كۇنى كەشە پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ جارلىعىمەن پارلامەنتتىڭ 7-شاقىرىلىمى وكىلەتىن توقتاتتى. «قاڭتار وقيعاسى» سىندى ەل تاريحىنداعى بۇرىلىس كەزەڭدە پارلامەنت پارتاسىندا وتىرعان دەپۋتاتتاردىڭ قۇدالىقتان قايتقانداي كوڭىلى توق. تومەنگى پالاتا مەرزىمىنەن بۇرىن تاراتىلعاندىقتان ولارعا ەكى ايلىق جالاقىسىنداي وتەماقى تولەنەتىن بولدى. ەكى جىل ەركىن كوسىلىپ جاتقان سالتاناتتى باسپانالارىن قايتارۋعا دا ءبىر اي ۋاقىت بەرىلدى.

پرەزيدەنت سوزىندە 19 ناۋرىزعا بەلگىلەنگەن ءماجىلىس پەن ءماسليحات سايلاۋى اتا زاڭعا ەنگىزىلگەن وزگەرىستەردىڭ، ساياسي رەفورمالاردىڭ زاڭدى جالعاسى ەكەنىن، «كۇشتى پرەزيدەنت – مىقتى پارلامەنت – ەستيتىن ۇكىمەت» ساياسي جوباسىن جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا جاسالعان ناقتى قادام ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

ەل باسشىسىنىڭ زاڭ شىعارۋشى ورگاندى قالاعان ۋاقىتتا تاراتىپ، كەز كەلگەن ۋاقىتتا جاساقتاي الاتىن قۇزىرەتى بار ەكەنىنە قاراپ، بىزدە «كۇشتى پرەزيدەنتتىك» جۇيە بار ەكەنىنە كوز جەتكىزدىك.

ال امەريكاداعىداي پرەزيدەنتكە سەنىمسىزدىك جاريالاي الماسا دا، ۇكىمەتتىڭ ەكى اياعىن ءبىر ەتىككە تىعاتىن مىقتى پارلامەنت قالاي جاساقتالماق؟!

قاڭتاردىڭ 18-كۇنى، ياعني سايلاۋعا ءبىر كۇن قالعاندا ادىلەت مينيسترلىگى باياعى «اق جول» پارتياسى سياقتى تەڭ توراعاسىنىڭ كوپتىگىمەن ەرەكشەلەنەتىن «RESPUBlIKA» پارتياسىنىڭ رەسمي تىركەلگەنىن جاريالادى. ءسويتىپ قازاقستاندا زاڭدى تىركەلگەن پارتيالار سانى جەتىگە جەتتى. ەندى وسى جەتى پارتيا الداعى ءماجىلىس سايلاۋىنىڭ كوركىن قىزدىرماق. الداعى پارلامەنتتەن ورىن الاتىن حالىق قالاۋلىلارىنىڭ 70 پايىزى پارتيالىق تىزىممەن، 30 پايىزى ءبىر مانداتتى ستسەناريمەن انىقتالاتىنى بەلگىلى.

اتا زاڭعا ەنگىزىلگەن وزگەرىسكە ساي، تاراتىلعان پارلامەتتە باسىم ورىن الىپ كەلگەن بۇرىنعى «نۇر وتان»، قازىرگى «اماناتتان» پرەزيدەنت تە، جەرگىلىكتى اكىم قارالاردا جەكە باسىن اۋاشا ۇستاۋى، ياعني ەش پارتياعا مۇشە بولماۋى كەرەك. ەندەشە «اماناتتىڭ» بۇرىنعىداي، نازارباەۆتىڭ كەزىندەگىدەي اكىمشىلىك رەسۋرۋستى پايدالانىپ، تايلى-تاياعىمەن پارلامەنت كرەسلوسىنا جايعاسۋىنا جول بەرىلمەگەنى ءلازىم.

«اق جول» پارتياسى كەشە ءپۋتيننىڭ ۋكرايناعا باسقىنشىلىعىن قولداعان ازامات ابىلداەۆ ەسىمدى پارتيالاستارىن ءوز قاتارلارىنان شىعارعانىن مالىمدەدى. وزگە پارتيالار دا بۇل ءۇردىستى ارى قاراي الىپ كەتكەنى دۇرىس. اسىرەسە اتىن «حالىق» دەپ وزگەرتكەن بۇرىنعى كوممۋنيستىك پارتيا، «اۋىل» پارتياسى، «جسدپ» قۇرامىنداعىلاردىڭ قازىرگى ۇشىققان گەوساياسي جاعدايعا، ەكونوميكالىق تىعىرىققا، قىمباتشىلىقعا ۇستاعان كوزقاراستارىن ءبىلىپ، قايتا تارازىلاپ، ءوز ىشىنەن جاڭارۋى ءتيىس. ولاردىڭ ۇسىنعان كانديداتتارىنىڭ «جاڭا قازاقستانعا» قانشالىق بەيىمدەلگەنىن قوعام بولىپ قاداعالاۋىمىز كەرەك.

قوعام بەلسەندىلەرى دە الداعى ساياسي الامانعا ات قوسۋعا جەلپىنىپ وتىر. ارمان شوراەۆتىڭ ءوزىن ۇسىناتىنىن كوزىمىز شالدى. ەسكى وپپوزيتسيانىڭ كوزى ەرمۇرات باپي اعامىزدى مىقتى ۇمىتكەر ساناپ وتىرعاندار دا بار.

جازعا سالىم پرەزيدەنتتىڭ شەشىمىمەن بيلىك پەن حالىقتىڭ اراسىنا دانەكەر بولىپ كەلگەن «ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ» ءوز ميسسياسىن اياقتاپ، ونىڭ ورىنىن ۇلتتىق قۇرىلتاي باسقانى بەلگىلى. ءبىزدىڭ مەجەمىزشە «ۇيرەنگەن جاۋ اتىسقانعا جاقسى» دەگەندەي الداعى ماجىلىستە پارتيالىق تىزىمنەن بولەك ورىنعا ۇلتتىق قۇرىلتاي مۇشەلەرى كوپتەپ جايعاسۋى مۇمكىن. «ديۆان ساراپشىلارىنىڭ» جولىن ازىلكەش، بيزنەسمەن، بلوگەر باسشىلارى بار «RESPULIKAلىقتار» كەسۋى مۇمكىن.

ەسبول ۇسەنۇلى

Abai.kz