ءبىز، ەرەسەكتەر، رامىزدەردىڭ تاريحى، ونىڭ ءمانى مەن ماڭىزى جايلى تىم كوپ بىلەمىز. كوپ بىلەتىنىمىز سول، ونى ۇيرەتكىمىز كەلىپ تۇرادى، ۇيرەتىپ تە جاتىرمىز. مەملەكەتتىك رامىزدەردى قۇرمەتتەۋ باعىتىنداعى وتكىزىلىپ جاتقان شارالار دا جەتكىلىكتى. ال وسى جۇمىستار ناتيجەلى بولىپ جاتىر ما؟ وقۋشىلار تۋىمىز بەن ەلتاڭبامىزدى قانشالىقتى تانيدى، ءانۇراننىڭ ءسوزى ەرىننىڭ ۇشىنان جۇرەكتىڭ تۇبىنە جەتتى مە؟

ءبىز وسى جانە وزگە دە سۇراقتار توڭىرىگىندە ويلانا كەلە، رامىزدەرىمىز تۋرالى وقۋشىلاردىڭ وزىنەن سۇراۋدى ءجون كوردىك.

1) ءار ەلدىڭ ءوز رامىزدەرى بار. ول نە ءۇشىن كەرەك دەپ ويلايسىز؟

2) ءار ادام ەلىنىڭ رامىزدەرىنە نە سەبەپتى قۇرمەتپەن قاراۋى كەرەك؟

3) ءبىزدىڭ تۋىمىزدى كورمەگەن ادامعا ونى قالاي سيپاتتاپ بەرەر ەدىڭىز؟

4) ءسىز بەن ءسىزدىڭ دوستارىڭىزدىڭ ەلىمىزدىڭ رامىزدەرىن قۇرمەت تۇتىپ، قادىر-قاسيەتىن بىلگەنى قانشالىقتى ماڭىزدى؟

رامىزدەرىمىزدە وتكەنىمىز بەن بۇگىنىمىز، ءتىپتى ەرتەڭىمىز دە بار

1. رامىزدەرىمىز ءبىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىمىزدى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار تاريحىمىزدى، ءداستۇرىمىزدى باسقا ەلدەرگە كورسەتۋ ءۇشىن كەرەك دەپ ويلايمىن. ويتكەنى تۋىمىز بەن ەلتاڭبامىزدا، ءانۇرانىمىزدا بار بولمىسىمىز دا، وتكەنىمىز بەن بۇگىنىمىز دە، ءتىپتى بولاشاعىمىز دا بار دەپ ەسەپتەيمىن.

2. وسىناۋ سۇراقتىڭ جاۋابىن تاپ باسىپ ايتۋ قيىن سەكىلدى. ويتكەنى قۇرمەت تە – سەزىمنىڭ ءبىر ءتۇرى. ال سەزىم ءتۇسىندىرىپ جاتۋدى قاجەت ەتپەيدى. ءبىرىنشى سۇراقتىڭ جاۋابىندا «رامىزدەرىمىزدە ءبىزدىڭ بار بولمىسىمىز جانە بۇگىنىمىز بەن ەرتەڭىمىز بار» دەپ ەدىم عوي. سول ءۇشىن دە قۇرمەتتەۋىمىز كەرەك. نەگە دەسەڭىز، تاريحىڭدى باعالاماساڭ، جاقسىسىنا ۇقساۋعا تىرىسپاساڭ، كەلەشەگىڭنىڭ كەمەل بولۋى ەكىتالاي. رامىزدەرگە قۇرمەت – ەلگە دەگەن قۇرمەتپەن استاسىپ جاتاتىن ۇلى قۇبىلىس.

3. تۋىمىزدى كورمەگەن كىسىگە ونى بىلاي سيپاتتار ەدىم:

مەنىڭ تۋىمدا ۇلىسىمىزدىڭ بەيبىتشىلىگى مەن بىرلىگىن كورسەتەتىن اشىق اسپان بەينەلەنگەن. ال قاق ورتاسىندا التىن شاپاق تاراتىپ، نۇر سەبەلەپ كۇن تۇر. مۇنى ۇلى اقىن ماعجان جۇماباەۆتىڭ «كۇننەن تۋعان بالامىن، جارقىرايمىن، جانامىن» دەگەن ولەڭ جولدارىمەن بايلانىستىرساڭىز دا بولادى. بىراق تۋىمىزداعى التىن كۇن ماعان مەملەكەتىمىزدىڭ كۇننەن-كۇنگە دامي بەرەتىنىنەن، كۇن تۇرعانشا تۇراتىنىنان حابار بەرەتىن سەكىلدى اسەر ەتەدى. ال وسى كۇننىڭ استىندا بيىككە سامعاعان بۇركىت بوستاندىق پەن تاۋەلسىزدىكتىڭ بەلگىسى. بايقاساڭىز، بۇركىت قاناتىن سەرمەي قاعىپ بارادى. بۇل دەگەنىمىز – ەل رەتىندەگى ماقسات-مۇراتىمىزدىڭ انىق، باعىتىمىزدىڭ بەلگىلى ەكەنىنىڭ كورىنىسى. ءبىز ماڭگى باقي قانات قاعا بەرەمىز، توقتامايمىز، شارشاپ-شالدىقپايمىز. كەرىسىنشە، قاققان سايىن قاناتىمىز قاتايا تۇسەدى.

4. مۇنىڭ ماڭىزى وراسان زور. نەگە ەكەنىن ءتۇسىندىرىپ كورەيىن. ءبىز ەسىمىز كىرە باستاعاننان وزىمىزدەن ۇلكەن ادامدارعا قاراپ بوي تۇزەيمىز، ارەكەتىن قايتالايمىز. ولاردىڭ سەزىمىن ءبىزدىڭ دە سەزىنىپ كورگىمىز كەلەدى. مىسالى، اعاسى نەمەسە اكەسى فۋتبول كورىپ وتىرعاندا، ۇيدەگى كىشكەنتاي بالا ۇلكەندەرمەن بىرگە ءوزى ويىن شارتىن بىلمەيتىن فۋتبولدى كورىپ، تانىمايتىن توبىنا جاقتاسىپ وتىرعانىن ءسىز دە كورگەن شىعارسىز. ول بالا بەلگىلى ءبىر توپتى جاقسى كورگەننەن ەمەس، ۇلكەندەرگە ەلىكتەگەننەن سويتەدى. مەنىڭ، مەنىڭ دوستارىمنىڭ ەل رامىزدەرىن قۇرمەت تۇتۋىنىڭ ماڭىزدىلىعى دا وسىندا. ياعني ءبىزدىڭ قۇرمەتىمىز كەلەر ۇرپاققا دا كوپ ىقپال ەتەدى.

اقجان اسىل،

جەتىسۋ وبلىسى، تالدىقورعان قالاسى №27 ورتا مەكتەپ گيمنازياسىنىڭ 7-سىنىپ وقۋشىسى.

رامىزدەر ۇلتتىق بولمىسىمىزدى بىلدىرەدى

1. رامىزدەر ەل تاۋەلسىزدىگىن ايقىنداپ، ۇلتتىعىمىزدى، بولمىسىمىزدى كورسەتەدى دەپ  ويلايمىن. ءاربىر جەڭىستى ساتتە شىرقالعان ءانۇران، جەلبىرەگەن تۋ ەلدىگىمىزدىڭ مەرەيىن اسىرىپ،  ابىرويىن ارتتىرا تۇسەدى. سونداي ساتتەردە ءوز ەلىممەن، جەرىممەن ماقتانا الاتىنىما قۋانىپ، جۇرەگىمدى شاتتىق سەزىمى كەرنەيدى.

2. رامىزدەرگە دەگەن قۇرمەت ەلگە، جەرگە، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى بىلدىرەدى جانە سول سەزىم ادام بويىنداعى ءپاتريوتيزمنىڭ نەگىزىن قالايدى دەپ ويلايمىن.

3. مەملەكەتتىك تۋ – ەگەمەندىگىمىزدى ايشىقتايتىن بىردەن-ءبىر نىشان. ول قاشان دا قاستەرلى، كيەلى. ءبىزدىڭ تۋىمىزدىڭ ءتۇسى اسپان تۇستەس كوك، وندا جارقىراعان كۇن، قالىقتاعان قىران جانە قازاقتىڭ ويۋ-ورنەگى بەينەلەنگەن. مۇنىڭ استارىندا تەرەڭ ماعىنا جاتىر. كوك ءتۇس بەيبىتشىلىك پەن تىنىشتىقتى، ەلىمىزدىڭ تۇتاستىعىن بىلدىرەدى.  جارقىراعان كۇن بايلىق پەن مولشىلىقتى، كۇش-قۋاتتى، جاس جاسامپاز ەلدىڭ ىنتىماقتاستىق پەن سەرىكتەستىككە ءار كەز دايىن ەكەنىن بىلدىرەدى. ال شۋاعىن شاشقان كۇننىڭ استىنداعى قالىقتاعان قىران بەينەسى ەركىندىك پەن بوستاندىق، ادالدىق پەن كۇش-قۋاتتىڭ مىقتىلىعىن، بيىك ماقساتتار مەن جارقىن بولاشاققا دەگەن ۇمتىلىستى بەينەلەسە، تۋدىڭ سول جاق شەتىندە بەينەلەنگەن ويۋ-ورنەك قازاق حالقىنىڭ ادەت-عۇرپىن، مادەنيەتى مەن سالت-ءداستۇرىنىڭ سيمۆولى. وسىنداي كەلەلى ويمەن جاسالعان كوك تۋىمىزدىڭ اۆتورى شاكەن نيازبەكوۆ اتاما العىسىم شەكسىز.

4. مەن جانە مەنىڭ دوستارىم، باسقا دا كەز كەلگەن قازاقستاندىق مەملەكەتتىك رامىزدەرىمىزدىڭ قادىر-قاسيەتىن ءتۇسىنىپ، ونى قۇرمەتتەۋگە مىندەتتى. سەبەبى ەلدىڭ بولاشاعى – ءبىز، وقۋشىلار، جاستار. ءبىز جانە بىزدەن كەيىنگى ۇرپاق ۇلتىمىزدى سۇيسەك، مەملەكەتتىك رامىزدەرىمىزدى قۇرمەت تۇتساق، ەلىمىز ماڭگى جاساي بەرمەك. «ماڭگىلىك ەلدىڭ» نەگىزگى العىشارتى دا وسى، ۇلتىمىزدى ءسۇيۋ، ونىمەن ماقتانۋ دەپ بىلەمىن.

سامعات اباتباي،

جامبىل وبلىسى، مەركى اۋدانى، مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ-ليتسەيىنىڭ 8-سىنىپ وقۋشىسى.

رامىزدەرگە قاراعان، تىڭداعان ازامات وتانعا لايىق بولسام دەپ تالاپ قىلادى

1. ءار ەلدىڭ ءوز ءرامىزى بولادى. مەملەكەتتىك ءرامىز ەلدىڭ ەگەمەندىگىن، تاۋەلسىزدىگىن بىلدىرەدى. ءبىزدىڭ دە ءوز تۋىمىز، ءانۇرانىمىز، ەلتاڭبامىز، ءتول تەڭگەمىز بار. مۇنىڭ ءبارى – ەلدىڭ ازاتتىعى مەن بوستاندىعىنىڭ دالەلى. ەكىنشى جاعىنان، رامىزدەردى كورىپ، ءانۇراندى تىڭداعان ءار ازامات ءوز-ءوزىن قامشىلاپ، نامىسىن جانىپ، اتامەكەنىنىڭ ءوسىپ-وركەندەۋىنە، قارىشتاپ دامۋىنا ۇلەس قوسۋ ءۇشىن نە ىستەسەم بولادى دەپ ويلايدى، قاسيەتتى وتانعا لايىق بولسام دەپ تالاپ قىلادى.

2. ءار ادام تۋعان جەرىن، حالقىن، وتانىن قالاي قۇرمەتتەسە، ونىڭ رامىزدەرىن دە سولاي قۇرمەتتەۋگە ءتيىس. ويتكەنى رامىزدەر سول ەلدىڭ باسقا مەملەكەتتەردەن ەرەكشەلىگىن كورسەتەدى. ادام رامىزدەرىن قۇرمەتتەگەندە، ءوز ەلىن دە قۇرمەتتەيدى.

3. مەنىڭ تۋىم – مەنىڭ ەلىمنىڭ دۇنيەتانىمىن، بولاشاققا دەگەن سەنىمىن بىلدىرەدى. تۋىمىزدىڭ ءتۇسى اشىق اسپاندى بەينەلەسە، ورتاسىنداعى شۇعىلالى كۇن جىلىلىقتى، ال بۇركىت بوستاندىقتى، ەركىندىكتى كورسەتەدى، ويۋ-ورنەك ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق ناقىشىن بىلدىرەدى. ياعني، تۋىمىز ماعان ءبىزدىڭ اشىق اسپان استىندا، التىن كۇننىڭ نۇرىنا شومىلىپ، ماڭگىلىك بولاشاققا قىرانداي سامعاپ بارا جاتقان ۇلتتىق بولمىسىن ساقتاعان ەل ەكەنىمىزدى ايعاقتايتىنداي كورىنەدى. تۋىمىزدى كورمەگەن ادامعا ونى ءدال وسىلاي سيپاتتاپ بەرەر ەدىم.

4. تۋىمىز، ەلتاڭبامىز،  ءانۇرانىمىز – مەملەكەتىمىزدىڭ ءتول قۇجاتى. رامىزدەرىمىزدى قۇرمەتتەۋ – ءاربىر قازاقستان ازاماتىنىڭ بورىشى. سوندىقتان دا دوستارىمنىڭ ەلىمىزدىڭ رامىزدەرىنىڭ قادىر-قاسيەتىن بىلگەنى مەن ءۇشىن ماڭىزدى. مەملەكەتىمىزدىڭ ماڭىزىن وزىمىزدەن كەيىنگى ۇرپاققا رامىزدەرىمىزدى ۇلىقتاۋ ارقىلى دا جەتكىزۋگە بولادى.

ەراسىل بوروو،

الماتى قالاسى، 208 مەكتەپ-گيمنازياسىنىڭ 9-سىنىپ وقۋشىسى.

تۋ – ەلدىڭ ءوزى

1. مەملەكەتتىك رامىزدەر – ەلىمىزدىڭ ەگەمەندىگى مەن تاۋەلسىزدىگىن پاش ەتەتىن، دالەلدەيتىن نىشاندار. مەملەكەتتىك رامىزدەر – حالقىمىزدىڭ رۋحىن، سالت-ساناسىن، قاھارماندىعى مەن دانالىعىن، بولاشاققا دەگەن ارمان-تىلەگىن جەتكىزەتىن قۇندى بەلگىلەر. تۋىمىز جەلبىرەپ، ەلتاڭبامىز ەل ەسىندە ماڭگى بولىپ، گيمنىمىز شىرقالىپ تۇرسا، بىزدەن باقىتتى ادام بولماس ەدى.

2. ءاربىر ادام ءوز ەلىنىڭ رامىزدەرىنە قۇرمەتپەن قاراۋى كەرەك. باسقا ەلدىڭ ازاماتى مەن ازاماتشاسى كەلىپ، ءبىزدىڭ رامىزدەرىمىزدى دارىپتەپ، باسقاعا جاريالامايدى عوي. ءوز وتانىن سۇيگەن ادام قاشان دا رامىزدەردى قۇرمەت تۇتىپ، كەيىنگى جاستارعا ۇلگى كورسەتەرى انىق.

3. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تۋى كوكشىل ءتۇستى. بۇل ءتۇس توبەمىزدەگى بۇلتسىز اسپاندى كوز الدىڭىزعا ەلەستەدى. بۇلتسىز اسپان بەيبىتشىلىكتىڭ، تىنىشتىقتىڭ، جاقسىلىقتىڭ، قايعى-مۇڭسىزدىقتىڭ نىشانى. كوك ءتۇس – بىرلىك، ىنتىماقتاستىق، ادالدىقتى بىلدىرەدى.تۋىمىزداعى التىن ءتۇستى نۇرعا مالىنعان التىن كۇن – تىنىشتىق پەن مول بايلىعىمىزدى بەينەلەيدى. كۇن، جالپى، بارشا ادام بالاسىنا شۋاق شاشىپ تۇرادى ەمەس پە؟! كۇننىڭ استىنداعى التىن ءتۇستى قىران ەركىندىكتى سۇيەتىن قازاق حالقىنىڭ اسقاق رۋحىن، جان دۇنيەسىنىڭ كەڭدىگىن كورسەتەدى.

4. قازاقستاننىڭ ءار ازاماتى مەن ازاماتشاسى ءوز وتىنىن، ونىڭ رامىزدەرىن قۇرمەت تۇتىپ، ءسۇيۋى كەرەك. ءوز وتباسىن، اكە-شەشەسىن، تۋعان جەرى – باباكۇلدىگىن سىيلايتىن، قۇرمەتتەيتىن ادام وتانىن دا شەكسىز سۇيەدى دەپ ويلايمىن. مەنىڭ جانىمداعى دوستارىم ءوز وتانىن، ءوز ەلىنىڭ تاريحىن، مادەنيەتىن، ءتىلىن شىن سۇيەتىن پاتريوتتار دەپ ماقتانىشپەن ايتار ەدىم. مۇنىڭ ماڭىزى وراسان زور. ويتكەنى مەملەكەتىنىڭ باستى ناقىشتارىن بىلەتىن، ونىڭ قاسيەتىن سەزىنىپ، باعاسىن بىلەتىن، قادىرىنە جەتەتىن جان عانا ەل دەگەندە ەمەشەگى ءۇزىلىپ، دامۋى، ءوسىپ-وركەندەۋى ءۇشىن جان اياماي قىزمەت ەتە الادى. بۇرىنعى باتىر بابالارىمىز قانداي قيىن كەزدەردە تۋ كوتەرىپ بەلگى بەرگەن، ونى كورگەن، سەزگەن ەل سول تۋدىڭ استىنا توپتاسقان. الەمدىك جارىستاردا دا جەڭىمپاز قاتىسۋشىنىڭ مەملەكەتتىك ءرامىزىن باسقالاردان بيىكتەتىپ، مەرەيىن وسىرەدى. دەمەك، تۋ دەگەنىمىز – ەردىڭ ابىرويى، ەلدىڭ ءوزى.

تولعاناي قالدىباي،

الماتى قالاسى، اباي اتىنداعى رەسپۋبليكالىق مامانداندىرىلعان دارىندى بالالارعا ارنالعان قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتىن تەرەڭدەتە وقىتاتىن ورتا مەكتەپ-ينتەرناتىنىڭ 10-سىنىپ وقۋشىسى.

Abai.kz