زەينەپ احمەتوۆا. بابالار اماناتى (جالعاسى)
... بۇگىنگى كۇن ىڭ-شىڭسىز تىنىش ءوتتى. كەشكى اس ىشىلگەن سوڭ باقىتجان اكەسىنە قاراپ:
- پاپا، قازىر ون بەس مينۋتتان سوڭ كونتسەرت بولادى، تىڭدايسىڭ با؟ - دەپ، اتاقتى وپەرا ءانشىسىنىڭ اتىن ايتتى. اتا «ى-ى-ىم» دەپ بارىپ:
- مەن ونىڭ مىقتى ءانشى ەكەنىن مويىندايمىن. سويتە تۇرا جاراتپايمىن. بۇرىننان قالىپتاسقان، اتا-بابام سالعان اندەردى ورىنداعاندا ءاندى ەمەس، ءوزىنىڭ داۋىسىنا ءوزى ءسۇيسىنىپ ايتادى. حالىقتىق سازىنان ايىرىلعان، جىلۋى جوق گۇرىلدەگەن ءۇندى قايتەيىن...
- پاپا، تىم ارتىق كەتتىڭ. ول جاي ءانشى ەمەس، حالىق ءارتيسى دەگەن ۇلكەن اتاعى بار عوي، - دەپ باكەڭ داۋلاسا كەتتى.
- ءاي، سەن ءوزىڭ تاياز ويلايدى ەكەنسىڭ. ول ۋكاز-جارلىقپەن «حالىق ءارتيسى» اتاعىن الدى. بىراق حالىق ونى قالاي قابىلدايدى، داۋىس ىرعاعى، ايتۋ مانەرى حالىقتىڭ قۇلاعىنا جاعا ما؟ «سەندەر ءوز اتتارىڭدى بەرەسىڭدەر مە» دەپ حالىقتان ونى كىم سۇراپتى؟ ءار دىبىستى ەسەپپەن، ەرىنىن قالاي سوزىپ، اۋزىن قالاي اشىپ-جابۋ كەرەكتىگىن ءجىتى مەڭگەرگەنىندە ەلدىڭ شارۋاسى جوق. قازاقتىڭ كەڭ تىنىستى شىرقاپ سالاتىن نەمەسە شىمىرلاتىپ بوي بالقىتاتىن اندەرىن ول ايتقاندا ءسانى مەن مانىنەن ايىرىلىپ نە جۇرەككە، نە قۇلاققا اسەر بەرمەي شىعا كەلەدى. حالىق ءوزى سۇيگەن، بۇرىننان جۇرەككە جاقىن، قۇلاققا ءسىڭىستى بولعان ءاننىڭ «مادەنيەتتەنىپ»، تۇلكى تىماققا فراك كيگەنىن قالامايدى. حالىق ءوزى قابىلداماسا، ءوزى كوتەرىپ اكەتپەسە، ونداي ونەر
... بۇگىنگى كۇن ىڭ-شىڭسىز تىنىش ءوتتى. كەشكى اس ىشىلگەن سوڭ باقىتجان اكەسىنە قاراپ:
- پاپا، قازىر ون بەس مينۋتتان سوڭ كونتسەرت بولادى، تىڭدايسىڭ با؟ - دەپ، اتاقتى وپەرا ءانشىسىنىڭ اتىن ايتتى. اتا «ى-ى-ىم» دەپ بارىپ:
- مەن ونىڭ مىقتى ءانشى ەكەنىن مويىندايمىن. سويتە تۇرا جاراتپايمىن. بۇرىننان قالىپتاسقان، اتا-بابام سالعان اندەردى ورىنداعاندا ءاندى ەمەس، ءوزىنىڭ داۋىسىنا ءوزى ءسۇيسىنىپ ايتادى. حالىقتىق سازىنان ايىرىلعان، جىلۋى جوق گۇرىلدەگەن ءۇندى قايتەيىن...
- پاپا، تىم ارتىق كەتتىڭ. ول جاي ءانشى ەمەس، حالىق ءارتيسى دەگەن ۇلكەن اتاعى بار عوي، - دەپ باكەڭ داۋلاسا كەتتى.
- ءاي، سەن ءوزىڭ تاياز ويلايدى ەكەنسىڭ. ول ۋكاز-جارلىقپەن «حالىق ءارتيسى» اتاعىن الدى. بىراق حالىق ونى قالاي قابىلدايدى، داۋىس ىرعاعى، ايتۋ مانەرى حالىقتىڭ قۇلاعىنا جاعا ما؟ «سەندەر ءوز اتتارىڭدى بەرەسىڭدەر مە» دەپ حالىقتان ونى كىم سۇراپتى؟ ءار دىبىستى ەسەپپەن، ەرىنىن قالاي سوزىپ، اۋزىن قالاي اشىپ-جابۋ كەرەكتىگىن ءجىتى مەڭگەرگەنىندە ەلدىڭ شارۋاسى جوق. قازاقتىڭ كەڭ تىنىستى شىرقاپ سالاتىن نەمەسە شىمىرلاتىپ بوي بالقىتاتىن اندەرىن ول ايتقاندا ءسانى مەن مانىنەن ايىرىلىپ نە جۇرەككە، نە قۇلاققا اسەر بەرمەي شىعا كەلەدى. حالىق ءوزى سۇيگەن، بۇرىننان جۇرەككە جاقىن، قۇلاققا ءسىڭىستى بولعان ءاننىڭ «مادەنيەتتەنىپ»، تۇلكى تىماققا فراك كيگەنىن قالامايدى. حالىق ءوزى قابىلداماسا، ءوزى كوتەرىپ اكەتپەسە، ونداي ونەر
يەسىنىڭ نەسى حالىقتىق؟ اناۋ نۇرعيسا تەنتەكتى حالىقتىكى ەمەس دەپ كورشى، كەز كەلگەن قازاق تۇمسىعىڭدى بۇزادى. ويتكەنى ونىڭ ونەرىنىڭ تامىرى حالىقتا جاتىر. تاۋسىلمايتىن قازىنا، سارقىلمايتىن بۇلاق حالىق تۆورچەستۆوسى ەكەنىن وعان ءتۇسىندىرۋدىڭ كەرەگى جوق. بارلىق بولمىسى، ءومىرى، ءانى مەن كۇيى حالىقپەن بىرگە. حالقىنىڭ قاسيەتىن جۇرەگىمەن ءتۇسىنىپ، اسىلىن ارداقتاي بىلگەن، سونى قايتادان ەل يگىلىگىنە بەرە بىلگەن ساڭلاقتار عانا حالىقتىق بولىپ قالادى.
- بۇكىل حالىقتىڭ اتىنان نەگە سونشا باتىل سويلەيسىڭ؟ - دەپ بالاسى تاعى دا ءسوزدى ءبولدى. مەن اكەلى-بالالى ەكەۋىنە كەزەك قاراپ، «اڭگىمەلەرى قاي جەرگە دەيىن بارىپ، نەمەن تىنار ەكەن» دەپ قوزعالماي وتىرا بەردىم.
- مەن ەشقاشان ءوزىمدى حالىقتان جوعارى قويىپ، كۇپىرلىككە بارعان ەمەسپىن. حالىقتان اسقان ۇلىلىق ادامزات جارالعالى بەرى بولماعان. بولمايدى دا. ال سەن جاقسى كورەتىن ءانشى شىققان تەگىن مەنسىنبەيدى. ءوزىن كوپكە ونەر تاراتۋشى، قازاقتا جوق جاڭالىقتى اكەلۋشى وزىق جان رەتىندە كورەدى. سىيلى بولعىڭ كەلسە، جۇرتىڭمەن سىيلاس. سىيلاسپاق تۇگىلى قازاقشا سويلەي المايدى. ناعىز حالىق ءانشىسى ولەڭ ايتقاندا ادامدى باۋراپ اكەتەدى، ەلجىرەتەدى، ەلىكتىرەدى، شاتتاندىرادى، جىلاتادى، ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ءان قۇدىرەتىن بەرەدى، سونى جەتكىزەدى. ال سەنىڭ ءانشىڭ ءان ايتۋدىڭ تەحنيكاسىمەن ەلدى تاڭعالدىرماق بولادى. «سەندەر نە تۇسىنەسىڭدەر، مەنىڭ اندەرىم تاڭداۋلىلارعا ارنالعان» دەگەندەي قاراپايىم حالىققا مۇرىن شۇيىرەدى. سوندا حالىققا رۋحاني بەرەرى جوق تەحنيكاسى سايتانىما كەرەك پە؟ - دەگەندە باكەڭ ساقىلداپ تۇرىپ كۇلدى.
- ءاي، نەگە كۇلەسىڭ؟
- كۇلمەي قايتەيىن، بىرەۋدىڭ بالەنباي جىل وقىپ-مەڭگەرگەن تەحنيكاسى مەن تەورياسىنا پىسقىرماي تۇرساڭ...
- قازاقتىڭ حالىق كومپوزيتورلارى مەن انشىلەرى - ءبىرجان سال، اقان سەرى، ءمادي، مۇحيت، ەستايلار نوتا دەگەننىڭ نە ەكەنىن بىلمەگەن. ەشقانداي تەوريا مەن ءان تەحنيكاسىن وقىماعان. سوندا دا ۇرپاققا وشپەس، ولمەس اسىل مۇرا قالدىرعان. ولار قۇدايدىڭ بەرگەن تالانتىنىڭ ارقاسىندا جۇرەكتەن تارالاتىن ۇشقىر سەزىمنەن ءان شىعارىپ، شالقىعان شابىتپەن سول اندەردى ورىنداعان. جۇرەكتەن شىققان ءان حالىق جۇرەگىنە جەتىپ، كۇنى بۇگىنگە دەيىن شىرقالىپ كەلەدى. ال تەحنيكاسى مەن تەورياسى كۇشتىلەر ونى وزدەرىنشە بۇزىپ ايتىپ، ەرەكشە بولعىسى كەلەدى.
- پاپا، ول - وپەرا ءانشىسى. وپەرانىڭ ارياسىن ايتۋ كەز كەلگەن ءانشىنىڭ قولىنان كەلمەيدى، - دەدى باكەڭ.
- ايتا بەرسىن ارياسىن. مەن ونى «تالانتى تومەن، داۋىسى جوق» دەگەن جوقپىن. اريالاردى جاقسى ورىندايدى، اسىرەسە يتاليا تىلىندەگى اريالاردى. مەنىڭ ايتپاق بولعانىم - قازاعىمنىڭ حالىق ءانىن اريانىڭ ەتەگىنە جارماستىرىپ، سونى جەتىستىك كورەتىنى. حالىق قازىناسى - حالىق ءانىنىڭ ءتۇپ-تامىرىنا قول سالىپ، كەلەر ۇرپاققا قيانات جاساۋعا بولمايدى. ساف التىن كۇيى جەتۋى كەرەك. ال وپەراعا كەلسەك، ول - كۇردەلى دە ۇلكەن ونەر. يتاليا وپەرالارى اتام زاماندا قالىپتاسىپ، باياعىدا-اق الەمدىك دەڭگەيدىڭ العى ساپىنا شىعىپ كەتكەن. ولار وزگە ەلدەردىڭ وپەرا ونەرى سالاسىن دامىتۋدا
ۇلگىلى مەكتەپ مىندەتىن اتقارىپ كەلەدى. يتاليادا كەز كەلگەن قاراپايىم قارا شارۋا وپەرانى تۇسىنەدى. ويتكەنى وپەرا سول توپىراقتا تۋىپ، ءوسىپ-جەتىلگەن. قازاقستان دا، قۇدايعا شۇكىر، وپەراسىز ەمەس. بىزگە كەنجە كەلگەن ونەر بولعانىمەن «قىز جىبەك»، «ءبىرجان-سارا» سەكىلدى كلاسسيكاعا اينالعان قويىلىمدار بار. الايدا وپەرا قازاقتىڭ ءتول ونەرى ەمەس. سوندىقتان وپەرا جالپىحالىقتىق بولا الماي كەلەدى. ويتكەنى قازاق توپىراعىندا تامىرى جوق. زامان وتە كەلە، مۇمكىن اۋىل-ايماقتارعا دەيىن وپەرانى ەتەنە قابىلدايتىن مەجەگە جەتۋى عاجاپ ەمەس، - دەپ اتا ءسوزىن اياقتادى...
***
اتانىڭ بولمەسىندە ويناپ وتىرعان ەرجاندى اكەسى شاقىردى.
- ەرجيك، قازىر مۋلتفيلم باستالادى، - دەپ داۋىستادى. ەرجان ويىنشىقتارىن جيناماستان تۇرا جۇگىردى. مەن ونىڭ ويىنشىقتارىن قاعاز قوراپقا سالىپ جاتقانىمدا، اتا:
- بايقاپ ءجۇرمىن، ەرجاندا ويىنشىق كوپ ەمەس. ءتىپتى ساناۋلى عانا كورىنەدى. وسى بالاعا ءتۇرلى-ءتۇرلى ويىنشىق اپەرۋگە اقشاڭدى ايايسىڭ با، الدە باسقا سەبەبى بار ما؟ مۇنى سۇراپ تۇرعانىم، الگى شاپيعا كىشكەنە قىزىمەن ءبىزدىڭ قولىمىزعا كەلىپ تۇرعان كەزدە ءتورت بولمە مەن ءاسۇيدىڭ قايسىسىنا كىرسەڭ دە، نەشە ءتۇرلى ويىنشىقتار ءۇيىلىپ جاتاتىن، - دەدى. شاپيعا - ءبىز وسى ۇيگە كوشىپ كەلەردەن بۇرىن قايتىس بولعان اتانىڭ جۇبايى كامەش اپايدىڭ قىزى.
- اقشا اياعاننان ەمەس، - دەدىم، - كوپ بولسا، بالا ويىنشىقتى باعالامايدى. تالعامسىزدىققا ۇيرەنەدى. بولعاننىڭ ۇستىنە بولا تۇسكەنىن قالايدى، سوعان داعدىلانادى. ءبارى وزىنەن-ءوزى كەلىپ جاتقانداي قاناعاتسىز ادەت پايدا بولادى. ول مىنەزىنە قالىپتاسىپ كەتسە، كەيىن ءتىپتى جامان عوي. ەرجاننىڭ ويىنشىقتارى از ەمەس، ءبىر بالاعا جەتەرلىك. مەن تەك ءبىر بولىگىن تىعىپ قويامىن دا، ءبىر بولىگىمەن ويناۋعا مۇمكىندىك بەرەمىن. ءبىرازدان سوڭ سول ويىنشىقتاردان زەرىگە باستاعانىن بايقاسام، ولاردى ەرجانعا كورسەتپەي، تىققان ويىنشىقتارمەن الماستىرىپ قويامىن. سوندا ول ەندى جاڭاعى ويىنشىقتارمەن قىزىعا وينايدى، ياعني ۇمىتتىرىپ بارىپ، ورنىن اۋىستىرىپ وتىرامىن. اراسىندا سىنعان، بۇلىنگەن، ەسكىرگەنىن جاڭا ويىنشىقپەن تولتىرامىن. سودان كەيىن... - ءسوزىمدى كىلت ءۇزدىم. اتا ماعان قاس قاقپاي قاراپ قالىپتى. ەكى بەتىم دۋ ەتە ءتۇستى. ۇيات-اي، اتاعا اقىل ايتقانداي، سونشا ءدىلمارسي سويلەپپىن-اۋ! اربىردەن سوڭ بۇل مەنىڭ ويلاپ تاپقان اقىلىم ەمەس، اپادان ۇيرەنگەنىم عوي... ويىنشىق سالعان قوراپتى كوتەرىپ تەز شىعىپ كەتپەكشى ەدىم، اتا:
- قايدا باراسىڭ؟ توقتاعىن، - دەدى. «بۇيرىق قاتتى، جان ءتاتتى»، اتاعا قارسى كەلەر قاۋقار قايدا، امال جوق، توقتادىم.
- «سودان كەيىن...» دەپ ءسوزىڭنىڭ اياعىن جۇتىپ قويدىڭ. مەن ساعان قانشا رەت ايتام، باستاعان ءسوزدى ورتا جولدا قالدىرماي، اياعىنا جەتكىزىپ، تياناقتا دەپ! سودان كەيىن نە؟
- سودان كەيىن ەرجاندى ويىنشىق ساتاتىن دۇكەنگە اپارماۋعا تىرىسامىن. ويتكەنى كوپ ويىنشىقتى كورگەندە اقىل توقتاتپاعان كىشكەنە بالالار بارىنە قىزىعادى، انانى دا، مىنانى دا العىسى كەلەدى. ءبىر جولى دۇكەندە ءۇش-ءتورت جاسار بالا الدەبىر ويىنشىققا جارماسىپ، ايىرىلماي قويدى. اناسى ونى العىسى كەلمەدى. بىلمەيمىن، اقشاسى جەتپەدى مە، الدە باسقا سەبەپ پە، بالانىڭ قولىنان ويىنشىقتى كۇشپەن جۇلىپ الىپ، ەسىككە قاراي جەتەلەمەكشى بولدى. بالا كوگەرىپ-سازارىپ قاتتى جىلاپ، ەدەنگە سۇلاپ سۇلق ءتۇستى. بۇتىنا جىبەرىپ تە قويدى. وتە ءبىر ايانىشتى، قورقىنىشتى كورىنىس ماعان قاتتى اسەر ەتتى. ەرجان ايتقاندى تۇسىنەدى، سوندا دا بالا بولعان سوڭ، كىم ءبىلسىن... پسيحيكاسىنا قىسىم تۇسپەسىن دەيمىن...
- مەن سولدات تاربيەلەۋگە شەبەر بولعان اداممىن، ال بالا تاربيەسىنەن ساۋاتسىزبىن. شىنىمدى ايتسام، سەنىڭ ويىنشىق تۋرالى ايتقاندارىڭ ماعان ۇلكەن جاڭالىق بولدى. «ۆەك جيۆي، ۆەك ۋچيس» دەگەن - وسى. سەن كوپ ۇندەمەي ءجۇرىپ-اق كەيدە جۇزىكتىڭ كوزىنەن ءوتىپ كەتەتىنىڭ بار. تاك دەرجات! ەندى بارا بەرگىن، - دەدى اتا.
ويحوي دەگەن! بۇگىن ازاندا وڭ اياعىممەن تۇرعان ەكەنمىن دە! ماقتاۋ ەستىگەندى ۇناتپايتىن ادام جوق شىعار، اڭگىمە كىمنىڭ ماقتاعانىندا عوي. كۇندە تۇگىل ايىنا ءبىر اتادان ماقتاۋ ەستۋ - ماعان بۇيىرماعان نەسىبەدەي. بۇگىن كۇتپەگەن جەردە الگى وكىمەتتىڭ جارلىقپەن جاريالاپ، ەرەن ادامدارعا بەرىپ جاتاتىن وردەنىنەن ارتىق ماراپات الىپ، كەۋدەم اياققاپتاي بولدى. «تاۋ باسىندا تۇرسا، قۇمىرسقاعا دا قانات بىتەدى» دەگەندەي، ەرتەلى-كەش اتانىڭ قاسىندا ءجۇرىپ سيرەك بولسا دا وسىنداي جىلى لەبىز ەستۋ قالاي قانات بىتىرمەسىن؟! ءوزىمدى اتا ماقتايتىن ادامدار ساناتىنا قوسىپ، كوڭىلىمە كادىمگىدەي جەلىك كىردى. سويتە تۇرىپ، «وسى شۇعىلا شۋاقتى كۇندەرىم ءبىر كەزدە قول جەتپەس ارمان بولادى-اۋ...» دەگەن وي كيمەلەپ كەتتى. «ءتفا-ءتفا! ءتۇبىنىڭ قايىرىن بەر» دەپ كوڭىلىمدى باسىپ، تاۋبەگە كەلدىم.
...«وت ءوزى قايناتقان سۋمەن دە سوندىرىلەدى»، كەشەگى ماقتاۋ بۇگىنگى ايقايمەن وپ-وڭاي ورىن اۋىستىرا سالدى. ماقتاۋ ەستىپ جەلىككەن جەل كوڭىلىمدى تاۋبەگە كەلىپ، ءوزىم باسپاعاندا بۇگىن ابدەن سۇمىرەيەر ەدىم.
ەرجان ۇيقىدان ويانعان سوڭ ادەتتەگىدەي كيىندىرىپ جاتىر ەدىم:
- بالانى جالقاۋلىق پەن سالاقتىققا ۇيرەتىپ جۇرگەن سەن ەكەنسىڭ عوي، - دەگەن اتانىڭ ءزىلدى داۋىسى ەستىلگەندە ورنىمنان ۇشىپ تۇردىم. ەرجاننىڭ دا كوزدەرى جىپىلىقتاپ كەتتى.
- ساعاتىمدى اكەل! - دەپ ماعان بۇيىردى. اياعىم-اياعىما تيمەي، اتانىڭ ۇزىن شىنجىرلى «تىرس» ەتىپ اشىلاتىن قاقپاعى بار قالتا ساعاتىن الىپ كەلدىم.
- ءوزىڭ ارى كەتكىن! - دەپ تاعى قاتاڭ سويلەدى.
بالامنىڭ ەكى يىعى قۇنىسىپ، تومەن قاراپ ءموليىپ تۇرعان سۇرىن كورگەندە بۇيىرىمە شانشۋ قادالعانداي بولدى. ايتسە دە، كەتتىم. كەتىپ بارا جاتىپ: «شەشىن!» - دەپ نەمەرەسىنە بەرىپ جاتقان «كومانداسىن» ەستىدىم. نە ىستەگەلى جاتىر؟ بۇل نە دەگەنى ەكەن؟ ءاي، مەن دە ءبىر ولەرمەن ەكەنمىن، قورقىنىشتان گورى باۋىر ەتىم بالاما جۇرەگىم بۇرىپ كەتتى. دىبىسىمدى ەستىمەسىن دەپ اياعىمداعى تىرپىلداپ جۇرەتىن شاركەيىمدى شەشىپ، شۇلىقپەن اقىرىن كەلىپ، جارتىلاي اشىق تۇرعان ەسىكتەن سىعالادىم. ءبىر وڭدىسى، اتا ارى قاراپ تۇر ەكەن. ەرجان الگىندە مەن تاپ-تۇيناقتاي ەتىپ كيىندىرىپ قويعان كيىمدەرىن شەشىپ، بەي-بەرەكەت جەرگە تاستاپ جاتىر. بالانىڭ ۇستىندە مايكا مەن ىشكيىم قالعاندا، اتا: «كيىن!» - دەپ ساعاتىن سىرت ەتكىزدى. ەرجاننىڭ شەشىنۋىنەن قايتا كيىنۋى قيىن بولدى. تۇيمەلەرى جوعارى-تومەن، ءبىر جاق جاعاسى ىشىنە قاراي بۇكتەلگەن، شۇلىقتىڭ بىرەۋى - تەرىس، بىرەۋىنىڭ وكشەسى ۇستىنە شىققان، شالباردىڭ اۋى سالبىراپ تۇر. كيىنگەن سياعى - وسى.
- پلوحو! وچەن پلوحو! شەشىن! - دەپ اتاسى تاعى بۇيرىق بەردى.
«قاي جاعىمنان كومەك كەلەدى» دەپ الاڭداپ تۇردى ما، ەسىكتەن سىعالاپ تۇرعان مەنى ەرجان كورىپ قويدى. ونى اتا تەز بايقاپ، كارىن توگىپ جىبەردى.
- جوعال بۇل جەردەن! - دەگەندە سۇرىنە-قابىنا اسۇيگە قاراي بەزىپ بەردىم. اتانىڭ نە ويى بار ەكەنىن ەندى ءتۇسىندىم. ساعاتقا قاراپ، مينۋت، سەكۋندپەن بالانى تەز كيىنىپ-شەشىنۋگە ۇيرەتپەكشى. كەشە «بالا تاربيەسىنە ساۋاتسىزبىن» دەپ ەدى، سول ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋعا كىرىسكەن سەكىلدى. الايدا بەسكە تولماعان نەمەرەسىن كادىمگى سولداتتارداي قىسقا بۇيرىقتارمەن تاربيەلەپ جاتىر. «شەشىن»، «كيىننىڭ» قانشا رەت قايتالانعانىن بىلمەيمىن، ءبىرشاما ۋاقىت وتكەندە:
- بۇگىنگە وسى جەتەدى. ەرتەڭ قايتالايمىز، - دەگەن اتانىڭ ءسوزىن انىق ەستىدىم. بەرى شىققان بولۋى كەرەك. سول ارادا قىپ-قىزىل بولىپ تەرشىگەن ەرجان قاسىما كەلدى. كيىمى العاشقىداي بولماعانىمەن ءالى ولپى-سولپى ەكەن.
بۇل جاتتىعۋ كۇندە قايتالاندى. ەرجانعا ەندى ويىن سەكىلدى كورىندى مە، جوق قانىندا قايسارلىق بار ما، قىڭق ەتپەي اتاسىنىڭ ايتقانىن جانىن سالا ورىنداۋعا تىرىسىپ ءجۇردى. مەن قايتىپ ەسىكتەن سىعالاعاندى دا، كوڭىل بولگەندى دە قويدىم. ءسويتىپ ءجۇرىپ بالامىز ءوزى شەشىنىپ، ءوزى كيىنەتىن ءارى شەشكەن كيىمىن رەتىمەن قويۋدى مەڭگەرىپ الدى. كەيبىر كەزدە قولىنىڭ يكەمى كەلمەي جاتقاندا كومەكتەسەيىن دەسەم: «سالاق بولىپ قالام»، - دەپ قولىمدى يتەرەتىندى شىعاردى. اتام ۇنەمى «سالاق ادام سەنىمسىز بولادى، سەنىمسىزدەن جاقسى ادام شىقپايدى» دەيتىن.
...بەۋ، زىرىلداپ وتكەن زامان-اي! كەيىن ءبارى كوزدەن بۇلبۇل ۇشقان ارمان بولدى عوي. دەگەنمەن اتاسىنىڭ سول ۇيرەتكەنى ەرجاننىڭ بويىنا مىقتاپ سىڭگەن. ءبىزدىڭ ۇيدەگى ەڭ ۇقىپتى، ەڭ جيناقى ادام - وسى ەرجان. ەندى اتاسىنان العان سول ساباقتارىن ءوزىنىڭ ەكى ۇلىنىڭ دا ادەت-داعدىسىنا اينالدىرىپتى. سىرت ادامعا بۇل جاي نارسە بولىپ كورىنۋى مۇمكىن، بىراق نەمەرە، شوبەرەلەرى ءۇشىن بۇل دا ءبىر ونەگە، بۇل دا ۇلاعات دەپ ويلايمىن.
(جالعاسى بار)
P.S.
كىتاپتى ساتىپ الام دەۋشىلەر 87016520613 (ايگۇل) تەلەفونىنا حابارلاسسا بولادى
Abai.kz
