ءبىر جىل بۇرىن 6 قاڭتاردا ەلىمىزدە انتيتەرروريستىك وپەراتسيا جۇرگىزىلدى. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ قازاقستانعا «تەررورلىق شابۋىل جاسالعانىن» ايتىپ، ۇقشۇ ۇيىمىنان كومەك سۇرادى.

«مەن كونترتەرروريستىك شتابقا جەتەكشىلىك ەتەمىن. بانديتتەر، ءبىز جاقسى بىلەمىز، ناعىز تەرروريستەر جاساعان تەررورلىق شابۋىل جاسادى. ولار قازىرگى ۋاقىتتا الماتىدا دا، باسقا قالالاردا دا ەشكىمگە باعىنبايدى، عيماراتتار مەن ينفراقۇرىلىمداردى باسىپ الىپ جاتىر، ەڭ باستىسى اتىس قارۋى ورنالاسقان عيماراتتاردى باسىپ الىپ جاتىر. ولار مەكتەپ كۋرسانتتارىمەن قاقتىعىسقا ءتۇستى. قازىرگى ۋاقىتتا الماتى ماڭىندا ءاب اۋە-دەسانتتىق بولىمشەسى ولارمەن ۇرىس جۇرگىزىپ جاتىر»، - دەدى پرەزيدەنت.

پرەزيدەنت تەرروريستىك باندالاردىڭ حالىقارالىق سيپاتتا ەكەنىن ەسكەرىپ، ولاردىڭ شەتەلدە جاقسى دايارلىقتان وتكەنىن جانە قازاقستانعا شابۋىل جاساۋىن اگرەسسيا اكتىسى رەتىندە قاراۋ كەرەك دەپ سانايتىنىن ايتتى.

«وسىعان بايلانىستى ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك تۋرالى شارتقا سۇيەنە وتىرىپ، مەن بۇگىن ۇقشۇ مەملەكەتتەرىنىڭ باسشىلارىنا قازاقستانعا كومەك كورسەتۋگە شاقىردىم»، - دەپ مالىمدەدى توقاەۆ.

ۇقشۇ اسكەرى قازاقستانعا كەلدى. باس پروكۋراتۋرا «قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ شەشىمىمەن ەلدە انتيتەرروريستىك وپەراتسيا وتكىزىلەتىنىن، وسى كۇننەن باستاپ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى مەن قارۋلى كۇشتەر تەرروريستەردى جويۋ ءۇشىن قارۋ قولدانا باستاعانىن» حابارلادى.

ۇقشۇ بىتىمگەرلەرى قازاقستاندا كوپ تۇراقتاعان جوق. رەسمي اقپارات بويىنشا: ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ شەشىمىنە سايكەس، ۇقشۇ ۇجىمدىق بىتىمگەرشىلىك كۇشتەرى قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا مەملەكەتتىك، اسكەري جانە الەۋمەتتىك ماڭىزى بار نىسانداردى كۇزەتۋ جونىندەگى مىندەتتەردى ورىنداعان. بىتىمگەرلەر ۇرىس قيمىلدارىنا قاتىسپاعان.

بىتىمگەرلەر 13 قاڭتاردان باستاپ ەلدەن شىعارىلا باستادى. ارمەنيا، بەلارۋس جانە وزبەكستاننان كەلگەن بىتىمگەرلەر 14 قاڭتاردا ەلىنە ورالدى. 16 قاڭتاردا رەسەي اسكەرى شىعارىلدى. 19 قاڭتاردا قازاقستانداعى بارلىق ۇقشۇ بىتىمگەرشىلىك اسكەرى شىعارۋ اياقتالدى.

وسىدان سوڭ، رەسەيلىك ساياساتشىلار: «قازاقستان رەسەيگە ۇقشۇ كومەگى ءۇشىن قارىز»، - دەگەن اڭگىمەلەردى جيىلەتتى.

بىراق پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ: «رەسەيدىڭ كەيبىر ادامدارى «رەسەي قازاقستاندى قۇتقاردى»، ەندى «قازاقستان ماڭگى قارىز، رەسەيدىڭ اياعىنا جىعىلىپ ءوتۋى كەرەك» دەگەن سوزدەردى ايتىپ، كوپشىلىكتىڭ ويىن بۇرمالاپ ءجۇر. بۇل مۇلدە شىندىققا كەلمەيتىن سوزدەر»، - دەدى.

مەملەكەت باسشىسى و باستان ۇقشۇ بىتىمگەرلەرىنىڭ كۇشتىك ارەكەتتەرگە قاتىسپايتىنى تۋرالى ۋاعدالاستىق بولعانىن اتاپ ءوتتى.

«شىندىعىندا ۇقشۇ كونتينگەنتى تاراپىنان بىردە-ءبىر وق اتىلعان جوق، ولار مۇندا 10 كۇننەن ارتىق بولعان جوق»، - دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.

رەسەي بىلتىر ۋكرايناعا باسىپ كىرگەن سوڭ، بۇل اڭگىمە تاعى دا ءورشي باستادى. كرەملدىڭ سوعىستى ناسيحاتتاۋشىلارى «قازاقستان قاڭتاردا بەرگەن كومەگىمىزدى ۇمىتىپ كەتتى» دەگەندى شىعاردى.

ساياساتتانۋشى دوس كوشىمنىڭ ايتۋىنشا، رەسەيلىكتەردىڭ وسىلاي دەۋىنە بيلىك ءوزى جول بەردى.

«قازاقستان رەسەيگە ۇقشۇ كومەگى ءۇشىن قارىز ەمەس. ەلگە كەلگەنى 2300-دەي بىتىمگەر، ونىڭ مىڭنان كوبى رەسەيدىكى. ءبىر مىڭ اسكەردىڭ قازاقستاندى ەشنارسەدەن قورعاپ قالماعانى ايدان انىق. بىراق ءوزىمىز ۇقشۇ-نى شاقىرۋ ارقىلى رەسەيدىڭ «قازاقستاندى قۇتقارىپ قالدىق» دەۋىنە جول بەردىك. بۇل ءبىزدىڭ باسشىلاردىڭ قاتەلىگى.

ۇقشۇ-نى شاقىرۋ گەوساياسات تۇرعىسىنان قاتە بولدى. سەبەبى، بۇل ۇقشۇ-نىڭ نەگىزگى ماقساتىنا ۇلكەن وزگەرىس اكەلدى. ۇيىم، شىندىعىندا، سىرتقى جاۋدان قورعانۋ ءۇشىن قۇرىلعان بولاتىن. ول ىشكى ماسەلەگە، ءتىپتى ەل ىشىندە رەۆوليۋتسيا بولسا دا ارالاسۋعا قۇقىعى جوق.

جالپى ەلدە تارتىپسىزدىك بولعان كەزدە، ءوز اسكەرىنە سەنبەگەن كەزدە، شەشۋدىڭ ەكى جولى بولادى. ءبىرى – سىرتتان اسكەر شاقىرۋ. ەكىنشىسى – حالىقتىڭ ءوزىن-ءوزى قورعاۋىنا مۇمكىندىك بەرۋ. مىسالى، فرانتسيانىڭ العاشقى رەۆوليۋتسياسى كەزىندە حالىق ءوزىنىڭ كوممۋننا، اسكەرلەرىن قۇرىپ، تىنىشتىعىن بۇزعانداردى قۋىپ شىقتى. قاڭتار وقيعاسى كەزىندە الماتى وبلىسىندا كەيبىر ەلدى-مەكەندەردە پوليتسيامەن بىرىگىپ، ءوزىن-ءوزى قورعاۋ جاساقتارى قۇرىلدى. بلوك-پوستتار قويا باستادى. وسىنداي جاعدايدا توقاەۆ مىرزا حالىققا سۇيەنۋى كەرەك ەدى. شەت جاقتان اسكەر شاقىرعاننان گورى، ءوز ەلىنىڭ ازاماتتارىنا سەنۋى كەرەك ەدى. پرەزيدەنت وسىنىڭ قاتە جولىن تاڭدادى»، - دەيدى دوس كوشىم.

ايجان تەمىرحان

Abai.kz