قر ۇلتتىق بانكىنىڭ توراعاسى گريگوري مارچەنكو ەلىمىزدەگى بارلىق بانكتەردىڭ ەلەكتروندى اقشا اينالىمىن، ياعني تولەم كارتوچكالارى مەن بانكوماتتىق جۇيەسىن باسقاراتىن ورتالىقتاندىرىلعان جالعىز وپەراتور قۇرۋدى ۇسىنۋدا. بۇل تۋرالى www.nuradam.kz سايتىندا «سەكرەتنوە پيسمو مارچەنكو پرەزيدەنتۋ نازارباەۆۋ» اتتى ماقالادا جان-جاقتى ايتىلعان. http://www.nuradam.kz/ru/news/pablicity/2013/May/361.

وسى ۋاقىتقا دەيىن ويىنا كەلگەنىن ىستەپ، تالاي ءىستى بىلىققا باتىرعان مارچەنكونىڭ ورتالىقتاندىرىلعان جالعىز وپەراتور قۇرۋ تۋرالى ۇسىنىسى تاعى دا قولداۋ تاپسا، ناتيجە قانداي بولماق؟  سۇراققا جاۋاپ بەرىپ كورەيىك.

قر ۇلتتىق بانكىنىڭ توراعاسى گريگوري مارچەنكو ەلىمىزدەگى بارلىق بانكتەردىڭ ەلەكتروندى اقشا اينالىمىن، ياعني تولەم كارتوچكالارى مەن بانكوماتتىق جۇيەسىن باسقاراتىن ورتالىقتاندىرىلعان جالعىز وپەراتور قۇرۋدى ۇسىنۋدا. بۇل تۋرالى www.nuradam.kz سايتىندا «سەكرەتنوە پيسمو مارچەنكو پرەزيدەنتۋ نازارباەۆۋ» اتتى ماقالادا جان-جاقتى ايتىلعان. http://www.nuradam.kz/ru/news/pablicity/2013/May/361.

وسى ۋاقىتقا دەيىن ويىنا كەلگەنىن ىستەپ، تالاي ءىستى بىلىققا باتىرعان مارچەنكونىڭ ورتالىقتاندىرىلعان جالعىز وپەراتور قۇرۋ تۋرالى ۇسىنىسى تاعى دا قولداۋ تاپسا، ناتيجە قانداي بولماق؟  سۇراققا جاۋاپ بەرىپ كورەيىك.

مەن، ارينە، بانك سالاسىنىڭ مامانى ەمەسپىن. سولاي دەسەك تە قازىرگى ۋاقىتتىڭ وزىندە بانك جۇيەسىنىڭ جۇمىسى ەلەكتروندى اقشا اينالىمىنا تىكەلەي تاۋەلدى. ءتىپتى بانكتەردىڭ جۇمىسىنىڭ نەگىزى دەۋگە بولادى. ەندى الداعى از جىلداردا دامىعان شەت ەلدەردەگى سياقتى قولما قول اقشانى ەشكىم قولىنا ۇستامايتىن بولادى. قازىرگى كۇننىڭ وزىندە ادامدار ايلىق جالاقىسىن كارتوچكا ارقىلى بانكوماتتان الادى، تاۋاردى دا بانكتىك كارتوچكا ارقىلى تولەيدى، نەسيە الۋ، ونى وتەۋ دە بانكوماتتار ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى. دەمەك، ەگەر بانكتەردەن بانكومات جانە كارتوچكا  جۇيەسىن تارتىپ السا، ول بانكتەردىڭ ارى قاراي قالاي جۇمىس ىستەيتىنىن ەلەستەتۋدىڭ ءوزى قيىن. ول وتاندىق قارجى جۇيەسىنە وراسان زور قيىندىقتار اكەلۋى ىقتيمال.

ەكىنشىدەن، مەملەكەتتىك اكىمشىلىك رەسۋرستاردى پايدالانا وتىرىپ، جەكە مەنشىك بانكتەردىڭ نەگىزگى قىزمەت ءتۇرىن تارتىپ الۋ ولاردىڭ بيلىككە تىكەلەي تاۋەلدىلىگىن تۋعىزادى. سونىڭ سالدارىنان بانكتەر اراسىنداعى باسەكەلەستىك، قارجىلىق دامۋ توقتايدى نەمەسە باسەڭدەيدى. ونىڭ ارعى جاعىندا حالىققا ساپالى قىزمەت كورسەتۋ ماسەلەسى جاتىر...

ۇشىنشىدەن، ورتالىقتاندىرىلعان جۇيە بانك سالاسىندا قىزمەت ەتەتىن مىڭداعان ادامنىڭ جۇمىسسىز قالۋىنا اكەلىپ سوقتىرادى. بۇل ونسىز دا قيىن كەزدە الەۋمەتتىك جاعدايدىڭ شيەلەنىسۋىنە اپاراتىن جول.

ەڭ نەگىزگىسى ەرتەڭ الەمدىك قارجى داعدارىسى تەرەڭدەپ، دوللارعا تاۋەلدى قازاقستان ەكونوميكاسى السىرەسە، سونىڭ سالدارىنان قارجى تاپشىلىعى تۋىنداسا نەمەسە ۇلتتىق بانك بۇل قىزمەتتى ويداعىداي جۇرگىزە الماسا، گ. مارچەنكو مىرزا پرەزيدەنتكە تاعى ءبىر حات جازىپ، ورتالىقتاندىرىلعان جالعىز وپەراتوردى باسقارۋدى شەت ەلدىك قارجى ينستيتۋتتارىنا بەرۋگە ۇسىنىس جاساۋى مۇمكىن. ال، بۇل مەملەكەت قاۋىپسىزدىگىنە بارىپ تىرەلەتىن  ماسەلە ەكەنى  ايتپاسا دا تۇسىنىكتى.

وسىعان دەيىن مەملەكەت بىرنەشە بانكتى باسقارۋىنا الىپ، ولارعا مول قارجى سالعانىنا قاراماستان ماسەلەنى شەشە الماعانىن بىلەمىز. جيىرما جىل بويى قالىپتاسقان بانكتىك جۇيەنى بۇزۋ، جەكە مەنشىك، كوممەرتسيالىق بانكتەردى كۇشپەن مەملەكەت باسقارۋىنا بەرۋ -  جاقسىلىققا الىپ بارمايدى.  وسىعان بايلانىستى گريگوري مارچەنكونىڭ بۇل ۇسىنىسىنىڭ تيگىزەر سالدارى تۋرالى بانك، قارجى سالاسىنىڭ ماماندارى، ساراپشىلارى ويلانىپ، ساراپتامالار، زەرتتەۋلەر جۇرگىزىپ، ءوز ويلارىن، ۇسىنىستارىن بەرگەنى ءجون.

P.S.

جالپى ءوزى مارچەنكو - بىلىعى كوپ ادام.  ول الدىمەن ءبىر رەفورمانى قولعا الادى. ول شارۋا اياعىنا جەتىپ، ناتيجە بەرمەي جاتىپ كوپىرىپ ماقتانادى. جۇرتقا ماداق ايتقىزادى. ءبىر كەزدەرى ول ەلىمىزدەگى زەينەتاقى قورلارى تۋرالى قومپاڭداپ سويلەپ جۇرگەن. بانك جۇيەسىن دە ماقتاۋدان جالىقپايتىن. قازاق بانكتەرىنىڭ كەرەمەتتىگىنە شاك كەلتىرەتىندەر بولسا، ساقالىن سىپىرىپ تاستاۋعا دا دايىن ەكەندىگىن ايتىپ سارنايتىن. اقىرىندا مىنە، «ساقال تۇگىل مۇرت تا جوق»: مارچەنكو ءبارىن داتتاپ، ءبارىن جوققا ءتان ەتىپ شىعا كەلدى. ەندى قايدان ەستىپ بىلگەنى  بەلگىسىز، ايتەۋىر جاڭا ءبىر ىسكە دەن قويعان سياقتى. قازاقستان مىنە، 20 جىلدان استى رەفورمالار مەن ەكسپەريمەنتتەردەن كوز اشپاي كەلەدى. 20 جىل وڭاي ۋاقىت ەمەس. ەكسپەريمەنتتەر ءوتىپ، رەفورمالار تۇراقتايتىن كەز بولدى. تۇراقتانعان رەفورمانىڭ ءوزى - ناتيجە. سول ناتيجەنى تالقانداپ بۇزا بەرۋ بۇل كۇندە مارچەنكولاردىڭ ەرمەگىنە اينالىپ بارا جاتقان سياقتى...

Abai.kz