ءساۋىر ايىنىڭ 14-ءى كۇنى قر سىرتقى ىستەر ءمينيسترى مۇرات نۇرتىلەۋ باستاعان قازاقستاندىق دەلەگاتسيا سامارقاند قالاسىندا وتكەن تمد سىرتقى ىستەر مينيسترلەرى كەڭەسىنىڭ وتىرىسىنا قاتىسقان ەدى. سول ارالىقتا رەسەي، قازاقستان جانە وزبەكستان گاز وداعىن قۇرۋدى قىزۋ تالقىلاپتى. مۇنى تمد ءسىم قورىتىندىسى بويىنشا وتكەن بريفينگتە رەسەيدىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى سەرگەي لاۆروۆ مالىمدەدى.

«وزبەكستان، رەسەي جانە قازاقستان اراسىنداعى گاز وداعى بارلىق قاتىسۋشىعا ءتيىمدى»، - دەدى لاۆروۆ. ونىڭ سوزىنشە، تمد سىمك وتىرىسى بارىسىندا گاز وداعىنىڭ ماسەلەسى تالقىلانباعان. سەبەبى اتالعان جايتتىڭ تمد-عا تىكەلەي قاتىسى جوق.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، 2022 جىلدىڭ قاراشا ايىنىڭ سوڭىنا تامان قر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ماسكەۋگە رەسمي ساپارى كەزىندە پۋتين «ۇشتىك گاز وداعىن» قۇرۋ يدەياسىن ايتقان بولاتىن. ول رەسەي گازىن ورتالىق ازيا ارقىلى قىتاي نارىعىنا شىعارماق نيەتىن اشىق جەتكىزگەن. ال قازاقستان مەملەكەت باسشىسى ەلگە ورالعاننان كەيىن ەكى كۇن وتكەن سوڭ بۇل يدەيانى قابىلدامايتىنىن مالىمدەگەن ەدى. سودان سوڭ سول كەزدەگى قر ەنەرگەتيكا ءمينيسترى بولات اقشولاقوۆ تا گاز وداعىن قۇرۋ ماسەلەسىن تالقىلاماعانىن جەتكىزدى. وزبەكستان دا كرەملدىڭ جوباسىنان باس تارتقانىن حابارلادى.

رەسەي ءسىم باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ميحايل گالۋزين 26 جەلتوقساندا تاسس-قا بەرگەن سۇحباتىندا: «ۇشتىك گاز وداعىن» قۇرۋ يدەياسى رەسەيمەن قاتار، ءبىزدىڭ ارىپتەستەرىمىز – قازاقستان مەن وزبەكستاننىڭ دا قىزىعۋشىلىعىن تۋدىرادى. وسى سالاداعى ءوزارا ءىس-قيمىل ەنەرگەتيكالىق قاجەتتىلىكتى، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق تۇراقتىلىعى مەن ءال-اۋقاتىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قاجەت.

وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جوباعا قاتىسۋ، قاتىسپاۋىنا كەلەر بولساق، پرەزيدەنت پۋتين 9-جەلتوقساندا بىشكەكتە وتكەن ەاەو ءسامميتى اياقتالعاننان كەيىن، ءباسپاسوز ءماسليحاتى بارىسىندا ىقتيمال ەنەرگەتيكالىق اليانس قۇرۋ بويىنشا جۇمىس باستالعانىن اتاپ ءوتتى. رەسەي سەرىكتەستەرى وسى باعىتتاعى بىرلەسكەن ءىس-قيمىلدارعا دايىن. يدەيانى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ەشقانداي ماڭىزدى كەدەرگىلەر جوق»، – دەگەن ەدى.

ال بيىل قاڭتاردىڭ 11-ءى كۇنى ۇكىمەت وتىرىسىنان كەيىن پرەمەر-مينيستر ءاليحان سمايىلوۆ باق وكىلدەرىنىڭ سۇراعىنا: «قازىرگى ۋاقىتتا ءۇش جاقتى گاز وداعىن قۇرۋ بويىنشا رەسمي ۇسىنىس العان جوقپىز. العان كەزدە ونى قاراستىرا جاتارمىز»، – دەپ جاۋاپ بەردى.

ايپارا الەم الدىندا ابىرويدان جۇرداي بولعان كورشىدەن ۇسىنىس ءتۇسىپتى اقىرى. كرەمل ءۇشىن سانكتسيالاردان اينالىپ وتۋگە ءتيىمدى «گاز وداعىن» قۇرۋ ماسەلەسى قىزۋ تالقىلانىپ جاتقان ەكەن. مۇنى رف ءسىم قۋانا-قۋانا حابارلادى. ەندى لاۆروۆتىڭ ءسوزىن جەلەۋ ەتىپ، ۇكىمەتكە سۇراق قويساق بولاتىن شىعار: «گاز وداعىن» قۇرۋ قازاقستانعا نەسىمەن ءتيىمدى؟ بۇعان دەيىن رەسەي، قازاقستان جانە بەلارۋس اراسىنداعى كەدەندىك وداقتان ەلىمىز نە ۇتتى، نەدەن ۇتىلدى؟ ال ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ قىزىعىن رەسەيدەن باسقا قاي ەل كوردى؟ بۇل باستاما تابانىنىڭ ءبۇرى جوق سولاقاي كورشىمىزدىڭ سوڭىنان ەكونوميكالىق ۆاكۋمگە باستايتىن توتە جول بولماس پا ەكەن؟

اسىلان قۋانىشۇلى

Abai.kz