تۇركىستان وبلىسىندا پوليتسيانىڭ التى قىزمەتكەرى ۇزاق جىلعا سوتتالىپ كەتۋى مۇمكىن. تۇركىستان قالالىق سوتىندا پروكۋرور سۋديادان «ازاپتاۋ» ايىبىنا ىلىككەن التى پوليتسەيدىڭ ءبارىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋدى سۇرادى. ساۋران اۋداندىق پوليتسيا باسقارماسىنىڭ بۇرىنعى قىزمەتكەرلەرى اتاق-شەندەرىنەن دە ايىرىلىپ قالماق. مەملەكەتتىك ايىپتاۋشى ەربول ءشىنادىل پوليتسەيلەردى 5 جانە 5 جىل 6 ايعا دەيىن سوتتاپ، جازالارىن قاۋىپسىزدىگى ورشاتا تۇزەتۋ مەكەمەسىندە وتەۋدى سۇرادى. الايدا قاماۋداعى پوليتسەيلەردىڭ ەشقايسىسى وزدەرىنە تاعىلعان ايىپتى مويىندامادى. 

پوليتسەيلەر بۇرىن سوتتالعان، قىلمىس جاساپ، جازالارىن وتەپ شىققان ەكى تۇرعىندى قوي ۇرلاعاندارى ءۇشىن ۇستاعان. سول كەزدەگى قوس كۇدىكتى اۋىلداعى زەينەتكەردەن كەشىرىم دە سۇراپ، ۇرلاعان قويلارىن تۇرعىنعا تولەپ تە بەرگەن. سونىمەن ىستە قىسقارعان. بىراق، ارادا بىرنەشە اي وتكەندە، قوي ۇرلاعاندار سۋدان اق، سۇتتەن تازا بولىپ شىعادى دا، پوليتسەيلەر وزدەرىن «ازاپتاپ»، «كۇشتەپ مويىنداتتى» دەپ ارىز جازادى.

ايىپتاۋ اكتسىن وقىعان پروكۋروردىڭ سوزىنشە، 2022 جىلدىڭ 8 اقپانىندا پوليتسەيلەر نۇربولات ومىربەكوۆ پەن دوسان داۋلەتكەلدىنى ەكى قويدى ۇرلادى دەگەن كۇدىكپەن ۇستاعان. بۇرىن دا قىلمىس جاساپ سوتتالعانداردى تۇركىستان وبلىسى ساۋران اۋداندىق پوليتسيا بولىمشەسىنە جەتكىزگەن جانە «ازاپتاعان».

«قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 58 بابىنىڭ 3 بولىگىمەن بەكزات ادىلگەرەيۇلىنا 5 جىلعا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتىمەن اينالاسۋ قۇقىعىنان ايىرىپ، قىلمىستىق كودەكستىڭ 49 بابى، 1 بولىگىنىڭ نەگىزىندە پوليتسيا كاپيتانى ارناۋلى اتاعىنان ايىرىپ، 5 جىل 6 اي مەرزىمىندە باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسىن تاعايىنداۋدى. مەيىرمان ازامات راۋشانۇلى 146 بابى 2 بولىگى 1-2 تارماقتارى 414 بابىمەن كىنالى دەپ تانىلىپ، وعان جازا رەتىندە 3 جىلعا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتىمەن اينالاسۋ قۇقىعىنان ايىرىپ، قىلمىستىق كودەكستىڭ 49 بابى، 1 بولىگىنىڭ نەگىزىندە پوليتسيا كاپيتانى ارناۋلى اتاعىنان ايىرىپ، 5 جىل 6 اي مەرزىمىندە باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسىن تاعايىنداۋ. جازانى قىلمىستىق اتقارۋ جۇيەسى قاۋىپسىزدىگى ورتاشا مەكەمەسىندە وتەۋ. شەگەەۆ راحات باقىتجانۇلى قر قك 146 بابى 2 بولىگى 1-2 تارماقتارى، قك 414 بابى 1 بولىمىمەن كىنالى دەپ تانىلىپ، وعان جازا رەتىندە 3 جىلعا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتىمەن اينالاسۋ قۇقىعىنان ايىرىپ، قىلمىستىق كودەكستىڭ 49 بابى، 1 بولىگىنىڭ نەگىزىندە پوليتسيا لەيتەنانتى ارناۋلى اتاعىنان ايىرىپ، 5 جىل مەرزىمىندە باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسىن تاعايىنداۋ»، – دەدى مەملەكەتتىك ايىپتاۋشى.

سوتتالۋشىلاردىڭ قاتارىندا بەكزات قۇدايقۇل، ازامات مەيىرمان، راحات شەگەەۆ، ەرسەيىت ەدەنوۆ، بەكسۇلتان وسەرباي، التىنبەك اجەكوۆ سىندى پوليتسەيلەر بار. ولار «ايىپتاۋ» بابى بويىنشا بۇگىندە كۇدىكتى. التى پوليتسەيدىڭ ءىسىن تۇركىستان قالالىق سوتى 3 ناۋرىزدان بەرى قاراپ جاتىر. بەس ايدان اسقان سوت ءىسى اياقتالۋعا جاقىن. پروكۋرور بارلىق سوتتالۋشىعا قانداي باپتارمەن ايىپ تاعىلعانىن جانە سوتتان قانداي جازا تاعايىنداۋدى تۇگەلدەي وقىپ شىقتى. ال سوتتالۋشىلاردىڭ جاقىندارى سوت تەرگەۋىمەن دە، پروكۋروردىڭ سۇراعان جازالارىمەن دە كەلىسپەيدى.

«ەدەنوۆ ەرسەيتتىڭ اناسىمىن. بالالارىمىزدىڭ تەرگەۋ يزولياتورىندا جاتقانىنا 10 ايدان استى. قوي ۇرلاۋ فاكتىسى بويىنشا قىلمىستى اشقانى ءۇشىن ايىپتالىپ وتىر. قىلمىسكەر بولىپ شىققان ەكى ادامنىڭ جابىرلەنۋشى بولىپ، وزدەرىنىڭ قىلمىستارىن جابۋ ماقساتىندا تەرگەۋدى جۇرگىزىپ وتىرعان ەربول ءشىنادىل مەن ۇيىمداستىرۋشى يساەۆ قاناتتىڭ ارەكەتتەرى. جالپى تەرگەۋ بارىسى ويدان قۇراستىرىلعان، سوت پروتسەسى بىرجاقتى ءجۇرىپ جاتىر. ەكى جابىرلەنۋشىنىڭ سوتقا بەرگەن جاۋاپتارى قايشىلىقتارعا تولى. جابىرلەنۋشىلەر ايىپتاۋ اكتىسىندەگى ءىس-ارەكەتتەردى بىلمەيتىندىگىنە كوزىمىز جەتتى. «بۇل جازبانى بىلمەيمىن، ەربول وسىلاي دەپ ايت دەدى، ەربولدىڭ ايتقانىن ۇمىتىپ قالدىم، مەن ءوز ايتقانىمدا تۇرام» دەگەن سوزدەرىن ەستىدىك جابىرلەنۋشى داۋلەت پەن نۇربولدىڭ. قر كونتيتۋتسياسىندا كەز-كەلگەن قازاقستان ازاماتى مەنشىك يەلەنۋگە قۇقىعى بار، ەگەر كىمدە-كىم مەنشىك يەلەنۋ قۇقىعىنا كەدەرگى كەلتىرەتىن بولسا، جازالانادى دەلىنگەن. داۋدىڭ باسى ساۋران اۋدانى چاپاەۆ اۋىلىنىڭ تۇرعىنى ابدىبەك جاقسىبەكوۆتىڭ ەكى قويىنىڭ جوعالۋىنان باستالعان. قازىر كىنالانىپ وتىرعان پوليتسەيلەر، سول قوي ۇرلىعى قىلمىسىن اشقان. جابىرلەنۋشەلەردىڭ ۇرلىعىن دالەلدەپ وتىر. ول ەكەۋى قويدى قالاي ۇرلاعاندارىن، قىلمىستى قالاي جاساعاندارىن وزدەرى تولىق ايتىپ بەرگەن، مويىنداعان. ۆيدەولارى دا بار. وسىنىڭ ەشقايسىسى تەرگەۋ بارىسىندا ايىپتاۋ اكتىسىن جازعان كەزدە ەسكەرىلگەن جوق. قوي ۇرلىعى تۋرالى مۇلدە كوتەرگەن جوق. ولار بىلاي دەپ وتىر: ۇرلانباعان مالدى ۇرلادى دەپ ايىپ تاقتى دەيدى. جابىرلەنۋشىلەر وسى ماسەلەلەر ايتالعان كەزدە ۇندەمەي تىڭداپ وتىردى. قارسى ەشتەڭە ايتقان جوق. پروكۋرور سوعان قاراماستان 5 جىل 6 ايدان سوتتاۋدى سۇراپ وتىر. نەگە تەرگەۋ بارىسىنداعى قاتەلىكتەر ەسكەرىلمەيدى؟ تەرگەۋدىڭ ويدان، قولدان جاسالعاندىعى تۋرالى فاكتىلەردى سوت نەگە نازارعا المايدى؟ قانات يساەۆ پەن ەربول ءشىنادىلدىڭ تەرگەۋ پروتسەسىن قالاي جۇرگىزگەنى تۋرالى، كىمنەن قانداي اقشا بوپسالاعانى تۋرالى ءبارى ايتىلدى. بۇل ماسەلەلەر تۋرالى مۇلدە ءسوز قوزعالعان جوق. سوندىقتان ايىپتاۋ اكتىسىمەن مۇلدە كەلىسپەيمىز»، – دەدى سوتتالۋشىنىڭ اناسى ءلاززات ماراليەۆا.

«ۇرىلاردىڭ ەكەۋى دە بىرنەشە رەتتەن قايتالاپ قىلمىس جاساعاندار….»

جۋىردا تۇركىستان وبلىسىندا پەدوفيلدىڭ قولىنان 5 جاستاعى قىز مەرت بولدى. كۇدىكتى بۇرىن ادام ءولتىرىپ سوتتالعان. ەكىنشى رەت قايتالانعان قىلمىس كەزىندە اۋىلداسىن بالتامەن اۋىر جارالاعان. الايدا كۇدىكتىنى تۇركىستان وبلىسىنىڭ سۋديالارى قاماۋدان بوساتىپ جىبەرگەن. سالدارىنان بوستاندىقتا تايراڭداعان پەدوفيل جازىقسىز كىشكەنتاي قىز بالانى ايۋاندىقپەن ءولتىردى. ەگەر سۋديالار قىلىمىسكەرمەن شىنداپ كۇرەسكەندە، ءادىل جازا تاعايىنداعاندا ءدۇيىم ەلدى دۇرلىكتىرگەن بۇنداي سۇمدىق ورىن الماس ەدى دەپ سانايدى ساۋراندىقتار. حالىق بيلىكتەن ادىلەتسىز سۋديالاردى دا جازالاۋدى سۇراپ جاتىر. ال ساۋراندىق تۇرعىندار بۇرىن سوتتالىپ شىققاندار تاعىدا مال ۇرلىعىنا بارعانىن، دەسە دە ولاردىڭ بوستاندىقتا، ءارى جابىرلەنۋشى ءمۇساپىردىڭ كەيپىندە جۇرگەنىن ايتادى. سوزدەرىنشە، ولاردىڭ تاعىدا قىلمىسقا بارماۋىنا كەپىل جوق. ويتكەنى ەكەۋى دە بىرنەشە رەتتەن قىلمىس جاساپ ۇلگەرگەن. اۋىل تۇرعىندارى ۇرىلار ەمەس، ۇرلىقتى اقشان پوليتسەيلەردىڭ قاماۋدا بولۋى ناعىز ادىلەتسىزدىكتىڭ كورىنىسى دەپ سانايدى.

«كەزىندە قىلمىس جاساپ سوتتالىپ شىققان سوتتالۋشى قايتالاپ قىلمىسقا بارعان، زەينەتكەردىڭ قوراسىنداعى قويىن ۇرلاعان. بىراق، جولىن تاۋىپ قۇتىلعان. ۇرىلارعا جازا قولدانباي، كەرىسىنشە ادىلەتسىز ۆيدەو، مونتاجدالعان اۋديو جازباعا عانا سۇيەنىپ، جازىقسىز پوليتسيالاردى سوتتاپ جاتىر. سوتتا دەنەلەرىنە زاقىم كەلگەنى جايلى ەقشانداي ساراپتامالىق قورتىندى جوق. نەگە شىققان بويدا بىردەن ارىزدانباعان؟ نەگە بالەن ايت وتكەن سوڭ ارىزدانعان؟ بۇل تازا تاپسىرىس. ەرتەڭ سول سوتتالعاندار تاعىدا قىلمىس جاساسا، ادام شىعىنا اكەلەتىن اۋىر قىلمىسقا بارسا، مىنا سۋديا مەن پروكۋرور ەلدىڭ الدىندا قالاي اقتالا الار ەدى؟ ۇرىلاردى بوساتىپ، ۇرلىقتى اشقان پوليتسەيلەردى سوتتادىق دەپ تۇرا ما؟! سارىعاشاتاعى اۋىر قىلمىس وسىنداي سۋديالاردىڭ جاۋاپسىزدىعىنان بولىپ وتىر. ەگەر، وسى سالاداعى ادامدار ساتىلماي، ءادىل بولعاندا كىشكەنتاي قىز امان جۇرەر ەدى. بۇگىن جابىرلەنۋشى بولعان قوس ۇرىنىڭ ەرتەڭ تاعى قىلمىسقا بارماسىنا كىم كەپىل؟ بىردەن التى پوليتسەيدى سوتتاۋ اقىلعا قونىمسىز. دوسان داۋلەتكەلدى ساكەنۇلى 15.10.1994 جىلى تۋعان.11.02.2020 جىلى كەنتاۋ قالالىق سوتىنىڭ ۇكىمىمەن دەنساۋلىققا قاساقانا اۋىر دەنە جاراقاتىن كەلتىرۋ بويىنشا قر قك 106 بابىنىڭ 3-بولىگىمەن سوتتالعان. ومىربەكوۆ نۇربولات بايبەكۇلى 12.11.1987 جىلى تۋعان. الماتى قالاسى ناۋرىزباي اۋدانىنىڭ پوليتسيا باسقارماسى ونى 24.03.2015 جىلى ۇرلىق جاساعانى ءۇشىن قر قك-ءنىڭ 188-بابىنىڭ 2-بولىگىمەن قىلمىستىق ءىس قوزعاپ، قاماۋعا العان. 30.06.2015 جىلى جابىرلەنۋشىمەن تاتۋلاسىنا بايلانىستى قىلمىستىق ءىس قىسقارتىلعان. 31.03.2018 جىلى تۇركىستان قالالىق ءىىب ونى تۇرعىن جايعا زاڭسىز كىرۋ بويىنشا قر قك 149 بابىنىڭ 2- بولىگىمەن قىلمىستىق ءىس قوزعاعان. جابىرلەنۋشىمەن تاتۋلاسۋىنا بايلانىستى 19.04.2018 جىلى ءىس قىسقارتىلعان. ال بىلتىر ەكەۋى تاعىدا مال ۇرلاعان. سوندا بۇل ەكەۋى قىلمىستان قۇتىلا بەرەدى دە، ولاردى ۇستاعان پوليتسەيلەر جازالانا بەرە مە؟»، – دەدى سوتتالۋشىنىڭ اناسى رايا قۇدايقۇلوۆا.

اتالعان جاعدايعا قاتىستى اتا-انالار سۋديادان تەرگەۋدى قايتادان جۇرگىزۋدى، قىلمىستىق ءىستىڭ قوزعالۋىنا سەبەپكەر بولعان ۆيدەو، اۋديو جازبالارعا تاۋەلسىز ساراپتاما جاساتۋدى سۇراعان. بىراق، ولاردىڭ تالاپتارى قاناعاتتاندىرىلمادى.

«قاماۋدا وتىرعان 6 پوليتسيانىڭ ءبىرى وسەرباەۆ بەكسۇلتاننىڭ اناسى بولامىن. 10 ايدىڭ كولەمى بولدى، ادلدىككە جەتە الماي كەلەمىز. وقيعا ەكى قويدىڭ ۇرلانعانىنان باستالعان. سول ەكى قويى جوعالعان جابىرلەنۋشى ابدىبەكوۆ جاقسىبەك اتانىڭ قويىن تاۋىپ، كىمنىڭ ۇرلاعانى تۋرالى دالەلمەنەن كوزىن جەتكىزىپ، جىگىتتەردى ۇستاپ بەرسە دە قاماي الماي وتىر. بۇل ەكى ادامنىڭ ۇستىنەن بۇرىندا قىلمىستىق ىستەر قوزعالعان. بۇرىن بىرەۋى قىز زورلاماق بولعان، ۇرلىق جاساعان، ال ەكىنشىسى ادام ولتىرگەن. ەندى مىنە ءبىزدىڭ ۇلدارىمىزدى دالەلسىز قاماۋدا ۇستاپ وتىر. كۋالاردا بار، بىراق ولاردىڭ جاۋابى ەسكەرىلمەدى.سوتتىڭ ءجۇرىپ جاتقانىنا 5 اي بولدى. جازىقسىز قامالىپ وتىرعانىن جەتكىزە الماي كەلەمىز. قازىر سوتتىڭ ۇكىمىن كۇتىپ وتىرمىز. ءادىل شەشىم شىعارادى دەپ سەنەمىز»، – دەدى سوتتالۋشىنىڭ اناسى مانزۋرا مەلدەبەكوۆا.

Abai.kz