدى.

Abai.kz