ۆولونتەرلىك - ارەكەتپەن دالەلدەنەتىن پاتريوتيزم
قازاقستاندا 2016 جىلى 30 جەلتوقساندا «ۆولونتەرلىك قىزمەت تۋرالى» زاڭ قابىلداندى. سودان بەرى ەرىكتىلەر قىزمەتىن دامىتۋعا كوڭىل ءبولىنىپ، ارنايى مەملەكەتتىك تاپسىرىسپەن جوبالار ورىندالا باستادى. 2020 جىلى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ «ۆولونتەر جىلى» دەپ بەكىتتى. بۇل رەسپۋبيليكاداعى ەرىكتىلەر قوزعالىسىن جانداندىرىپ، ونى تانىمال ەتۋگە سەپتىگىن تيگىزدى. قوعام مۇشەلەرىنە قولعابىس ەتكىسى كەلەتىن جاستاردىڭ بەلسەندىلىگى ارتتى.
پرەزيدەنت ۆولونتەرلىكتى ناقتى ارەكەتپەن كورىنەتىن ءپاتريوتيزمنىڭ ءبىر ءتۇرى دەپ باعا بەرگەن بولاتىن.
«وتانعا دەگەن ماحاببات ۇلكەن ۇراندار مەن بوس دەكلاراتسيالار ەمەس، بۇل – كۇندەلىكتى ەڭبەك، سونىڭ ىشىندە حالىقتىڭ يگىلىگى ءۇشىن شىنايى اتقارىلاتىن قايىرىمدى ءىس. بۇل – ادامنىڭ بولمىسى، بۇل – تەرەڭ ءبىلىم، جوعارى مىنەز-قۇلىق مادەنيەتى. وزگەنىڭ دۇنيە-ءمۇلكىنە قول سۇعاتىن، توناۋمەن اينالىساتىن، جالعان پاتريوتتىق ۇرانداردى تاراتاتىن ادامدار پاتريوت ەمەستىگىن ءتۇسىنۋىمىز كەرەك. وزگەلەردىڭ مۇلكىن توناپ، ولاردىڭ ومىرىنە قاۋىپ توندىرگەن ازاماتتار حالقىمىزدىڭ پاتريوتى ەمەس. مۇنداي ادامدار – زاڭدى ورەسكەل بۇزعان قىلمىسكەرلەر. سوندىقتان ولار قوعام مەن مەملەكەت الدىندا زاڭعا سايكەس جاۋاپ بەرۋى ءتيىس»،-دەدى ق.توقاەۆ.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، پاتريوتيزم، قوعامعا قىزمەت ەتۋ جانە يگىلىكتى ءىس – ادامنىڭ تۇلعالىق جانە رۋحاني دامۋىنىڭ جوعارى دەڭگەيىنىڭ جارقىن كورىنىسى.
«ۆولونتەرلىك – مەملەكەت پەن قوعام ىلگەرىلەۋىنىڭ جارقىن كورىنىسى. ەلدىڭ دامۋى مەن جەتىستىگى حالىقتىڭ پاتريوتتىق بەلسەندى ارەكەتىنە تىكەلەي بايلانىستى. ولار كۇن سايىن ماڭىزدى قىزمەت ەتەدى. مۇنداي ازاماتتار بىزدە از ەمەس. 16 مىڭ ادام – باستاپقى مەجە. كەلەشەكتە ءجۇز مىڭداعان، ميلليونداعان ادام جان-تانىمەن، ەرىكتى تۇردە ۆولونتەرلىكپەن اينالىساتىنىنا سەنىمدىمىن. مەملەكەتتىڭ، اتقارۋشى بيلىكتىڭ جانە پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ مىندەتى – ۆولونتەرلىك قوزعالىسقا اتسالىسۋعا مۇمكىندىك بەرۋ.
ۆولونتەرلىك قىزمەت رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋدا، جالپى مەملەكەتىمىزدى جاڭعىرتۋدا ماڭىزدى ءرول اتقارادى. ياعني ۆولونتەرلەر وزدەرىنىڭ ءىس-ارەكەتىمەن اسا ماڭىزدى رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋعا ناقتى ۇلەس قوسادى. ەڭبەكقورلىق، الەمگە اشىقتىق ارقىلى وزىق تەحنولوگياعا جانە جوعارى ەڭبەك ءونىمدىلىگىنە نەگىزدەلگەن جاڭا ەكونوميكا قۇرا الامىز. ۆولونتەرلىك يدەياسىن بەلسەندى ىلگەرىلەتۋ وتانداستارىمىزدىڭ وي-ساناسىنىڭ جاڭا پاراديگماسىن جاڭعىرتۋعا ىقپال ەتەدى»، -دەدى پرەزيدەنت.
2022 جىلى «قر كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرگە ۆولونتەرلىك قىزمەت، قايىرىمدىلىق، مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك تاپسىرىس جانە ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدارعا ارنالعان گرانتتار ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسى قابىلداندى.
الەۋمەتتىك-مادەني دامۋ كوميتەتىنىڭ مۇشەسى ۆەرا كيمنىڭ سوزىنشە، زاڭ جوباسى «ۆولونتەرلىك قىزمەت»، «ۆولونتەرلىك قىزمەت سالاسىنداعى ۋاكىلەتتى ورگان»، «قايىرىمدىلىق ۆولونتەرى» ۇعىمدارىن ناقتىلاپ، ايقىنداپ بەردى.
«زاڭ جوباسى مەملەكەتتىك گرانت ساياساتىن، قايىرىمدىلىق جانە ۆولونتەرلىك قىزمەتتى جۇزەگە اسىرۋ سالالارىنداعى زاڭنامانى جەتىلدىرۋگە، سونداي-اق مەملەكەتتىك ورگاندار مەن ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ «ستراتەگيالىق ارىپتەستىك» تۇرىندەگى ءوزارا ءىس-قيمىلىنىڭ جاڭا تەتىگىن ەنگىزۋگە باعىتتالعان. زاڭ جوباسىمەن جۇمىس بارىسىندا دەپۋتاتتار «ۆولونتەرلىك قىزمەت»، «ۆولونتەرلىك قىزمەت سالاسىنداعى ۋاكىلەتتى ورگان»، «قايىرىمدىلىق ۆولونتەرى» ۇعىمدارىن ناقتىلادى، قايىرىمدىلىق باعدارلاماسىن ازىرلەۋ، بەكىتۋ جانە ورىنداۋ جونىندەگى نورمالار قايتا قارالدى، حالىق اراسىندا اقپاراتتىق-ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە قاتىسۋ قۇقىعى كەڭەيتىلدى»، - دەدى ول.
سونداي-اق، ازاماتتىق قوعامدى كىرىستىرە وتىرىپ، مەملەكەتتىك گرانتتاردىڭ تيىمدىلىگىنە باعالاۋلار نورمالارى قاتاڭداتىلعان. ۆولونتەرلىك قىزمەتتى ەسەپكە الۋ ءتىزىلىمىن جۇرگىزۋ بويىنشا جۇمىستار ەندىگى جەردە اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ قۇزىرەتىنە كىرمەك.
ۆولونتەرلەردى «قر-داعى مەملەكەتتىك ناگرادالار تۋرالى» زاڭدا كوزدەلگەن تارتىپپەن ماراپاتتالماق.
جاڭارتىلعانعان زاڭعا ەرىكتىلەردىڭ باستامالارىن قولداۋ مەن دامىتۋ، جان-جانۋارلارعا جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋ تۇسىنىگىن قالىپتاستىرۋ سياقتى بولىكتەر قوسىلعان. سونىمەن بىرگە، جاردەمگە مۇقتاج جاندارعا قايىرىمدىلىق كورسەتۋ ماقساتىندا قاراجات جيناۋ جۇيەسى ءبىر قالىپقا تۇسكەن. قايىرىمدىلىق ءىستى جۇرگىزەتىن ادامنىڭ قىزمەتى ناقتىلاندى. بۇل قىزمەت ۆولونتەر جانە كومەككە مۇقتاج جەكە تۇلعانىڭ، ۆولونتەرلىك ۇيىم مەن ۆولونتەردىڭ اراسىندا جاسالعان ازاماتتىق-قۇقىقتىق شارت نەگىزىندە عانا جۇزەگە اسىرىلادى. ەرىكتى كامەلەتكە تولعان بولۋى مىندەتتى.
قايىرىمدىلىق سالاسىن ىنتالاندىرۋ تۇرعىسىنان زاڭعا بىرنەشە تولىقتىرۋلار ەنگىزىلدى. قايىرىمدىلىقپەن اينالىساتىن ەرىكتىلەر ۇيىمدارى مەملەكەت تاراپىنان كوممۋنالدىق مۇلىك ەسەبىندەگى قولداۋعا يە بولا الادى. مىسالى، ۆولونتەرلەر قايىرىمدىلىققا ارنالعان زاتتار جيناۋمەن اينالىساتىن بولسا، اكىمدىككە ءوتىنىش جازۋ ارقىلى قويما سۇراي الادى. ول ءۇشىن ءوزىنىڭ تالاپتارى كورسەتىلگەن.
ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار بازاسىندا قايىرىمدىلىق نەمەسە ۆولونتەرلىك سالاسىندا كەمىندە 3 جىل جۇمىس تاجىريبەسى بولۋى كەرەك.
تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى، ۆولونتەرلىققا قاتىسۋشىلاردى ناگرادا بەرۋمەن ىنتالاندىرۋ جۇمىستارى قاراستىرىلعان. قايىرىمدىلىقپەن اينالىساتىنداردى اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگى قايىرىمدىلىق سالاسىنداعى ۋاكىلەتتى ورگان رەتىندە ماراپاتتايدى. وعان قايىرىمدىلىق جاساۋشىلار، قايىرىمدىلىق ۇيىمدارى، كوممەرتسيالىق ەمەس سەكتور، بيزنەس وكىلدەرى جانە قايىرىمدىلىق ۆولونتەرلەرى ۇمىتكەر بولا الادى. بۇدان بولەك كورپوراتيۆتىك ۆولونتەرلىك، كورپوراتيۆتىك قايىرىمدىلىق جانە ەلەكتروندىق قايىرىمدىلىق بولىگىنە دە وزگەرىستەر ەنگىزىلدى. مىسالى، زاڭدا قايىرىمدىلىق ۆولونتەرى دەگەن ۆولونتەرلىكتىڭ جاڭا ءتۇرى اتالعان. ول ءوز تاجىريبەسىن، ءبىلىمىن، داعدىلارىن قولدانۋ ارقىلى قايىرىمدىلىققا اقشا جيناۋعا قاتىساتىن جەكە تۇلعا. قايىرىمدىلىق ۆولونتەرى قىزمەتىن اتقارۋ ءۇشىن قايىرىمدىلىق ۇيىمىمەن نەمەسە بەنەفيتسيارمەن شارتقا وتىرۋعا ءتيىس.
«دارا» جەكە قورىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى اينۇر ايمۋرزينانىڭ ايتۋىنشا، ەندىگى جەردە قايىرىمدىلىق ۇيىمدارى وزدەرىنىڭ شىعىندارى مەن تابىستارى تۋرالى، سونداي-اق قايىرىمدىلىق باعدارلامالارىندا قول جەتكىزگەن ناتيجەلەرى تۋرالى جىلىنا كەمىندە 1 رەت ەسەپ بەرىپ وتىرۋى ءتيىس. بۇل مالىمەتتى ولار ءوز سايتتارىندا نەمەسە باق-تا جاريالايتىن بولادى. سونىمەن قاتار قايىرىمدىلىق جاساۋشى كومەك الۋشىدان قاراجاتتىڭ ماقساتتى جۇمسالۋى جونىندە دە ەسەپ سۇراي الادى.
2020 جىلى جىلى پاندەميا تارالىپ، الەمدە ەرىكتىلەردىڭ ماڭىزى ارتتى. ۆولونتەرلەر مۇقتاج جاندارعا كومەكتەسۋ، وڭىرلەرگە مەديتسينالىق جابدىقتار، ءدارى-دارمەكتەر جەتكىزۋگە، قۇزىرەتتى ورگاندارمەن بىرلەسىپ رەيد جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە كومەكتەستى.
الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ دامۋى وڭىرلەردەگى قايىرىمدىلىق قاۋىمداستىقتارى، قايىرىمدى كلۋبتاردى دامىتتى. ولار مۇقتاج جاندارعا قاراجات جيناۋمەن، سەنبىلىكتەر وتكىزىپ، اكتسيالار ۇيىمداستىرۋمەن اينالىسادى، اۋىر ناۋقاس ادامدارعا، قارتتار ءۇيى مەن ۇوس ارداگەرلەرىنە كومەك كورسەتەدى.
ماڭىزدى الەۋمەتتىك باعدارلامالاردى ىسكە اسىرۋعا ۆولونتەرلەردىڭ سانى كوپ بولعانى قاجەت. قايىرىمدىلىق جاساۋعا تەك جاستار دەپ جاس شەكتەۋىن قويۋ دۇرىس ەمەس. ورتا جاستاعى ادامدار اراسىندا دا ەرىكتى بولۋعا ناسيحات جۇمىسىن جۇرگىزۋ ارتىق بولمايدى.
قازىرگى تاڭدا قازاقستاندا ۆولونتەرلىك ماقساتتا قۇرىلعان جانە ەلدەگى ماڭىزدى ءىس-شارالاردى ۇيىمداستىرۋعا اتسالىسىپ جۇرگەن ۆولونتەرلىك توپتار از ەمەس. مىسالى ۇلتتىق ەرىكتىلەر جەلىسى، Rina.KZ, «كوماندا SOS» ەرىكتىلەردى ۇيلەستىرۋ ورتالىعى ت.ب. ۆولونتەرلىك ۇيىمداردىڭ قىزمەتتەرىن اتاپ وتۋگە بولادى. وسى اتالعان جانە وزگە دە ۆولونتەرلىك توپتار ەلىمىزدە وتكەن كوپتەگەن ءىرى شارالاردا (ەكسپو-2017 حالىقارالىق كورمەسى، VII قىسقى ازيا ويىندارى، ەقىۇ ءسامميتى ت.ب.) جەمىستى قىزمەت ەتكەنىن ايتا كەتۋ كەرەك.
پاندەميا كەزىندە 1 ملن-عا جۋىق ادام ەرىكتى بولۋعا نيەت بىلدىرگەن ەكەن. بۇگىندە تولىق ەمەس مالىمەت بويىنشا ەلىمىزدە 200 مىڭداي ۆولونتەر بار. اقپارات جانە كوعامدىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ وكىلى ماديار قوجاحمەتتىڭ ايتۋىنشا، ەرىكتىلەردىڭ سانى تۋرالى ناقتى ستاتيستيكا جوق.
«ءوزىمىز بىرگە جۇمىس ىستەيتىن 200 مىڭعا جۋىق ادام ۆولونتەر دەپ سانايدى. بىرگە ءىس-شارالاردى اتقارۋعا تىرىسامىز. ءبىر ادام 1 ساعات جۇمىس ىستەپ، ءوزىن ۆولونتەر دەپ ەسەپتەسە، كەيبىرەۋلەر بىرنەشە جىل بولىپ وسى سالادا قىزمەت ىستەگەن سوڭ ءوزىن ۆولونتەر دەپ سانايدى»،-دەيدى ول.
2019 جىلى qazvolunteer.kz ۆولونتەرلاردى تىركەيتىن سايت اشىلدى. بۇگىندە پورتالعا 56 339 ادام تىركەلىپ تۇر. بۇل پلاتفورما ۆولونتەرلىك ۇيىمدار مەن جوبالاردى ىزدەستىرۋدى جەڭىلدەتۋ ءۇشىن قۇرىلعان. ياعني، ەرىكتى بولعىسى كەلەتىن كەز كەلگەن ادام وسى پلاتفورماعا تىركەلە الادى. ۆولونتەرلىك ۇيىمدار، ورگاندار نەمەسە مەكەمەلەر جوباعا قانداي دا ءبىر باعىت بويىنشا ۆولونتەردى شاقىرا الادى. ۆولونتەر وزىنە جۇكتەلگەن فۋنكتسيالار مەن مىندەتتەردى ورىنداعان جاعدايدا ونى شاقىرعان ورگان ۆولونتەردىڭ جۇمىسىن باعالاي الادى. ءارى قاراي، ەرىكتىنىڭ پورترەتىنە قاراي وتىرىپ، كەز كەلگەن باسقا ۇيىم بۇرىنعى تاجىريبەسى مەن بۇرىنعى ۆولونتەرلىك ۇيىمنىڭ باعاسىن ەسكەرە وتىرىپ، ونى باسقا جوبالارعا شاقىرا الادى.
دەگەنمەن قوعامدا قايىرىمدىلىق جاساۋعا ۇمتىلۋ، الەۋمەتتىك كومەككە مۇقتاج جاندارعا كومەكتەسۋ، تابيعاتتى ايالاۋ تەك ەرىكتىلەردى مىندەتى عانا ەمەس، بۇكىل ادامزاتتىڭ جاۋاپكەرشىلىگىندەگى دۇنيە ەكەنىن ۇمىتپاۋىمىز كەرەك.
Abai.kz