31 مامىر – جالپىۇلتتىق ازا تۇتۋ كۇنىنە اينالۋى ءتيىس!
1. سۋرەت: ازا تۇتۋ كۇنىنە جينالعاندار ورتالىق مەشىتتە ارۋاقتاردىڭ رۋحىنا باعىشتاپ قۇران وقىتتى.
2. سۋرەت: ورتالىق مەشىت اۋلاسىندا قۇربان شالىندى
3. سۋرەت: ازا تۇتۋ كۇنى ورتالىق مەشىتكە جينالعاندار
4. سۋرەت: "اشارشىلىق" دەرەكتى ءفيلمى باستالار الدىندا تاريحشى تالاس وماربەكوۆ سويلەپ تۇر
5-6. سۋرەت: "وتىرار" تەلەارناسىنىڭ ءجۋرنالستى - جازيرا سارسەنبيەۆا مەن ەركىناي ورازوۆانىڭ ازاباۋ تاعىپ ەفيرگە شىققان ساتتەرى
7. سۋرەت: استاناداعى اشارشىلىق قۇرباندارىنا ارنالعان ەسكەرتكىشكە گۇل شوعىن قويىپ جاتقان بالا
8. سۋرەت: "اشارشىلىق" دەرەكتى ءفيلمى باستالار الدىندا قوعام قايراتكەرى مۇحتار شاحانوۆتىڭ سويلەپ تۇرعان كەزى
بيىلعى ازا تۇتۋ كۇنى وزگەشە ءوتتى. مۇحتار تايجان، قاسىم امانجول باستاعان ازاماتتاردىڭ قوعامدىق نەگىزدە كوتەرگەن باستامالارى ەل ىشىنەن قولداۋ تاۋىپ، 31 مامىر - ساياسي قۋعىن سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنىنە وراي قارا جانە كوك قوس جولاقتى ازاباۋلار جاسالىپ، جۇرتقا تاراتىلدى.
ءسويتىپ، بۇگىنگە جوسپارلانعان ءىس-شارا الماتىدا تومەندەگىدەي رەتپەن ءوتتى:
1. سۋرەت: ازا تۇتۋ كۇنىنە جينالعاندار ورتالىق مەشىتتە ارۋاقتاردىڭ رۋحىنا باعىشتاپ قۇران وقىتتى.
2. سۋرەت: ورتالىق مەشىت اۋلاسىندا قۇربان شالىندى
3. سۋرەت: ازا تۇتۋ كۇنى ورتالىق مەشىتكە جينالعاندار
4. سۋرەت: "اشارشىلىق" دەرەكتى ءفيلمى باستالار الدىندا تاريحشى تالاس وماربەكوۆ سويلەپ تۇر
5-6. سۋرەت: "وتىرار" تەلەارناسىنىڭ ءجۋرنالستى - جازيرا سارسەنبيەۆا مەن ەركىناي ورازوۆانىڭ ازاباۋ تاعىپ ەفيرگە شىققان ساتتەرى
7. سۋرەت: استاناداعى اشارشىلىق قۇرباندارىنا ارنالعان ەسكەرتكىشكە گۇل شوعىن قويىپ جاتقان بالا
8. سۋرەت: "اشارشىلىق" دەرەكتى ءفيلمى باستالار الدىندا قوعام قايراتكەرى مۇحتار شاحانوۆتىڭ سويلەپ تۇرعان كەزى
بيىلعى ازا تۇتۋ كۇنى وزگەشە ءوتتى. مۇحتار تايجان، قاسىم امانجول باستاعان ازاماتتاردىڭ قوعامدىق نەگىزدە كوتەرگەن باستامالارى ەل ىشىنەن قولداۋ تاۋىپ، 31 مامىر - ساياسي قۋعىن سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنىنە وراي قارا جانە كوك قوس جولاقتى ازاباۋلار جاسالىپ، جۇرتقا تاراتىلدى.
ءسويتىپ، بۇگىنگە جوسپارلانعان ءىس-شارا الماتىدا تومەندەگىدەي رەتپەن ءوتتى:
تاڭەرتەڭ الماتىداعى ورتالىق مەشىتكە جينالعان جۇرت اۋەلى ارۋاقتاردىڭ رۋحىنا باعىشتاپ قۇران وقىپ، قۇربان شالدى. شارا «تسەزار» كينوتەاترىنىڭ دالىزىندە جاسالعان فوتوكورمەمەن جالعاسىپ، رەجيسسەر ەركىن راقىشەۆتىڭ «اشارشىلىق» دەرەكتى ءفيلمى كورسەتىلدى. ازا كۇنىنە جينالعان ەلدىڭ قاراسى مول بولدى. ونىڭ ىشىندە ەل اعالارى: مۇحتار شاحانوۆ، سوفى سماتاەۆ، سماعۇل ەلۋباي، تاريحشى تالاس وماربەك، ساياساتتانۋشىلار: ايدوس سارىم، راسۋل جۇمالى جانە جۋرناليستتەر بولدى.
فيلم باستالماس بۇرىن قاسىم امانجولۇلى بىرنەشە ادامعا ءسوز بەردى.
تالاس وماربەكوۆ، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور:
- بۇل كۇندى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى دەپ ءجۇرمىز عوي. و باستا بۇل ءسوزدىڭ الدىندا اشارشىلىق دەگەن تىركەس بار ەدى، كەيىن ءتۇسىپ قالدى. ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى دەپ ءبىز تاريحىمىزداعى تۇلعالاردى ەسكە الۋمەن شەكتەلىپ كەلەمىز. ال، نەگىزى مەملەكەتتىك دارەجەدەگى ۇلتتىق ازا تۇتۋ كۇنى بولۋى ءتيىس! بۇل – تۇتاس ۇلتتىڭ قاسىرەتى! سەبەبى، قازاق دەگەن ۇلت بولماسا، كەشەگى ءاليحان بوكەيحانوۆ تا، احمەت بايتۇرسىنوۆ تا سول سياقتى نەبىر زيالى، ۇلتشىل ازاماتتار دا بولماس ەدى. سول ۇشىندە بۇل كۇن جالپىۇلتتىق قاسىرەت كۇنى.
سوندىقتان، ءدال وسى كۇنى مەملەكەتتىك تۋ ءتۇسىرىلىپ، رەسپۋبليكا بويىنشا ازا تۇتۋ كۇنى جاريالانۋ كەرەك. ءبىز، اشارشىلىقتان، ساياسي رەپرەسسيادان وپات بولعان اتا-بابالارىمىزدى جوقتاپ، جۇرەگىمىز ەزىلىپ، كوزىمىزدەن جاسىمىز اعىپ ازا تۇتۋىمىز شارت.
ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى - مەملەكەتتىك دارەجەدەگى جالپىۇلتتىق ازا تۇتۋ كۇنىنە اينالاتىنىنا مەن كامىل سەنەمىن!
ءسويتىپ، ەركىن راقىشەۆتىڭ «اشارشىلىق» دەرەكتى ءفيلمى باستالدى. ءبىر جارىم ساعاتتىق فيلم اشارشىلىق تۋرالى ناقتى دەرەكتە قۇرىلىپتى. كينونى جۇرت كوزىنە جاس الىپ، جىلاپ وتىرىپ كوردى. ءتىپتى، ادام جانى تۇرشىگەتىن فاكتىلەر مەن كورىنىستەر، سوۆەت وكىمەتىنىڭ قازاق حالقىنا جاساعان جاۋىزدىعى ازاماتتاردى ەگىلتىپ جىبەردى.
دەرەكتى كينو اياقتالىسىمەن، كينوتەاتردىڭ الدىندا قارا جانە كوك ءتۇستى شارلاردى ءبىر توپ بالا كوپشىلىكتىڭ كوزىنشە اسپانعا ۇشىردى. سودان سوڭ، جينالعان جۇرت تايلى-تاياعى قالماي، ءاربىر ادام قولدارىنا قىزىل گۇل ۇستاپ، جاياۋ ءجۇرىپ وتىرىپ، ناۋرىزباي باتىر مەن قاراساي باتىر كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىنداعى اشارشىلىق قۇرباندارىنا ورناتىلۋى ءتيىس ەسكەرتكىشتىڭ ورنىنداعى قارا تاسقا گۇل شوقتارىن قويدى.
الماتىداعى شارا وسىمەن اياقتالدى.
اشارشىلىق جانە ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ شارالارى استانادا جانە وبلىس ورتالىقتارىندا دا اتالىپ ءوتتى. ال، بيىلدان باستىپ، ازا كۇنىنىڭ اجىراماس بەلگىسى اينالار ازاباۋلار بۇكىل رەسپۋبليكاعا تارالدى. الماتىدا تاراتىلعان ازاباۋلاردى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنان ارنايى كەلىپ الىپ كەتتى. ءسويتىپ، وڭتۇستىكتەگى «وتىرار» تەلەارناسىنىڭ «جاڭا كۇن» تاڭعى باعدارلامالاسىنىڭ جۋرناليستتەرى: ەركىناي ورازوۆا، جازيرا سارسەنبيەۆا 30 مامىر كۇنى العاش رەت ەفيرگە ازاباۋ تاعىپ شىقتى. ەلىمىزدەگى وزگە ارنالار وكىنىشكە قاراي، مۇنداي قادامعا بارا المادى. البەتتە، 31 مامىر – ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى تەلەارنالاردىڭ تاڭعى باعدارلامالارىندا ءسوز بولدى. بىراق، ەل بولىپ تاعىنىپ جاتقان ازاباۋ جوق.
31 مامىر – ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى، ياعني، جالىۇلتتىق ازا تۇتۋ كۇنى بيىل وزگەشە رەڭكپەن قوعامدىق دارەجەدە اتالىپ ءوتىلىپ، قاسىرەتتى كۇننىڭ تۇراقتى بەلگىسىنە اينالاتىن – ازاباۋ تاعىنۋ ءداستۇرى ەندى.
Cۋرەتتەر فەيسبۋك الەۋمەتتىك جەلىسىنەن الىندى.
Abai.kz
