اڭگىمە

لو ۆەيتسجاڭ

(قىتاي جازۋشىسى)

جارالىلاردىڭ بارلىعىن تەزدەن اكەتىپ، ولگەندەردى مۇمكىندىگىنشە جەرلەدى. ءتىرى قالعاندار قايعىدان قان جۇتىپ، قيراندىلاردى اشىپ، توقتاۋسىز ەڭبەك ەتتى. بۇل جەر سىلكىنىسىنەن كەيىنگى ءۇشىنشى كۇن. سۋن ليان دا ءۇش كۇننەن بەرى كوز ىلمەدى.

ونىڭ قوناق ۇيلەرىندە ازداعان جارىقتار پايدا بولعان، ەشكىم زارداپ شەكپەدى. الايدا اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ۇيلەرىنىڭ جارتىسىنان كوبى قۇلاپ، ون توعىز ادام جارالانىپ، ەكى ادام قازا تاپتى. يانەرپو ەلدى مەكەنىندە 140-تان استام ادام تۇرادى، ولاردىڭ 60-تان استامى جۇمىس ىزدەپ سىرتقا كەتكەن، بۇگىندە 80-گە جۋىق ادام بار، قايتىس بولعاندار مەن جارالانعاندار قازىرگى بار جۇرتتىڭ 30%-عا جۋىعى. سۋن ليان قارتتار مەن بالالاردى ءوز قوناق ۇيىنە ورنالاستىردى، باسقالار جارالىلاردى قۇتقارۋ جۇمىسىندا. جاسى ەلۋگە كەلسەدە بۇل اۋىلى ءۇشىن ول جاس سانالادى.

كەي كەزدە اۋىل حالقى تىنىستاپ، سالقىن سامال ءوبۋ ءۇشىن اۋىل ىرگەسىنە شىعادى. ول جەردە وتىرۋعا نەمەسە جاتۋعا وتە قولايلى تولعان اي تارىزدەس تاس باسسەين بار. جەر سىلكىنىسىنەن كوتەرىلگەن شاڭ-توزاڭ تاس قازانشۇڭقىردى توپىراققا كومىپ تاستاپپتى، بىراق بۇل سۇرتسە كەتەدى. ءۇش كۇننەن بەرى ول ءوز دەنەسىن توپىراقتان سوعىپ العانداي اۋىر سەزىندى. الايدا ەلگە جاساعان كومەگىنە ءدان ريزا. ونى بۇل اۋىلدىڭ تۋماسى ەمەس دەۋگە ەشكىمنىڭ دە اۋزى بارمايدى، نە ءبارى وسىدان الپىس شاقىرىم جەردەگى اۋدان قالاشىعىنىڭ ءدال كىندىگىندە دۇنيەگە كەلگەن. سوندا ەسەيىپ ەرجەتتى. ۋنيۆەرسيتەتكە تۇسكەن جىلدارى اتا-اناسىنىڭ قىزمەتى باسقا جاققا اۋىسىپ كەتتى دە ولار قايتىپ ورالمادى. توعىز جىلدىڭ الدىندا تاۋلى ايماقتاعى اۋىل-قىستاقتى دامىتۋ ناۋقانى باستالعاندا قوناق ۇيلەر قۇرىلىسىن جوبالاۋ ءۇشىن ساۋلەتشى رەتىندە اۋدان باسشىلىعىنىڭ ۇندەۋىنە ءۇن قوسىپ، «ءوزىنىڭ ءبىر كىسىلىك ۇلەسىن قوسۋ ءۇشىن» وسىندا كەلدى. سول كەزدەگى اۋدان اكىمىنىڭ ءسوزى بويىنشا جاقسى سىياقى الىپ، ءوزى دە قادىرلى بولاتىنىنا ابدەن سەندى.

ول وسى وڭىردەگى بارلىق قوناق ۇيلەردىڭ ساۋلەتىن جوبالادى. ءاۋ باستاعى ويى جۇمىسىن اياقتاعاننان كەيىن قايتىپ كەتۋ ەدى، بىراق يانەرپوعا كەلگەندە ول ويىنان مۇلدە اينىدى. يانەرپو عاجايىپ جەر، ناۋىرىز ايىنان باستاپ-اق، قىرات-قارات جوتالار جاسىل جەلەك جامىلىپ، ساي-سالا اڭعارلار سۋعا تولىپ، گۇلدەردىڭ حوش ءيىسى مۇرىن جارادى. سان الاۋان گۇلدەر تۇندە اي نۇرىنا شاعىلىسا جارقىرايدى. جەردە گۇل، كوكتە جۇلدىز الما-كەزەك جىمىڭ قاعادى. سۋن لياننىڭ جانىن تولقىتقان بۇل جەردىڭ وزگەشە جەلى بولدى، بۇنداي جەلدى ول ەش جەردەن كورمەگەن. يانەرپو تاۋدىڭ اڭعارىنداعى اۋىل. وعان باراتىن تەڭىز جاعالاۋىنداعى تاۋ جولى ءالى تولىق بىتپەگەن. دوستارىمەن بۇل جەرگە كەلگەن ول قالىڭ تۇماندى كەشىپ وتىردى. اۋىلدىڭ كىرەبەرىسىنە جەتكەندە ۇيتقىعان قۇيىن تاۋدى شايقارداي، اينالانى ابدەن ابىگەرگە سالدى. «سۋن ليان سوندا تۇڭعىش رەت جەلدىڭ تىلسىم دا سىرلى ءۇنىن ەستىدى». بۇرىن سوڭدى مۇنداي شاتقالدى دا، جەلدى دە كورگەن ەمەس. وسىدان كەيىن دە تالاي جەردى ارالاپ، سان الۋان اسەم تابيعاتتى تاماشالادى، ءدال وسىنداي عاجايىپقا كەزدەسكەن جوق. بۇل ارينە جەر استىنىڭ ءۇنى، تەرەڭ دە قالىڭ قاباتقا جاسىرىنعان ديۋ-پەرىنىڭ ءۇنى. سول ءۇن ونى ەستەن تاندىردى. سۋن ليان امالسىز ءوزىن جوعالتتى.

يانەرپوداعى قوناق ءۇيدى سۋن ليان ءوز اقشاسىنا سالدىرىپ اتاق-داڭقىن اسپانداتتى. ول كوبىندە اۋىلدىڭ كىرە بەرىسىندەگى سول تاس پاۆيلونىندا سالىنعان قوناق ۇيىندە وتىرىپ جەلدىڭ ءۇنىن ەستيدى جانە بيزنەسىن دە جۇرگىزەدى. اۋىل ادامدارىمەن قارىم-قاتىناسى سونداي ءبىر تەرەڭ ەمەس. جامان دەۋگەدە كەلمەيدى. بۇل ءوز الدىنا ءبىر الەم، اۋىل حالقى ءوز الدىنا ءبىر الەم. سۋن ليان ناعىز قالا ادامى. اۋىلعا ءسىڭىپ كەتۋدەن قورقادى. اۋىلدىڭ ءيسىن يسكەپ جۇرسەدە ونى جۇتپادى. سوندىقتان دا ول اۋىلدان وڭاشا ءومىر داعدىسىن قالىپتاستىردى. كوبىنەسە ول تاس پاۆيلونىندا تىعىلىپ كىتاپ وقيدى، مۋزىكا تىڭدايدى، كوفە ىشەدى، كۋن-فۋ شايىن بىقتىرادى، ارينە، وندا جەلدىڭ سىرلى ءۇنىن كوپ تىڭدايدى. وسىلاي ول ءوز تۋعان قالاسىن يانەرپونىڭ تاۋ شاتقالىنا مۇلدەم ايىرباستاپ جىبەردى.

تاۋ شاتقالى سىلكىنىس بەلدەۋىنە ورنالاسسادا بۇندا جەر سىلكىنىسى ەشقاشان بولماعان، ول مۇنداعى بارلىق قوناق ۇيلەردىڭ جوباسىن ءوزى جاسادى. باسقا  ايماقتاعى قۇرىلىس جوبالارىنىڭ تولىق بىتكەن-بىتپەگەنىن انىق بىلمەيدى، ونىڭ بىلەتىنى وسى اۋىلداعى جەلدىڭ ءۇنىن تىڭدايتىن تاس پاۆيلونداعى قوناق ءۇيدى ءوزى جوبالاپ جاساتتى. بۇل قۇرىلىسقا كەتكەن قارجىنىڭ 40% جەر استىنا كومدى، سولاي سەگىز بالدىق جەر سىلكىنىسىنە توتەپ بەرەدى دەپ توپشىلادى. بۇل جاقسى ساقتىق شاراسى ەدى. سۋن ليان دا يانەرپو شاتقالىنىڭ ادامدارى سياقتى دەنى ساۋ ادامدار اۋىرىپ قالاتىنىنا، ءتىرى ادامداردىڭ ولەتىنىنە سەنبەيدى، جەر سىلكىنىسىنىڭ بولاتىنىنا ءتىپتى دە سەنبەيدى.

تامىزدىڭ 9-ى كۇنى تۇستەن كەيىن ادەتتەگىدەي الدىڭعى اۋلاداعى شەزلونگقا جاتىپ، كىتاپ وقىدى.

جارتى بەت وقىپ، ۇيىقتاپ كەتتى.

ۇيقىعا كەتىسىمەن ول باسقا ءبىر كىتاپ وقىپ كەتتى.

شانحايدا ءجۇر ەكەن، انە تاعى دا اتاقتى باتىس كولىنە كەلىپتى. كۇن ساۋلەسى سۋعا سۇعىنادى، كولدىڭ بەتى كوگىلدىر، الىسقا كوز سالدى، قالىڭ تۇمان شوگىپ تۇر. وتكەن ادەمى ەسسەلەرى وسى تۇماننىڭ ىشىندە جاسىرىنپتى. قازىر ونىڭ ءبارى تاريح بولدى. قىرىق جاسقا كەلگەنشە ول ەشقاشان شىن عاشىق بولىپ كورمەگەن، سوندىقتان ۇيلەنۋگە تىم جالقاۋلىق تانىتتى. بىراق جارتى جىل بۇرىن ءبىر ايەل جارقىراعان باتىس كولىنىڭ وڭتۇستىك جاعالاۋىنان ونىڭ مازاسىز دا قۇلازىعان جالعىزدىق ومىرىنە ارالاستى. ونىمەن قۋراعان سەزىمىنە گۇل شىقتى. ماحابباتتارى سۋ بۋىندا تولىستى. اپتا سايىن ول شانحايدان حانچجوۋعا عاشىعىن كورۋ ءۇشىن كەلدى. ونى كورگەن سايىن ماحاببات سالماعى مىسقالداپ اۋىرلاي ءتۇستى. ول ماحابباتتىڭ ادامدى اۋىرتاتىنىن العاش ءبىلدى. ول بۇرىن ەشكىمدى سۇيمەگەن، سوندىقتان دا ول ەشقاشان بۇلاي اۋىرىپ كورمەگەن. الايدا ول بولاشاق ءومىرىن سول قىزدىڭ قولىنا تاپسىرعالى تۇرعاندا قۋ قىز باسقا بىرەۋگە عاشىق بولدى. سول "باسقا بىرەۋ" ءوزىنىڭ دوسى ەدى. بۇل بايقۇس ويىندا ەشتەمە جوق قىزىنا بارعاندا سول دوسىن وزىمەن بىرگە بىرنەشە رەت ەرتىپ بارعان.

وسى كەزدە وعان بارلىق نارسە قىزىل بولىپ كورىندى. جولدىڭ ارعى بەتىنە ءوتىپ بارا جاتقانداعى جاسىل باعدار شام دا قىزىل بولىپ جاندى. ارتىنان بەبەۋلەگەن ماشينا سەگينالىنا قاتتى اشۋلاندى، جان-دۇنيەسى بوركەمىك بولىپ، بىت-شىتى شىقتى. ءتانى مەن جۇرەگىن تەرەڭ قۇدىققا لاقتىردى، ماحابباتتىن دا قۇدىققا تاستاي بەرگەندە كۇتپەگەن جەردەن ءوزىنىڭ قاڭباقتاي جەڭىلدەپ، مازاسى قاشىپ، قۇر سۇلدەرى قالعانىن ءبىلدى، ەندى ول ناعىز قاڭعىباسقا اينالدى. تالاي ءتۇندى شاراپحانادا وتكىزىپ، ماس بولدى، كوشە كەزدى. كەيدە تاڭ اتقانعا دەيىن دالادا كەزىپ ءجۇردى، قالانىڭ بۇلىڭعىر شامدارى بۇعان مەيىرىممەن قاراپ جانى اشىدى، ول سوندا عانا ءوزىنىڭ اداسقانىن ءبىلدى. ول ماحابباتىنا رەنجىپ، جانى قينالعاندا ونى تۋعان جەرى شاقىردى.

ول ەلدىڭ وسەگىنەن قاشىپ وندا بارمادى. بار تاپاقان سىلتاۋى «ەل سوزىنە نە دەيىمىن» دەپ جالتاردى.

بۇگىندە تۋعان جەر ءبىر بولەك، ونداعى تۋعان ەل ءوز الدىنا ءبىر بولەك. ءاربىر ۇساق-تۇيەك ءىسىڭدى اڭدىپ تۇرادى، سويلەگەن ءسوزىڭ، ءجۇرىس-تۇرىسىڭا دەيىن زەر سالادى. ءبارى مەنى جەتى اتاسىنا دەيىن بىلەدى.

ەندى ول قىزبەن ەشقانداي بايلانىسى بولماسا دا، ءار قاشان ءار جەردە ءبىر جۇپ كوز، ءتىپتى ەكى جۇپ كوز قادالا وزىنە قاراپ تۇرعانىن سەزەتىن. جاقسى ءومىر ءسۇرىپ، سول ءبىر-ەكى جۇپ كوزدى الداماقشى بولدى. ەندى ماحابباتتى، قىزعانىشتى ءبىر جولا ۇمتقىسى كەلدى، ەندى عاشىقتىقپەن اۋىرمايم دەپ ويلادى، بىراق تامىرى بار نارسە قايتا ءوسىپ شىعادى ەمەس پە. ءبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ باياعى ءانىن تاعى ايتتى. جەلدىڭ ءۇنى، جەلدىڭ كۇشى ونىڭ بەپ الپەتىنەن كورىنە باستادى. ونىڭ بەتى بارعان سايىن ۇلكەيدى.

ول قىز ونى تاستاپ كەتتى. ەندى بۇعان ءبارى تۇل. ماحابباتتى جەك كوردى. بىراق سول قۇرعىر قۋ قىزدى ەشقاشان ۇمىتقان ەمەس. ونىمەن ون جىلدان استام كەزدەسىپ ءجۇردى. بۇگىن تۇستە ول ۆەستيبيۋلدەگى شەزلونگتا جاتىپ وقىعان كىتاپتى سول قىز سىيلاعان. ول قىزدى جاقسى كورگەندىكتەن ول بەرگەن كىتاپتى دەرلىك جاتتاپ العان. «اڭ پاتشاسى ارىستان ءجۇزى قىزارا ءبورتىپ، جەمتىگىن ىزدەپ كەتىپ بارا جاتىر...» سول كۇنى وسى سويلەمدى وقىعان جەردەن توقتاپ، سول ءبىر كەرمەت كورىنىستى  كوز الدىنا ەلەستەتتى. ارى ويلاپ، بەرى ويلاپ شاتاسىپ كەتتى. ەجەلگى ميفولوگيادا ۇيقى قۇدايى مەن ءولىم قۇدايى ەگىز ەكەن. اناۋ قىزىل ءجۇزدى ارىستان دا ءولىم قۇدايى سياقتى ما؟ ول باسقا اڭدارعا ءومىر مەن ءولىمدى بەرەدى، كۇن مەن ءتۇنىن سىيلايدى. كۇنىڭ تاڭعى شىعۋىن كورمەگەن ادام تولىق ادام ەمەس، ول ادام بايقۇس.

ءتانى ۇيقىدا جاتسادا جانى سول ازاپتى ەستەلىكتەرىمەن ارپالىستى، تاعى دا ارىستاننىڭ قورقىنىشتى قىزىل ءجۇزىن كوردى.

ارىستان ونىڭ قارنىنا تىرناعىن جۇگىرتتى، دەنەسىن بۇرە ءتۇستى، ول شوشىپ وياندى. كوزىن اشقاندا لامپوچكالار قوزعالىپ، ءۇي قابىرعالارى دىرىلدەپ تۇرعانىن بايقادى. ەڭ ءبىرىنشى ويىنا ەكى سۇراق كەلدى: ءۇيدى كىم شايقاپ تۇر؟ كىم بۇل تاۋدى تەربەگەن؟ سۇراق ساناسىنا جەتپەي جاتىپ، قاتتى گۇرىس-گۇرىس ەتكەن دىبىس ەسىن شىعاردى. عاجايىپ دىبىس، ەشقانداي دىبىس شىعارمايتىن، شالدىرلامايتىن زاتتاردان  وزىنەن ءۇن ەستىلەدى. بۇل الەم مۇلدە باسقاشا كۇيگە ەنگەن.

«سياوتسي...». ول ون جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى ءبىرىنشى رەت سول وقىزدىڭ اتىن داۋىستاپ شاقىردى.

«سياو تسي، مەن ءولىپ بارامىن!»

بۇل كەزدە اۋىل كىرە بەرىسىندەگى تاس پاۆيلونىن قوناق ۇيىندە تۋريستەر بار بولاتىن. ول تۋريستەردى قورىقپاۋعا سابىرلى بولۋعا شاقىردى، بىراق ولاردىڭ ەسى شىقتى. قاشىپ كەتۋگە قامداندى، سولاي جان ساقتاۋعا ۇمتىلدى. الايدا ۇيالى تەلەفوننىڭ بايلانىس جۇيەسى ءوشىپ، جامباس اقىسىنا تولەم جاساۋ مۇمكىندىگى بولماي قالدى. تۋريستتەردىڭ مازاسىزدانعانى سونشا، ايعايلاپ، جىلاپ جىبەردى. اناۋ ءبىر قىرىقتان اسقان كوكايىل قاتىن جاڭا تۋىلعان سابيدەي شىرقىرايدى. ول جولاۋشىلارعا WeChat يدەنتيفيكاتورىن بەردى، تۋريستەر ونىڭ نەنى مەڭزەگەنىن ءتۇسىندى. ولار وزدەرىن جىبەرسە، بايلانىس قالپىنا كەلگەن سوڭ ارتىعىمەن تولەم جاساۋعا ۋادە بەردى. تۋريستەر ءالى كەتىپ ۇلگىرمەستەن بۇندا ىستەيتىن قىزمەتكەرلەردىڭ ءوزى قاشىپ كەتتى. ولاردىڭ ءبارى اۋىلدىڭ ادامى. تەزدەن ۇيلەرىنە بارۋ كەرەك.

يانەرپو مەن تاس پاۆيلونىڭ اراسى ءجۇز قادامنان ازاق اسادى. بىراق قاراساڭ كوزىڭ جەتپەيدى، ونداعى بارلىق دىبىس تولىق ەستىلەدى. بيىك مەتاسەكۆويالار، بۇتالاردىڭ شوعىرلارى جانە توڭكەرىلگەن قازانداي ءجۇزىم اعاشتارى كوز الدىڭا كولدەنەڭ بولادى، دەسەدە دىبىستى توسا المايدى. دىبىس جەرتولەدەن شىققانداي ەستىلىپ، ەسىڭدى شىعارادى. شوشىنعان يتتەر ۇلىپ، سان ءتۇرلى ساسىق يستەر تارادى، سول كۇنى كۇن جارقىراپ تۇردى، كۇن ەش بۇلىڭعىرلانبادى دا. ەشتەڭە بولماعانداي كۇن تاۋ مەن وزەنگە مەيىرلەنە قارايدى. بىراق جەردەن اششى دىبىس شىققاندا كۇندە ازداپ تۇنجىرادى.

سۋن ليان دا ءوز اياعىنا ءوزى شالىنىپ قۇلاپ قالدى.

توڭقاڭدانىنا قاراعاندا ەكى تاس تاقتانىڭ اراسىنا انا ءبىر تۋريست قولىنداعى مينەرالدى سۋىن ءتۇسىرىپ العان سياقتى.

ەسىن جيعاننان كەيىن ءسياوتسيدى شاقىرىپ، ءولىپ قالا جازداعانىن  تاعى ايتقىسى كەلدى.

تاس پاۆيلونىن قوناق ۇيىندە ودان باسقا ەشكىم قالمادى. اۋداننان شاقىرىلعان اسپاز دا اپات جاعدايىن كورۋ ءۇشىن اۋىلعا كەتتى. ول سياوتسيدەن ۇمىتتەندى. جالعىزدىعىن كورسەتكىسى كەلەدى. ول ءوزىن تاستاپ كەتكەن ايەلدى جالعىزدىعىمەن جازالاعىسى كەلەدى. ءوزىن-ءوزى اياۋ مەن ءوزىن-ءوزى ءسۇيۋدىڭ مۇنداي تۇرىنە ەش جاۋاپ جوق.

ءسىز كوپتەن بەرى ءسياوتسيدىڭ كومەگىنە مۇقتاجسىز، الايدا وعان ەندى ءسىزدىڭ ءولى نە ءتىرى ەكەندىگىڭىزدىڭ قاجەتى شامالى. ول سالداقىمەن بايلانىسىن ۇزگەننەن كەيىن، ەكى جىلعا جۋىق ۋاقىت بويى ول ۇيالى تەلەفونىن تاۋلىگىنە 24 ساعات قوسىپ، ودان حابارلامالار كۇتتى. ونىڭ ءوز كۇناسىن مويىنداپ كەشىرىم سۇراۋىن تىلەدى. بىراق ول ءشوپ جەلكە تىم بولماسا تۇسىنىكتەمە دە بەرمەدى. ول سول بويى ەشقانداي حابارلاسپادى. سۋن ليان ەندى وزىنە تەلەفون شالىپ، حابارلاما جىبەرگەندەردىڭ بارلىعىن جەك كورەدى، سەبى ولاردىڭ ءبارى ءوزى كۇتكەن جاندىكى ەمەس.

كەيىن ول تەلەفونىن كەش باتپاي ءوشىرىپ تاستايتىن بولدى. يانەرپوعا كەلىپ تۇراقتاعان سوڭ دا سولاي ىستەدى. كۇننىڭ شىعۋى مەن باتۋىنا قاراي ۋاقىتتى ەسەپتەدى. كۇن تاۋداعى قاراعاي شوعىرىنا ءىلىنىپ، اعاش تۇبىندەگى ءشوپ ۇياعا سۇڭگىگەندە، جەرگە سالقىن كولەڭكە پايدا بولادى، سودان سوڭ ول ۇيالى تەلەفونىن ءوشىردى. كەيبىر كۇندەرى ول كۇنى بويى تەلوفون قوسۋدى ۇمىتىپ كەتەدى. بىراق بۇگىن بايلانىس جەلىسى بولماعانى انىق، بىراق ونىمەن ءبىر رەت بولسادا سالەمدەسۋگە اسىقتى.

وزىنە سالەم بەرگەن ادامعا: «مەن ولگەلى جاتىرمىن. سەن ماعان ەشتەڭە ايتپا نە مۇلدەم جاۋاپ بەرمە» دەدى. سول قىزدىڭ مەن تۋرالى ويلاۋىنا مۇمكىندىك بەرىڭىز. ول مەنى شىنىمەن ءولدى دەپ ويلادى. ەندى مەنىڭ ءار كۇنىم ءتۇپسىز قاراڭعىعا اينالدى دەپ توپشىلادى. الايدا جالعىزدىق پەن «جازالاۋ» تالابى اقىرى سۋيتسيدكە ۇلاسا جازدادى. ول قورقىپ كەتتى. تاس پاۆيلون قوناق ءۇيى ەڭ قاۋىپسىز ورىن، بىراق ول وسى ۋاقىتتا وزىنەن قاتتى قورىقتى. ءوزىن-ءوزى ۇستاي الماي اۋىلعا قاراي ءجۇردى. ونىڭ تەگىندە قاشقىسى كەلمەدى، بىراق وزىنەن قورققانىنان بەزىپ كەتتى.

ادەتتە، ول اۋىل ادامدارىمەن از ارالاسادى، اۋىل ادامدارى دا ونىمەن از ارالاسادى. اۋىلداعىلاردىڭ وعان رەنجىگەنىن ىشتەي سەزەدى. قاراپايىم ەگىنشى وتباسى ساياحاتشىلارعا تاماق بەرىپ، جاتىن ورىن قىزمەتىن ۇسىنا المايدى. اۋىلدان بىرنەشە داياشىلاردى جۇمىسقا الا المايدى. اۋىل تۇرعىندارى ءۇي سالعىلارى كەلسە نە ايەل العىلارى كەلسە، اۋىلدان سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەۋدەن باسقا امالى جوق. ونىڭ سىرت كەلبەتى اۋىلداستارىنا دا ۇنامادى. بويى 1,82 مەتر، ناعىز ۇزىن تۇرانىڭ ءوزى. بۇل تاۋ شاتقالداعى ادامدار تاپال كەلەدى، ولار تاۋعا وڭاي ورمەلەۋگە گەنەتيكالىق تۇرعىدان وسىلاي بەيىمدەلگەن حالىق. سونداي-اق ونىڭ يىعىنا دەيىن سالبىراپ تۇراتىن ۇزىن شاشى بار جانە سول شاشىن رەزەڭكە باۋمەن بايلانعان. بۇنداعىلار ونى «ايەلدەرشە شاش قويىپ، قاتىنشا كيىنگەن بالە» دەپ جاقتىرمايدى.

ەڭ جيىركەنىشتىسى ونىڭ ايەلى جوق. تاۋداعى كەدەي ەركەكتەردىڭ دە ايەلى جوق، ولاردىڭ ۇيلەنۋگە شاماسى جوق، ال بۇل باي، نەگە ايەلى جوق؟ ايەلدەرشە كيىنىپ، قاتىنپازشا بولعىڭ كەلە مە الدە؟ اۋىلداعىلاردىڭ بۇعان وسىلاي قارايتىنىن ءبىلىپ، ىشتەي ويلادى، مەندە ايەل جوق ەمەس بار-عوي، بىراق ول باسقا بىرەۋمەن اۋەيى بولىپ ءجۇر-عوي.

بىراق بۇل بايقۇس جۇرەگىندە ايەلىن ءالى وزىمدىكى دەپ سانايدى. ول وسى جۇرەگىندەگى جازۋعا سەنەدى. شىنمەن ايەلىم بار دەپ ويلايدى.

بۇل وي ونى تالاي رەت الدادى، ءتىپتى ونى باسقالاعا جيىركەنىشتى ەتتى، سوندىقتان دا اۋىل ادامدارى ونى جەك كورەدى. ول اۋىلداعىلار مەن ارالاسقان جوق، ولارعا ازداپ ارامدىعى دا بار.

بۇل ومىردە اقىلىڭا سيمايتىن نارسەلەر وتە كوپ، ول بۇرىن دا بولعان جانە بولادا بەرەدى. ءومىر دەگەن سونداي سىرلى. ول قىز ونى تاستاپ، ءوزىنىڭ دوسىنا ۇيلەندى. سۋن ليان قالادان كەتىپ، دالاعا كەلدى. جەر سىلكىنىسىن ءوز باسىنان وتكەردى. دۇشپاندىق پەن قورقىنىشقا تولى ءومىر. قورقىنىش الدىندا وشپەندىلىك ەشتەڭە ەمەس... وسى ويلارمەن بەيمازا بولىپ، اياعىن ايقۇش-ۇيقىش باسىپ تاۋعا كوتەرىلدى.

تاۋعا شىعاتىن تاقتاي جول سىنعان، ەندى ورماندى ارالاپ ءوتۋ كەرەك. بۇتاقتار مەن تىكەنەكتەر اياعىڭا ءار قادام سايىن ينەسىن سۇعادى. ول ورماننان سىرتقا شىعىپ كوز الدىنداعى كورىنىسكە تاڭ قالدى.

ۇيلەردىڭ كوبىنىڭ توبەسى وپىرىلىپ جەرگە قۇلاعان. شاشىلعان قيراندى. يتتەردىڭ ەسى شىعىپ جۇگىرە ۇرەدى، ادامدار قۋىرشاققا اينالعان. كەيبىرەۋدىڭ شاشى قانعا بويالعان، بىراق ونى وزدەرى كورمەيدى. ەشكىم بالەندەي ەشتەڭە دەمەيدى، ادامنان عانا شىعاتىن اششى ازان-قازان دىبىستار بارلىق جەردەن ەستىلدى.

«ءسابي قايدا؟ ءبىزدىڭ ءۇيدىڭ وتاعاسى قيراندىنىڭ استىندا قالدى ...»

قانشا ۋاقىت وتكەنىن بىلمەيدى، ەندى دىبىس انىق ەستىلدى. وسى دىبىستى شىعارعان قاريا العا ۇمتىلىپ، ونىڭ قولىنان ۇستادى. كىشكەنە ۋاقىتتان سوڭ ونىڭ اينالاسىنا ادامدار جينالىپتى، سوزدەرى انىق: قيراندى استىندا ءىنىم قالدى، اكەم قالدى، نەمەرەم قالدى... ازاپتى كوتەرە الماعان جۇرت تاعى ءۇنسىز ەگىلدى. اۋىل حالقىنىڭ بالكىم، رەنجىپ قانا قويماي، وزىنە ارقا سۇيەگىسى كەلەتىنىن ەندى سەزگەن بولار. بۇعان دەيىن دە وعان وسىلاي سەنىم ارتاتىن بۇلار. جۇرەگىندەگى بوس قۇدىقتىڭ ءىشىن مۇك باسىپ، مۇكتە كەۋىپ، جارعاناتقا تولعان ەدى. وسى كەزدە... ول قارتتى قولتىعىنان دەمەپ، داياشىعا ىزبارلانعان ۇنمەن «بارلىق قارتتار مەن بالالار دەرەۋ تاس پاۆيلونىنا جەتكىز» دەپ نۇسقاۋ بەردى. قايتادان كۇركىرەگەن ۇنمەن« ءۇي بويىنشا ادام سانىن انىقتاۋدى تاپسىرادى. تاۋ شاتقالىنا كىرەتىن جانە شىعاتىن جولداردىڭ كوپشىلىگى قاتتى زاقىمدالعان، قۇتقارۋ توبى ول جەرگە قازىر جەتۋى مۇمكىن ەمەس، سوندىقتان ءوزىمىزدى ءوزىمىز قۇتقارۋىمىز كەرەك. ادام سانى انىق بولسا جۇمىس وڭايلاسادى.

قۇتقارۋ توبى سول كۇنى كەشكە جەتتى. ولار كەلگەنگە دەيىن التى جارالى ادام قۇتقارىلدى، بارلىعى جەڭىل جاراقات العان ەكەن. ءۇشىنشى كۇنى تاڭەرتەڭ ەكى ءولى جانە باسقا دا جارالىلار تابىلدى. جەدەل-قۇتقارۋ توبى اۋىر جاراقات العانداردى الىپ كەتتى.

يانەرپونى اۋىل دەۋگەدە دە كەلمەيدى، شىن مانىندە، اۋىلدىڭ كىشكەنە بولىمشەسى. تاۋ شاتقالىنىڭ اۋماعى كەڭ، ونداعى باسقا كەز كەلگەن اۋىلدىڭ باس-اياعى ون شاقىرىمنان اسادى. يانەرپو كىشكەنە بولسادا قوناق ءۇي سالىنۋىنىڭ سەبەبى، بۇندا ىستىق سۋ اراسانى مەن شاڭعى تەبۋگە ارنالعان الاڭقايى بار جانە تابيعاتى ادامدى تامساندىرادى. يانەرپو دجيشاڭ اۋىلىنا قارايدى. اۋىل اكىمشىلىگىنەن جاياۋ جۇرسەڭ ءۇش ساعاتتان استام ۋاقىت كەتەدى. ءۇشىنشى كۇنى اۋىل كادرلارى ءالى كەلمەدى. تاۋدىڭ ءار جەرىندە جار كوشكىنى ءجۇرىپ جاتىر، كوشكىن تاۋ تۇرعىندارىن قورقىتا المايدى، كومەككە جۇقتاج اۋىلدار تىم كوپ جانە ولاردىڭ اراسى الىس. اۋىل اكىمشىلىگىندەردىڭ ءوزى امان-ەسەن بە، ول جاعى بەلگىسىز. اۋىل باسشىسى دا بۇل جەردە ەمەس، وسىدان بىرنەشە شاقىرىم جەردە تۇرادى. بىرنەشە كۇننەن بەرى ەلدىڭ ءبارى تاس پاۆيلون قوناق ۇيىنەن اس-سۋ ءىشتى. ەلەكتر قۋاتى بولماسا دا، ۇلكەن قازاندى دالاعا قويىپ، استىنا وت جاقتى. سۋ توقتاسادا، سۋ بار. جەر سىلكىنگەندە ىستىق سۋ اراسانى مەن تاۋ بۇلاقتارى تارتىلدى، باقىتىمىزعا وراي، تاس پاۆيلونىنىڭ استىندا تاس كولشىك بار، ونىڭ ءمولدىر سۋىن ىشۋگە بولادى. ازىق-تۇلىك تاپشىلىعى جوق. تاس پاۆيلونىندا ازىق-تۇلىك قورى جەتكىلىكتى.

جاقىن كۇندەردە تۋريستەر كەلمەيدى، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ سىنعان كوڭىلىن كوتەرۋ كەرەك. ولار تاس پاۆيلون قوناق ۇيىندە وزدەرى قالاعان بولمەدە ۇيقتاۋىنا بولادى.

ەكىنشى كۇن تۇندە ۇيالى تەلەفون سيگنالىن قوسىلىپ، سۋ مەن جارىق كەلدى، بۇرىنعى قالىپتى ءومىر بولماسادا ءبىراز نارسە رەتتەلدى.

اۋىر جارالانعانداردى اكەتىپ، ولگەندەردى قيراندىلاردىڭ ۇستىنە شىعاردى.

جەرتولەدەن تابىلعان كەيبىرەۋدىڭ دەنەسى ساسىپ كەتكەن. جەرتولە ىستىق. تاعى بىرەۋدىڭ دەنەسى قان، بىراق ول ساسىماپتى. تەز ارادا جەرلەۋ كەرەك. بىراق تاۋ شاتقالى ايماعىنداعىلاردىڭ ادەت-عۇرىپى بويىنشا، ادام دەنەسى كەم دەگەندە ءۇش كۇن ۇيدە بولۋى كەرەك، ءدىني راسىمدەردى ورىندايتىن ادامدى شاقىرۋ كەرەك. يانەرپونىڭ وزىندە ونداي ادامدار جوق. جيىرما شاقىرىم قاشىقتىقتاعى سانشۋپين دەرگەن جەرگە بارۋ كەرەك، ول جەردىڭ جولى تاۋلى قىرات. بۇگىندە بۇكىل تاۋلى ايماق اپاتتى جاعىدايدا ولاردىڭ كەزەگى كەلە قويار ما بىزگە؟ ولاي كۇتۋگە بولمايدى. ۇلكەن اپاتتان كەيىن ءبىز ۇلكەن ىندەتتىڭ الدىن الۋىمىز كەرەك. سۋن ليان دەرەۋ جەرلەۋ كەرەك دەسە، ءمايىتتىڭ تۋىستارى ايعايلاپ، باسقالار قوستاپ: «ولگەن شوشقا، نە يت ەمەس قوي...» دەپ قارسىلىق ءبىلدىردى. سۋن ليان كوپشىلىككە: بۇگىن ءۇشىنشى كۇنى تاڭعى ساعات وننان ءوتتى، ءبىز ءالى اس ىشكەن جوقپىز. «ءبارىمىز اشعىپ كەتتىك، الدىمەن تاماقتانىپ الايىق» وندا دەدى.

سۋن ليان اسپازعا ەكى تارەلكە تاماق دايىنداۋدى ءوتىندى. ەكى تارەلكە تاماقتى كوتەرىپ داياشى ەكەۋى ولگەندەردىڭ رۋحىنا تاعزىم ەتۋگە باردى. ول داياشىنى وسىندا تۇرعىزىپ قويىپ، قايتىس بولعانداردىڭ تۋىستارىن تاس پاۆيلونعا شاقىردى.

تاعام بەرۋ ءراسىمى باستالۋ الدىندا، سۋن ليان كوپشىلىككە: "چۋن ۆا مەن ران جەڭگەلەردى تەزدەتىپ، تەرەڭ قازىپ جەرلەۋ كەرەك. بۇل ەل ءۇشىن پايدالى. بۇل مەنىڭ سىزدەرگە جاساعان جاقسىلىعىم ەمەس، كەرىسىنشە ەكى وتباسىنىڭ ەلگە جاساعان جاقسىلىعى. كەتتىك، قازىر جەرلەيىك. بۇكىل اۋىل چۋن ۆا مەن ران جەڭگەيگە تاعزىم ەتۋگە كەلگەن. بۇل تابيعي اپات، يانەرپو بۇرىن سوڭدى بولماعان اپات. ءبىر ادام ولسە – بارلىعىمىزعا وڭاي بولمايدى. مەن ءسىزدىڭ اتا-باباڭىز ەكى-ءۇش ءجۇز جىلدان بەرى وسىندا ءومىر سۇرگەنىن بىلەمىن جانە ولارعا تاعىزىم ەتەمىن. بىزدەر بۇگىن ەكى ادامنىڭ الدىنداعى قارىزىمىزدى وتەيىك!»

بارلىعى ءۇنسىز قالدى. ەشكىم قوزعالمادى. سالدەن سوڭ ءچۇن ۆاننىڭ شەشەسى ورنىنان تۇردى.

بۇنداعى ادامدار بەلگىلى ءبىر جاسقا جەتكەندە عانا تابىتتاردى الدىن الا دايىندايدى. ران جەڭگەيدىڭ تابىتى بار شىعار، بىراق چۋن ۆا دا جوق، ەندى تابىتتى كىمنەن قارىزعا الامىن. ءۇيى قيراسادا تابىت توسەگىنە زاقىم كەلمەگەن بولار. ولگەندەردى جەرلەيىك، قاعاز اقشاسى بارلار اكەلىپ ورتەسىن دەپ ءوتىندى. تاس پاۆيلونىنداعى ەكى داياشى مايىتكە تاماق بەرۋدى باستادى. جەرلەۋ الدىندا چۋن ۆانىڭ اناسى تاماقتى كوتەرىپ قايتىس بولعان ۇلىنا اكەلىپ: «بالام، ناعاشى اعاڭدا وسىندا. ەت، كوكونىستەرىڭدى ناعاشىڭ بەرگەن. جەڭدەر، جەپ قويىڭدار. «سوسىن جولعا شىعىڭدار...»

مۇنى ەستىگەن سۋن ليان كوزىنە جاس الدى.

ولگەندەر جەرلەنگەننەن سوڭ عانا تىرىلەر اس جەي الادى.

ودان كەيىن اۋىلدىڭ جولىن تازالاپ، كۇل-قوقىستان تازارتۋ كەرەك.

سۋن لياندا اۋىلداعى ەلمەن بىرگە سىپىرعىش، كۇرەك ۇستاپ، كىرپىش كوتەرىپ، اعاشتاردى جىلجىتتى. دەمالۋعا كەڭەس بەردى جانى اشىعاندار. «مەن شارشاعان كەزدە دەمالامىن» دەدى. تۇستەن كەيىنگى ساعات تورتتەر شاماسىندا ول شارشاپ تاس باسسەيىنگە كەلدى. ىستىق بۋ بۇرقىراپ تۇر، بىراق تاس باسسەين سالقىن ەكەن.

وعان سالقىنى ۇنادى.

جەر سىلكىنىسى تابي اپات. كۇندىز سىلكىنگەنىن ول قۇدايدىڭ مەيىرىمى دەپ ۇقتى.

ول باستاپقىدا تىنىش وتىرىپ دەمالعىسى كەلدى، بىراق جانتايىپ جاتا كەتتى. ۇيىقتاپ قالسام، اۋىل ادامدارىنان ۇيات دەپ، تەمەكىسىن تارتىپ، ۇيقتاماۋعا تىرستى. اسپانداعى بۇلتتار شۇبالاڭدايدى. كوك ءجۇزى ءۇنسىز. اق بۇلتتارسىز اسپان بولمايدى. دۇنيە ءبىر بىرىنە سولاي بايلانعان با؟ جەر سىلكىنىسسىز جەر دە بولمايدى ەمەس پە؟ بۇل وي وعان قارتتار ۇيىندە تۇراتىن ءبىر ادامدى ەسىنە ءتۇسىردى. ول ادەتتە قىزمەتكەرلەردى بوقتاپ، ءتىپتى ۇرىپ-سوعاتىن. ول مەرەكەدە وزىنە بەرىلگەن راۋشان گۇلدەرىن حالىقتىڭ كوزىنشە جۇلىپ تاستايتىن. كەيىن قايتىس بولدى، ولەر الدىندا: «مەن سەندەردى رەنجىتكىم كەلمەدى، تەك مەنى سول ءبىر ىستەرىم ءۇشىن ۇمىتپاۋىڭدى قالادىم» دەگەن حات قالدىردى. بۇل كىسى مەنىڭ بۇرىنعى دوسىمنىڭ اكەسى ەدى. ول وڭباعان دوسىم قازىر ءسياوتسيدىڭ كۇيەۋى. شىنىمەن دە ءبىرتۇرلى، بۇگىن نەگە "ونى" ويلادىم؟ اسپان مەن جەردىڭ بايلانىسىنان قارتتار ۇيىندەگى ادامعا، قارتتار ۇيىندەگى ادامنان «وعان» دەگەن ويلارعا ۇلاستى. «ونى» ەسىنە العاندا كوپ نارسە كوز الدىندا شۇبىرادى. ون جىلدان بەرى «ول» بۇنىڭ اتا جاۋى بولدى، اتارعا وعى بولمادى. ونى ويلاعىسى كەلمەيدى، سوندادا ەسىنەن كەتپەيدى. بۇل قورقىنىش ەمەس، جەك كورۋشىلىك. دەسەدە، جەك كورۋ دە قورقىنىش. قىزىعى سول بۇگىن ول تۋرالى ويلادىم، بىراق نەگە جەك كورمەيمىن جانە قورىقپايمىن ودان؟ ەندى مىنە ول ادامنىڭ اتىن اشىق ايتۋعا باتىلى باردى: حۋ ينحۋا. ول ءتىپتى «حۋ ينحۋا حۋ ينحۋا» دەپ ەكى رەت ايقايلادى. حۋ ينحۋا جامان ادام ەمەس، ول اكەسىنە دە جاناشىر بولدى. اكەسى ىشىمدىككە اۋەس، مىنەزى ءبىرتۇرلى كىسى ەدى. حۋ ينحۋا ۋنيۆەرگە تۇسكەن سوڭ اتا-اناسى اجىراسىپ كەتكەن. وسى كەزدەن باستاپ اكەسى ماسكۇنەم بولىپ، الپىسقا دا جەتپەي دەنساۋلىعى سىر بەرەدى. حۋ ينحۋا جۇمىستان قولى بوساماي، اكەسىنە قاراي الماعاندىقتان، اكەسىن قارتتار ۇيىنە بەرۋدەن باسقا امالى قالمادى. بىراق قانشا شارشاسا دا اپتا سايىن بارىپ تۇردى. ول سۋن لياننان بىرنەشە جاس كىشى ەدى، بىراق ول ەرتە ۇيلەنگەن، ءبىر قىزى بولدى. قىزى تورتكە تولماي ەرلى-زايىپتىلار اجىراسىپ، حۋ ينحۋا قىزىن ءوزى باقتى.

«عاشىعىم ماعان تيگەنشە، سونىڭ قىزنا وگەي شەشە بولعاندى جاقسى كوردى».

سۋن ليان جاراقات الدى، جاراسىن ءۇش جىپپەن تىكتى.

بۇگىندە جاراسى تولىعىمەن جازىلدى.

تاس باسسەيندە جاتىپ، كوك اسپانعا قاراپ، كەۋدەسىن قاتتى ۋقالادى. ەش اۋىرمايدى. ءبارى ءوتتى. ولارعا باقىت تىلەدى.

ول باستا ايتقان«ءبىز ءبارىمىز ولەمىز» دەگەن ءسوزىن ۇمىتپادى.

ءسوز ايتىلماس بۇرىن سۋ، ايتىلعاننان سوڭ تاسقا اينالىپ، ۋاقىت وتە كەلە بالتالاساڭ كەتپەس بولادى ەكەن.

بۇل ءسوز ءبىر كىتاپتا جازىلعان. عاشىعىنىڭ وزىنە بەرگەن كىتابىندا جازىلعان. ول وعان بەس كىتاپ بەردى، ول ولاردىڭ ارقايسىسىن دەرلىك وقىپ، جاتقا ايتاتىن. ايتىلسىن، ۋاقىتقا ويىپ جازىلسىن. ءبارى وتەدى. «تاس پاۆيلونى» دەگەن سوزدەر سياقتى ءوز ءسوزىنىڭ تابيعي تاستان جاسالعان قابىرعاعا ويىلۋىن قالايدى. الايدا بۇل سوزدە ماڭگىلىككە ساقتالمايدى.

اسپاننىڭ كەڭدىگى مەن بيىكتىگىنىڭ ءوزى ماڭگىلىك پە؟

"جارايدى! جارايدى!"

ءبىر ايەل وعان قاراي اقىرىن جۇگىردى. ول ايەلدىڭ ەسىمى سياويا.

ول اسا قابىلەتتى جانە ادال جان. سۋن ليان ونى كاسسير ەتىپ قويعان. ول سۋن ليانعا ۇيالى تەلەفونىنىڭ جۇمىس ىستەپ تۇرعانىن جانە تۋريستەر WeChat-قا قوسىپ تولەمدەر جاساعانىن ايتتى. سۋن لياننىڭ تۋريستەرگە سياويانىڭ WeChat اككاۋنتىن بەرگەن ەدى. ول باسىن يزەپ وتىر. قۇرعاق توپىراق باسى-كوزگە ۇشادى. ول باسىن سيپادى، سوسىن بەتىن سيپاپ، ودان سوڭ قايتا-قايتا بەتى مەن باسىن سيپالاي بەردى. ينتەرنەت بار جەردە وتىرۋى «ولاردىڭ ءبارى قاۋىپسىز جەردە ەكەنىنىڭ دالەلى»، - دەدى. سودان كەيىن ول سياويا ەكەۋى اۋىلعا كەلىپ، كوپشىلىككە كومەك جاسادى.

ءبىراز ۋاقىتتان كەيىن سۋن ليانعا اكىم تەلەفون سوقتى. اكىمنىڭ تەگى ونىمەن بىردەي، جايشىلىقتادا ول ۇنەمى حابارلاسىپ تۇرادى. سۋن اكىمنەن بۇرىن دجيچاڭ اۋىلىنىڭ پارتيا حاتشىسى يانەرپونىڭ توپ باسشىسىنا تەلەفون شالدى، توپ باسشىسى ءبىر اۋىل تۇرعىنىنىنان مۇنداعى بارلىق جاعدايدى ۇعىسىپ، پارتيا حاتشىسىنا جاۋاپ بەردى.

سۋن اكىم قوڭىراۋ شالىپ، سۋن ليانعا العىس ايتتى. كەشكى اس كەزىندە سۋن اكىمنەن تاعى دا تەلەفون كەلدى، بۇل جولى سۋن ليانعا بىلاي دەدى: ەرتەڭ پروۆينتسيالىق تەلەارنا سۇحبات الۋ ءۇشىن يانەرپوعا كەلەدى. ول كەزدە اۋدان باسشىلارى مەن قالا باسشىلارى ىلەسەدى.

سۋن ليان ەل تاماعىن ءىشىپ السىن دەپ، بۇل جاڭالىقتى ايتۋعا اسىقپادى. بىرنەشە كۇننەن بەرى ەلدىڭ ءبارى جالعىز سىڭار تاياقشامەن تاماق جەدى. ايتۋعا اسىقپاۋىنىڭ تاعى ءبىر سەبەبى، تەلەجۋرناليستەر كەلىپ سۇحبات الاتىن كەزدە كامەراعا قالاي تاڭقالا لاپ قويسىن دەپ ويلادى. ول تاس پاۆيلون قوناق ءۇيىن باسقارعالى بەرى كامەرانىڭ الدىنا شىقپاعان. ول العاش رەت اۋدانعا كەلگەندە، ودان سۇحبات الدى، اۋداندىق تەلەارنادا بەردى. مىنا كەلە جاتقان پروۆينتسيالىق ستانتسيا. اۋداندىق ارنالاردىڭ اۋماعى تار، ال پروۆينتسيالىق ارنالار باسقاشا. پروۆينتسيالىق ستانتسيا باعدارلامالار مەن بەينەروليكتەرگە تولى. بەينەروليكتەردىڭ بارلىعى كوزدى اشىپ-جۇمعانشا مىڭداعان شاقىرىم جول جۇرەتىن مايمىل پاتشاسى ءسۇن ۋكۇڭ سياقتى جىلدام، ەل كوپ كورەدى. مەنىڭ اۋىرمادى دەپ ويلاعان جەرىم قايتادان اۋىردى.

ءيا، ول سول سالداقىنىڭ كەسىرىنەن اۋىرماسا ەكەن دەپ ويلادى.

ءتىپتى جەر سىلكىنىسى دە ونىڭ كوڭىلىن سىندىرا المادى، تەك سول قىزدىڭ كەسىرىنەن كوڭىلى سىندى.

دەسەدە ول ءالى دە جىگەرلى ءومىر ءسۇردى.

ايتسە دە، وسى وي كەلە سالىسىمەن جۇرەگىندە لىقسىعان مۇڭدى سەزدى، بىراق نە مۇڭ ەكەنىن اڭعارا المادى. ءسىرا، باسقا نارسە شىعار. ايتسە دە ول مۇڭ ونى ودان بەتەر تولعاندىردى، وزىنە ءوزى تاڭ قالدى.

ونىڭ ۇلىلىعى جالعىز وزىنەن ەمەس.

اۋىل ادامدارى تاماق ءىشىپ بولعان سوڭ، ول ورنىنان تۇرىپ، اكىمنىڭ ايتقان ءسوزىن حالىققا جەتكىزدى. "باسشىلىق اپات ايماعىن كورۋ ءۇشىن كەلەدى. تەلەارنا سۇحبات الادى. اپات ايماعىن كەسكىنگە تۇسىرەدى. تاس پاۆيلون قوناق جايى ءدىن-امان، بۇندا اپات بولعان جوق، سوندىقتان مەن كامەراعا تۇسپەيمىن. سىزدەر تۇسىڭىزدەر. بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا كورسىتىلەتىن اپات رايونىنداعى ادامدار سياقتى بولماۋلارىڭىز كەرەك. كوبىندە زارداپ شەككەندەردىڭ سىرتقى كەلبەتى دە ىشكى جان دۇنيەسىنەن دە كورىنىپ تۇرادى. ءبىزدىڭ يانەرپودا ۇلكەن اپات بولعانىنىڭ ناقتى دالەلى ۇيلەر قۇلاپ، ادامدار ءولدى، بىراق يانەرپو حالقى وتە جىگەرلى، ءوزارا جاناشىر، باتىل جانە ءپوزيتيۆتى. ءوزىمىزدى قۇتقارۋ ءۇشىن بارىمىزدى سالدىق، ءبىز بۇعان مويىمايمىز!»

اۋىل ادامدارى ونىڭ ءسوزىنىڭ جالعاسىن كۇتتى، ول بىلاي دەپ جالعادى:

"دەمەك، كامەرانىڭ الدىندا تازا كيىممەن بولۋىمىز كەرەك! جەر سىلكىنىسى ءبىزدى شاڭ توپىراقا كومدى، بىرنەشە كۇن بويى جۋىنبادىق، كيىمدە اۋىستىرمادىق. كوپتەگەن وتباسىلاردىڭ اۋىستىراتىن كيىمدەرى دە جوق. ۇيىندىلەردەن تابىلعان كيىمدەر جىرتىلعان نە مۇلدە كيۋگە كەلمەيدى. بىراق ءبىز امال تاۋىپ، ۇستىمىزدەگى كيىمدى تازارتىپ قايتا كيەمىز. كوپشىلىك ونىڭ نە ايتقىسى كەلگەنىن تۇسىنبەي قالدى، ول ارىقاراي ءسوزىن ساباقتاپ: بۇگىن تۇندە بارلىعىمىز جۋىنامىز، سوسىن جاقسى ۇيىقتاۋىمىز كەرەك. ءبىز بىرنەشە كۇننەن بەرى ۇيقى كورمەدىك. وسىلاي جالعاسا بەرسە قۇرىشتان سوعىلعان دەنە بولسادا ءۇزىلىپ تۇسەدى. وسى ورايدى مىقتى ۇستاپ جاقسىلاپ ۇيقتاپ الماساق بولمايدى. كيىمدەردى شەشىپ وسىنداعى قىزمەتكەرلەرگە بەرىڭىزدەر ولار جۋادى، ەركەكتەردىڭ كيىمدەرىن تاڭ اتقانشا سىرتتا جەل قاعىپ كەبەدى. ايەلدەردىڭ كيىمدەرىن كيىم كەپتىرگىشپەن كەپتىرىپ، كوپ ۇزاماي قايتادان كيۋگە بەرەمىز.

«مەنىڭ شىنىمەن جاقسى ۇيىقتاعىم كەلەدى».

«مەنىڭ شىنىمەن شومىلعىم كەلەدى» دەپ جۇرت ماقۇلدادى. تۇندە تاس پاۆيلونىنىڭ ءار بولمەسىنىڭ ەسىگىنىڭ سىرتىندا شاڭ مەن تەرگە بوككەن سورى سىرتىنا شىققان كيىمدەر جاتتى، ارتىنشا شالپىلداپ جۋىلعان كيىمنىڭ دىبىسى شىقتى، بۇل سۋدىڭ دىبىسى ءتۇن ورتاسىنا دەيىن سوزىلىپ، داياشىلار ابدەن الەككە ءتۇستى. كەلەسى كۇنى ساعات 10:07-دە باسشىلار مەن تەلەجۋرناليستەر كەلدى.

ەڭ اۋىر اپات يۋەلياڭ شىعاناعى، تۋحۋاڭ جوتاسى، شانزيا جانە ساڭشۋپيڭ دەپ جاريالادى، ول جەرلەردە بەس ادامنان قازا تاپتى. يانەرپو دا اپاتى اۋىر بولدى. ايتسە دە، يانەرپولىقتار تازا كيىنىپ، جىگەرلەرى تاسىپ تۇر. قيراعان ءۇيدىڭ الدىندا ءبىر توپ « جەڭىلمەس تەمىر ادامدار» تۇردى. سول كۇنى كەشتە پروۆينتسيالىق تەلەارنا جاڭالىقتارىندا يانەرپو تۋرالى جاڭالىقتى باستى تاقىرىپقا قويىپ «جەڭىلمەس تەمىر ادامدار» دەپ رەداكتوردىڭ جازباسىمەن تاراتىلدى. سۋن ليان بارلىق اۋىل تۇرعىندارىنا تاس پاۆيلونىنداعى جاڭالىقتاردى كورسەتتى. ول ءوزى ءبىر بۇرىشتا وتىر، قيالى قيىردى شارلاپ تسزياڭنانعا ۇشىپ كەتتى. ايەلىم ءبىزدى كوردى ما ەكەن؟ مەنىڭ يانەرپودا ەكەنىمدى بىلەمە؟ اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ءبارى سۋن لياندى ماقتادى، وعان شەكسىز العىس ايتتى. الايدا ول ءۇشىن بۇل اسا ماڭىزدى ەمەس ەدى، ونىڭ بار ويى انا ايەلىندە، سول كورسە دەپ ارماندادى. باسقالاردىڭ ءوزىن ماقتاعانىن شىركىن سول ەستىسە ەكەن دەپ اڭسادى.

وسىلاي ءوزىنىڭ، جالعىزباستى قاڭعىباس جاننىڭ ەندى كوپشىلىككە قايتا قوسىلعانىن كورگىسى كەلدى. بۇل ادامدارمەن بىرگە ول قايعى مەن قاسىرەت ءبولىستى. بۇل ءىسى اسسيميلياتسيا ەمەس، ينتەگراتسيا. ول شىنىمەن ەندى ول ءوزىن شىرماعان جالعىزدىقتان قۇتىلدى.

ول ىشتەي سول ايەلگە، وسىنداعى بارلىق ەلگە شىن جۇرەكتەن باقىت تىلەدى.

بىرنەشە كۇننەن كەيىن تەلەارنادان كورسەتىلگەن سول جاڭالىققا بايلانىستى يانەرپو تۇرعىندارىنىڭ وزدەرىنىڭ شومىلعاندارىنا، تازا كيىنگەندەرىنە رەنجىگەن سوزدەرىن ەستىدى. سۋن ليان ول سوزدەردىڭ ءبارىن بۇرىنعىداي ىشىنە جۇتپادى.

بۇنداي كوزقاراستى وزگەرتۋگە، ول ماسەلەنى شەشۋگە بولاتىنىن سەزەدى.

قىتاي تىلىنەن قازاق تىلىنە اۋدارعان نۇرحالىق ابدىراقىن

اۆتور تۋرالى مالىمەت: لۋو ۆەيچجاڭ – «ءجۇز جىلعى اشتىق»، «وزەن ءبيى»، «كۇن استىندا»، «الەم  ءبىر قالىپتى»، «كىم ەسىك قاعىپ تۇر»، «شاڭ باسقان دۇنيە تريلوگياسى» جانە ت.ب. «ۋاقىتتى اشۋ» جانە «جول بويىنداعى كىتاپ» سانۋىندەر مەن ەسسە جيناقتاردىڭ اۆتورى، «ليانشان حيكاياسى» جانە «سياچجۋان اۋىلىنىڭ جولى» اتتى فانتاستيكالىق رومانى بار. ونىڭ شىعارمالارى قىتاي روماندارىنىڭ رەيتينگىسىندە الدىڭعى قاتاردا، جاھاندىق قىتاي روماندارى سەرياسىنا قوسىلعان، «زاماناۋي» رومانىنىڭ ۇزدىك بەستىگىنە، «تاڭدالعان رومانداردىڭ التىن تىزىمنە»، ازيانىڭ جاقسى كىتاپتار تىزىمىنە جانە «Asia Weekly» جۋرنالىنىڭ الەمدەگى ەڭ جاقسى ون قىتاي كىتابى قاتارىنا ەنگەن جازۋشى.

Abai.kz