پاتريوتيزم  دەگەندە ەڭ الدىمەن وتانىمىزعا، تۋعان جەرىمىز بەن ەلىمىزگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمى بيلەيدى. پاتريوتيزم دەگەندى قالاي تۇسىنەسىز؟ ءوز ەلىنىڭ پاتريوتى دەگەن قانداي ادام؟ ءار سالا ماماندارىنىڭ پاتريوتيزم جايلى پىكىرىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز.

پاتريوتتىق سەزىمدى بالاباقشاداعى بالالاردان باستاۋ كەرەك!

مارات تاقاباەۆ، زەينەتكەر:

- پاتريوتيزم دەگەندە مەنىڭ كوكىرەگىمە ەلىمىزدى، جەرىمىزدى قورعاعان حاس باتىرلارىمىزدىڭ ەرلىگى ورالادى. بەرتىن كەلە وتانى ءۇشىن جانىن قيعان باتىرلارىمىز، ونىڭ ىشىندە نازىك جاندى قىزدارىمىز ءاليا مولداعۇلوۆا مەن مانشۇك مامەتوۆانىڭ   ەرلىگىن ايتپاي كەتۋگە بولمايدى. جاس بولسا دا، وتانى ءۇشىن جانىن قيعان  باتىرلارىمىزدىڭ ءىسى ناعىز ەرلىك ءارى ناعىز پاتريوتيزم. ويتكەنى ولار ءۇشىن ار مەن نامىس ءاردايىم الدىڭعى ورىندا تۇردى. سوندىقتان دا ەڭ باستىسى- پاتريوتيزم تۋرالى ءسوز قوزعالعاندا ەرلىكپەن قازا تاپقان باتىرلارىمىز جايلى كوبىرەك ناسيحاتتالۋى كەرەك. ءبىز وتكەنىمىز ارقىلى، ولاردىڭ ءومىرىن ۇلگى ەتىپ، بولاشاق جاستارعا ولار جايلى كوبىرەك ايتىپ قانا، پاتريوتتىق سەزىمدى وياتا الامىز. قازىر ەلىمىز قارىشتاپ دامىپ كەلەدى، قازاقستان دەيىتىن شاعىن مەملەكەتتى بۇكىل الەم تانيدى. اسپانىمىز اشىق، بەيبىت ءومىردى تۋ ەتىپ تاتۋلىقتا ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. ءوز ەلى ءۇشىن جانىن بەرۋگە دايىن پاتريوت جاستارىمىزدىڭ ءوسىپ كەلە جاتقانىنا سەنەمىن. پاتريوت رەتىندە ءوز ەلىمە نە بەردىم دەگەن ويدىڭ دا جەتەلەيتىنى راس. ۇزاق جىل اۋىلدىق وكرۋگتىڭ اكىمى بولدىم. كەيىن اۋىلدىق اقساقالدار القاسىن باسقاردىم. قازىر زەينەتكەرمىن. بىراق كۇنى بۇگىنگە دەيىن ەل قامى ءۇشىن جۇرەگىمىز اۋىرىپ تۇرادى. اياداي اۋىل بولسا دا، تىنىس-تىرشىلىگىن  باقىلاپ، الەۋمەتتىك جاعدايدى شەشۋگە ۇلەس قوسىپ وتىرامىز. بۇل مەنىڭ تۋعان جەرىمە دەگەن ازاماتتىق پارىزىم. قازىر كوپ نارسە وزگەردى. كوكىرەگى اشىق، تانىم- تۇسىنىگى مول جاستارىمىز ءوسىپ كەلەدى. «جۇمىلا كوتەرگەن جۇك جاقسى دەگەندەي»، ماسەلەنى شەشۋدە بىرىگۋ بار. ۇلكەندەرمەن اقىلداسۋ بار. پاتريوتتىق سەزىمدى بالاباقشاداعى بالالاردان باستاۋ كەرەك. ولارعا وتاندى ءسۇيۋدى، ەلىنە قىزمەت ەتۋدى و باستان ساناسىنا ءسىڭىرۋ كەرەك. نەگىزى ەرتە قالانسا، وسە كەلە ءار بالانىڭ بويىندا پاتريوتتىق سەزىمى ۇلعايا بەرەدى. ايتقىم كەلگەنى پاتريوتتىق سەزىم ول ادامنىڭ بارلىعىنا ءتان سەزىم. قاي ەلدىڭ، قاي جەردىڭ ادامى بولسا دا -  ەڭ الدىمەن  ءوزىنىڭ تۋىپ وسكەن  جەرىن  ۇمىتپايدى. ءتىپتى جىراقتا جۇرسە دە، ءوز ەلىنە دەگەن، تۋعان جەرىنە دەگەن ىقىلاسى ەرەكشە بولادى. مىسالى سپورت جارىستارىن قارايىقشى. بوكسشىلارىمىز كوك بايراعىمىزدى  كوككە كوتەرىپ، ءان ۇرانىمىزدى اۋەلەتكەندە كوزىمىزگە جاس كەلەدى. سونىمەن بىرگە ماقتانىش سەزىمىن سەزىنەمىز. ەلىمىزدىڭ جەڭىسى، كوك تۋىمىزدىڭ جەلبىرەگەنى نامىسىمىزدى وياتادى. مىنە وسىنداي كوزگە كورىنبەيتىن، بىراق ءوزىڭنىڭ ەركىڭنەن تىس سەزىمدى تۇسىنۋگە تالپىنىس بەرەتىن كۇشتى-پاتريوتتىق سەزىم دەيمىز. بۇل ءبىر عانا مىسال. مەملەكەت باسشىمىزدىڭ شەتەلدىك ساپارلارعا شىعىپ، سىرتقى ساياسي ارەنادان كورگەن سايىن دا نامىسىمىز ويانىپ، قۋانىپ وتىرامىز. ەلىمىزدى  الەم تانىسا ەكەن، ەكونوميكامىزدا وڭ وزگەرىستەر بولسا ەكەن دەپ ءار ءىسىن ءجىتى باعامداپ وتىرامىز. وسىنداي قاراپايىم  نارسەلەردىڭ، پاتريوتتىق سەزىم ەكەنىن تۇسىنەمىز. قازىر شەكارامىز شەگەندەلگەن. سىرتقى جاۋدان قورعايتىن اسكەرلەرىمىز بار. ساربازدارامىزعا بارلىق مۇمكىندىك جاسالعان. ەلىن، جەرىن، وتانىن قورعاعىسى كەلەتىن جاس ۇرپاق كۇننەن كۇنگە ەسەيىپ كەلەدى. ءبىلىمدى دە  بىلىكتى جاستارىمىز شەتەلدە ءبىلىم الىپ، وزىق تاجىريبەلەرىمەن ەلىنە ورالۋدا. مىنە وسىلاردىڭ بارلىعى مەنىڭ پاتريوتتىق سەزىمىمدى وياتادى. ادام جاقسى نارسەنى ويلاپ، جاقسىعا قاراي ۇمتىلۋى كەرەك. بولاشاعى جارقىن پاتريوت جاستارىمزدىڭ سانى ارتا بەرسىن.

ءار وتباسى ءوز ۇيىندە تۋعان جەردىڭ قادىر-قاسيەتىن ارتتىرىپ وتىرۋى كەرەك!

گۇلبانۋ سارباسوۆا، مۇعالىم:

- مەنىڭ ويىمشا پاتريوتتىق سەزىم ءار ادامنىڭ جۇرەگىندە بولۋ كەرەك. وتانىن، ءتىلىن، ءدىنىن سۇيەتىن، وعان اسا قۇرمەتپەن قارايتىن جاندى پاتريوت ادام دەپ ايتار ەدىم. “وتان - وتباسىنان باستالادى”،- دەمەكشى، تاربيەنى تال بەسىكتەن باستاۋ كەرەك.ۇيدە وزگە تىلدە شۇلدىرلەمەي، ءوز انا تىلىمىزدە سويلەپ، بالالارىمىزعا بابامىزدىڭ تىلىندە تاربيە بەرسەك، تىلگە دەگەن قۇرمەت تە ارتارى ءسوزسىز.تازالىقتى ءۇيىمىزدىڭ اۋلاسىنان، اينالاسىنان باستاساق، ءوز ۇياسىن قورعاۋدى ۇيرەتسەك جەرگە دەگەن قۇرمەت ارتادى. ۇيدەگى ءار مۇلىكتى باعالاۋدى ۇيرەتسەك، مەملەكەتتىڭ دە مۇلكىن قادىرلەيتىنى ءسوزسىز. وسىنىڭ ءبارىن جاساي العان ادام ناعىز پاتريوت. قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ مۇعالىمى بولعاننان كەيىن وقۋشىلارىمنىڭ ءوز انا ءتىلىن قۇرمەتتەۋىنە بارىنشا ۇلەس قوسقىم  كەلەدى. ءار وتباسى ءوز ۇيىندە ەلى، جەرى جايلى ايتىپ ناسيحاتتاپ، تۋعان جەردىڭ قادىر-قاسيەتىن ارتتىرىپ وتىرۋى كەرەك. ال مەكتەپ قابىرعاسىنداعى ءار وقۋشىنىڭ بويىنا پاتريوتتىق سەزىمدى ۇيالاتۋ ءبىزدىڭ مىندەتىمىز. مەملەكەتتىك مەرەكەلەردە بارىنشا ءتۇسىندىرىپ، ۇعىندىرىپ جاس ۇرپاقتى تاربيەلەۋ جولىندا بارلىق مۇمكىندىكتەردى پايدالانامىز. جاقىندا عانا وتكەن رەسپۋبليكا كۇنى قارساڭىندا بارلىق ءبىلىم وردالارىندا ارنايى اشىق ساباقتار ءوتتى. قۋانتاتىنى وقۋشىلارىمىز بۇل مەرەكەگە  جوعارى دەڭگەيدە اتسالىستى. پاتريوتتىق اندەر شىرقالعاندا بارلىعىنىڭ كوزدەرىندە ۇشقىن پايدا بولدى. قازىر قازاق ءتىلىنىڭ دەڭگەيى كوتەرىلدى. ءتىلىن ۇيرەنگىسى كەلەتىندەردىڭ دە قاتارى كوپ. بالالارىن قازاق سىنىبىنا بەرگىسى كەلەتىن وتباسىلاردىڭ سانى ارتتى.  وسىنىڭ بارلىعى ەلىمىزدىڭ دەڭگەيى كوتەرىلىپ كەلە جاتقانىن كورسەتەدى. پاتريوتتىڭ سەزىم دەگەنىمىز جوعارىدا ايتىپ ءوتتىم، تىلىمىزگە، تۋعان جەرىمىزگە، مەملەكەتىمىزگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەن تۇرادى. ءبىز تاريحى باي ەلمىز. رۋحاني قۇندىلىقتار مەن سالت-ءداستۇرى ەرەكشە ەلدەردىڭ ءبىرىمىز. وسىنداي رۋحاني باي قازاق ەلىنىڭ ۇرپاعى ەكەنىمىزدى ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. ءتىپتى ۇلتتىق كيىمىدەرىمىزدىڭ ۇلگىسىنىڭ ءوزى  قانداي. ەرەكشە ورنامەنتپەن تىگىلگەن كيىمدەرىمىزدىڭ ءوزى پاتريوتتىق سەزىمىمىزدى وياتادى. سوندىقتان دا ءبىز وسى قۇندىلىقتارىمىزدىڭ باعاسىن ارتتىرىپ، جاستارىمىزعا، بولاشاق ۇرپاعىمىزعا مۇرا رەتىندە كوبىرەك ناسيحاتتاۋىمىز كەرەك. پاتريوتپىز دەگەن جالعان ۇراننان گورى، ءبىز ءوز ەلىمىزگە نە بەردىك، ءالى دە نە بەرە الامىز.  وسى جاعىن كوبىرەك ويلاۋىمىز كەرەك. سوندىقتان دا ۇستاز رەتىندە، ءوز وقۋشىلارىما بارىنشا پاتريوتتىق سەزىمنىڭ نە ەكەنىن ۇعىندىرۋ جولىندا قىزمەت ەتە بەرەمىن. بۇل مەنىڭ ەلىمە دەگەن پاتريوتتىق پارىزىم.

پاتريوت ادام قانداي بولۋى كەرەك؟

مارفۋعا ۋتەپوۆا، مەيىربيكە:

- پاتريوتتىق سەزىم دەگەندە، ەڭ الدىمەن ءوزىنىڭ وتانىن سۇيەتىن ادام  كوز الدىما كەلەدى. ودان كەيىن بارىپ ءاربىر ادام ءوز وتباسىن ءسۇيۋى كەرەك دەپ ويلايمىن.  ويتكەنى وتان دا، وتباسى دا ادامعا ەڭ جاقىن نارسە. پاتريوتيزم دەگەندە ەڭ الدىمەن وتباسىڭا قورعان بولا الۋىڭ كەرەك. اينالاسىنا قامقورلىق تانىتقان ادام، وزەلەرگە دە قامقورلىق تانىتادى. مەنىڭ ويىمشا ءار سالانىڭ ماماندارى ءوز جۇمىسىنا جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراسا، ءوز جۇمىسىن ادالدىقپەن اتقارىپ، ەل يگىلىگى جولىندا قىزمەت ەتەتىن بولسا سونىڭ ءوزى ۇلكەن پاتريوتيزم. ءبىر جاعىنان ماماندىعىڭا ادالسىڭ، ەكىنشى جاعىنان قوعامىڭا پايداڭدى تيگىزىپ جاتىرسىڭ. پاتريوت ادام قانداي بولۋى كەرەك؟ ەڭ الدىمەن  پاتريوت دەگەن كىم؟. وسى سۇراقتار قويىلعان كەزدە پاتريوت ادامدا ەڭ الدىمەن مىناداي قاسيەتتەر بولۋ كەرەك. پاتريوت ادام قانداي جاعداي بولسا دا وتانىن قورعاۋعا دايىن بولۋى كەرەك.  ودان كەيىن ەلى ءۇشىن جۇرەگىن بەرەتىن پاتريوتتىق سەزىم ءاربىرىمىزدىڭ بويىمىزدان تابىلسا.  قازىر بايقايمىن كوپ ادامدار شەتەلگە كوشكىسى كەلەدى. تابىس تاپقىسى كەلىپ، جاعدايىن تۇزەگىسى كەلەتىندەر دە بار. مەن ونداي ازاماتتاردى پاتريوت دەپ ايتا الماس ەدىم. ويتكەنى باقىتتى تەك ءوز ەلىمىزدەن ىزدەسەك. وسى جەردە دە ەڭبەك ەتىپ، ەڭسەسىن كوتەرۋگە بولادى. سوندىقتان دا پاتريوتتىق سەزىم ءار ادامنىڭ بويىندا بولۋ كەرەك. ول سەنىڭ تۋعان جەرىڭە،  ۇيىڭە، ەلىڭە دەگەن ماحاببات. ءبىز ەلىمىزبەن بىرگە دامىعىمىز كەلسە، ەلىمىزدىڭ دامۋىنا تيتتەي دە بولسا ءوز كۇشىمىزدى جۇمساۋىمىز كەرەك دەپ  ويلايمىن. پاتريوتتىق سەزىم ءار ادامدا ءارتۇرلى بولۋى مۇمكىن. ال مەن ءۇشىن پاتريوتتىق سەزىم- وتانىڭدى قاستەرلەۋ دەگىم كەلەدى.

Abai.kz