«ۇلىم مەنىڭ – تورەبەك»

الماتىدا وتكەن 31 مامىر - اشارشىلىق پەن ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىنىڭ كۇنىنە ارنالعان ءراسىمنىڭ كەزىندە تاماشا ازاماتپەن تانىستىم. ول كىسى - جانىبەك ەرگەنقۇلۇلى تولەگەن، ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ وسى اتتاس اۋدانىنىڭ جارمىش اۋىلىنىڭ تۇرعىنى. 2011 جىلى 18 جەلتوقسان كۇنى حالىق جاعىنا شىققانى ءۇشىن باسىنان اتىلعان شەتپە قاھارمانى - تورەبەك تولەگەننىڭ اكەسى.

«ۇلىم مەنىڭ – تورەبەك»

الماتىدا وتكەن 31 مامىر - اشارشىلىق پەن ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىنىڭ كۇنىنە ارنالعان ءراسىمنىڭ كەزىندە تاماشا ازاماتپەن تانىستىم. ول كىسى - جانىبەك ەرگەنقۇلۇلى تولەگەن، ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ وسى اتتاس اۋدانىنىڭ جارمىش اۋىلىنىڭ تۇرعىنى. 2011 جىلى 18 جەلتوقسان كۇنى حالىق جاعىنا شىققانى ءۇشىن باسىنان اتىلعان شەتپە قاھارمانى - تورەبەك تولەگەننىڭ اكەسى.

جاكەڭ قاراپايىم وتباسىدان شىققان قارا جۇمىسشى ادام، اكەسى ەرگەنقۇل 2007 جىلى 100 جاساپ دۇنيەدەن ءوتىپتى. وتباسىنا تۇسكەن اۋىر قايعىنى قارا نارداي قايىسپاي كوتەرگەنى كورىنىپ تۇر. سالماقتى، سابىرلى، سىرباز مىنەزدى. مۇنداي كىسىلەردى قازاقتا "جەر قوزعالسا دا قوزعالمايدى" دەيدى. ساليقالى ويى مەن پىكىرىن اقىلمەن ايتاتىن، ءسوزى مەن ءىسىنىڭ الشاقتىعى جوق، ءاربىر ءىس-قيمىلىن تاس ءتۇيىن بوپ بەكىپ ورىندايتىن ادام ەكەندىگى بىردەن بايقالادى. اڭگىمەسىندە تورەبەگىن ولتىرگەندەرگە دەگەن قىلاۋداي كەكشىلدىگى بايقالمايتىن مىنەزى ونىڭ تەرەڭ پاراساتتىلىعىن، مەيىرباندى جۇرەك يەسى ەكەندىگىن اڭعارتادى. جاكەڭمەن سۇقباتتاسۋ بارىسىندا تورەبەكتەي ەر ازاماتتى دۇنيەگە كەلتىرگەن، تاربيەلەگەن ادام وسىنداي بولسا كەرەك شىعار دەپ ءتۇيدىم.
وسى تانىسۋ كەزىندە جازىلعان تومەنگى سۇحبات-جازبالارىمدى ۇسىنامىن.

«جاڭاوزەن مەن شەتپەنىڭ اشىلماعان سىرلارى كوپ»

وسى اڭگىمە كەزىندە جاڭاوزەن مەن شەتپە كوتەرىلىسىنىڭ ايتىلماعان، اشىلماعان سىرلارى كوپ ەكەندىگىنە كوزىم جەتتى.
- بيلىكتە وتىرعانداردىڭ مەنىڭ تورەبەگىمنەن جانە باسقا قۇربانداردان ءالى كۇنگە دەيىن قورقاتىندىعىن كورىپ ءجۇرمىن. مەن ءبىر جاققا جولعا شىقسام بولدى، مەيلى جەكە جۇمىسپەن بولسىن، اعايىن-تۋعان، دوستاردان شاقىرۋ كەلسىن، ءبارىبىر. ۇكىمەتتىڭ ادامدارى اينالشاقتاپ ۇيگە كەلە بەرەدى. "قايدا باراسىز؟"، "نەگە باراسىز؟"، "نە جۇمىسپەن باراسىز؟"، "بارماۋعا بولماي ما؟"، "وسى جاقتان بىتىرۋگە بولماي ما؟" سۇراي بەرەدى، - دەيدى جاكەڭ.

جاڭاوزەن مەن شەتپە وقيعاسىنىڭ كۋالارى، ونى كوزىمەن كورگەندەر، ولاردىڭ دوس، تۋىس جاقىندارى كورگەن بىلگەندەرىن سۇراسام ايتادى، بىراق كۋالىككە، رەسمي ورىندارعا، باسپاسوزدە اتالماۋىن سۇرايدى. قورقىنىش پەن ۇرەيدەن، الداعى كۇنگى تۇرمىس-تىرشىلىگى ءۇشىن جاسالۋى مۇمكىن قياناتتاردان قورقادى. مىسالى، تورەبەككە وق تيگەن كەزدە وعان كومەككە كەلگەن، ونى اۋرۋحاناعا ارقالاپ جەتكىزگەن دوسىنىڭ ءوزى وسى ۇرەي مەن قورقىنىشتا ءالى كۇنگە دەيىن ءجۇر..

«ونى اتقان ءبىز، سەبەبى ول حالىق جاعىنا شىعىپ كەتتى»

تورەبەك جانىبەكۇلى 1982 جىلى تۋىلعان، ونجىلدىقتى تۋعان اۋىلىندا ءبىتىرىپتى. 2002 جىلى ارميادان ورالعان سوڭ شەتپەدەگى ءورت بولىمشەسىنە جۇمىسقا ورنالاسادى. كەدەن ءىسى جونىنەن كوللەدج بىتىرگەن. وسى قىزمەتتە ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن ىستەدى، سەرجانت بولدى. قىزمەتىندە تەك قانا ابىرويمەن عانا جۇمىس اتقارعان، ەندى ۇيلەنەمىن دەپ ءجۇر ەكەن.

2011 جىلدىڭ 18 جەلتوقسانىندا "ك-پليۋس" تەلەارناسىنىڭ جۇلدىز دەگەن ءتىلشىسى سۇراق قويعان كەزدە قالادان شەتپەگە اسكەرلەردى باستاپ كەلگەن پولكوۆنيك قايرات سارين بىلاي دەپ جاۋاپ بەرگەن: " ونى اتقان ءبىز، سەبەبى ول حالىق جاعىنا ءوتىپ كەتتى".

وسى ءسوز - تاريحي ءسوز بوپ قالدى. بۇل ءسوز "ك-پليۋس" تەلەارناسىنىڭ قورىندا تاريحي ايعاق بولىپ قالدى.

ء"ار زاماننىڭ ءوز سۇرقىلتايى بولادى" دەگەن قازاقتا ءسوز بار. ءار زاماننىڭ ءوز قودارى بولادى. 19 عاسىرداعى جاياۋ مۇساعا شورماننىڭ مۇستافاسى، اقان سەرىنىڭ باتىراشى بولعان، 20 عاسىردا شاكارىمگە قاراسارتوۆ، جەلتوقسانشىلارعا ەسىلباەۆ قودار بولسا، 21 عاسىردىڭ قاراسارتوۆتارى بولىپ قايرات ساريندەر بولىپ وتىر. بۇگىنگى قودارلار بيلىك پەن بايلىققا يە بولىپ وتىر، ولار قازاق ەلى تاۋەلسىزدىك العان شاقتا ءوز حالقىنا قارسى اشىقتان اشىق مىلتىق كەزەنىپ وق اتىپ، سول ءۇشىن بيلىكتىڭ بيىك ۇيلەرىندە وتىر.

جانىبەك ەرگەنقۇلۇلىمەن اڭگىمەلەسكەن - ساعات ءجۇسىپ
Abai.kz